Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Eşrefoğlu Abdullah Rûmî (ö. 1469), Türk şair, mutasavvıf. Eşref-i Rûmî veya Eşrefoğlu Rûmî olarak anılır.
Bu maddede bulunmasına karşın yetersizliği nedeniyle bazı bilgilerin hangi kaynaktan alındığı belirsizdir. (Mart 2018) () |
Asıl adı Abdullah'tır. Yine de babasının ismi dolayısıyla genellikle Eşrefoğlu, Eşrefzâde veya İbnül Eşref olarak anılmıştır. İznik doğumlu olduğu için de sık sık İznikî olarak anılmış, yine de en sık kullanılan hitabı Eşref-i Rûmî olmuştur.
İznik doğumlu Abdullah'ın babası, zamanında Mısır'dan Anadolu'ya göçmüştür. Babasının ismi genelde "Seyyid Ahmed ül Mısrî" olarak geçer. Bu künyedeki Seyyid, şahsın İslam dininin son peygamberi Muhammed'in sülalesine dayandığını gösteren bir ibaredir.
Eşrefoğlu ilk eğitimini İznik'te yapmıştır. Babası ve dedesi mutasavvıf olsa ve tasavvufa da meyli olsa da daha çok ilmi eğitim görmüştür. Orta yaşlarında, bazı söylentilere göre 40 yaşlarındayken, ilim eğitimini sonlandırır ve dönemin ünlü fakihlerinden birinin yanında çalışmaya başlar. Buna rağmen tüm bu zaman boyunca tasavvufa olan ilgisi artmıştır ve sonunda ilmi bir kenara bırakıp tasavvufi hayat tarz ve görüşüne girer. Tasavvufa girişi genellikle o dönemde Bursa'da yaşayan isimli meczup bir veli ile arasında yaşanan bir olaya bağlanır. Fakat bunun gerçekliği tartışmalıdır.
Eşrefoğlu tasavvufi yola giriş yapmak istediğinde Bursa'nın ünlü velilerinden Emîr Sultan'a bağlanmak ister. Fakat Emir Sultan onu Ankara'ya, Hacı Bayram Veli'ye gönderir. Bir süre Hacı Bayram Veli'nin dergâhında kaldıktan sonra, öneri üzerine Hama'daki kâdirî şeyhi 'ye gider. Buraya ailesi ile birlikte gider ve bir zaman burada kalır. Sonunda Hama'dan İznik'e geri döndüğünde Eşrefoğlu büyük bir mutasavvıftır. İznik'te başlarda münzevi bir yaşam sürse de daha sonraları halkla iletişime geçmiş kendi tasavvufi görüşünü yaymıştır. Burada Eşrefoğlu Rumi kurucusu olduğu ve Kâdirîliğin bir kolu olan yayar. 1469 yılında yine İznik'te vefat eder.
Eşrefoğlu eserlerinde genelde yalın bir Türkçeyi tercih etse de az da olsa Arapça ve Farsça sözcükler de kullanır. Eserlerinde tasavvufi etki rahatlıkla görülebilir. En çok işlediği konu tasavvuf olduğu gibi genellikle kullandığı motifler ve kurgusal unsurlar da tasavvufi imgelerdir. Bunun dışında eserleri genel dini öğütler de içerir. Her ne kadar teknik bakımdan çok büyük başarı göstermese de, en önemli isimlerindendir.
Eşrefoğlu'nun en önemli eseri Divan'ı olsa da, Müzekinnüfûs isimli meşhur bir eseri de bulunur. Müzekinnüfûs dini ve tasavvufi nasihatler içeren bir eserdir. Bunlar dışında matbu olmayan fakat yazma nüshalar halinde olan çeşitli eserleri vardır: , Fütüvvetnâme, , İbretnâme, , , , Nasîhatnâme, , ve .
Eşrefoğlu Rumi'nin sevilen bir eseri:
Ey Allah'ım beni senden ayırma
Beni senin didarından ayırma
Seni sevmek benim dinim imanım
İlahi din ü imandan ayırma
Sararıban soldum döndüm hazâna
İlâhi hazânım daldan ayırma
Şeyhim güldür ben anın yaprağıyım
İlahi yaprağı gülden ayırma
Ben ol dost bahçesinin bülbülüyüm
İlahi bülbülü gülden ayırma
Balığın canını suda dediler
İlahi balığı gölden ayırma
Eşrefoğlu senin kemter kulundur
İlahi kulu sultandan ayırma
| Vikisöz'de Eşrefoğlu Abdullah Rûmî ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
Kaynakça
- Tercüman 1001 Temel Eser, 4, Eşrefoğlu Divanı.
- Muallim Naci, , s.59-60 - Eşref-i Rûmî
- Mustafa Güneş, Eşrefoğlu Rumi, Hayatı, Eserleri ve Divan'ndan Seçmeler, 1999.
- http://www.edebi.net/index.php/guefteler-tuerkueler-sark-lar/ilahiler/2174-esrefoglu-rumi-ey-allah-im-beni-senden-ayirma 11 Mayıs 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Esrefoglu Abdullah Rumi o 1469 Turk sair mutasavvif Esref i Rumi veya Esrefoglu Rumi olarak anilir Esrefoglu Rumi nin Iznik teki mezar sandukasiBu maddede kaynak listesi bulunmasina karsin metin ici kaynaklarin yetersizligi nedeniyle bazi bilgilerin hangi kaynaktan alindigi belirsizdir Lutfen kaynaklari uygun bicimde metin icine yerlestirerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Mart 2018 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Asil adi Abdullah tir Yine de babasinin ismi dolayisiyla genellikle Esrefoglu Esrefzade veya Ibnul Esref olarak anilmistir Iznik dogumlu oldugu icin de sik sik Izniki olarak anilmis yine de en sik kullanilan hitabi Esref i Rumi olmustur Iznik dogumlu Abdullah in babasi zamaninda Misir dan Anadolu ya gocmustur Babasinin ismi genelde Seyyid Ahmed ul Misri olarak gecer Bu kunyedeki Seyyid sahsin Islam dininin son peygamberi Muhammed in sulalesine dayandigini gosteren bir ibaredir Esrefoglu ilk egitimini Iznik te yapmistir Babasi ve dedesi mutasavvif olsa ve tasavvufa da meyli olsa da daha cok ilmi egitim gormustur Orta yaslarinda bazi soylentilere gore 40 yaslarindayken ilim egitimini sonlandirir ve donemin unlu fakihlerinden birinin yaninda calismaya baslar Buna ragmen tum bu zaman boyunca tasavvufa olan ilgisi artmistir ve sonunda ilmi bir kenara birakip tasavvufi hayat tarz ve gorusune girer Tasavvufa girisi genellikle o donemde Bursa da yasayan isimli meczup bir veli ile arasinda yasanan bir olaya baglanir Fakat bunun gercekligi tartismalidir Esrefoglu tasavvufi yola giris yapmak istediginde Bursa nin unlu velilerinden Emir Sultan a baglanmak ister Fakat Emir Sultan onu Ankara ya Haci Bayram Veli ye gonderir Bir sure Haci Bayram Veli nin dergahinda kaldiktan sonra oneri uzerine Hama daki kadiri seyhi ye gider Buraya ailesi ile birlikte gider ve bir zaman burada kalir Sonunda Hama dan Iznik e geri dondugunde Esrefoglu buyuk bir mutasavviftir Iznik te baslarda munzevi bir yasam surse de daha sonralari halkla iletisime gecmis kendi tasavvufi gorusunu yaymistir Burada Esrefoglu Rumi kurucusu oldugu ve Kadiriligin bir kolu olan yayar 1469 yilinda yine Iznik te vefat eder Esrefoglu eserlerinde genelde yalin bir Turkceyi tercih etse de az da olsa Arapca ve Farsca sozcukler de kullanir Eserlerinde tasavvufi etki rahatlikla gorulebilir En cok isledigi konu tasavvuf oldugu gibi genellikle kullandigi motifler ve kurgusal unsurlar da tasavvufi imgelerdir Bunun disinda eserleri genel dini ogutler de icerir Her ne kadar teknik bakimdan cok buyuk basari gostermese de en onemli isimlerindendir Esrefoglu nun en onemli eseri Divan i olsa da Muzekinnufus isimli meshur bir eseri de bulunur Muzekinnufus dini ve tasavvufi nasihatler iceren bir eserdir Bunlar disinda matbu olmayan fakat yazma nushalar halinde olan cesitli eserleri vardir Futuvvetname Ibretname Nasihatname ve Esrefoglu Rumi nin sevilen bir eseri Ey Allah im beni senden ayirma Beni senin didarindan ayirma Seni sevmek benim dinim imanim Ilahi din u imandan ayirma Sarariban soldum dondum hazana Ilahi hazanim daldan ayirma Seyhim guldur ben anin yapragiyim Ilahi yapragi gulden ayirma Ben ol dost bahcesinin bulbuluyum Ilahi bulbulu gulden ayirma Baligin canini suda dediler Ilahi baligi golden ayirma Esrefoglu senin kemter kulundur Ilahi kulu sultandan ayirmaVikisoz de Esrefoglu Abdullah Rumi ile ilgili sozleri bulabilirsiniz KaynakcaTercuman 1001 Temel Eser 4 Esrefoglu Divani Muallim Naci s 59 60 Esref i Rumi Mustafa Gunes Esrefoglu Rumi Hayati Eserleri ve Divan ndan Secmeler 1999 http www edebi net index php guefteler tuerkueler sark lar ilahiler 2174 esrefoglu rumi ey allah im beni senden ayirma 11 Mayis 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde