Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
F-15 Eagle her türlü hava şartlarında görev yapabilen, yüksek manevra yetenekli ve hava muharebelerinde üstünlük sağlamak üzere tasarlanmış bir avcı uçağı ve hava üstünlük uçağı'dır.
| F-15 | |
|---|---|
 | |
| Türü | Avcı, Hava Üstünlük Uçağı |
| Ulusal köken |  ABD |
| Üretici | McDonnell Douglas/Boeing IDS |
| İlk uçuş | 27 Temmuz 1972 |
| Hizmete giriş | 9 Ocak 1976 |
| Diğer kullanıcılar | Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri İsrail Hava Kuvvetleri Japon Öz Savunma Kuvvetleri Suudi Arabistan Hava Kuvvetleri |
| Üretim sayısı | 1,198 |
F-15 manevra yeteneği, ivmelenme, menzil, silah donanımı ve gelişmiş avionikleri (radar,yön bulma sistemi vs. vs.) ile çok üstün bir uçaktır. F-15'in elektronik sistemi birden fazla düşman uçağını tespit etme, bilgi toplama, izleme ve taarruza uygundur. Silah donanımı bir kişinin güvenli ve verimli bir şekilde hava muharebesi yapmasına imkân verecek bir tarzdadır.
F-15 Eagle 1960’ın ortalarında “FX” (Fighter Experimental- Deneysel Avcı) kavramı ile hayata geçirildi. FX çalışmalarının gayesi eşsiz manevra yeteneği olan, çok iyi avioniklerle ve silah teçhizatıyla donatılmış bir avcı uçağıydı. Bütün sanayiye açık olan rekabet 23 Aralık 1969’da sonuçlandı ve daha sonraları Boeing ile birleşecek olan McDonnell Douglas’a F-15 ihalesi verildi. USAF tarihindeki en başarılı uçak geliştirme ve siparişini içeren F-15A nın ilk uçuşu 27 Temmuz 1972’de gerçekleşti. Kazasız geçen bir deney ve değerlendirme sürecinden sonra uçak 14 Kasım 1974'te USAF’a teslim edildi. 1976 Ocak’ında da ilk “Eagle” 1. Taktik Avcı Filosu’na teslim edildi.
1978’de F-15C’lerin imalatına geçilene kadar 365 F-15A üretildi. F-15C tek kişilik hava üstünlük savaşçısı F-15A’nın geliştirilmiş bir modelidir. İlaveler geliştirilmiş avionikleri, arttırılmış dahili yakıt miktarını ve daha fazla brüt kalkış ağırlığını içermektedir. Tek kişilik F-15C ile iki kişilik F-15D USAF’a 1979’dan itibaren girmeye başladı.
Balkan olaylarında dört MiG-29 düşürmüş, Çöl Fırtınası Operasyonu’nda düşürülen 35 sabit kanatlı Irak uçağından 33’ünü düşürmüştür. Şu anda USAF’a ilaveten Suudi ve İsrail hava kuvvetlerinde 1,300’den fazla F-15 görev yapmaktadır.
Hava aracının en son müşterisi Katar'dır. Ağustos 2019 da 36 uçağı kapsayan 12 milyar $'lık anlaşmayla, Katar uçağın son kullanıcısı konumuna gelmiştir. Test uçuşlarına Temmuz 2020'de başlayan uçakların ilkinin Mart 2021'de Katar'a teslim edilmesi öngörülmektedir. Projenin 2023'in ortasında tamamlanması planlanmaktadır.
Teknik özellikleri
Çeşitleri
Tipik modeller
- F-15A
- Tek kişilik, tüm hava koşullarına uygun hava üstünlüğü avcı uçağı modeli. 1972–1979'da 384 adet üretildi.
- F-15B
- İki kişilik eğitim uçağı modeli. 1972–1979'da 61 adet üretildi.
- F-15C
- Geliştirilmiş tek kişilik, her hava koşuluna uygun hava üstünlüğü avcı uçağı modeli. 1979–1985'te 483 adet üretildi. Son 43 F-15C, AN/APG-70 radarı ve daha sonra AN/APG-63(V)1 radarı ile yükseltildi.
- F-15D
- İki kişilik eğitim uçağı modeli. 1979–1985'te 92 adet üretildi.
- Japonya Hava Öz Savunma Kuvvetleri için tek kişilik tüm hava koşullarına uygun hava üstünlüğü avcı uçağı modeli. 1981–1997'de Mitsubishi Heavy Industries tarafından 139 adet üretildi.
- F-15DJ
- Japonya Hava Öz Savunma Kuvvetleri için iki kişilik eğitim versiyonu. 1981–1997'de Mitsubishi Heavy Industries tarafından 25 adet üretildi.
- F-15N Sea Eagle
- F-15N, 1970'lerin başında ABD Donanması'na daha ağır olan ve o zamanlar "daha riskli" olarak kabul edilen Grumman F-14 Tomcat'e alternatif olarak önerilen taşıyıcı özellikli navalize edilmiş modeldi.Uzun menzilli bir radarı veya F-14 tarafından kullanılan uzun menzilli füzeleri yoktu. F-15N-PHX, AIM-54 Phoenix füzesini taşıyabilen, ancak F-15A'da AN/APG-63 radarının geliştirilmiş bir versiyonuna sahip, önerilen başka bir deniz versiyonuydu. Bunlar, katlanır kanat uçları, güçlendirilmiş iniş takımı ve gemide operasyon için daha güçlü bir kuyruk kancası içeriyordu.
- F-15E Strike Eagle
- Uygun yakıt depolarıyla donatılmış, iki kişilik, her hava koşulunda kullanılabilen çok amaçlı saldırı modeli. F-15I, F-15S, F-15K, F-15SG, F-15SA ve diğer modeller için geliştirildi. 1985'ten beri üretilen 400'ün üzerinde F-15E ve türev varyantları hala üretimde.
- Mart 2009'da Boeing, uygun yakıt tanklarını uyumlu silah bölmeleri ile değiştirmek ve ikiz dikey kuyrukları 15 derece dışa eğmek gibi değişiklikler yoluyla azaltılmış radar kesitine sahip Önerilen bir F-15E modeliydi.
- F-15 2040C
- F-15C'ye hava üstünlüğü rolünde F-22'yi tamamlamasına izin veren yükseltme teklif edildi. 2040C konsepti, Güney Kore ve İsrail'e önerilen Silent Eagle'ın bir evrimi olup, gözlemlenebilirliği düşük bazı iyileştirmelere sahiptir, ancak çoğunlukla en son hava yeteneklerine ve ölümcüllüğüne odaklanmıştır. Teklif, kızılötesi arama ve izlemeyi, silah istasyonlarının sayısını iki katına çıkarmayı, maksimum 16 havadan havaya füze için dörtlü rafları, Pasif/Aktif Uyarı Hayatta Kalma Sistemini, uyumlu yakıt tanklarını, yükseltilmiş APG-63(v)3'ü içeriyor. AESA ve F-22 ile veri aktarımına izin veren bir "Talon HATE" iletişim bölmesi.
- F-15EX Eagle II
- F15'in en güncel versiyonudur. Boeing şirketi tarafından tamamen kendi inisiyatifiyle üretilen bu versiyonda, uçağın kokpiti tamamen dijitalleştirilmiştir. Boeing şirketinin iddialarına göre F 15-EX modeli dünyanın en gelişmiş muharebe bilgisayarına sahiptir. Ayrıca silah istasyonlarının sayısı 27'ye çıkartılmıştır. Bu sayede uçak tek seferde 12 havadan havaya ve 15 de havadan karaya füze taşıyabilecektir. Bu versiyon ile F 15'in hizmet süresinin 2040'a kadar uzatılması planlanmaktadır. ABD ordusunun yakın zamanda bu uçaktan sipariş etmesi ve 2024'ten itibaren envantere girmesi planlanmaktadır. Tahmini üretim adedinin 144 olacağı konuşulmaktadır. Boeing şirketi bu versiyon için müşteri arayışına girmiştir. 2021 yılında Türkiye'nin F 35'e alternatif olarak bu uçaktan sipariş edeceği dedikoduları ortaya atılmış ancak yalanlanmıştır.
Prototipler
- F-15A-1, AF Seri No. 71-0280
- F-15A-1, AF Ser. No. 71-0281
- F-15A-2, AF Ser. No. 71-0282
- F-15A-2, AF Ser. No. 71-0283
- F-15A-2, AF Ser. No. 71-0284
- F-15A-3, AF Ser. No. 71-0285
- F-15A-3, AF Ser. No. 71-0286
- F-15A-4, AF Ser. No. 71-0287
- F-15A-4, AF Ser. No. 71-0288
- F-15A-4, AF Ser. No. 71-0289
- F-15B-1, AF Ser. No. 71-0290
- F-15B-2, AF Ser. No. 71-0291
Silahlar
- AAM (Hava Hava) görevleri için
- ,AIM-9,AIM-120
- (Hava Yer) görevleri için
- , , , , , ve AGM-88 HARM'lar
- 20 mm'lik toplar
Galeri
-
![image]()
Atlantis Uzay Mekiği'nin Kennedy Uzay Merkezi'nden fırlatıldığında hava sahasını devriye gezen F-15E Strike Eagle (14 Mayıs 2010)
Ayrıca bakınız
| Wikimedia Commons'ta McDonnell Douglas F-15 Eagle ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Kaynaklar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
F 15 Eagle her turlu hava sartlarinda gorev yapabilen yuksek manevra yetenekli ve hava muharebelerinde ustunluk saglamak uzere tasarlanmis bir avci ucagi ve hava ustunluk ucagi dir F 15TuruAvci Hava Ustunluk UcagiUlusal koken ABDUreticiMcDonnell Douglas Boeing IDSIlk ucus27 Temmuz 1972Hizmete giris9 Ocak 1976Diger kullanicilarAmerika Birlesik Devletleri Hava Kuvvetleri Israil Hava Kuvvetleri Japon Oz Savunma Kuvvetleri Suudi Arabistan Hava KuvvetleriUretim sayisi1 198F 15 kullanicilari Normal F 15 Kullanicilari Camgobegi renkle F 15E Strike Eagle Kullanicilari Kirmizi renkle her iki varyantin kullanicilari Koyu Mavi renkle gosterilmistir F 15 manevra yetenegi ivmelenme menzil silah donanimi ve gelismis avionikleri radar yon bulma sistemi vs vs ile cok ustun bir ucaktir F 15 in elektronik sistemi birden fazla dusman ucagini tespit etme bilgi toplama izleme ve taarruza uygundur Silah donanimi bir kisinin guvenli ve verimli bir sekilde hava muharebesi yapmasina imkan verecek bir tarzdadir F 15 Eagle 1960 in ortalarinda FX Fighter Experimental Deneysel Avci kavrami ile hayata gecirildi FX calismalarinin gayesi essiz manevra yetenegi olan cok iyi avioniklerle ve silah techizatiyla donatilmis bir avci ucagiydi Butun sanayiye acik olan rekabet 23 Aralik 1969 da sonuclandi ve daha sonralari Boeing ile birlesecek olan McDonnell Douglas a F 15 ihalesi verildi USAF tarihindeki en basarili ucak gelistirme ve siparisini iceren F 15A nin ilk ucusu 27 Temmuz 1972 de gerceklesti Kazasiz gecen bir deney ve degerlendirme surecinden sonra ucak 14 Kasim 1974 te USAF a teslim edildi 1976 Ocak inda da ilk Eagle 1 Taktik Avci Filosu na teslim edildi 1978 de F 15C lerin imalatina gecilene kadar 365 F 15A uretildi F 15C tek kisilik hava ustunluk savascisi F 15A nin gelistirilmis bir modelidir Ilaveler gelistirilmis avionikleri arttirilmis dahili yakit miktarini ve daha fazla brut kalkis agirligini icermektedir Tek kisilik F 15C ile iki kisilik F 15D USAF a 1979 dan itibaren girmeye basladi Balkan olaylarinda dort MiG 29 dusurmus Col Firtinasi Operasyonu nda dusurulen 35 sabit kanatli Irak ucagindan 33 unu dusurmustur Su anda USAF a ilaveten Suudi ve Israil hava kuvvetlerinde 1 300 den fazla F 15 gorev yapmaktadir Hava aracinin en son musterisi Katar dir Agustos 2019 da 36 ucagi kapsayan 12 milyar lik anlasmayla Katar ucagin son kullanicisi konumuna gelmistir Test ucuslarina Temmuz 2020 de baslayan ucaklarin ilkinin Mart 2021 de Katar a teslim edilmesi ongorulmektedir Projenin 2023 in ortasinda tamamlanmasi planlanmaktadir Teknik ozellikleriF 15 Proje cizimiUzunluk 19 43 metre Yukseklik 5 69 metre Kanat acikligi 13 06 metre Servis tavani 19812 metre Hizi 2 5 Mach 13716 metrede Agirlik 30 600 kilogram tam yuklu Menzil 2000 3500 kilometre Itme Cift motor 6744 lb Motor 2 Pratt amp Whitney F100 PW 100 ya da 220 afterburning ard yakma turbofans Ozgun itme gucu 14 590 lbf 124 64 9 kN her biri Ard yakmayla itme gucu 23 770 lbf 220 124 icin 105 7 kN her biriCesitleriTipik modeller USAF F 15C AIM 7 Sparrow a ates ederken 2005F 15E kokpitinin dolum tankerinden goruntusu F 15A Tek kisilik tum hava kosullarina uygun hava ustunlugu avci ucagi modeli 1972 1979 da 384 adet uretildi F 15B Iki kisilik egitim ucagi modeli 1972 1979 da 61 adet uretildi F 15C Gelistirilmis tek kisilik her hava kosuluna uygun hava ustunlugu avci ucagi modeli 1979 1985 te 483 adet uretildi Son 43 F 15C AN APG 70 radari ve daha sonra AN APG 63 V 1 radari ile yukseltildi F 15D Iki kisilik egitim ucagi modeli 1979 1985 te 92 adet uretildi Japonya Hava Oz Savunma Kuvvetleri icin tek kisilik tum hava kosullarina uygun hava ustunlugu avci ucagi modeli 1981 1997 de Mitsubishi Heavy Industries tarafindan 139 adet uretildi F 15DJ Japonya Hava Oz Savunma Kuvvetleri icin iki kisilik egitim versiyonu 1981 1997 de Mitsubishi Heavy Industries tarafindan 25 adet uretildi F 15N Sea Eagle F 15N 1970 lerin basinda ABD Donanmasi na daha agir olan ve o zamanlar daha riskli olarak kabul edilen Grumman F 14 Tomcat e alternatif olarak onerilen tasiyici ozellikli navalize edilmis modeldi Uzun menzilli bir radari veya F 14 tarafindan kullanilan uzun menzilli fuzeleri yoktu F 15N PHX AIM 54 Phoenix fuzesini tasiyabilen ancak F 15A da AN APG 63 radarinin gelistirilmis bir versiyonuna sahip onerilen baska bir deniz versiyonuydu Bunlar katlanir kanat uclari guclendirilmis inis takimi ve gemide operasyon icin daha guclu bir kuyruk kancasi iceriyordu F 15E Strike Eagle Uygun yakit depolariyla donatilmis iki kisilik her hava kosulunda kullanilabilen cok amacli saldiri modeli F 15I F 15S F 15K F 15SG F 15SA ve diger modeller icin gelistirildi 1985 ten beri uretilen 400 un uzerinde F 15E ve turev varyantlari hala uretimde Mart 2009 da Boeing uygun yakit tanklarini uyumlu silah bolmeleri ile degistirmek ve ikiz dikey kuyruklari 15 derece disa egmek gibi degisiklikler yoluyla azaltilmis radar kesitine sahip Onerilen bir F 15E modeliydi F 15 2040C F 15C ye hava ustunlugu rolunde F 22 yi tamamlamasina izin veren yukseltme teklif edildi 2040C konsepti Guney Kore ve Israil e onerilen Silent Eagle in bir evrimi olup gozlemlenebilirligi dusuk bazi iyilestirmelere sahiptir ancak cogunlukla en son hava yeteneklerine ve olumcullugune odaklanmistir Teklif kizilotesi arama ve izlemeyi silah istasyonlarinin sayisini iki katina cikarmayi maksimum 16 havadan havaya fuze icin dortlu raflari Pasif Aktif Uyari Hayatta Kalma Sistemini uyumlu yakit tanklarini yukseltilmis APG 63 v 3 u iceriyor AESA ve F 22 ile veri aktarimina izin veren bir Talon HATE iletisim bolmesi F 15EX Eagle II F15 in en guncel versiyonudur Boeing sirketi tarafindan tamamen kendi inisiyatifiyle uretilen bu versiyonda ucagin kokpiti tamamen dijitallestirilmistir Boeing sirketinin iddialarina gore F 15 EX modeli dunyanin en gelismis muharebe bilgisayarina sahiptir Ayrica silah istasyonlarinin sayisi 27 ye cikartilmistir Bu sayede ucak tek seferde 12 havadan havaya ve 15 de havadan karaya fuze tasiyabilecektir Bu versiyon ile F 15 in hizmet suresinin 2040 a kadar uzatilmasi planlanmaktadir ABD ordusunun yakin zamanda bu ucaktan siparis etmesi ve 2024 ten itibaren envantere girmesi planlanmaktadir Tahmini uretim adedinin 144 olacagi konusulmaktadir Boeing sirketi bu versiyon icin musteri arayisina girmistir 2021 yilinda Turkiye nin F 35 e alternatif olarak bu ucaktan siparis edecegi dedikodulari ortaya atilmis ancak yalanlanmistir Prototipler F 15A 71 0280 ilk protoripF 15A 1 AF Seri No 71 0280 F 15A 1 AF Ser No 71 0281 F 15A 2 AF Ser No 71 0282 F 15A 2 AF Ser No 71 0283 F 15A 2 AF Ser No 71 0284 F 15A 3 AF Ser No 71 0285 F 15A 3 AF Ser No 71 0286 F 15A 4 AF Ser No 71 0287 F 15A 4 AF Ser No 71 0288 F 15A 4 AF Ser No 71 0289 F 15B 1 AF Ser No 71 0290 F 15B 2 AF Ser No 71 0291SilahlarAAM Hava Hava gorevleri icin AIM 9 AIM 120 Hava Yer gorevleri icin ve AGM 88 HARM lar 20 mm lik toplarGaleriAtlantis Uzay Mekigi nin Kennedy Uzay Merkezi nden firlatildiginda hava sahasini devriye gezen F 15E Strike Eagle 14 Mayis 2010 Ayrica bakinizWikimedia Commons ta McDonnell Douglas F 15 Eagle ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir F 16Kaynaklar Arsivlenmis kopya 6 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Temmuz 2020 Arsivlenmis kopya 6 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Temmuz 2020