Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Fakir Baykurt (Esas ismi Tahir, 15 Haziran 1929; Yeşilova, Burdur - 11 Ekim 1999, Essen), Türk yazar ve sendikacı.
| Fakir Baykurt | |
|---|---|
 Fakir Baykurt | |
| Doğum | 15 Haziran 1929 Yeşilova, Burdur, Türkiye |
| Ölüm | 11 Ekim 1999 (70 yaşında) Essen, Almanya |
| Defin yeri | Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul |
| Meslek | Yazar, sendikacı |
| Milliyet | Türk |
| Dönem | Cumhuriyet dönemi |
| Edebî akım | Toplumcu gerçekçilik |
| Önemli eser | Yılanların Öcü (1954) |
| Önemli ödülleri | Tüm Liste |
Köy hayatını anlatan Yılanların Öcü adlı romanı, Türk edebiyatının klasikleri arasına girmiş bir eserdir. Eserleri Bulgarca ve Rusça başta olmak üzere birçok dile çevrilmiştir. Baykurt, Türkiye Öğretmenler Sendikası ve Türkiye Öğretmen Dernekleri Milli Federasyonu genel başkanlıklarını yapmıştır.
Biyografi
Çocukluğu
1929 yılında Burdur'un Yeşilova ilçesine bağlı Akçaköy'de doğdu. Annesinin adı Elif ve babasının adı Veli'dir. Doğum tarihi kesin olarak bilinmemekle beraber şu sözleri ile 1929 yılının Haziran ortası olduğu düşünülür: "1929 doğumlu olduğum doğru. Ay, gün bilinmiyordu. Anamla konuştuk. Köyde orak mevsimi. Tarlada sancılanıp eve gelmiş. Haziran ortasıdır..." Kendisine babası tarafından savaşlarda vurulup geri dönmeyen amcasının adı olan "Tahir" adı verildi.
1936 yılında Akçaköy İlkokulu'na başladı. İki yıl sonra babasını kaybetti ve eğitimini yarım bırakarak Balıkesir iline bağlı Burhaniye'de yaşayan dayısının yanında dokumacılık yapmaya başladı. II. Dünya Savaşı başlayınca dayısının askere alınması üzerine köyüne dönerek okula devam etme imkânı buldu. Bir yandan ırgatlık, çobanlık, suculuk, köy kâtipliği yaparak eğitimini üç yıl kesintiden sonra okulu kendi köyünde tamamladı. 1942 yılında kaydolduğu Gönen Köy Enstitüsünde bulunduğu dönemde şiir yazmaya başladı.
Ortaöğrenimine Gönen Köy Enstitüsü'nde devam etti. Köy enstitüsü yıllarında şiire olan ilgisi arttı. İlk şiiri Fesleğen Kolum, Eskişehir'de çıkan Türke Doğru dergisinde yayımlandı. 1947 yılında Köy Enstitüleri ve Kaynak dergilerinde şiirleri yayımlandı. Bu yıllarda şiirlerinde, daha sonra tüm yazılarında Fakir Baykurt adını kullandı.
Köy öğretmenliği
Ortaöğrenimini 1948 yılında tamamlayarak köy öğretmeni oldu. Beş yıl Yeşilova ilçesinin Kavacık ve Dereköy köylerinde ilkokul öğretmenliği yaptı. Bu dönemde arkadaşları ile Ege ve Göller Bölgesi Türkiye Köy Öğretmen Dernekleri Federasyonu'nu örgütledi. 1951 yılında Muzaffer Hanım'la evlendi. Bu evlilikten kızları Işık (d. 1957) ve Sönmez (d. 1958) ile oğlu Tonguç (d. 1962) dünyaya geldi.
Türkçe öğretmenliği ve müfettişlik yılları
1953 yılında Gazi Eğitim Enstitüsü'ne girdi. Edebiyat Bölümü'nü bitirip Türkçe öğretmeni oldu (1955). Önce Sivas Lisesi'ne atandı ve yıl sonunda Hafik'de açılan ortaokula aktarıldı. Aynı yıl ilk kitabı olan Çilli'yi, mektup yoluyla tanıştığı Samim Kocagöz'ün desteğiyle yayımlattı. 1957 yılında askere alındı. Sivas Lisesi'ne atandığı ve bir otelde kaldığı sırada yazmaya karar verdiği ve kendi yaşamından yola çıkarak kurguladığı "Yılanların Öcü" adlı romanını askerliği sırasında izin günlerinde yazdı.
Yılanların Öcü romanı ile 1958 yılında Cumhuriyet gazetesinin düzenlediği Yunus Nadi Roman Ödülleri'nde aralarında Halide Edib Adıvar, Orhan Kemal, Behçet Necatigil, Haldun Taner'in de bulunduğu Seçiciler Kurulu tarafından Yunus Nadi Ödülü'ne değer görüldü. Eser, Cumhuriyet gazetesinde tefrika edildi. Yılanların Öcü'nün tefrika edilmesinden sonra dönemin Milli Eğitim Bakanı Tevfik İleri'nin talimatıyla Baykurt ve gazete hakkında soruşturma açıldı; savcı tarafından takipsizlik kararı verildi. Baykurt, bu olaydan sonra zaman zaman Cumhuriyet gazetesinde yazılar yayımlamaya başladı.
Askerliğini Konya Astsubay Okulu'nda tamamladıktan sonra Şavşat Ortaokulu'na öğretmen olarak atanan Baykurt, 1959 yılında köy yaşamının sertliğini, yoksulluk, cahillik, sömürü, taassup ve batıl inançları anlatan Efendilik Savaşı adlı kitabını yayımladı. Aynı yıl Cumhuriyet'teki bazı yazıları ve Yılanların Öcü romanı nedeniyle öğretmenlikten alınıp Ankara'da Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı Yapı İşleri Bölümü'nde görevlendirildi ve bir süre sonra açığa alındı. 27 Mayıs 1960'tan sonra Ankara İlköğretim Müfettişliğine atandı. Efkar Tepesi adlı kitabı 1960'ta yayımlandı.
Yılanların Öcü romanı 1961 yılında tiyatroya uyarlandı ve Devlet Tiyatroları'nda sahnelenmek istendi. Ne var ki bütçe görüşmeleri sırasında Meclis'te ve Cumhuriyet Senatosu'nda romanla ilgili tartışmalar yapılmış, "kuvvetli sol görüşler taşıdığı" öne sürülmüş ve oyunun provaları durdurulmuştur. Eser, 1962'de filme uyarlandı. Sansür Kurulu tarafından filmin Türkiye içinde ve dışında gösterilmesi reddedilen film, Çankaya Köşkü'nde Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel'e izlettirildi. Cumhurbaşkanının destek vermesine rağmen gösterime sokulmayan filmi mecliste milletvekillerinin izleyip gösterim iznine karar vermesi kabul edildi. Gösterilen tepkiler ve yaşanan tartışmalar üzerine mecliste planlanan gösterim yapılmadan sansür kaldırıldı. Ankara'daki Ulus sinemasında yapılan gala gecesinde Fakir Baykurt, saldırganlar tarafından hırpalandı. Altmışa yakın sinema, filmin gösteriminin yapıldığı ilk gün saldırıya uğradı.
1962 yılında Onuncu Köy, Karın Ağrısı, Irazca'nın Dirliği kitaplarını yayımlayan yazar Amerika Birleşik Devletleri'ne giderek, Bloomington'daki Indiana Üniversitesi'nde göze kulağa hitap eden ders araçları ve yetişkinler için yazma öğrenimi gördü. 1963 yılında yurda dönerek Ankara İlköğretim Müfettişliği görevini sürdü. Onuncu Köy Bulgarcaya çevrildi ve kitapları Bulgaristan'da Türkçe olarak da basıldı. Yılanların Öcü ile Irazca'nın Dirliği de Almanya'da, Die Racheder Schlangen adıyla basıldı. Bu dönemde Yılanların Öcü Rusçaya da çevrildi.
Türkiye Öğretmenler Sendikası
1965 yılında Türkiye Öğretmen Dernekleri Milli Federasyonu içinden gelen 92 öğretmen ile birlikte Türkiye Öğretmenler Sendikası (TÖS)'nın kuruluşunda yer aldı ve sendikanın ilk genel başkanı seçildi.
Bu arada ilköğretim müfettişliğinden uzaklaştırılarak 1966 yılında yeni kurulan Millî Folklor Enstitüsü'ne uzman olarak atandı. Kaplumbağalar ve romanları yayımlandı. 1967 yılında Onuncu Köy Rusçaya çevrildi. TÖS'teki çalışmaları nedeniyle sık sık kovuşturma geçiren yazar Gaziantep'in Fevzipaşa ilçesinde Gaziantep Fevzipaşa Ortaokulu Türkçe öğretmenliğine gönderildi. Ünlü romanlarından biri olan ve bir genç kızın yaşlı bir ağa ile evlendirilmeye karşı çıkarak var olma mücadelesi verişini konu edinen Tırpan 'ı 1967 yılında Fevzipaşa'daki görevi sırasında kurguladı.
Baykurt, 1969 yılında dört günlük 'nu gerçekleştirmek için TÖS yöneticileri ile birlikte Türkiye'yi dolaştı. Eylem, Türkiye'deki tüm öğretmenlerin %70’ini oluşturan 109bin öğretmenin katılımı ile 15-18 Aralık'ta gerçekleşti. Eyleme katıldıkları için 50.300 öğretmen kovuşturma geçirdi. Baykurt da öğretmenler boykotuna katıldığı için 1969'da bir kez daha açığa alındı; Tırpan adlı romanını bu sırada tamamladı. Bu romanı TRT Roman Ödülü ve Türk Dil Kurumu Roman Ödülü'ne değer görüldü. 1970 yılında ayrıca "Sınırdaki Ölü" ile de TRT Öykü Ödülü'nü aldı. Danıştay Kararıyla göreve geri döndü. Ankara'ya ODTÜ Halkla İlişkiler ve Yayın Müdürlüğü görevine getirildi.
Sıkıyönetim yılları
12 Mart 1971 Muhtırası'ndan sonra TÖS Davası'nda bir numaralı sanık olarak yargılanan Baykurt, uzun süre tutuklu kaldı. Tutukluluğu sırasında kapatılan TÖS'ün yerine arkadaşları ile sendikanın yerine bir dernek kurulması için çalıştı. Tüm Eğitim Öğretim Emekçileri Birleşme ve Dayanışma Derneği (TÖB-DER) kuruldu.
TÖS Davası bitmeden kamuoyunun baskısıyla af yasası çıktı. Ancak Baykurt ve arkadaşları aftan yararlanmayı reddetti ve tutuklulukları devam etti. Tutukluluğu sırasında 1971'de Tırpan adlı kitabı ile Türk Dil Kurumu Roman Ödülü'nü kazandı. Kitaplarının yeni basımları yapılırken yazar askeri tutukevinden Ankara Merkez Cezaevi'ne aktarıldı. Can Parası (1973), Köygöçüren (1973), İçerdeki Oğul (1973) kitapları yayımlandı. Can Parası, Sait Faik Ödülü'ne değer görüldü. 1975 yılında Askerî Yargıtay’da TÖS Davası'ndan beraat etti. cezaevinde iken kurguladığı Keklik romanını cezaevinden çıktıktan sonra yazıp yayımladı.
Emekliliği
1976 yılında Sosyal Sigortalar Kurumu'ndan emekli olan Baykurt, Madaralı Roman Ödülü'nün kuruluşuna yardımcı oldu. 1977 yılında İsveç’te öğretmen yetiştirme çalışmalarına katıldı ve Yayla romanı basıldı. ’na katıldı ve Almanya, Hollanda ve İsviçre’ye geziler yapıp göçmen işçilerle iletişim kurdu.
(1976) oyunu 1978 yılında Sakarca İstanbul Şehir Tiyatroları tarafından sahnelendi. ile 1978 Orhan Kemal Roman Ödülü'nü kazandı. 1978'de Kültür ve Turizm Bakanlığı'nda danışmanlık yapmaya başladı. ve Tırpan kitaplarını yayımladı.
1979’da Almanya, Duisburg’a gönderilerek ‘Yabancı Çocuk ve Bölgesel Çalışma Kurumu’nda eğitim uzmanı olarak çalıştı. Rur Havzası’nda Türk işçi çocukları için başlatılan bir programda görev aldı. Tırpan, 1978'da tiyatroya uyarlandı; Devlet Tiyatrosu tarafından İzmir, Ankara ve Antalya’da oynandı.
Almanya yılları
Baykurt, göçmen işçi konusunu incelemek üzere 1979'da tekrar Almanya'ya gitti ve Duisburg şehrine yerleşti. Bu dönemde ODTÜ’de öğrenci olan oğlu Tonguç, ertesi yıl kızı Işık tutuklandı.
1980 yılında Tırpan oyunu İstanbul Şehir Tiyatroları tarafından sahneye konuldu ve iki mevsim oynadı. Tırpan'dan ötürü Baykurt ve Taner Barlas, "Avni Dilligil En Başarılı Yazar" ödülüne değer görüldü; Suna Pekuysal da bu oyundaki rolü ile "En Başarılı Oyuncu" seçildi. Baykurt, Taner Barlas ve oyunda rol alan sanatçılar “'bğ, Suna Pekuysal “”nü kazandı. Tırpan, 1981’de Sakarca İsveç’te çizgi film yapıldı ve Macarcaya da çevrildi. Baykurt'un öyküleri Gürcistan’da da kitap olarak basıldı.
Almanya’daki göçmen işçilerin yaşamını konu alan öyküleri "Gece Vardiyası", işçi çocuklarının yaşamını dile getiren öyküleri "Barış Çöreği" adıyla yayımlandı. Kitaptan yapılan seçmeler Almanya ve Hollanda’da iki dilli olarak yayımlandı. 1983 yılında Yüksek Fırınlar kitap olarak basılır. Oğlu Tonguç’la birlikte Sovyetler Birliği gezisi yapan Baykurt, Moskova, Bakü, Batum ve Leningrad şehirlerine ve ’ya giderek Lev Nikolayeviç Tolstoy’un Yurtluğu’nu ziyaret etti.
1984 yılında 'nü kazandı. Gece Vardiyası ve Kara Ahmet Destanı Almanca, Yılanların Öcü ile Irazca’nın Dirliği Bulgarca basıldı. Türkiye’de “Barış Derneği İkinci Davası”nda sanık olarak aranan Fakir Baykurt, 1985 yılında Gece Vardiyası ile Alman Endüstri Birliği’nin Yazın Ödülü’nü aldı. Dünya Güzeli ve Saka Kuşları adlı Kitapları Türkçe ve Almanca olarak basılır. 1986 yılında Duisburg’ta öğretmenliğe başlar ve yurt dışında oluşan ’nin yönetiminde görev aldı.. Duisburg Treni adlı eseri basılır. Kopenhag’ta ’ne katılır aynı yıl Koca Ren basılır.
1987 yılında Keklik romanı 20 öyküsüyle birlikte Rusça’ya çevrilip basıldı. Londra’ya bir gezi yaparak ’te Karl Marx’ın gömütünü ziyaret etti. Aynı yıl aralarında birçok yabancı dile çevrilen kitabının da bulunduğu 19 kitabı Yaşar Kemal, Orhan Kemal, Aziz Nesin, Halikarnas Balıkçısı, Mihail Şolohov, Ernest Hemingway, İvan Gonçarov, Tolstoy, Gogol, Panait Istrati gibi yazarlarla beraber gerekçe göstermeden yasaklanır. Aynı yıl Sakarca adlı eseri de Hollandaca ve Almanca olarak basılır. Türkiye – Yunanistan Dostluk Gelişimi’nin Avrupa’da kuruluşunda görev alır. Tiflis’te ’nin 150’nci doğum yıldönümü konferansına katılır.
1988 yılında İçerdeki Oğul’u oyun olarak tekrar yazdı. A. Çetinkaya ile birlikte ’nin şiirlerini Türkçeye çevirdi. Kitap, Eninde Sonunda adıyla Almanya’da basıldı.
1989 yılında Kuru Ekmek romanını yazdı İçerdeki Oğul, Amersfoort Halk Tiyatrosu’nda oynanır. Şiirleri de Bir uzun yol adıyla basılır. Moskova’ya yeni bir gezi yaparak Nâzım Hikmet’in evinde ve arşivinde çalışır.
Baykurt ders vermeyi Pestalozzi Okulu’nda sürdürür. Şiirleri Hollanda’da “Vuurdoorns – Ateşdikenleri” adıyla basılır. 1991 yılında Ortaokul öğrencileri için, “KALEM – Schreiber” dergisini çıkarmaya başlar aynı yıl boynundan bir ameliyat geçirir. 1992 yılında, bugün Literaturcafé Fakir Baykurt adıyla varlığını sürdüren Duisburg Edebiyat Kahvesi'ni kurdu. Bir Uzun Yol’un Almancası “Ein langer Weg” adıyla yayımlandı.
1995 yılında Almanya’da öğretmenlik yaptığı Pestalozzi Okulu’ndan emekliye ayrıldı. Öykü Kitabı Bizim İnce Kızlar basıldı ve 7 kitaptan oluşan Özyaşam öyküsünü bitirdi.
Türkiye'de 10 Mart'ta Devlet Tiyatrosu Opera ve Balesi Çalışanları Yardımlaşma Vakfı tarafından “Fakir Baykurt’a Saygı Gecesi” düzenlenmiş ve aynı yıl Yarım Ekmek romanı yayımlanmıştır. 1998 yılında Telli Yol öykü kitabı ile birlikte, “Özyaşam” dizisinin ilk cildi “Özüm Çocuktur” yayımlanır. Gezi yazılarının bir bölümünü Dünyanın Öte Ucu (Avustralya Gezi İzlenimleri) adıyla yayımlanır. Benli Yazılar deneme kitabıyla birlikte “Özyaşam” dizisinin ikinci ve üçüncü ciltleri (Köy Enstitülü Delikanlı; Kavacık Köyünün Öğretmeni) çıkar.
Baykurt, 1999 Nisan genel seçimlerinde Özgürlük ve Dayanışma Partisi İzmir milletvekili Adayı oldu.
Ölümü
11 Ekim 1999 Pazartesi günü tedavi gördüğü Almanya’da Essen Üniversitesi Kliniği’nde pankreas kanserine yenik düşerek hayatını kaybetti. Ülkesine getirilerek Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedildi.
Eserleri
Romanları
- 1954: Yılanların Öcü
- 1961: Irazcanın Dirliği
- 1961: Onuncu Köy
- 1967:
- 1970:
- 1973:
- 1975:
- 1977:
- 1977: Yayla
- 1983:
- 1986:
- 1997:
- 1980: Kaplumbağalar
- 1999:
Öyküleri
- 1955:
- 1959:
- 1961:
- 1964:
- 1970:
- 1971:
- 1973:
- 1974:
- 1975:
- 1982:
- 1982:
- 1986:
- 1992:
- 1998:
Toplum ve Eğitim Yazıları
- 1960: Efkar Tepesi
- 1976:
- 1974: Kerem ile Aslı
- 1978:
- 1980: Kaplumbağalar
Çocuk kitapları
- xxxx:
- xxxx: Yandım Ali
- xxxx:
- xxxx:
- 1985:
- 1985:
Şiir
Aldığı ödüller
- 1958: Yunus Nadi Ödülü - (Yılanların Öcü)
- 1970: TRT Sanat Ödülleri (Tırpan)
- 1970: TRT Sanat Ödülleri ()
- 1971: Türk Dil Kurumu Roman Ödülü (Tırpan)
- 1974: Sait Faik Hikâye Armağanı ()
- 1978: Orhan Kemal Roman Armağanı ()
- 1979: Dergisi tarafından Yılın Oyunu Ödülü (Sakarca)
- 1980: Avni Dilligil Tiyatro Ödülü (Tırpan)
- 1984: Berlin Senatosu Çocuk Yazını Ödülü ()
- 1985: (BDI) Yazın Ödülü ()
- 1997: Sedat Simavi Edebiyat Ödülü ()
- 1998: Yaşam Radyo Ustalara Saygı Onur Ödülü
- 1999: Pir Sultan Abdal Derneği Ödülü
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c Yılmaz, Ebru (27 Şubat 2020). "Fakir Baykurt ve Kemal Tahir yapıtlarında köy ve köylülük olgusu: Karşılaştırmalı sosyolojik bir değerlendirme": 66. 24 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Şubat 2023.
- ^ bilirkişi. . Bi'Soru Bi'Cevap. 19 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2023.
- ^ . 5 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2023.
- ^ . www.literatur.com.tr. 3 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2023.
- ^ Fakir, Baykurt, (1998). Özüm çocuktur. Papirüs Yayınları. s. 16. ISBN . OCLC 504980137.
- ^ a b c d e f g Okuyan Yazıcı, Hülya. "Türkçe'nin sözvarlığı açısından Fakir Baykurt'un romanla". 13 Aralık 2020. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü doktora tezi, 2006.
- ^ a b Karabela, Sevim (2007). "Fakir Baykurt (Hayatı ve Romanları Üzerine Bir İnceleme)". tez.yok.gov.tr. s. 69. 24 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Şubat 2023.
- ^ a b c Yalçın, Kemal. . Evrensel.net, 11 Ekim 2017. 11 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2020.
- ^ Ülger, Selçuk. . Gercekedebiyat.com sitesi, 21 Haziran 2018. 23 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2020.
- ^ a b c d Özyurt, Olkan. . Sabah gazetesi, 4 Nisan 2015. 29 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2020.
- ^ . www.kitapyurdu.com. 9 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2023.
- ^ "Otuzikinci Birleşim 6.2. 1962 Salı" (PDF). Cumhuriyet Senatosu Tutanak Dergisi. 28 Aralık 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 13 Aralık 2020.
- ^ Altıner, Birsen. "Cumhurbaşkanı'nın İzniyle Sansürü Delen Film "Yılanların Öcü"". İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, Oca k2012. 28 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Aralık 2020.
- ^ Koç, Aydın. (PDF). Aydınlık dergisi, 29 Kasım 2020. 27 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2020.
- ^ Türkyılmaz, Fatih. "Toplumcu gerçekçi edebiyatçı: Fakir Baykurt". Anadolu Ajansı web sitesi 10 Ekim 2020. 28 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Aralık 2020.
Dış bağlantılar
| Vikisöz'de Fakir Baykurt ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
- 'Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü' sayfası1 Kasım 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fakir Baykurt Esas ismi Tahir 15 Haziran 1929 Yesilova Burdur 11 Ekim 1999 Essen Turk yazar ve sendikaci Fakir BaykurtFakir BaykurtDogum15 Haziran 1929 1929 06 15 Yesilova Burdur TurkiyeOlum11 Ekim 1999 70 yasinda Essen AlmanyaDefin yeriZincirlikuyu Mezarligi IstanbulMeslekYazar sendikaciMilliyetTurkDonemCumhuriyet donemiEdebi akimToplumcu gercekcilikOnemli eserYilanlarin Ocu 1954 Onemli odulleriTum Liste Koy hayatini anlatan Yilanlarin Ocu adli romani Turk edebiyatinin klasikleri arasina girmis bir eserdir Eserleri Bulgarca ve Rusca basta olmak uzere bircok dile cevrilmistir Baykurt Turkiye Ogretmenler Sendikasi ve Turkiye Ogretmen Dernekleri Milli Federasyonu genel baskanliklarini yapmistir BiyografiCocuklugu 1929 yilinda Burdur un Yesilova ilcesine bagli Akcakoy de dogdu Annesinin adi Elif ve babasinin adi Veli dir Dogum tarihi kesin olarak bilinmemekle beraber su sozleri ile 1929 yilinin Haziran ortasi oldugu dusunulur 1929 dogumlu oldugum dogru Ay gun bilinmiyordu Anamla konustuk Koyde orak mevsimi Tarlada sancilanip eve gelmis Haziran ortasidir Kendisine babasi tarafindan savaslarda vurulup geri donmeyen amcasinin adi olan Tahir adi verildi 1936 yilinda Akcakoy Ilkokulu na basladi Iki yil sonra babasini kaybetti ve egitimini yarim birakarak Balikesir iline bagli Burhaniye de yasayan dayisinin yaninda dokumacilik yapmaya basladi II Dunya Savasi baslayinca dayisinin askere alinmasi uzerine koyune donerek okula devam etme imkani buldu Bir yandan irgatlik cobanlik suculuk koy katipligi yaparak egitimini uc yil kesintiden sonra okulu kendi koyunde tamamladi 1942 yilinda kaydoldugu Gonen Koy Enstitusunde bulundugu donemde siir yazmaya basladi Ortaogrenimine Gonen Koy Enstitusu nde devam etti Koy enstitusu yillarinda siire olan ilgisi artti Ilk siiri Feslegen Kolum Eskisehir de cikan Turke Dogru dergisinde yayimlandi 1947 yilinda Koy Enstituleri ve Kaynak dergilerinde siirleri yayimlandi Bu yillarda siirlerinde daha sonra tum yazilarinda Fakir Baykurt adini kullandi Koy ogretmenligi Ortaogrenimini 1948 yilinda tamamlayarak koy ogretmeni oldu Bes yil Yesilova ilcesinin Kavacik ve Derekoy koylerinde ilkokul ogretmenligi yapti Bu donemde arkadaslari ile Ege ve Goller Bolgesi Turkiye Koy Ogretmen Dernekleri Federasyonu nu orgutledi 1951 yilinda Muzaffer Hanim la evlendi Bu evlilikten kizlari Isik d 1957 ve Sonmez d 1958 ile oglu Tonguc d 1962 dunyaya geldi Turkce ogretmenligi ve mufettislik yillari 1953 yilinda Gazi Egitim Enstitusu ne girdi Edebiyat Bolumu nu bitirip Turkce ogretmeni oldu 1955 Once Sivas Lisesi ne atandi ve yil sonunda Hafik de acilan ortaokula aktarildi Ayni yil ilk kitabi olan Cilli yi mektup yoluyla tanistigi Samim Kocagoz un destegiyle yayimlatti 1957 yilinda askere alindi Sivas Lisesi ne atandigi ve bir otelde kaldigi sirada yazmaya karar verdigi ve kendi yasamindan yola cikarak kurguladigi Yilanlarin Ocu adli romanini askerligi sirasinda izin gunlerinde yazdi Yilanlarin Ocu romani ile 1958 yilinda Cumhuriyet gazetesinin duzenledigi Yunus Nadi Roman Odulleri nde aralarinda Halide Edib Adivar Orhan Kemal Behcet Necatigil Haldun Taner in de bulundugu Seciciler Kurulu tarafindan Yunus Nadi Odulu ne deger goruldu Eser Cumhuriyet gazetesinde tefrika edildi Yilanlarin Ocu nun tefrika edilmesinden sonra donemin Milli Egitim Bakani Tevfik Ileri nin talimatiyla Baykurt ve gazete hakkinda sorusturma acildi savci tarafindan takipsizlik karari verildi Baykurt bu olaydan sonra zaman zaman Cumhuriyet gazetesinde yazilar yayimlamaya basladi Askerligini Konya Astsubay Okulu nda tamamladiktan sonra Savsat Ortaokulu na ogretmen olarak atanan Baykurt 1959 yilinda koy yasaminin sertligini yoksulluk cahillik somuru taassup ve batil inanclari anlatan Efendilik Savasi adli kitabini yayimladi Ayni yil Cumhuriyet teki bazi yazilari ve Yilanlarin Ocu romani nedeniyle ogretmenlikten alinip Ankara da Turkiye Cumhuriyeti Milli Egitim Bakanligi Yapi Isleri Bolumu nde gorevlendirildi ve bir sure sonra aciga alindi 27 Mayis 1960 tan sonra Ankara Ilkogretim Mufettisligine atandi Efkar Tepesi adli kitabi 1960 ta yayimlandi Yilanlarin Ocu romani 1961 yilinda tiyatroya uyarlandi ve Devlet Tiyatrolari nda sahnelenmek istendi Ne var ki butce gorusmeleri sirasinda Meclis te ve Cumhuriyet Senatosu nda romanla ilgili tartismalar yapilmis kuvvetli sol gorusler tasidigi one surulmus ve oyunun provalari durdurulmustur Eser 1962 de filme uyarlandi Sansur Kurulu tarafindan filmin Turkiye icinde ve disinda gosterilmesi reddedilen film Cankaya Kosku nde Cumhurbaskani Cemal Gursel e izlettirildi Cumhurbaskaninin destek vermesine ragmen gosterime sokulmayan filmi mecliste milletvekillerinin izleyip gosterim iznine karar vermesi kabul edildi Gosterilen tepkiler ve yasanan tartismalar uzerine mecliste planlanan gosterim yapilmadan sansur kaldirildi Ankara daki Ulus sinemasinda yapilan gala gecesinde Fakir Baykurt saldirganlar tarafindan hirpalandi Altmisa yakin sinema filmin gosteriminin yapildigi ilk gun saldiriya ugradi 1962 yilinda Onuncu Koy Karin Agrisi Irazca nin Dirligi kitaplarini yayimlayan yazar Amerika Birlesik Devletleri ne giderek Bloomington daki Indiana Universitesi nde goze kulaga hitap eden ders araclari ve yetiskinler icin yazma ogrenimi gordu 1963 yilinda yurda donerek Ankara Ilkogretim Mufettisligi gorevini surdu Onuncu Koy Bulgarcaya cevrildi ve kitaplari Bulgaristan da Turkce olarak da basildi Yilanlarin Ocu ile Irazca nin Dirligi de Almanya da Die Racheder Schlangen adiyla basildi Bu donemde Yilanlarin Ocu Ruscaya da cevrildi Turkiye Ogretmenler Sendikasi 1965 yilinda Turkiye Ogretmen Dernekleri Milli Federasyonu icinden gelen 92 ogretmen ile birlikte Turkiye Ogretmenler Sendikasi TOS nin kurulusunda yer aldi ve sendikanin ilk genel baskani secildi Bu arada ilkogretim mufettisliginden uzaklastirilarak 1966 yilinda yeni kurulan Milli Folklor Enstitusu ne uzman olarak atandi Kaplumbagalar ve romanlari yayimlandi 1967 yilinda Onuncu Koy Ruscaya cevrildi TOS teki calismalari nedeniyle sik sik kovusturma geciren yazar Gaziantep in Fevzipasa ilcesinde Gaziantep Fevzipasa Ortaokulu Turkce ogretmenligine gonderildi Unlu romanlarindan biri olan ve bir genc kizin yasli bir aga ile evlendirilmeye karsi cikarak var olma mucadelesi verisini konu edinen Tirpan i 1967 yilinda Fevzipasa daki gorevi sirasinda kurguladi Baykurt 1969 yilinda dort gunluk nu gerceklestirmek icin TOS yoneticileri ile birlikte Turkiye yi dolasti Eylem Turkiye deki tum ogretmenlerin 70 ini olusturan 109bin ogretmenin katilimi ile 15 18 Aralik ta gerceklesti Eyleme katildiklari icin 50 300 ogretmen kovusturma gecirdi Baykurt da ogretmenler boykotuna katildigi icin 1969 da bir kez daha aciga alindi Tirpan adli romanini bu sirada tamamladi Bu romani TRT Roman Odulu ve Turk Dil Kurumu Roman Odulu ne deger goruldu 1970 yilinda ayrica Sinirdaki Olu ile de TRT Oyku Odulu nu aldi Danistay Karariyla goreve geri dondu Ankara ya ODTU Halkla Iliskiler ve Yayin Mudurlugu gorevine getirildi Sikiyonetim yillari 12 Mart 1971 Muhtirasi ndan sonra TOS Davasi nda bir numarali sanik olarak yargilanan Baykurt uzun sure tutuklu kaldi Tutuklulugu sirasinda kapatilan TOS un yerine arkadaslari ile sendikanin yerine bir dernek kurulmasi icin calisti Tum Egitim Ogretim Emekcileri Birlesme ve Dayanisma Dernegi TOB DER kuruldu TOS Davasi bitmeden kamuoyunun baskisiyla af yasasi cikti Ancak Baykurt ve arkadaslari aftan yararlanmayi reddetti ve tutukluluklari devam etti Tutuklulugu sirasinda 1971 de Tirpan adli kitabi ile Turk Dil Kurumu Roman Odulu nu kazandi Kitaplarinin yeni basimlari yapilirken yazar askeri tutukevinden Ankara Merkez Cezaevi ne aktarildi Can Parasi 1973 Koygocuren 1973 Icerdeki Ogul 1973 kitaplari yayimlandi Can Parasi Sait Faik Odulu ne deger goruldu 1975 yilinda Askeri Yargitay da TOS Davasi ndan beraat etti cezaevinde iken kurguladigi Keklik romanini cezaevinden ciktiktan sonra yazip yayimladi Emekliligi 1976 yilinda Sosyal Sigortalar Kurumu ndan emekli olan Baykurt Madarali Roman Odulu nun kurulusuna yardimci oldu 1977 yilinda Isvec te ogretmen yetistirme calismalarina katildi ve Yayla romani basildi na katildi ve Almanya Hollanda ve Isvicre ye geziler yapip gocmen iscilerle iletisim kurdu 1976 oyunu 1978 yilinda Sakarca Istanbul Sehir Tiyatrolari tarafindan sahnelendi ile 1978 Orhan Kemal Roman Odulu nu kazandi 1978 de Kultur ve Turizm Bakanligi nda danismanlik yapmaya basladi ve Tirpan kitaplarini yayimladi 1979 da Almanya Duisburg a gonderilerek Yabanci Cocuk ve Bolgesel Calisma Kurumu nda egitim uzmani olarak calisti Rur Havzasi nda Turk isci cocuklari icin baslatilan bir programda gorev aldi Tirpan 1978 da tiyatroya uyarlandi Devlet Tiyatrosu tarafindan Izmir Ankara ve Antalya da oynandi Almanya yillari Baykurt gocmen isci konusunu incelemek uzere 1979 da tekrar Almanya ya gitti ve Duisburg sehrine yerlesti Bu donemde ODTU de ogrenci olan oglu Tonguc ertesi yil kizi Isik tutuklandi 1980 yilinda Tirpan oyunu Istanbul Sehir Tiyatrolari tarafindan sahneye konuldu ve iki mevsim oynadi Tirpan dan oturu Baykurt ve Taner Barlas Avni Dilligil En Basarili Yazar odulune deger goruldu Suna Pekuysal da bu oyundaki rolu ile En Basarili Oyuncu secildi Baykurt Taner Barlas ve oyunda rol alan sanatcilar bg Suna Pekuysal nu kazandi Tirpan 1981 de Sakarca Isvec te cizgi film yapildi ve Macarcaya da cevrildi Baykurt un oykuleri Gurcistan da da kitap olarak basildi Almanya daki gocmen iscilerin yasamini konu alan oykuleri Gece Vardiyasi isci cocuklarinin yasamini dile getiren oykuleri Baris Coregi adiyla yayimlandi Kitaptan yapilan secmeler Almanya ve Hollanda da iki dilli olarak yayimlandi 1983 yilinda Yuksek Firinlar kitap olarak basilir Oglu Tonguc la birlikte Sovyetler Birligi gezisi yapan Baykurt Moskova Baku Batum ve Leningrad sehirlerine ve ya giderek Lev Nikolayevic Tolstoy un Yurtlugu nu ziyaret etti 1984 yilinda nu kazandi Gece Vardiyasi ve Kara Ahmet Destani Almanca Yilanlarin Ocu ile Irazca nin Dirligi Bulgarca basildi Turkiye de Baris Dernegi Ikinci Davasi nda sanik olarak aranan Fakir Baykurt 1985 yilinda Gece Vardiyasi ile Alman Endustri Birligi nin Yazin Odulu nu aldi Dunya Guzeli ve Saka Kuslari adli Kitaplari Turkce ve Almanca olarak basilir 1986 yilinda Duisburg ta ogretmenlige baslar ve yurt disinda olusan nin yonetiminde gorev aldi Duisburg Treni adli eseri basilir Kopenhag ta ne katilir ayni yil Koca Ren basilir 1987 yilinda Keklik romani 20 oykusuyle birlikte Rusca ya cevrilip basildi Londra ya bir gezi yaparak te Karl Marx in gomutunu ziyaret etti Ayni yil aralarinda bircok yabanci dile cevrilen kitabinin da bulundugu 19 kitabi Yasar Kemal Orhan Kemal Aziz Nesin Halikarnas Balikcisi Mihail Solohov Ernest Hemingway Ivan Goncarov Tolstoy Gogol Panait Istrati gibi yazarlarla beraber gerekce gostermeden yasaklanir Ayni yil Sakarca adli eseri de Hollandaca ve Almanca olarak basilir Turkiye Yunanistan Dostluk Gelisimi nin Avrupa da kurulusunda gorev alir Tiflis te nin 150 nci dogum yildonumu konferansina katilir 1988 yilinda Icerdeki Ogul u oyun olarak tekrar yazdi A Cetinkaya ile birlikte nin siirlerini Turkceye cevirdi Kitap Eninde Sonunda adiyla Almanya da basildi 1989 yilinda Kuru Ekmek romanini yazdi Icerdeki Ogul Amersfoort Halk Tiyatrosu nda oynanir Siirleri de Bir uzun yol adiyla basilir Moskova ya yeni bir gezi yaparak Nazim Hikmet in evinde ve arsivinde calisir Baykurt ders vermeyi Pestalozzi Okulu nda surdurur Siirleri Hollanda da Vuurdoorns Atesdikenleri adiyla basilir 1991 yilinda Ortaokul ogrencileri icin KALEM Schreiber dergisini cikarmaya baslar ayni yil boynundan bir ameliyat gecirir 1992 yilinda bugun Literaturcafe Fakir Baykurt adiyla varligini surduren Duisburg Edebiyat Kahvesi ni kurdu Bir Uzun Yol un Almancasi Ein langer Weg adiyla yayimlandi 1995 yilinda Almanya da ogretmenlik yaptigi Pestalozzi Okulu ndan emekliye ayrildi Oyku Kitabi Bizim Ince Kizlar basildi ve 7 kitaptan olusan Ozyasam oykusunu bitirdi Turkiye de 10 Mart ta Devlet Tiyatrosu Opera ve Balesi Calisanlari Yardimlasma Vakfi tarafindan Fakir Baykurt a Saygi Gecesi duzenlenmis ve ayni yil Yarim Ekmek romani yayimlanmistir 1998 yilinda Telli Yol oyku kitabi ile birlikte Ozyasam dizisinin ilk cildi Ozum Cocuktur yayimlanir Gezi yazilarinin bir bolumunu Dunyanin Ote Ucu Avustralya Gezi Izlenimleri adiyla yayimlanir Benli Yazilar deneme kitabiyla birlikte Ozyasam dizisinin ikinci ve ucuncu ciltleri Koy Enstitulu Delikanli Kavacik Koyunun Ogretmeni cikar Baykurt 1999 Nisan genel secimlerinde Ozgurluk ve Dayanisma Partisi Izmir milletvekili Adayi oldu Olumu 11 Ekim 1999 Pazartesi gunu tedavi gordugu Almanya da Essen Universitesi Klinigi nde pankreas kanserine yenik duserek hayatini kaybetti Ulkesine getirilerek Zincirlikuyu Mezarligi na defnedildi EserleriRomanlari Baykurt Leiden 1954 Yilanlarin Ocu 1961 Irazcanin Dirligi 1961 Onuncu Koy 1967 1970 1973 1975 1977 1977 Yayla 1983 1986 1997 1980 Kaplumbagalar 1999 Oykuleri 1955 1959 1961 1964 1970 1971 1973 1974 1975 1982 1982 1986 1992 1998 Toplum ve Egitim Yazilari 1960 Efkar Tepesi 1976 1974 Kerem ile Asli 1978 1980 KaplumbagalarCocuk kitaplari xxxx xxxx Yandim Ali xxxx xxxx 1985 1985 SiirAldigi oduller1958 Yunus Nadi Odulu Yilanlarin Ocu 1970 TRT Sanat Odulleri Tirpan 1970 TRT Sanat Odulleri 1971 Turk Dil Kurumu Roman Odulu Tirpan 1974 Sait Faik Hikaye Armagani 1978 Orhan Kemal Roman Armagani 1979 Dergisi tarafindan Yilin Oyunu Odulu Sakarca 1980 Avni Dilligil Tiyatro Odulu Tirpan 1984 Berlin Senatosu Cocuk Yazini Odulu 1985 BDI Yazin Odulu 1997 Sedat Simavi Edebiyat Odulu 1998 Yasam Radyo Ustalara Saygi Onur Odulu 1999 Pir Sultan Abdal Dernegi OduluAyrica bakinizMEB 100 Turk EdebiyatcisiKaynakca a b c Yilmaz Ebru 27 Subat 2020 Fakir Baykurt ve Kemal Tahir yapitlarinda koy ve koyluluk olgusu Karsilastirmali sosyolojik bir degerlendirme 66 24 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Subat 2023 bilirkisi Bi Soru Bi Cevap 19 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Subat 2023 5 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Subat 2023 www literatur com tr 3 Mart 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Subat 2023 Fakir Baykurt 1998 Ozum cocuktur Papirus Yayinlari s 16 ISBN 975 6999 35 7 OCLC 504980137 a b c d e f g Okuyan Yazici Hulya Turkce nin sozvarligi acisindan Fakir Baykurt un romanla 13 Aralik 2020 Ankara Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu doktora tezi 2006 a b Karabela Sevim 2007 Fakir Baykurt Hayati ve Romanlari Uzerine Bir Inceleme tez yok gov tr s 69 24 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Subat 2023 a b c Yalcin Kemal Evrensel net 11 Ekim 2017 11 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Aralik 2020 Ulger Selcuk Gercekedebiyat com sitesi 21 Haziran 2018 23 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Aralik 2020 a b c d Ozyurt Olkan Sabah gazetesi 4 Nisan 2015 29 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Aralik 2020 www kitapyurdu com 9 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Subat 2023 Otuzikinci Birlesim 6 2 1962 Sali PDF Cumhuriyet Senatosu Tutanak Dergisi 28 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 13 Aralik 2020 Altiner Birsen Cumhurbaskani nin Izniyle Sansuru Delen Film Yilanlarin Ocu Istanbul Universitesi Iletisim Fakultesi Dergisi Oca k2012 28 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Aralik 2020 Koc Aydin PDF Aydinlik dergisi 29 Kasim 2020 27 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 13 Aralik 2020 Turkyilmaz Fatih Toplumcu gercekci edebiyatci Fakir Baykurt Anadolu Ajansi web sitesi 10 Ekim 2020 28 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Aralik 2020 Dis baglantilarVikisoz de Fakir Baykurt ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Turk Edebiyati Isimler Sozlugu sayfasi1 Kasim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde