Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Dünya Mirasları, 1972 yılında kurulan UNESCO Dünya Mirası Sözleşmesi'nde tanımlandığı şekliyle kültürel veya doğal miras açısından önem taşıyan yerlerdir.Finlandiya, Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme'yi 4 Mart 1987'de onaylayarak, tarihî yerlerini listeye dâhil edilmeye uygun hâle getirdi.
2021 itibarıyla, Finlandiya'da listede yedi alan ve geçici listede iki alan bulunmaktadır. Listeye eklenen ilk yerler 1991'de Dünya Miras Komitesi'nin 15. oturumunda kayıt altına alınan Eski Rauma ve Suomenlinna'ydı. Diğer yerler ise 1994, 1996, 1999, 2005 ve 2006 yıllarında eklendi. Ülkenin tek doğal alanı olan Kvarken Takımadaları, ulusötesi bir sitedir ve İsveç ile paylaşılmaktadır. İsveç kısmında kalan Yüksek Sahil, 2000 yılında eklenirken, Kvarken Takımadaları ise 2006 yılında eklendi. Finlandiya'da diğer bir ulusötesi alan olan Struve Jeodezi Arkı, 2005 yılında listelenen ve diğer dokuz ülkeyle paylaşılan bir kültür alanıdır.
Dünya Mirasları listesi
UNESCO, alanları on kritere göre listelemektedir; her alanın kriterlerden en az birini karşılaması gerekir. i'den vi'ye kadar olan kriterler kültürel, vii'den x'e kadar olan kriterler ise doğaldır.
Ad | Fotoğraf | Yer | Seçildiği yıl | UNESCO verileri | Açıklama |
---|---|---|---|---|---|
Eski Rauma | Rauma | 1991 | 582; iv, v (kültürel) | Eski Rauma, Botniya Körfezi'ndeki Rauma kentinin Orta Çağ'dan kalma merkezidir. Şu anda hem konut hem de ticari amaçlı kullanılan yaklaşık 600 ahşap evden oluşmaktadır. Kutsal Haç Kilisesi 16. yüzyıla tarihlenirken, kentsel alanın geri kalanı yangınlar sonrasında yeniden inşa edilmiş ve 17. ila 19. yüzyıllara tarihlenmektedir. 2009 yılında küçük sınır değişiklikleri yapıldı. | |
Suomenlinna | Helsinki | 1991 | 583; iv (kültürel) | Helsinki limanının girişinde altı ada üzerine kurulu olan kale, 18. yüzyılda İsveç tarafından Rus İmparatorluğu'na karşı savunma amacıyla inşa edilmiştir. 200 bina bulunmaktadır ve savunma duvarları 6 kilometreye kadar uzanır. II. Dünya Savaşı'ndan sonra kalenin askerî rolü azaldı. Halka açık kullanımı için yeniden tasarlandı ve günümüzde popüler bir turistik yerdir. | |
Petäjävesi Eski Kilisesi | Petäjävesi | 1994 | 584; iv (kültürel) | Bu kilise, Kuzey Avrupa'daki ahşap kiliselerin mimari geleneğinin tipik bir örneğidir. 1763 ile 1765 yılları arasında inşa edilmiş olup kütüklerden yapılmış bir yapıya Avrupa mimari etkilerinin ustaca uygulanmasını göstermektedir. Merkezi planlı kilise Rönesans etkilerini gösterirken, dik çatısı Gotik geleneği hatırlatmaktadır. Çan kulesi 1821 yılında eklenmiştir. Kilise, 19. yüzyılın sonlarında yeni kilise kilisesinin yapılması nedeniyle terk edilmiş olması ve ısıtma sistemi kurulumu gibi büyük değişikliklere maruz kalmaması nedeniyle iyi korunmuştur. 1920'den sonra özenle restore edilmiştir. Kilise hâlâ yaz aylarında düzenli olarak hizmet vermektedir. | |
Verla Odun ve Tahta Değirmeni | Kouvola | 1996 | 751; iv (kültürel) | Değirmen ve çevresindeki yerleşim alanı, kâğıt hamuru, kâğıt ve karton üretimiyle ilişkili, 19. ve 20. yüzyılın başlarında yaygın olan bir tür küçük ölçekli kırsal endüstriyel yerleşimi temsil etmektedir. Bu tür yerleşimler, hammaddelerin bol olduğu Kuzey Avrupa ve Kuzey Amerika'da gelişti. Verla Değirmeni 1964 yılına kadar faaliyet gösterdi ve sonrasında müzeye dönüştürüldü. | |
Sammallahdenmäki Tunç Çağı Gömü Alanı | Rauma | 1999 | 579; iii, iv (kültürel) | Bu gömü alanının tarihi Tunç Çağı'na ve MÖ 1500'den 500'e kadar olan erken Demir Çağı'na kadar uzanmaktadır. Alanda çeşitli kümelerde 33 yığma mezar bulunmaktadır. Mezarlar, İskandinavya'dan Finlandiya'ya yayılan bir güneşe tapınma diniyle bağlantılıdır. Başlangıçta kıyıya yakın inşa edilmişlerdi ancak arazinin artması nedeniyle artık daha iç kısımlardalar. | |
Struve Jeodezi Arkı* | Enontekiö, Ylitornio, Tornio, Korpilahti, Lapinjärvi, Pyhtää | 2005 | 1187, ii, iii, vi (kültürel) | Struve Jeodezi Arkı, Norveç'te Hammerfest'ten Karadeniz'e kadar 2.820 kilometre boyunca uzanan bir dizi üçgenleme noktasıdır. Noktalar, ilk kez bir meridyenin uzun bir bölümünün doğru ölçümünü gerçekleştiren ve Dünya'nın boyutunun ve şeklinin belirlenmesine yardımcı olan gök bilimci Friedrich Georg Wilhelm von Struve tarafından yapılan bir araştırmada belirlendi. Başlangıçta 265 istasyon noktası bulunyordu. Alan, altısı Finlandiya'da olmak üzere on ülkede (kuzeyden güneye: Norveç, İsveç, Finlandiya, Rusya, Estonya, Letonya, Litvanya, Beyaz Rusya, Moldova, Ukrayna) 34 noktayı içermektedir. | |
Yüksek Sahil / Kvarken Takımadaları* | Kvarken | 2006 | 898bis; viii (doğal) | Bu alan, İsveç'teki Yüksek Sahil bölgesinin bir uzantısıdır ve ilk olarak 2000 yılında listelenmiştir. Hem Yüksek Sahil hem de Kvarken Takımadaları, Botniya Körfezi'nde yer alır ve binlerce adayı içerir. Bölge, 10.000 ila 24.000 yıl önceki Son Buzul Maksimum'dan sonra kıtasal buz örtüsünün erimesini takiben (böylece buzulların ağırlığını ortadan kaldıran) buzul sonrası toparlanmanın, karanın yükselmesinin belirgin etkilerini göstermektedir. Bazı yerlerde neredeyse 300 metreye varan yükseliş, manzarayı sürekli değiştirmektedir. |
Geçici liste
Dünya Mirası listesinde yer alan alanlara ek olarak, üye devletler aday göstermeyi düşünebilecekleri geçici alanların bir listesini de tutabilirler. Dünya Mirası listesine aday göstermeler, yalnızca alanın daha önce geçici listede yer alması durumunda kabul edilir. Finlandiya, 2021 itibarıyla geçici listesine dört alan kaydetti.
Ad | Fotoğraf | Yer | Seçildiği yıl | UNESCO kriterleri | Açıklama |
---|---|---|---|---|---|
Alvar Aalto'nun Mimari Eserleri - Modern Akıma İnsani Bir Boyut | Paimio, Helsinki, Kotka, Pori, Imatra, Jyväskylä, Seinäjoki | 2021 | ii (kültürel) | Bu adaylık, önde gelen Fin Modernist mimar Alvar Aalto'nun eserlerinden oluşuyor: Paimio Sanatoryumu, Aalto Evi, Sunila Kâğıt Hamuru Fabrikası Konut Alanı, Villa Mairea, Säynätsalo Belediye Binası, Deneysel Ev, Muuratsalo, Studio Aalto, Üç Haç Kilisesi, Vuoksenniska, Kültür Evi, Jyväskylä Üniversitesi, Aalto Kampüsü, Sosyal Sigorta Kurumu Merkez Ofisi, Seinäjoki Kent Merkezi ve Finlandia Salonu | |
Saimaa Gölü'nün Halkalı Fok Takımadaları* | Mikkeli | 2021 | ix, x (doğal) | Finlandiya'nın güneydoğusunda yer alan ve 4.400 kilometrekarelik alanıyla Finlandiya'nın en büyük gölü olan Saimaa Gölü, Saimaa halkalı fokunun tek yaşam alanıdır. Bu fok alt türü karayla çevrili hâle geldi ve son buzullaşmanın sona ermesinin ardından tatlı su ortamına uyum sağladı. |
Kaynakça
- ^ . UNESCO Dünya Miras Merkezi. 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2024.
- ^ "Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 1 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2024.
- ^ a b c d e "Finland". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 7 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2024.
- ^ "15th session of the World Heritage Committee". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 20 Kasım 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2024.
- ^ "UNESCO World Heritage Centre – The Criteria for Selection". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 12 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2024.
- ^ "Old Rauma". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 17 Ekim 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2024.
- ^ "Old Rauma" (PDF). UNESCO Dünya Miras Merkezi. s. 52. 12 Eylül 2014 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 23 Mayıs 2024.
- ^ "Fortress of Suomenlinna". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 17 Ekim 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2024.
- ^ "Petäjävesi Old Church". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 17 Ekim 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2024.
- ^ "Verla Groundwood and Board Mill". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 17 Ekim 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2024.
- ^ "Bronze Age Burial Site of Sammallahdenmäki". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 18 Ekim 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2024.
- ^ "Struve Geodetic Arc". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 18 Ekim 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2024.
- ^ "High Coast / Kvarken Archipelago". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 17 Ekim 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2024.
- ^ "UNESCO World Heritage Centre – Tentative Lists". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 20 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2024.
- ^ "The Architectural Works of Alvar Aalto - a Human Dimension to the Modern Movement". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 27 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2024.
- ^ "The Ringed Seal Archipelagos of Lake Saimaa". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 20 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2024.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Finlandiya'daki Dünya Mirasları listesi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- UNESCO - Finland (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Birlesmis Milletler Egitim Bilim ve Kultur Orgutu UNESCO Dunya Miraslari 1972 yilinda kurulan UNESCO Dunya Mirasi Sozlesmesi nde tanimlandigi sekliyle kulturel veya dogal miras acisindan onem tasiyan yerlerdir Finlandiya Dunya Kulturel ve Dogal Mirasinin Korunmasina Dair Sozlesme yi 4 Mart 1987 de onaylayarak tarihi yerlerini listeye dahil edilmeye uygun hale getirdi Sammallahdenmaki Suomenlinna Kvarken Eski Rauma Petajavesi Eski Kilisesi Verla Struve Jeodezi ArkiFinlandiya daki Dunya Miraslari nin konumu Kirmizi noktalar kulturel yesil noktalar dogal mavi noktalar Struve Jeodezi Arki na ait alanlardir 2021 itibariyla Finlandiya da listede yedi alan ve gecici listede iki alan bulunmaktadir Listeye eklenen ilk yerler 1991 de Dunya Miras Komitesi nin 15 oturumunda kayit altina alinan Eski Rauma ve Suomenlinna ydi Diger yerler ise 1994 1996 1999 2005 ve 2006 yillarinda eklendi Ulkenin tek dogal alani olan Kvarken Takimadalari ulusotesi bir sitedir ve Isvec ile paylasilmaktadir Isvec kisminda kalan Yuksek Sahil 2000 yilinda eklenirken Kvarken Takimadalari ise 2006 yilinda eklendi Finlandiya da diger bir ulusotesi alan olan Struve Jeodezi Arki 2005 yilinda listelenen ve diger dokuz ulkeyle paylasilan bir kultur alanidir Dunya Miraslari listesiUNESCO alanlari on kritere gore listelemektedir her alanin kriterlerden en az birini karsilamasi gerekir i den vi ye kadar olan kriterler kulturel vii den x e kadar olan kriterler ise dogaldir Ulusotesi alan Ad Fotograf Yer Secildigi yil UNESCO verileri AciklamaEski Rauma Rauma 1991 582 iv v kulturel Eski Rauma Botniya Korfezi ndeki Rauma kentinin Orta Cag dan kalma merkezidir Su anda hem konut hem de ticari amacli kullanilan yaklasik 600 ahsap evden olusmaktadir Kutsal Hac Kilisesi 16 yuzyila tarihlenirken kentsel alanin geri kalani yanginlar sonrasinda yeniden insa edilmis ve 17 ila 19 yuzyillara tarihlenmektedir 2009 yilinda kucuk sinir degisiklikleri yapildi Suomenlinna Helsinki 1991 583 iv kulturel Helsinki limaninin girisinde alti ada uzerine kurulu olan kale 18 yuzyilda Isvec tarafindan Rus Imparatorlugu na karsi savunma amaciyla insa edilmistir 200 bina bulunmaktadir ve savunma duvarlari 6 kilometreye kadar uzanir II Dunya Savasi ndan sonra kalenin askeri rolu azaldi Halka acik kullanimi icin yeniden tasarlandi ve gunumuzde populer bir turistik yerdir Petajavesi Eski Kilisesi Petajavesi 1994 584 iv kulturel Bu kilise Kuzey Avrupa daki ahsap kiliselerin mimari geleneginin tipik bir ornegidir 1763 ile 1765 yillari arasinda insa edilmis olup kutuklerden yapilmis bir yapiya Avrupa mimari etkilerinin ustaca uygulanmasini gostermektedir Merkezi planli kilise Ronesans etkilerini gosterirken dik catisi Gotik gelenegi hatirlatmaktadir Can kulesi 1821 yilinda eklenmistir Kilise 19 yuzyilin sonlarinda yeni kilise kilisesinin yapilmasi nedeniyle terk edilmis olmasi ve isitma sistemi kurulumu gibi buyuk degisikliklere maruz kalmamasi nedeniyle iyi korunmustur 1920 den sonra ozenle restore edilmistir Kilise hala yaz aylarinda duzenli olarak hizmet vermektedir Verla Odun ve Tahta Degirmeni Kouvola 1996 751 iv kulturel Degirmen ve cevresindeki yerlesim alani kagit hamuru kagit ve karton uretimiyle iliskili 19 ve 20 yuzyilin baslarinda yaygin olan bir tur kucuk olcekli kirsal endustriyel yerlesimi temsil etmektedir Bu tur yerlesimler hammaddelerin bol oldugu Kuzey Avrupa ve Kuzey Amerika da gelisti Verla Degirmeni 1964 yilina kadar faaliyet gosterdi ve sonrasinda muzeye donusturuldu Sammallahdenmaki Tunc Cagi Gomu Alani Rauma 1999 579 iii iv kulturel Bu gomu alaninin tarihi Tunc Cagi na ve MO 1500 den 500 e kadar olan erken Demir Cagi na kadar uzanmaktadir Alanda cesitli kumelerde 33 yigma mezar bulunmaktadir Mezarlar Iskandinavya dan Finlandiya ya yayilan bir gunese tapinma diniyle baglantilidir Baslangicta kiyiya yakin insa edilmislerdi ancak arazinin artmasi nedeniyle artik daha ic kisimlardalar Struve Jeodezi Arki Enontekio Ylitornio Tornio Korpilahti Lapinjarvi Pyhtaa 2005 1187 ii iii vi kulturel Struve Jeodezi Arki Norvec te Hammerfest ten Karadeniz e kadar 2 820 kilometre boyunca uzanan bir dizi ucgenleme noktasidir Noktalar ilk kez bir meridyenin uzun bir bolumunun dogru olcumunu gerceklestiren ve Dunya nin boyutunun ve seklinin belirlenmesine yardimci olan gok bilimci Friedrich Georg Wilhelm von Struve tarafindan yapilan bir arastirmada belirlendi Baslangicta 265 istasyon noktasi bulunyordu Alan altisi Finlandiya da olmak uzere on ulkede kuzeyden guneye Norvec Isvec Finlandiya Rusya Estonya Letonya Litvanya Beyaz Rusya Moldova Ukrayna 34 noktayi icermektedir Yuksek Sahil Kvarken Takimadalari Kvarken 2006 898bis viii dogal Bu alan Isvec teki Yuksek Sahil bolgesinin bir uzantisidir ve ilk olarak 2000 yilinda listelenmistir Hem Yuksek Sahil hem de Kvarken Takimadalari Botniya Korfezi nde yer alir ve binlerce adayi icerir Bolge 10 000 ila 24 000 yil onceki Son Buzul Maksimum dan sonra kitasal buz ortusunun erimesini takiben boylece buzullarin agirligini ortadan kaldiran buzul sonrasi toparlanmanin karanin yukselmesinin belirgin etkilerini gostermektedir Bazi yerlerde neredeyse 300 metreye varan yukselis manzarayi surekli degistirmektedir Gecici liste Dunya Mirasi listesinde yer alan alanlara ek olarak uye devletler aday gostermeyi dusunebilecekleri gecici alanlarin bir listesini de tutabilirler Dunya Mirasi listesine aday gostermeler yalnizca alanin daha once gecici listede yer almasi durumunda kabul edilir Finlandiya 2021 itibariyla gecici listesine dort alan kaydetti Ad Fotograf Yer Secildigi yil UNESCO kriterleri AciklamaAlvar Aalto nun Mimari Eserleri Modern Akima Insani Bir Boyut Paimio Helsinki Kotka Pori Imatra Jyvaskyla Seinajoki 2021 ii kulturel Bu adaylik onde gelen Fin Modernist mimar Alvar Aalto nun eserlerinden olusuyor Paimio Sanatoryumu Aalto Evi Sunila Kagit Hamuru Fabrikasi Konut Alani Villa Mairea Saynatsalo Belediye Binasi Deneysel Ev Muuratsalo Studio Aalto Uc Hac Kilisesi Vuoksenniska Kultur Evi Jyvaskyla Universitesi Aalto Kampusu Sosyal Sigorta Kurumu Merkez Ofisi Seinajoki Kent Merkezi ve Finlandia SalonuSaimaa Golu nun Halkali Fok Takimadalari Mikkeli 2021 ix x dogal Finlandiya nin guneydogusunda yer alan ve 4 400 kilometrekarelik alaniyla Finlandiya nin en buyuk golu olan Saimaa Golu Saimaa halkali fokunun tek yasam alanidir Bu fok alt turu karayla cevrili hale geldi ve son buzullasmanin sona ermesinin ardindan tatli su ortamina uyum sagladi Kaynakca UNESCO Dunya Miras Merkezi 27 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Mayis 2024 Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage UNESCO Dunya Miras Merkezi 1 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2024 a b c d e Finland UNESCO Dunya Miras Merkezi 7 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2024 15th session of the World Heritage Committee UNESCO Dunya Miras Merkezi 20 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2024 UNESCO World Heritage Centre The Criteria for Selection UNESCO Dunya Miras Merkezi 12 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2024 Old Rauma UNESCO Dunya Miras Merkezi 17 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2024 Old Rauma PDF UNESCO Dunya Miras Merkezi s 52 12 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 23 Mayis 2024 Fortress of Suomenlinna UNESCO Dunya Miras Merkezi 17 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2024 Petajavesi Old Church UNESCO Dunya Miras Merkezi 17 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2024 Verla Groundwood and Board Mill UNESCO Dunya Miras Merkezi 17 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2024 Bronze Age Burial Site of Sammallahdenmaki UNESCO Dunya Miras Merkezi 18 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2024 Struve Geodetic Arc UNESCO Dunya Miras Merkezi 18 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2024 High Coast Kvarken Archipelago UNESCO Dunya Miras Merkezi 17 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2024 UNESCO World Heritage Centre Tentative Lists UNESCO Dunya Miras Merkezi 20 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2024 The Architectural Works of Alvar Aalto a Human Dimension to the Modern Movement UNESCO Dunya Miras Merkezi 27 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2024 The Ringed Seal Archipelagos of Lake Saimaa UNESCO Dunya Miras Merkezi 20 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2024 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Finlandiya daki Dunya Miraslari listesi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir UNESCO Finland Ingilizce