Frank Stella (12 Mayıs 1936 - 4 Mayıs 2024), Amerikalı ressam ve gravür sanatçısı. Minimalizm ve geç-resimsel soyutlamanın önde gelen isimlerinden biridir.
Frank Stella | |
---|---|
Sanatçının Memantra isimli eseri | |
Genel bilgiler | |
Doğum adı | Frank Stella |
Doğum | 12 Mayıs 1936 Malden, Massachusetts, ABD |
Ölüm | 4 Mayıs 2024 (87 yaşında) New York, ABD |
Uyruk | Amerikalı |
Alanı | Resim, Heykel, Mimari, Grafik tasarımı |
Katıldığı akımlar | Modernizm, Minimalizm, Soyut dışavurumculuk, Renk alanı resmi |
Etkilendikleri | Caravaggio, Jackson Pollock, Franz Kline, Barnett Newman, Jasper Johns |
Etkiledikleri | Frank Gehry |
Ödüller | |
1984 Harvard Üniversitesi Charles Eliot Norton dersleri | |
Massachusetts, Malden'de dünyaya gelen ressam, Phillips Akademisi'nde liseyi okuduktan sonra Princeton Üniversitesi'ne devam etti. Burada okurken Jackson Pollock ve Franz Kline'nın soyut dışavurumcu eserlerinden etkilenerek tablolar yaptı. 1958 yılında, mezun olduktan sonra New York'a taşındı. ABD'nin savaş sonrası tanınan ve bugün hala çalışmalarına devam eden ressamlarından biridir. Elli yıllık kariyeri boyunca, birbiri ardından gelen farklı çalışmalarıyla kendini yenilemektedir.
Yaşamı
1950'lerin sonu 1960'ların başı
Ressam, New York'a taşındıktan sonra soyut dışavurumculuk hareketindeki pek çok ressamın yaptığı gibi boyanın dışavurumcu etkiyi göstermek için kullanılmasına karşı çıktı. Bunun yerine Barnett Newman'ın çalışmalarında olduğu gibi yassı yüzeyler çizmeye başladı. Etkilendiği bir diğer ressam ise Jasper Johns oldu. Resimde herhangi bir objeyi temsil etmeyi, kendi duygularının ifade etmeyi ya da fiziksel dünyadaki bir nesneyi betimlemeyi hedeflemeyen Stella, resmin kendisini amaç olarak gördü. 1961 yılında, daha sonraki senelerde ünlü bir sanat eleştirmeni olan Barbara Rose ile evlendi. Aynı günlerde, bir resmin "üzerinde boya olan düz bir alandan başka hiçbir şey olmadığını" açıkladı. Böylece, eskiz hazırlayarak resim yapma tekniğinden ayrılmış oldu. Pek çok çalışmasını basit bir şekilde fırça darbelerini kullanarak yarattı. Bu eserlerin bazılarında duvar boyası kullandı.
Yeni bulduğu bu estetik ifade ile Kara Resimler (Black Paintings) adını verdiği bir seri yarattı. Kara Resimler'de boyanmamış tuval üstünde çok ince aralıklarla ayrılmış siyah şeritler vardı. Die Fahne Hoch! da bunlardan biriydi. Türkçesi Yükselen Bayrak manasına gelen çalışmanın adı Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi'nin marşının ilk mısrasından geliyordu ve Stella, eserinde bu partinin şerit oranlarını kullandığına dikkat çekti. Çalışma, ayrıca, Jasper Johns'un bayrak çizdiği bir tablosu ile aynı ismi paylaşıyordu. Her durumda, eserin duygusal soğukluğu ile isminin ateşliliği birbiriyle çelişiyordu ve Stella'nın sanatındaki yeni yönü işaret ediyordu. Sanatındaki yenilikler sebebiyle ressam yirmi beş yaşından önce keşfedildi. 1959'da, pek çok çalışması, Oberlin Koleji'ndeki Allen Memorial Sanat Müzesi'nde "Üç Genç Amerikalı" ve New York'taki Museum of Modern Art'ta On Altı Amerikalı isimli sergilerde sergilendi. Stella, 1959 yılında, sanat tüccarı Leo Castelli'yle çalışmaya başladı. 1960'tan itibaren tablolarında alüminyum ve bakır renklerini kullanmaya ve Kara Resimleri'ni andıran tablolar yapmaya başladı. Fakat, bu çalışmalarında daha geniş bir renk aralığından faydalanmıştı ve ilk defa dikdörtgen ya da kare haricinde şekillere sahip tuvaller kullanmaya başladı. Tuvaller çoğunlukla "L", "N", "U" ya da "T" şeklindeydi. Daha sonra Düzensiz Poligon Serisi gibi örneklerde olduğu gibi daha özenli çalışmalara imza attı.
Gene 1960'larda, ressam, özellikle düz ya da kavisli çizgilerinin düzenlemesinde daha geniş bir renk aralığı kullanmaya başladı. Açıölçer Serisi'nde (Protractor Series) yayları kimi zaman üst üste getirdi, kareleri yan yana yerleştirdi ve tam ya da yarım daireler üretti. Bu çalışmasını, Orta Doğu'daki çember şeklinde düzenlenmiş şehirleri gezdikten sonra yaptı. Hem Düzensiz Poligonlar hem de Açıölçer Serisi şekil verilmiş tuval kavramının gelişmiş haliydi.
1960'ların sonu 1970'lerin başı
Stella'nın grafik tasarımı ile ilgili 1960'ların ortalarında başladı. İlk olarak Gemini'de bu konuda usta bir isim olan Kenneth Tyler ile birlikte çalıştı. 1960'ların sonunda Quathlamba (1968) ile başlayan bir grup grafik tasarladı. Stella'nın litografi, serigrafi, oymabaskı ve kendisinin bulduğu ofset litografi teknikleri ile geliştirdiği soyut grafikler sanatsal açıdan büyük ilgi çektiler.
Ressam, 1967 yılında Merce Cunnigham'ın dans gösterisi "Scramble" için sahne ve kostüm tasarladı. 1970 yılında, Museum of Modern Art (New York) Stella'nın bir retrospektifine ev sahipliği yaptı. Sonraki on sene boyunca, Stella, heykelvari özellikleri yüzünden "maksimalist" olarak isimlendirdiği bir sanat anlayışı edindi. 1960'tan önce yaptığı ve kendisine ün kazandıran tabloların hiçbir derinliği olmaması ile bu yeni anlayışı birlikte ironi oluşturuyordu. Eksantrik Poligon serisi bu çalışmalarına örnek olarak verilebilir. Ayrıca, eserleri, üç boyutlu olarak tasarlandıkları ve büyük metal parçalarından oluştukları için (parçaları boyuyor olmasına rağmen) heykel olarak kabul edilmeye başlandı. Polish Village Serisi'nde tahta ve diğer araçları kullanmaya başladıktan sonra tablolarında esas malzeme olarak alüminyumu kullanmaya başladı. 1970'ler ve 1980'lerde bu değişiklik daha da özenli ve coşkun bir hal aldı. Hatta, ilk minimalizm örneklerinde, ressam daha da baroklaştı.
Stella, 1973'te New York'taki evinde bir baskı stüdyosu açtı. 1976'da BMW firması tarafından, BMW Sanat Arabası Projesi kapsamında BMW 3.0 CSL'i boyaması istendi.
1980'ler - 2024
1980'lerin ortasından 1990'ların ortasına kadar, Stella, Herman Melville'in Moby Dick'ten etkilenerek büyük boyutlara sahip çalışmalara imza attı. Bu dönem boyunca, Stella'nın tabloları koniler, sütunlar, dalgalar, dekoratif mimari öğeler içeren üç boyutlu nesnelere dönüştüler. Bu eserleri yaratabilmek için, ressam kolajlar ya da maketler kullandı.
1990'larda, Stella kamu alanları için heykeller yarattı ve mimari projeler geliştirdi. Örneğin, 1993'te Toronto'daki Princess of Wales Tiyatrosu için dekoratif bir şema oluşturdu. 1993'te Dresden için önerdiği bir projesi sonuçlanamadı. 1997'de Houston'daki Moores Opera Salonu için "Stella Projesi"'ne imza attı.
Stella'nın çalışmaları 1960'ların sanatını anlatan önemli sergilerde yer aldı. ABD, Avrupa ve Japonya'da retrospektifleri açıldı. 1984 yılında Harvard Üniversitesi tarafından ders vermek üzere davet edildi. 1986 yılında, üniversitede verdiği altı ders Harvard Üniversitesi Yayınları'nca Working Space ismiyle basıldı.
Stella, hayatı boyunca diğer ressamların özlük haklarını savunmada aktif rol almıştır. 4 Mayıs 2024'te 87 yaşında West Village, Manhattan'daki evinde lenfomadan öldü.
Kaynakça
- ^ Hanley, William. William Hanley (17 Ocak 2008). "Frank Stella". ARTINFO. 17 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2008.
- ^ . 1 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2009.
- ^ Frank Stella, Working Space (Cambridge: Harvard University Press, 1986), .
- ^ Grimes, William (4 Mayıs 2024). "Frank Stella, Towering Artist and Master of Reinvention, Dies at 87". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 4 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mayıs 2024.
Ek Okumalar
- Busch, Julia M. A decade of sculpture: the 1960s, Associated University Presses, 1974;
- Frank Stella ve Franz-Joachim Verspohl: The Writings of Frank Stella. Die Schriften Frank Stellas, Verlag der Buchhandlung König, 2001; ,
- Frank Stella ve Franz-Joachim Verspohl: Heinrich von Kleist by Frank Stella, Verlag der Buchhandlung König, 2001; ,
Dış bağlantılar
- Frank Stella ile röportaj - Mart 2009 24 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Artnet'te Frank Stella 1 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Frank Stella röportajı17 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Frank Stella 12 Mayis 1936 4 Mayis 2024 Amerikali ressam ve gravur sanatcisi Minimalizm ve gec resimsel soyutlamanin onde gelen isimlerinden biridir Frank StellaSanatcinin Memantra isimli eseriGenel bilgilerDogum adiFrank StellaDogum12 Mayis 1936 1936 05 12 Malden Massachusetts ABDOlum4 Mayis 2024 87 yasinda New York ABDUyrukAmerikaliAlaniResim Heykel Mimari Grafik tasarimiKatildigi akimlarModernizm Minimalizm Soyut disavurumculuk Renk alani resmiEtkilendikleriCaravaggio Jackson Pollock Franz Kline Barnett Newman Jasper JohnsEtkiledikleriFrank GehryOduller1984 Harvard Universitesi Charles Eliot Norton dersleri Massachusetts Malden de dunyaya gelen ressam Phillips Akademisi nde liseyi okuduktan sonra Princeton Universitesi ne devam etti Burada okurken Jackson Pollock ve Franz Kline nin soyut disavurumcu eserlerinden etkilenerek tablolar yapti 1958 yilinda mezun olduktan sonra New York a tasindi ABD nin savas sonrasi taninan ve bugun hala calismalarina devam eden ressamlarindan biridir Elli yillik kariyeri boyunca birbiri ardindan gelen farkli calismalariyla kendini yenilemektedir Yasami1950 lerin sonu 1960 larin basi Ressam New York a tasindiktan sonra soyut disavurumculuk hareketindeki pek cok ressamin yaptigi gibi boyanin disavurumcu etkiyi gostermek icin kullanilmasina karsi cikti Bunun yerine Barnett Newman in calismalarinda oldugu gibi yassi yuzeyler cizmeye basladi Etkilendigi bir diger ressam ise Jasper Johns oldu Resimde herhangi bir objeyi temsil etmeyi kendi duygularinin ifade etmeyi ya da fiziksel dunyadaki bir nesneyi betimlemeyi hedeflemeyen Stella resmin kendisini amac olarak gordu 1961 yilinda daha sonraki senelerde unlu bir sanat elestirmeni olan Barbara Rose ile evlendi Ayni gunlerde bir resmin uzerinde boya olan duz bir alandan baska hicbir sey olmadigini acikladi Boylece eskiz hazirlayarak resim yapma tekniginden ayrilmis oldu Pek cok calismasini basit bir sekilde firca darbelerini kullanarak yaratti Bu eserlerin bazilarinda duvar boyasi kullandi Yeni buldugu bu estetik ifade ile Kara Resimler Black Paintings adini verdigi bir seri yaratti Kara Resimler de boyanmamis tuval ustunde cok ince araliklarla ayrilmis siyah seritler vardi Die Fahne Hoch da bunlardan biriydi Turkcesi Yukselen Bayrak manasina gelen calismanin adi Nasyonal Sosyalist Alman Isci Partisi nin marsinin ilk misrasindan geliyordu ve Stella eserinde bu partinin serit oranlarini kullandigina dikkat cekti Calisma ayrica Jasper Johns un bayrak cizdigi bir tablosu ile ayni ismi paylasiyordu Her durumda eserin duygusal soguklugu ile isminin atesliligi birbiriyle celisiyordu ve Stella nin sanatindaki yeni yonu isaret ediyordu Sanatindaki yenilikler sebebiyle ressam yirmi bes yasindan once kesfedildi 1959 da pek cok calismasi Oberlin Koleji ndeki Allen Memorial Sanat Muzesi nde Uc Genc Amerikali ve New York taki Museum of Modern Art ta On Alti Amerikali isimli sergilerde sergilendi Stella 1959 yilinda sanat tuccari Leo Castelli yle calismaya basladi 1960 tan itibaren tablolarinda aluminyum ve bakir renklerini kullanmaya ve Kara Resimleri ni andiran tablolar yapmaya basladi Fakat bu calismalarinda daha genis bir renk araligindan faydalanmisti ve ilk defa dikdortgen ya da kare haricinde sekillere sahip tuvaller kullanmaya basladi Tuvaller cogunlukla L N U ya da T seklindeydi Daha sonra Duzensiz Poligon Serisi gibi orneklerde oldugu gibi daha ozenli calismalara imza atti Gene 1960 larda ressam ozellikle duz ya da kavisli cizgilerinin duzenlemesinde daha genis bir renk araligi kullanmaya basladi Aciolcer Serisi nde Protractor Series yaylari kimi zaman ust uste getirdi kareleri yan yana yerlestirdi ve tam ya da yarim daireler uretti Bu calismasini Orta Dogu daki cember seklinde duzenlenmis sehirleri gezdikten sonra yapti Hem Duzensiz Poligonlar hem de Aciolcer Serisi sekil verilmis tuval kavraminin gelismis haliydi 1960 larin sonu 1970 lerin basi Stella nin grafik tasarimi ile ilgili 1960 larin ortalarinda basladi Ilk olarak Gemini de bu konuda usta bir isim olan Kenneth Tyler ile birlikte calisti 1960 larin sonunda Quathlamba 1968 ile baslayan bir grup grafik tasarladi Stella nin litografi serigrafi oymabaski ve kendisinin buldugu ofset litografi teknikleri ile gelistirdigi soyut grafikler sanatsal acidan buyuk ilgi cektiler Ressam 1967 yilinda Merce Cunnigham in dans gosterisi Scramble icin sahne ve kostum tasarladi 1970 yilinda Museum of Modern Art New York Stella nin bir retrospektifine ev sahipligi yapti Sonraki on sene boyunca Stella heykelvari ozellikleri yuzunden maksimalist olarak isimlendirdigi bir sanat anlayisi edindi 1960 tan once yaptigi ve kendisine un kazandiran tablolarin hicbir derinligi olmamasi ile bu yeni anlayisi birlikte ironi olusturuyordu Eksantrik Poligon serisi bu calismalarina ornek olarak verilebilir Ayrica eserleri uc boyutlu olarak tasarlandiklari ve buyuk metal parcalarindan olustuklari icin parcalari boyuyor olmasina ragmen heykel olarak kabul edilmeye baslandi Polish Village Serisi nde tahta ve diger araclari kullanmaya basladiktan sonra tablolarinda esas malzeme olarak aluminyumu kullanmaya basladi 1970 ler ve 1980 lerde bu degisiklik daha da ozenli ve coskun bir hal aldi Hatta ilk minimalizm orneklerinde ressam daha da baroklasti Stella 1973 te New York taki evinde bir baski studyosu acti 1976 da BMW firmasi tarafindan BMW Sanat Arabasi Projesi kapsaminda BMW 3 0 CSL i boyamasi istendi 1980 ler 2024 1980 lerin ortasindan 1990 larin ortasina kadar Stella Herman Melville in Moby Dick ten etkilenerek buyuk boyutlara sahip calismalara imza atti Bu donem boyunca Stella nin tablolari koniler sutunlar dalgalar dekoratif mimari ogeler iceren uc boyutlu nesnelere donustuler Bu eserleri yaratabilmek icin ressam kolajlar ya da maketler kullandi 1990 larda Stella kamu alanlari icin heykeller yaratti ve mimari projeler gelistirdi Ornegin 1993 te Toronto daki Princess of Wales Tiyatrosu icin dekoratif bir sema olusturdu 1993 te Dresden icin onerdigi bir projesi sonuclanamadi 1997 de Houston daki Moores Opera Salonu icin Stella Projesi ne imza atti Stella nin calismalari 1960 larin sanatini anlatan onemli sergilerde yer aldi ABD Avrupa ve Japonya da retrospektifleri acildi 1984 yilinda Harvard Universitesi tarafindan ders vermek uzere davet edildi 1986 yilinda universitede verdigi alti ders Harvard Universitesi Yayinlari nca Working Space ismiyle basildi Stella hayati boyunca diger ressamlarin ozluk haklarini savunmada aktif rol almistir 4 Mayis 2024 te 87 yasinda West Village Manhattan daki evinde lenfomadan oldu Catal Huyuk 2008 Hallbergsplatsen BorasKaynakca Hanley William William Hanley 17 Ocak 2008 Frank Stella ARTINFO 17 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2008 1 Mart 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Temmuz 2009 Frank Stella Working Space Cambridge Harvard University Press 1986 ISBN 0 674 95961 2 Grimes William 4 Mayis 2024 Frank Stella Towering Artist and Master of Reinvention Dies at 87 The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 4 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mayis 2024 Ek OkumalarBusch Julia M A decade of sculpture the 1960s Associated University Presses 1974 ISBN 0 87982 007 1 Frank Stella ve Franz Joachim Verspohl The Writings of Frank Stella Die Schriften Frank Stellas Verlag der Buchhandlung Konig 2001 ISBN 3 88375 487 0 ISBN 978 3 88375 487 1 Frank Stella ve Franz Joachim Verspohl Heinrich von Kleist by Frank Stella Verlag der Buchhandlung Konig 2001 ISBN 3 88375 488 9 ISBN 978 3 88375 488 8Dis baglantilarFrank Stella ile roportaj Mart 2009 24 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Artnet te Frank Stella 1 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Frank Stella roportaji17 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde