Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Franz Bopp (d. 14 Eylül 1791, Mainz - ö. 23 Ekim 1867, Berlin) F. Bopp Alman dilbilimcisi ve Hint – Avrupa dil ailesinin Hint –İran grubuna bağlı Sanskritçeyi araştıran bilim insanıdır. Karşılaştırmalı Hint – Germen Dil biliminin kurucusu olarak kabul edilir.
Yaşamı ve yapıtları
Bopp ailesi gibi Aschaffenburg kentine (Almanya) yerleştikten sonra lisede hocası olan Karl Windischman’dan etkilenerek doğuya özgü dillere ilgi göstermeye başlamıştır. Hocasıyla beraber Friedrich Schlegel’in ‘Hindistanlı’nın Dili ve Bilgeliği Üzerine’ isimli eserini incelemiştir ve bu eser onda büyük bir heyecan uyandırmıştır. 1812 yılında Fransa’ya gitmiştir. Burada Antonie- Leonard de Chezy, Silvestre de Sacy, August Wilhelm Schlegel ve diğer önemli dilbilimcilerin eserlerini ele almıştır. Bu kişilerin el yazı yapıtlarını inceleyerek kendisini geliştirmiştir. Bir süre sonra çığır açan ‘Sanskritçe Fiil Çekim Sisteminin Yunan, Latin, İran ve Alman Dilleriyle Karşılaştırılması’ isimli eserini hocası Windischmann’ın önsözüyle birlikte 1816 yılında Frankfurt’ta yayımlamıştır. Bu eser Hint-germen Dili’nin bir bilim dalı olarak sayılmasında önemli bir rol oynamıştır, dolayısıyla Franz Bopp bu bilim dalının kurucusu olarak kabul edilmiştir.
Bopp bu dillerin fiil yapıları vasıtasıyla onların genetik akrabalığı için fiil çekim sisteminde yöntemli şemalar oluşturmuştur, bu daha önceden İngiliz oryantalist William Jones tarafından işlenmiştir. Daha sonra Hint – Germen Dilleri’nin çerçevesini Slavca, Litvanyaca, Arnavutça ve Ermenice ile genişletmiştir.
Bavyera Kralı I. Maximilian tarafından Londra’ya gönderilmiştir. Burada, öğrencilerine Sanskritçe öğreten dönemin Prusya elçisi Wilhelm von Humboldt ile bilgilerini pekiştirmiştir. Fiil çekimi sistemini kapsamlı İngilizce makalelerin de çekimi ile birleştirerek geliştirmiştir. 1819 yılında Nala’dan Latince çeviriler ve ’ndan bir bölümün çevirisini yayımlamıştır.
Bavyera’ya döndüğünde Humboldt’un teşvikiyle 1821 yılında Berlin Üniversitesi’nde ordinaryüs, 1822 yılında Bilim Akademisi’nin üyesi ve 1825 yılında oryantalist Edebiyat ve Berlin’de konuşulan genel diller alanlarında ordinaryüs olmuştur.
Onun bir dilin alanını başka dillerden farklı farklı ayırma işlemini Sanskritçe, Zendice, Yunanca, Latince, Litvanyaca, Gotça ve Alman dillerinin Karşılaştırmalı Dil bilgisi adlı eserinde görebiliriz. Bunun yanı sıra “Latin Grameri”nin ve “Sanskrit Dili’nin Eleştirel Grameri” konusunda uygulamalı bir düzende kısa bir çerçevede birleştirildiği detaylı öğrenme yapılarını oluşturmuştur.
Diğer katkı ve yapıtları
- Sesli harf sistemi, karşılaştırmalı dil eleştirileri
- Keltçe dilleri Üzerine, Berlin, 1839
- Malezya – Polinezya dillerinin Hint –Germen dilleri ile olan akrabalıkları Üzerine, Berlin, 1841
- Hint – Avrupa Dil Köklerinin Kafkas kolları Üzerine, Berlin, 1847
- Eski Prusya dili Üzerine, Berlin, 1853
- Karşılaştırmalı Vurgu Sistemi, Berlin, 1854
- Arnavutçanın Akraba Dilleri ilişkisi Üzerine, Berlin, 1854
Fiil Çekimi Sistemi’nin yayımlanmasının 50. yıl dönümünde 16 Mayıs 1866 tarihinden itibaren, sistemin ortaya çıkışı her yıl kutlanmaya başlanmıştır. Kendi yapısını Alman prenslerinin ve bütün dünya Filologlarının katkılarıyla şekillendiren Bopp-Vakfı’nın kurulmasının yanı sıra Karşılaştırmalı Dil Bilimi’nin kurulması da kutlanmaya başlanmıştır.
Franz Bopp, Berlin’de 23 Ekim 1867 tarihinde hayata veda etmiştir. Vefatından sonra Berlin-Kreuzberg’deki kilise mezarlığına defnedilmiştir.
Ödüllendirilmesi
Franz Bopp, Bilim ve Sanat ödülü olan ’yi alan ilk otuz kişiden birisi olmuştur. Ödül 1842 yılında IV. Friedrich Wilhem tarafından takdim edilmiştir. Aschaffenburg’da, Berlin – Kreuzberg’de ve Mainz kentinde Bopp adı verilen birçok cadde bulunmaktadır.
Kaynakça
- Catalog der aus dem Nachlasse des in Berlin verstorbenen Professor’s Franz Bopp zum Verkauf stehenden Bibliothek. Berlin 1868 (Digitalisat 19 Aralık 2003 tarihinde Wayback Machine sitesinde .)
- Salomon Lefmann: Franz Bopp, sein Leben und seine Wissenschaft. Berlin 1891–1897
- Wolfgang Morgenroth: Franz Bopp als Indologe. In: Reinhard Sternemann (Hrsg.): Bopp-Symposium 1992 der Humboldt-Universität zu Berlin. Heidelberg 1994, , S. 162–172
- Reinhard Sternemann: Franz Bopp und die vergleichende indoeuropäische Sprachwissenschaft. Beobachtungen zum Boppschen Sprachvergleich aus Anlass irriger Interpretationen in der linguistischen Literatur. Innsbruck 1984,
- Rudolf Sommer: Sprachforscher Franz Bopp - Was hat König Suppiluliuma aus Hatuscha mit Franz Bopp aus Aschaffenburg zu tun? In: Spessart: Monatszeitschrift für die Kulturlandschaft Spessart, Juni 2007, ISSN 1613-9518
- Harald Wiese: Eine Zeitreise zu den Ursprüngen unserer Sprache. Wie die Indogermanistik unsere Wörter erklärt, Logos Verlag Berlin, 2007, .
Dış bağlantılar
- Franz Bopp - Texte aus dem Mahabharata 3 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Franz Bopp d 14 Eylul 1791 Mainz o 23 Ekim 1867 Berlin F Bopp Alman dilbilimcisi ve Hint Avrupa dil ailesinin Hint Iran grubuna bagli Sanskritceyi arastiran bilim insanidir Karsilastirmali Hint Germen Dil biliminin kurucusu olarak kabul edilir Franz BoppYasami ve yapitlariBopp ailesi gibi Aschaffenburg kentine Almanya yerlestikten sonra lisede hocasi olan Karl Windischman dan etkilenerek doguya ozgu dillere ilgi gostermeye baslamistir Hocasiyla beraber Friedrich Schlegel in Hindistanli nin Dili ve Bilgeligi Uzerine isimli eserini incelemistir ve bu eser onda buyuk bir heyecan uyandirmistir 1812 yilinda Fransa ya gitmistir Burada Antonie Leonard de Chezy Silvestre de Sacy August Wilhelm Schlegel ve diger onemli dilbilimcilerin eserlerini ele almistir Bu kisilerin el yazi yapitlarini inceleyerek kendisini gelistirmistir Bir sure sonra cigir acan Sanskritce Fiil Cekim Sisteminin Yunan Latin Iran ve Alman Dilleriyle Karsilastirilmasi isimli eserini hocasi Windischmann in onsozuyle birlikte 1816 yilinda Frankfurt ta yayimlamistir Bu eser Hint germen Dili nin bir bilim dali olarak sayilmasinda onemli bir rol oynamistir dolayisiyla Franz Bopp bu bilim dalinin kurucusu olarak kabul edilmistir Bopp bu dillerin fiil yapilari vasitasiyla onlarin genetik akrabaligi icin fiil cekim sisteminde yontemli semalar olusturmustur bu daha onceden Ingiliz oryantalist William Jones tarafindan islenmistir Daha sonra Hint Germen Dilleri nin cercevesini Slavca Litvanyaca Arnavutca ve Ermenice ile genisletmistir Bavyera Krali I Maximilian tarafindan Londra ya gonderilmistir Burada ogrencilerine Sanskritce ogreten donemin Prusya elcisi Wilhelm von Humboldt ile bilgilerini pekistirmistir Fiil cekimi sistemini kapsamli Ingilizce makalelerin de cekimi ile birlestirerek gelistirmistir 1819 yilinda Nala dan Latince ceviriler ve ndan bir bolumun cevirisini yayimlamistir Bavyera ya dondugunde Humboldt un tesvikiyle 1821 yilinda Berlin Universitesi nde ordinaryus 1822 yilinda Bilim Akademisi nin uyesi ve 1825 yilinda oryantalist Edebiyat ve Berlin de konusulan genel diller alanlarinda ordinaryus olmustur Onun bir dilin alanini baska dillerden farkli farkli ayirma islemini Sanskritce Zendice Yunanca Latince Litvanyaca Gotca ve Alman dillerinin Karsilastirmali Dil bilgisi adli eserinde gorebiliriz Bunun yani sira Latin Grameri nin ve Sanskrit Dili nin Elestirel Grameri konusunda uygulamali bir duzende kisa bir cercevede birlestirildigi detayli ogrenme yapilarini olusturmustur Diger katki ve yapitlari Sesli harf sistemi karsilastirmali dil elestirileri Keltce dilleri Uzerine Berlin 1839 Malezya Polinezya dillerinin Hint Germen dilleri ile olan akrabaliklari Uzerine Berlin 1841 Hint Avrupa Dil Koklerinin Kafkas kollari Uzerine Berlin 1847 Eski Prusya dili Uzerine Berlin 1853 Karsilastirmali Vurgu Sistemi Berlin 1854 Arnavutcanin Akraba Dilleri iliskisi Uzerine Berlin 1854 Fiil Cekimi Sistemi nin yayimlanmasinin 50 yil donumunde 16 Mayis 1866 tarihinden itibaren sistemin ortaya cikisi her yil kutlanmaya baslanmistir Kendi yapisini Alman prenslerinin ve butun dunya Filologlarinin katkilariyla sekillendiren Bopp Vakfi nin kurulmasinin yani sira Karsilastirmali Dil Bilimi nin kurulmasi da kutlanmaya baslanmistir Franz Bopp Berlin de 23 Ekim 1867 tarihinde hayata veda etmistir Vefatindan sonra Berlin Kreuzberg deki kilise mezarligina defnedilmistir OdullendirilmesiFranz Bopp Bilim ve Sanat odulu olan yi alan ilk otuz kisiden birisi olmustur Odul 1842 yilinda IV Friedrich Wilhem tarafindan takdim edilmistir Aschaffenburg da Berlin Kreuzberg de ve Mainz kentinde Bopp adi verilen bircok cadde bulunmaktadir KaynakcaCatalog der aus dem Nachlasse des in Berlin verstorbenen Professor s Franz Bopp zum Verkauf stehenden Bibliothek Berlin 1868 Digitalisat 19 Aralik 2003 tarihinde Wayback Machine sitesinde Salomon Lefmann Franz Bopp sein Leben und seine Wissenschaft Berlin 1891 1897 Wolfgang Morgenroth Franz Bopp als Indologe In Reinhard Sternemann Hrsg Bopp Symposium 1992 der Humboldt Universitat zu Berlin Heidelberg 1994 ISBN 3 8253 0193 1 S 162 172 Reinhard Sternemann Franz Bopp und die vergleichende indoeuropaische Sprachwissenschaft Beobachtungen zum Boppschen Sprachvergleich aus Anlass irriger Interpretationen in der linguistischen Literatur Innsbruck 1984 ISBN 3 85124 579 2 Rudolf Sommer Sprachforscher Franz Bopp Was hat Konig Suppiluliuma aus Hatuscha mit Franz Bopp aus Aschaffenburg zu tun In Spessart Monatszeitschrift fur die Kulturlandschaft Spessart Juni 2007 ISSN 1613 9518 Harald Wiese Eine Zeitreise zu den Ursprungen unserer Sprache Wie die Indogermanistik unsere Worter erklart Logos Verlag Berlin 2007 ISBN 978 3 8325 1601 7 Dis baglantilarFranz Bopp Texte aus dem Mahabharata 3 Eylul 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde