Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Franz Ulrich Theodor Aepinus (13 Aralık 1724; Rostock, Saksonya, Mecklenberg-Schwerin -10 Ağustos 1802; Dorpat, Rusya) Rus İmparatorluğu'nda ikamet eden bir Alman matematikçi, bilim insanı ve doğa filozofu idi. Aepinus, en çok elektrik ve manyetizma konusundaki teorik ve deneysel araştırmalarıyla tanınır.
Franz Aepinus | |
|---|---|
| Doğum | Franz Ulrich Maria Theodor Aepinus (Äpinus, Hoch) 13 Aralık 1724 Rostock, Mecklenburg-Schwerin Dükalığı |
| Ölüm | 10 Ağustos 1802 (77 yaşında) Tartu, Rusya |
| Defin yeri | Raadi Mezarlığı |
| Milliyet | Alman, Rus |
| Vatandaşlık | Almanya, Rus İmparatorluğu |
| Eğitim | Rostock Üniversitesi Jena Üniversitesi |
| Ödüller | Order of Saint Anna, 1st class |
| Kariyeri | |
| Dalı | Elektrik, manyetizma, astronomi |
| Çalıştığı kurumlar | Sankt-Peterburg Devlet Üniversitesi |
| Önemli öğrencileri | , Paul I of Russia |
İlk yılları
Rostock'ta Mecklenburg-Schwerin Dükalığı'nda doğdu. Franz Ulrich Theodor Aepinus eğitimli bir aileden geliyordu. Yunanca biçimi (αἰπεινός) olan Hugk veya Huck soyadını ilk benimseyen ve Protestan Reformu zamanında önde gelen bir ilahiyatçı ve tartışmacı olan 'un (1499-1553) soyundandı. Babası, Rostock Üniversitesi'nde ilahiyat profesörüydü.
Kariyeri
Franz Aepinus, bir süre Jena ve Rostock üniversitelerinde tıp ve matematik okuduktan sonra, kendisini fiziksel ve matematiksel bilimlere adadı ve bu bilimlerde kısa sürede öyle bir ün kazandı ki üyeliğine kabul edildi. 1747'de düşen cisimlerin yörüngeleri hakkında bir tez yazarak Magister derecesi aldı. 1747'den 1755'e kadar Aepinus özel öğretim görevlisi olarak matematik, fizik ve astronomi dersleri verdi, elektrik ile manyetizma hakkında ve fiziksel ve astronomik aletlerin yapımı üzerine eserler yazdı. Bu süre zarfında , kısmi diferansiyel denklemler ve negatif sayılar gibi matematiksel problemlere derinlemesine daldı. Rostock'ta Aepinus astronomik gözlem tekniklerine aşina oldu örneğin; 6 Mayıs ve 11 Kasım 1753'te Merkür'ün güneşin önünden geçişleri gibi. 1755'te kısa bir süre 'un direktörlüğünü yaptı. 1755'te Aepinus, Prusya'nın başkentinde kaldığı iki yıl boyunca birlikte yaşadığı matematikçi Leonhard Euler ile tanıştığı müdürlüğüne atandı. 1757 yılında Sankt-Peterburg Üniversitesinden gelen teklif üzerine, Berlin Üniversitesi baskanı Frederick'ten azlini isteyen Aepinus, Euler'inde desteğini alarak Rusya'ya taşındı. 1757'de Rus Bilimler Akademisi üyesi ve fizik profesörü olarak Sankt-Peterburg'a yerleşti ve 1798'de emekli olana kadar orada kaldı.
Gözlemevinin yöneticisi olmasına rağmen, önemli bir astronomik araştırma yapmadı. Ancak, en önemli bilimsel eserinin yazıldığı yer burasıydı. Wismar'dan öğrencisi dikkatini elektrikle ilgili sorunlara çekti. Wilcke, turmalin minerallerinin özellikleri üzerine tezi üzerinde çalışıyordu ve malzemenin piezoelektrik özelliklerini tanıdı. Aepinus, turmalin ve diğer kristallerin polarizasyon değerindeki değişikliği sıcaklık (piezoelektrik etki) ile inceledi. Kristalin elektriksel özelliklerinin manyetik olanlara benzer olduğunu buldu. Elektrik ve manyetizmanın aynı kökene sahip olması gerektiği sonucuna vardı. 1759'da Tentamen theoriae electricitatis et manyetismi (Bir elektrik ve manyetizma teorisi denemesi) adlı eseri yazdı. Bu, matematiğin, elektrik ve manyetizma teorisine uygulanması konusunda ilk çalışmasıdır.
Bilim tarihi için, 1781'deki Ay yüzeyinin yapısı ve eşitsizliklerinin volkanik kökeni üzerine adlı çalışması, ayın yüzey oluşumlarını dünyadakilere benzer volkanik patlamalara kadar izlediği büyük önem taşıyordu.
Hayatının geri kalanı Dorpat'ta geçti. Kendisini oğlu Paul'a öğretmen olarak atayan İmparatoriçe Catherine II tarafından büyük saygı görüyordu. Rus İmparatorluğu'nda bir ana akım okul sistemi kurmak için çarlığın yakın güvenini boşuna kullanmaya çalıştı ama başarılı olamadı. 1761'de Aepinus İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi'ne yabancı üye seçildi. 1785'te 'nin harici üyesi seçildi.
1764'te Rusya'nın kriptografi servisinin başına atandı ve bu görevi 1797'ye kadar 33 yıl boyunca sürdürdü.
Rus bilim adamları, özellikle , Almanların sarayda çok hızlı bir kariyer yapmış olmasından dolayı, muhtemelen kişisel nedenlerle de Aepinus'un teorilerini reddettiler. 1798'de Aepinus tamamen özel hayatına odaklandı.
Ay'daki bir , onuruna Aepinus'un adı verildi.
Çalışmaları
Başlıca eseri, 1759'da St. Petersburg'da yayınlanan Tentamen Theoriae Electricitatis et Magnetismi (Bir Elektrik ve Manyetizma Teorisi Teşebbüsü - An Attempt at a Theory of Electricity and Magnetism), bu konulara matematiksel akıl yürütmeyi uygulamaya yönelik ilk sistematik girişimdi. Ayrıca 1761'de De Distributione Caloris per Tellurem (Isının Dünyadaki Dağılımı Üzerine - On the Distribution of Heat in the Earth) adlı bir inceleme yayınladı, St. Petersburg ve Berlin'deki bilge toplum dergilerinde yer alan astronomi, mekanik, optik ve saf matematik alanlarında farklı konulardaki inceleme yazılarının da yazarıydı.
Mikroskopu geliştirdi. Paralaks'ın etkileri üzerine yaptığı deneylerle yıldızların uzaklıklarının ölçümü konularında gelişmeler sağlandı. Iraklık açısının, Güneş diskinin önünden geçen gezegenler (Venüs) üzerindeki etkilerine ilişkin bir makale yayımladı. (1764) Yayın tarihi Venüs'ün 18. yüzyılda gerçekleşen iki geçiş tarihi arasındaki süreye rastlayan bu makale, güncelliği nedeniyle büyük ilgi uyandırdı.
Elektrik teorileri
Aepinus ve Henry Cavendish, özünde aynı olan, ancak bu iki filozof arasında herhangi bir iletişim olmaksızın çerçevelenmiş elektrik teorileri geliştirdiler. Ancak Aepinus, teorisini Cavendish'inkinden yaklaşık on yıl önce yayınladı. Bunlar esasen iki akışkan fikrini en sonunda nihayete erdiren modern teorilerdir. Deneyleri, paralel plaka kapasitörlerin dizaynına yol gösterdi. Kapasitörler, elektrik alanında enerji depolama sağlayan aygıtlardır.
Teorileri şunu söylüyordu;
- ... elektrik sıvısı, parçacıkları birbirini iten ve diğer tüm maddelerin parçacıklarını mesafenin karesi kadar ters bir kuvvetle çeken bir maddedir. [kare yasası daha sonra eklenmiştir]
- Diğer tüm maddelerin parçacıkları da birbirini iter ve aynı yasaya göre değişen bir kuvvetle elektrik sıvısının parçacıklarını çeker. Ya da elektrik sıvısını diğer tüm maddelerden farklı bir madde olarak kabul edersek, hem elektrik sıvısının hem de başka maddenin tüm maddelerin parçacıkları aynı türden parçacıkları, uzaklığın karesi ile ters orantılı bir kuvvet ile iter ve zıt türden olanları da çeker.
Cavendish ve Aepinus, elektrik sıvısının;
- başka bir tür madde. ... Herhangi bir cisimdeki ağırlığı muhtemelen cismin içindeki maddenin ağırlığına göre çok küçük bir orana sahiptir, ancak yine de herhangi bir cisimdeki elektrik sıvısının o cisimdeki herhangi bir madde parçacığını çekme kuvveti, şuna eşit olmalıdır: cismin maddesinin o parçacığı ittiği kuvvet, aksi takdirde cisim daha sonra görüneceği gibi elektriksel görünür. olduğuna inanıyorlardı.
Aslında, 'elektrik sıvısını' neredeyse hiç kütlesi olmayan, ancak yine de önemli ölçüde elektriksel çekici ve itici güce sahip elektronlardan oluşan bir şey olarak hayal ediyorlar. Statik elektrik daha sonra bir vücutta elektron bolluğu ve diğerinde elektron eksikliği sorunu haline gelir.
Benjamin Franklin'in “Tek taraflı elektrik akısı teoremi” ni geliştirdi.
İletken ve yalıtkanlar ile indüksiyon, etki ile elektriklenme ve iletkenlerin geçirgenliği üzerine çalışmalar yapmıştır. İletkenlerde elektrik akımı, iticiliği ve elektrik indüksiyonu terimlerini açıkladı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Franz Albert Aepinus 5 Temmuz 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . im
- ^ Siehe dazu den Eintrag der Immatrikulation von Franz Ulrich Theodor Aepinus im
- ^ Siehe dazu den Eintrag der Magisterpromotion im Rostocker Matrikelportal
- ^ . Mitglieder der Vorgängerakademien. . 20 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2015.
- ^ a b c Önceki cümlelerden bir veya daha fazlası artık kamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Aepinus, Franz Ulrich Theodor". Encyclopædia Britannica. 1 (11. bas.). Cambridge University Press. s. 258.
- ^ Holger Krahnke: Die Mitglieder der Akademie der Wissenschaften zu Göttingen 1751-2001 (= Abhandlungen der Akademie der Wissenschaften zu Göttingen, Philologisch-Historische Klasse. Folge 3, Bd. 246 = Abhandlungen der Akademie der Wissenschaften in Göttingen, Mathematisch-Physikalische Klasse. Folge 3, Bd. 50). Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen 2001, , S. 24.
- ^ Aepinus Crater
Konuyla ilgili yayınlar
- Heilbron, John L. (1970). "Aepinus, Franz Ulrich Theodosius". Dictionary of Scientific Biography. 1. New York: Charles Scribner's Sons. ss. 66-68. ISBN .
- Roderick Weir Home. Aepinus's Essay on the Theory of Electricity and Magnetism. 24 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ağustos 2022..
- Simonyi, Károly: Kulturgeschichte der Physik. Thun, Frankfurt am Main 1995,
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Franz Maria Aepinus ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Electricity entry in Edinburgh Encyclopaedia of 1832
- Weisstein, Eric Wolfgang ((Ed.)). "Aepinus, Franz (1724-1802)". .
- O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "Franz Maria Aepinus", MacTutor Matematik Tarihi arşivi
- (1875), "Aepinus, Franz Ulrich Theodosius", Allgemeine Deutsche Biographie (ADB) (Almanca), 1, Leipzig: Duncker & Humblot, s. 129
- : Aepinus, Franz Ulrich Theodosius. In: Neue Deutsche Biographie (NDB). Bd. 1, Berlin 1953, S. 91. (Almanca)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Franz Ulrich Theodor Aepinus 13 Aralik 1724 Rostock Saksonya Mecklenberg Schwerin 10 Agustos 1802 Dorpat Rusya Rus Imparatorlugu nda ikamet eden bir Alman matematikci bilim insani ve doga filozofu idi Aepinus en cok elektrik ve manyetizma konusundaki teorik ve deneysel arastirmalariyla taninir Franz AepinusDogumFranz Ulrich Maria Theodor Aepinus Apinus Hoch 13 Aralik 1724 1724 12 13 Rostock Mecklenburg Schwerin DukaligiOlum10 Agustos 1802 77 yasinda Tartu RusyaDefin yeriRaadi MezarligiMilliyetAlman RusVatandaslikAlmanya Rus ImparatorluguEgitimRostock Universitesi Jena UniversitesiOdullerOrder of Saint Anna 1st classKariyeriDaliElektrik manyetizma astronomiCalistigi kurumlarSankt Peterburg Devlet UniversitesiOnemli ogrencileri Paul I of RussiaIlk yillariRostock ta Mecklenburg Schwerin Dukaligi nda dogdu Franz Ulrich Theodor Aepinus egitimli bir aileden geliyordu Yunanca bicimi aἰpeinos olan Hugk veya Huck soyadini ilk benimseyen ve Protestan Reformu zamaninda onde gelen bir ilahiyatci ve tartismaci olan un 1499 1553 soyundandi Babasi Rostock Universitesi nde ilahiyat profesoruydu KariyeriFranz Aepinus bir sure Jena ve Rostock universitelerinde tip ve matematik okuduktan sonra kendisini fiziksel ve matematiksel bilimlere adadi ve bu bilimlerde kisa surede oyle bir un kazandi ki uyeligine kabul edildi 1747 de dusen cisimlerin yorungeleri hakkinda bir tez yazarak Magister derecesi aldi 1747 den 1755 e kadar Aepinus ozel ogretim gorevlisi olarak matematik fizik ve astronomi dersleri verdi elektrik ile manyetizma hakkinda ve fiziksel ve astronomik aletlerin yapimi uzerine eserler yazdi Bu sure zarfinda kismi diferansiyel denklemler ve negatif sayilar gibi matematiksel problemlere derinlemesine daldi Rostock ta Aepinus astronomik gozlem tekniklerine asina oldu ornegin 6 Mayis ve 11 Kasim 1753 te Merkur un gunesin onunden gecisleri gibi 1755 te kisa bir sure un direktorlugunu yapti 1755 te Aepinus Prusya nin baskentinde kaldigi iki yil boyunca birlikte yasadigi matematikci Leonhard Euler ile tanistigi mudurlugune atandi 1757 yilinda Sankt Peterburg Universitesinden gelen teklif uzerine Berlin Universitesi baskani Frederick ten azlini isteyen Aepinus Euler inde destegini alarak Rusya ya tasindi 1757 de Rus Bilimler Akademisi uyesi ve fizik profesoru olarak Sankt Peterburg a yerlesti ve 1798 de emekli olana kadar orada kaldi Gozlemevinin yoneticisi olmasina ragmen onemli bir astronomik arastirma yapmadi Ancak en onemli bilimsel eserinin yazildigi yer burasiydi Wismar dan ogrencisi dikkatini elektrikle ilgili sorunlara cekti Wilcke turmalin minerallerinin ozellikleri uzerine tezi uzerinde calisiyordu ve malzemenin piezoelektrik ozelliklerini tanidi Aepinus turmalin ve diger kristallerin polarizasyon degerindeki degisikligi sicaklik piezoelektrik etki ile inceledi Kristalin elektriksel ozelliklerinin manyetik olanlara benzer oldugunu buldu Elektrik ve manyetizmanin ayni kokene sahip olmasi gerektigi sonucuna vardi 1759 da Tentamen theoriae electricitatis et manyetismi Bir elektrik ve manyetizma teorisi denemesi adli eseri yazdi Bu matematigin elektrik ve manyetizma teorisine uygulanmasi konusunda ilk calismasidir Bilim tarihi icin 1781 deki Ay yuzeyinin yapisi ve esitsizliklerinin volkanik kokeni uzerine adli calismasi ayin yuzey olusumlarini dunyadakilere benzer volkanik patlamalara kadar izledigi buyuk onem tasiyordu Hayatinin geri kalani Dorpat ta gecti Kendisini oglu Paul a ogretmen olarak atayan Imparatorice Catherine II tarafindan buyuk saygi goruyordu Rus Imparatorlugu nda bir ana akim okul sistemi kurmak icin carligin yakin guvenini bosuna kullanmaya calisti ama basarili olamadi 1761 de Aepinus Isvec Kraliyet Bilimler Akademisi ne yabanci uye secildi 1785 te nin harici uyesi secildi 1764 te Rusya nin kriptografi servisinin basina atandi ve bu gorevi 1797 ye kadar 33 yil boyunca surdurdu Rus bilim adamlari ozellikle Almanlarin sarayda cok hizli bir kariyer yapmis olmasindan dolayi muhtemelen kisisel nedenlerle de Aepinus un teorilerini reddettiler 1798 de Aepinus tamamen ozel hayatina odaklandi Ay daki bir onuruna Aepinus un adi verildi Calismalari1759 tarihli kitabinin baslik sayfasi Baslica eseri 1759 da St Petersburg da yayinlanan Tentamen Theoriae Electricitatis et Magnetismi Bir Elektrik ve Manyetizma Teorisi Tesebbusu An Attempt at a Theory of Electricity and Magnetism bu konulara matematiksel akil yurutmeyi uygulamaya yonelik ilk sistematik girisimdi Ayrica 1761 de De Distributione Caloris per Tellurem Isinin Dunyadaki Dagilimi Uzerine On the Distribution of Heat in the Earth adli bir inceleme yayinladi St Petersburg ve Berlin deki bilge toplum dergilerinde yer alan astronomi mekanik optik ve saf matematik alanlarinda farkli konulardaki inceleme yazilarinin da yazariydi Mikroskopu gelistirdi Paralaks in etkileri uzerine yaptigi deneylerle yildizlarin uzakliklarinin olcumu konularinda gelismeler saglandi Iraklik acisinin Gunes diskinin onunden gecen gezegenler Venus uzerindeki etkilerine iliskin bir makale yayimladi 1764 Yayin tarihi Venus un 18 yuzyilda gerceklesen iki gecis tarihi arasindaki sureye rastlayan bu makale guncelligi nedeniyle buyuk ilgi uyandirdi Elektrik teorileriAepinus ve Henry Cavendish ozunde ayni olan ancak bu iki filozof arasinda herhangi bir iletisim olmaksizin cercevelenmis elektrik teorileri gelistirdiler Ancak Aepinus teorisini Cavendish inkinden yaklasik on yil once yayinladi Bunlar esasen iki akiskan fikrini en sonunda nihayete erdiren modern teorilerdir Deneyleri paralel plaka kapasitorlerin dizaynina yol gosterdi Kapasitorler elektrik alaninda enerji depolama saglayan aygitlardir Aepinus un mezar tasi Estonya Tartu Teorileri sunu soyluyordu elektrik sivisi parcaciklari birbirini iten ve diger tum maddelerin parcaciklarini mesafenin karesi kadar ters bir kuvvetle ceken bir maddedir kare yasasi daha sonra eklenmistir Diger tum maddelerin parcaciklari da birbirini iter ve ayni yasaya gore degisen bir kuvvetle elektrik sivisinin parcaciklarini ceker Ya da elektrik sivisini diger tum maddelerden farkli bir madde olarak kabul edersek hem elektrik sivisinin hem de baska maddenin tum maddelerin parcaciklari ayni turden parcaciklari uzakligin karesi ile ters orantili bir kuvvet ile iter ve zit turden olanlari da ceker Cavendish ve Aepinus elektrik sivisinin baska bir tur madde Herhangi bir cisimdeki agirligi muhtemelen cismin icindeki maddenin agirligina gore cok kucuk bir orana sahiptir ancak yine de herhangi bir cisimdeki elektrik sivisinin o cisimdeki herhangi bir madde parcacigini cekme kuvveti suna esit olmalidir cismin maddesinin o parcacigi ittigi kuvvet aksi takdirde cisim daha sonra gorunecegi gibi elektriksel gorunur olduguna inaniyorlardi Aslinda elektrik sivisini neredeyse hic kutlesi olmayan ancak yine de onemli olcude elektriksel cekici ve itici guce sahip elektronlardan olusan bir sey olarak hayal ediyorlar Statik elektrik daha sonra bir vucutta elektron bollugu ve digerinde elektron eksikligi sorunu haline gelir Benjamin Franklin in Tek tarafli elektrik akisi teoremi ni gelistirdi Iletken ve yalitkanlar ile induksiyon etki ile elektriklenme ve iletkenlerin gecirgenligi uzerine calismalar yapmistir Iletkenlerde elektrik akimi iticiligi ve elektrik induksiyonu terimlerini acikladi Ayrica bakinizAlman bilim insanlari listesiKaynakca Franz Albert Aepinus 5 Temmuz 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde im Siehe dazu den Eintrag der Immatrikulation von Franz Ulrich Theodor Aepinus im Siehe dazu den Eintrag der Magisterpromotion im Rostocker Matrikelportal Mitglieder der Vorgangerakademien 20 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Subat 2015 a b c Onceki cumlelerden bir veya daha fazlasi artik kamu mali olan bir yayindan alinan metni iceriyor Chisholm Hugh Ed 1911 Aepinus Franz Ulrich Theodor Encyclopaedia Britannica 1 11 bas Cambridge University Press s 258 Holger Krahnke Die Mitglieder der Akademie der Wissenschaften zu Gottingen 1751 2001 Abhandlungen der Akademie der Wissenschaften zu Gottingen Philologisch Historische Klasse Folge 3 Bd 246 Abhandlungen der Akademie der Wissenschaften in Gottingen Mathematisch Physikalische Klasse Folge 3 Bd 50 Vandenhoeck amp Ruprecht Gottingen 2001 ISBN 3 525 82516 1 S 24 Aepinus CraterKonuyla ilgili yayinlarHeilbron John L 1970 Aepinus Franz Ulrich Theodosius Dictionary of Scientific Biography 1 New York Charles Scribner s Sons ss 66 68 ISBN 0 684 10114 9 Roderick Weir Home Aepinus s Essay on the Theory of Electricity and Magnetism 24 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Agustos 2022 Simonyi Karoly Kulturgeschichte der Physik Thun Frankfurt am Main 1995 ISBN 3 8171 1379 XDis baglantilarWikimedia Commons ta Franz Maria Aepinus ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Electricity entry in Edinburgh Encyclopaedia of 1832 Weisstein Eric Wolfgang Ed Aepinus Franz 1724 1802 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link O Connor John J Robertson Edmund F Franz Maria Aepinus MacTutor Matematik Tarihi arsivi 1875 Aepinus Franz Ulrich Theodosius Allgemeine Deutsche Biographie ADB Almanca 1 Leipzig Duncker amp Humblot s 129 Aepinus Franz Ulrich Theodosius In Neue Deutsche Biographie NDB Bd 1 Berlin 1953 S 91 Almanca