Gabriela Mistral, (asıl adı Lucila de María del Perpetuo Socorro Godoy Alcayaga), (d. 7 Nisan 1889; Vicuña, Şili - ö. 10 Ocak 1957, New York) Şilili şair, eğitimci, diplomat.
Gabriela Mistral | |
---|---|
Doğum | Lucila de María del Perpetuo Socorro Godoy Alcayaga 7 Nisan 1889 Vicuña, Şili |
Ölüm | 10 Ocak 1957 (67 yaşında) New York, ABD |
Meslek | Şair, diplomat |
Milliyet | Şilili |
Dönem | 1914-1957 |
Tür | Şiir |
Önemli ödülleri | Nobel Edebiyat Ödülü (1945) |
İmza | |
Latin Amerikan edebiyatının tanınmış yazarlarındandır. 1945'te edebiyat dalında Nobel Ödülü'nü aldı. Bu ödüle layık görülen ilk Latin Amerikalıdır ve beşinci kadındır. Şiirlerinin temasını doğa, aşk, anne şefkati oluşturmaktadır. Şili yerli halkı Aymara kökenli olduğu bilinen Mistral, ülkesinin sorunlarını çözmeye kendini adamış bir sanatçıdır. Latin Amerika’yı, Avrupa’yı ve ABD’yi dolaşarak eğitim alanında çalışmalar yapmıştır.
Yaşamı
1889 yılında Vicuña'da dünyaya geldi. Gerçek adı Lucía Godoy Alcayaca'dır. Bir öğretmen olan ve 1892'de evini terk eden babası Godoy Villanueva'yı sadece birkaç defa görebildi. Annesi Doña Petronila tarafından koyu Katolik bir aile ortamında büyütüldü. Kilisenin halkın gereksinimleri karşısında durağan ve ilgisiz tavrı, 1909 yılında kiliseden uzaklaşmaya başlamasına neden oldu.
Genç yaşta ilk şiirlerini çeşitli yerel gazete ve dergilerde yayımladı. "Sonetos de la Muerte" (Ölüm Soneleri) adlı şiiri ile 1914'te bir ulusal edebiyat yarışmasında ödül aldı ve ülke çapında tanındı. Şiiri, Gabriela Mistral takma ismi ile yayımlamıştı. Bu ismi, hayran olduğu şairler Gabriele D'Annunzio ve Frederic Mistral'in adlarından oluşturmuştur.
12 yaşından sonra okul eğitimi görme imkânını bulamasa da kendi kendini yetiştirdi. On beş yaşından itibaren öğretmen olarak Şili'nin çeşitli bölgelerinde görev yaptı. 1918 yılında sert iklim koşulları olan Punta Arenas'da göreve başladı. Nobel ödülü kazandığı "Desolación" (Keder) adlı yapıtını burada kaleme aldı. Pek çok eleştirmen, demiryollarında çalışan sevgilisi Romero Ureta'nın intiharı üzerine bu eseri kaleme aldığı noktasında birleşir ve birçok edebiyatçı bu eseri Şili'de modern şiirin başlangıcı kabul eder. Mistral, 1920 yılında Temuco ve 1921 yılında başkent Santiago'da çeşitli okullarda görev yaptı.
1922 yılında Meksika'da çocukların eğitimi konusundaki çalışmalara katılmak üzere ülkesinden ayrıldı. Aynı yıl "Desolación" New York'ta "Instituto de Las Españas" tarafından basıldı ve bir şair olarak dünyadaki tanınırlığını arttırdı. Meksika Hükûmeti, halkla olan ilişkisini göz önünde bulundurarak Gabriela Mistral'i eğitim reformuna katkıda bulunmak üzere ülkeye davet etmişti. Meksika'da yerlilerin ve köylerde yaşayanların eğitim sorunlarının çözümü için çalıştığı gibi halk kütüphanelerinin kurulmasında da katkıda bulundu.
Zamanının çok ötesinde feminist bakış açısyla makaleler yazan Mistral'in 1923 yılında yayınladığı "Lecturas Para Mujeres" (Kadınlar için Konuşmalar), Meksika Devrimi’nin fikirsel alt yapısına da katkı sağlamıştır.
Ülkesinde, yalnızca üniversite öğrenimi görmüş öğretmenlerin okullarda görev yapabileceğine dair yasanın kabul edilmesi üzerine 1925'te emekli olmak zorunda kaldı. 1926'da Milletler Cemiyeti Uluslararası Entelektüel İşbirliği Enstitüsü'nde Latin Amerika'yı temsil etmek için davet edildi ve Fransa'ya yerleşti. Gazetecilikle ve Latin Amerika ülkeleri ve ABD'de dersler vererek geçimini sağladı. Özellikle Karayipler, Uruguay, Brezilya ve Arjantin'e sık sık seyahat etti. 1929'da annesininin ölümünden sonra ülkesi ile bağını kaybetti. 1932'de Napoli, 1933 yılında ise Madrid ve Lizbon'da ülkesinin kültür ateşesi olarak görev yaptı.
1925, 1938 ve 1954 yıllarında kısa ziyaretler yapmak üzere Şili'ye dönen Mistral, Pablo Neruda'ya yapılan haksızlıklara tepki göstermesi nedeniyle Gabriel González Videla hükûmetinin şimşeklerini çekti. Bunun üzerine El Mercurio ve El Diario Ilustrado gazeteleri artık onun yapıtlarını basmayacaklarını bildirdi. Emekli maaşının kesilmesi ile geçim sıkıntısına düşen sanatçı, ömrünün geri kalanını ülkesinden uzakta geçirdi.
1922'de New York'ta basılan ilk eseri Desolación"'dan sonra "Ternura" (Şefkat, 1924) ve "Tala" (Yıkım, 1938) Buenos Aires'te, "Poesías completas" (Tüm Şiirleri, 1958) İspanya'da yayımlanmıştır. Ülkesi Şili'de yalnızca "Lagar" (Şıra teknesi, 1954) adlı yapıtı basıldı. Şiirlerinde doğa, aşk, anne sevgisi konularının yanı sıra haksızlığa uğramış Güney Amerika yerlilerini, İspanya İç Savaşı sırasında yuvalarını yitirmiş Basklı çocukları, kötü koşullarda çalışmak zorunda bırakılmış Şili'li maden işçilerini konu edindi.
Evlat edindiği yeğeni Juan Miguel Godoy Mendonza'nın 1943 yılında ölümü ile hayatı alt üst oldu. 1945 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü. Bu ödülü alan ilk Latin Amerikalı ve beşinci kadın oldu. 1951'de Şili hükûmeti tarafından Ulusal Edebiyat Ödülüne layık görüldü.
1957 yılında New York'ta pankreas kanserinden öldü; cenazesi Şili'ye gönderildi. Ölümü nedeniyle devlet başkanı Ibañez tarafından Şili'de yas ilan edildi.
Eserleri
- Sonetos de la muerte, 1914.
- Desolación, 1922.
- Lecturas para mujeres, 1923.
- Ternura, 1924.
- Nubes blancas y breve descripción de Chile, 1934.
- Tala, 1938.
- Antología, 1941.
- Lagar, 1954.
- Recados contando a Chile, 1957.
- Poema de Chile, 1967.
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Gabriela Mistral ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ a b c d e f g h Toledo, Hale. "Şili'nin İlk Nobel Ödülü Alan Ozanı Gabriela Mistral" (PDF). dergiler.ankara.edu.tr/. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, Cilt: 52, Sayı: 1, Yıl: 2012. 3 Haziran 2018 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 6 Kasım 2017.
- ^ a b c Özpehlivan, Sevgi. . 5harfliler.com. 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gabriela Mistral asil adi Lucila de Maria del Perpetuo Socorro Godoy Alcayaga d 7 Nisan 1889 Vicuna Sili o 10 Ocak 1957 New York Silili sair egitimci diplomat Gabriela MistralDogumLucila de Maria del Perpetuo Socorro Godoy Alcayaga 7 Nisan 1889 Vicuna SiliOlum10 Ocak 1957 67 yasinda New York ABDMeslekSair diplomatMilliyetSililiDonem1914 1957TurSiirOnemli odulleriNobel Edebiyat Odulu 1945 Imza Latin Amerikan edebiyatinin taninmis yazarlarindandir 1945 te edebiyat dalinda Nobel Odulu nu aldi Bu odule layik gorulen ilk Latin Amerikalidir ve besinci kadindir Siirlerinin temasini doga ask anne sefkati olusturmaktadir Sili yerli halki Aymara kokenli oldugu bilinen Mistral ulkesinin sorunlarini cozmeye kendini adamis bir sanatcidir Latin Amerika yi Avrupa yi ve ABD yi dolasarak egitim alaninda calismalar yapmistir Yasami1889 yilinda Vicuna da dunyaya geldi Gercek adi Lucia Godoy Alcayaca dir Bir ogretmen olan ve 1892 de evini terk eden babasi Godoy Villanueva yi sadece birkac defa gorebildi Annesi Dona Petronila tarafindan koyu Katolik bir aile ortaminda buyutuldu Kilisenin halkin gereksinimleri karsisinda duragan ve ilgisiz tavri 1909 yilinda kiliseden uzaklasmaya baslamasina neden oldu Genc yasta ilk siirlerini cesitli yerel gazete ve dergilerde yayimladi Sonetos de la Muerte Olum Soneleri adli siiri ile 1914 te bir ulusal edebiyat yarismasinda odul aldi ve ulke capinda tanindi Siiri Gabriela Mistral takma ismi ile yayimlamisti Bu ismi hayran oldugu sairler Gabriele D Annunzio ve Frederic Mistral in adlarindan olusturmustur 12 yasindan sonra okul egitimi gorme imkanini bulamasa da kendi kendini yetistirdi On bes yasindan itibaren ogretmen olarak Sili nin cesitli bolgelerinde gorev yapti 1918 yilinda sert iklim kosullari olan Punta Arenas da goreve basladi Nobel odulu kazandigi Desolacion Keder adli yapitini burada kaleme aldi Pek cok elestirmen demiryollarinda calisan sevgilisi Romero Ureta nin intihari uzerine bu eseri kaleme aldigi noktasinda birlesir ve bircok edebiyatci bu eseri Sili de modern siirin baslangici kabul eder Mistral 1920 yilinda Temuco ve 1921 yilinda baskent Santiago da cesitli okullarda gorev yapti 1922 yilinda Meksika da cocuklarin egitimi konusundaki calismalara katilmak uzere ulkesinden ayrildi Ayni yil Desolacion New York ta Instituto de Las Espanas tarafindan basildi ve bir sair olarak dunyadaki taninirligini arttirdi Meksika Hukumeti halkla olan iliskisini goz onunde bulundurarak Gabriela Mistral i egitim reformuna katkida bulunmak uzere ulkeye davet etmisti Meksika da yerlilerin ve koylerde yasayanlarin egitim sorunlarinin cozumu icin calistigi gibi halk kutuphanelerinin kurulmasinda da katkida bulundu Zamaninin cok otesinde feminist bakis acisyla makaleler yazan Mistral in 1923 yilinda yayinladigi Lecturas Para Mujeres Kadinlar icin Konusmalar Meksika Devrimi nin fikirsel alt yapisina da katki saglamistir Ulkesinde yalnizca universite ogrenimi gormus ogretmenlerin okullarda gorev yapabilecegine dair yasanin kabul edilmesi uzerine 1925 te emekli olmak zorunda kaldi 1926 da Milletler Cemiyeti Uluslararasi Entelektuel Isbirligi Enstitusu nde Latin Amerika yi temsil etmek icin davet edildi ve Fransa ya yerlesti Gazetecilikle ve Latin Amerika ulkeleri ve ABD de dersler vererek gecimini sagladi Ozellikle Karayipler Uruguay Brezilya ve Arjantin e sik sik seyahat etti 1929 da annesininin olumunden sonra ulkesi ile bagini kaybetti 1932 de Napoli 1933 yilinda ise Madrid ve Lizbon da ulkesinin kultur atesesi olarak gorev yapti 1925 1938 ve 1954 yillarinda kisa ziyaretler yapmak uzere Sili ye donen Mistral Pablo Neruda ya yapilan haksizliklara tepki gostermesi nedeniyle Gabriel Gonzalez Videla hukumetinin simseklerini cekti Bunun uzerine El Mercurio ve El Diario Ilustrado gazeteleri artik onun yapitlarini basmayacaklarini bildirdi Emekli maasinin kesilmesi ile gecim sikintisina dusen sanatci omrunun geri kalanini ulkesinden uzakta gecirdi 1922 de New York ta basilan ilk eseri Desolacion dan sonra Ternura Sefkat 1924 ve Tala Yikim 1938 Buenos Aires te Poesias completas Tum Siirleri 1958 Ispanya da yayimlanmistir Ulkesi Sili de yalnizca Lagar Sira teknesi 1954 adli yapiti basildi Siirlerinde doga ask anne sevgisi konularinin yani sira haksizliga ugramis Guney Amerika yerlilerini Ispanya Ic Savasi sirasinda yuvalarini yitirmis Baskli cocuklari kotu kosullarda calismak zorunda birakilmis Sili li maden iscilerini konu edindi Evlat edindigi yegeni Juan Miguel Godoy Mendonza nin 1943 yilinda olumu ile hayati alt ust oldu 1945 yilinda Nobel Edebiyat Odulu ne layik goruldu Bu odulu alan ilk Latin Amerikali ve besinci kadin oldu 1951 de Sili hukumeti tarafindan Ulusal Edebiyat Odulune layik goruldu 1957 yilinda New York ta pankreas kanserinden oldu cenazesi Sili ye gonderildi Olumu nedeniyle devlet baskani Ibanez tarafindan Sili de yas ilan edildi EserleriSonetos de la muerte 1914 Desolacion 1922 Lecturas para mujeres 1923 Ternura 1924 Nubes blancas y breve descripcion de Chile 1934 Tala 1938 Antologia 1941 Lagar 1954 Recados contando a Chile 1957 Poema de Chile 1967 KaynakcaWikimedia Commons ta Gabriela Mistral ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir a b c d e f g h Toledo Hale Sili nin Ilk Nobel Odulu Alan Ozani Gabriela Mistral PDF dergiler ankara edu tr Ankara Universitesi Dil ve Tarih Cografya Fakultesi Dergisi Cilt 52 Sayi 1 Yil 2012 3 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 6 Kasim 2017 a b c Ozpehlivan Sevgi 5harfliler com 7 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Kasim 2017