Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gertrude Operasyonu, II. Dünya Savaşı sırasında Türkiye'nin işgali için bir Alman planıydı. Nazi Almanyası, 1941'de Barbarossa Harekatı'ndan hemen önce Türkiye ile bir saldırmazlık paktı imzalamasına rağmen Adolf Hitler, Kafkasya'da Büyük Ermenistan planının bir parçası olarak Anadolu'yu ele geçirmeyi amaçlıyordu. Hitler ayrıca Kafkasya'nın güney kanadını güvence altına alarak Azerbaycan petrolüne erişimini garanti altına almak istiyordu.
Siyasi bağlam
1939'da II. Dünya Savaşı'nın patlak vermesinden sonra Cumhurbaşkanı İsmet İnönü tarafsızlık politikası izledi ve Türkiye'yi çatışmaların dışında tutmaya çalıştı. Türkiye, iki tarafla da (Mihver ve Müttefik Devletler) ilişkilerini sürdürmekte ve askeri teçhizat satın almaktaydı. Ancak Almanya, diplomasi yoluyla Türkiye'yi Birleşik Krallık'tan uzaklaştırmaya çalışıyordu.
1 Mart 1941'de Yunanistan'da (Doğu Makedonya ve Trakya) ve Yugoslavya'da (Vardar Makedonyası) Bulgarca konuşan toplulukların yaşadığı bölgeleri ele geçirmek isteyen Bulgaristan, resmi olarak Mihver devletlerine katıldı. 4 Mart'ta Hitler, Franz von Papen aracılığıyla İnönü'ye bir mektup gönderdi. Hitler mektubunda "savaşı başlatmaktan sorumlu olmadığını ve Türkiye'ye saldırmaya niyeti olmadığını" yazdı. Ayrıca, "varlıkları yanlış yorumlanmasın diye Bulgaristan'daki birliklerine Türkiye sınırından uzak durmalarını emrettiğini" belirtti. Hitler Türkiye'ye bir da teklif etti.
1 Nisan 1941'de Reşid Ali Geylani tarafından başlatılan askeri darbe, Irak'taki İngiliz yanlısı rejimi devirdi. Dört darbeci general, Nazi istihbarat servisleriyle yakın işbirliği yaptı ve Almanya'dan askeri yardım aldı. Hitler, Irak'a askeri yardım sağlamak için Türkiye'nin topraklarından geçmek için izin istedi. Buna karşılık, Türk hükûmeti Irak ile olan sınırında bazı düzeltmeler talep etti. Bu müzakereler sırasında, İngiliz kuvvetleri 18 Nisan'da Irak'a saldırdı ve 3 Haziran'da Irak Kralı II. Faysal'ın naibi Emir Abdülilah'ın rejimini yeniden kurdu.
Almanya ve Bulgaristan, 6-17 Nisan arasında Yugoslavya ve Yunanistan'ı işgal etti; Wehrmacht ve Luftwaffe, Bulgar hükûmetinden birliklerini Bulgaristan topraklarında konuşlandırmak için izin istedi ve bu izin verildi. Bulgaristan, Yugoslavya ve Yunanistan'ın başarılı işgalinden sonra doğrudan Almanya tarafından yönetilen Evros ili dışında hak iddia ettiği Yunan ve Yugoslav topraklarını ilhak etti.
Hitler, Türkiye'nin Evros'tan ve aynı zamanda havadan ve denizden işgali için bir plan hazırlanmasını emretti. Ancak Oberkommando des Heeres (OKH), Barbarossa Harekatı için hazırlıklar sürerken SSCB sınırından bu kadar uzakta böyle bir harekâtın karmaşıklığını ve kaynakların çoğunu Barbarossa'dan alacağını vurguladı. Bakü'nün petrol yataklarını güvence altına almak (ki bu Barbarossa Harekâtı'nın hedeflerinden biriydi) için diplomasinin daha iyi bir seçenek olacağına kanaat getirildikten sonra 18 Haziran'da Ankara'da Türk-Alman Dostluk Anlaşması imzalandı.
Petrol için
| “ | Bakü'nün ele geçirilmesi gerek, Mareşal. Bu bölgenin petrolü olmadan savaşı kaybederiz. | „ |
—Adolf Hitler, Erich von Manstein'a, 1942 | ||
Petrol tedarikinin sağlanması için Kafkasya'nın ele geçirilmesi her türlü Almanya'nın çıkarınaydı. Savaşın küreselleşmesinin Alman ordusu için yarattığı büyük yakıt ihtiyacının karşılanması, fabrikaların ve donanma gemilerinin çalışmaya devam etmesi için ham petrol gerekiyordu. Bu nedenle Kafkasya harekâtı, Almanların ana önceliklerinden biriydi. Ancak Almanya Bakü'yü "sadece bir petrol kuyusu" olarak görüyordu. Kuzey Afrika'daki harekat onlar için stratejik olarak daha önemliydi.
Operasyonun planlaması
Gertude Operasyonu'nun 1942'nin sonlarında başlaması öngörülüyordu ve beş hafta içinde tamamlanacaktı. Başlangıçta, tümü bir topçu tugayı tarafından desteklenmek üzere Danimarka'dan dört piyade tümeni getirilecekti. Bu ordu, işgale öncülük ederek Türkiye'nin kuzeyinden saldırıya öncülük edecekti. Kriegsmarine, Ege Denizi ve Oniki Ada'da konuşlanmış yirmi yedi gemi ile orduyu destekleyecekti.
Diğer birlikler Kavala'dan uçakla gelecek ve Bulgaristan'dan gelen diğer birlikler Karadeniz'i geçerek Türkiye'nin kuzeyine doğru gidecekti. İki birlik de Suriye, kuzey Irak ve Ermenistan üzerinden saldıracak ve böylece Türkiye adeta kuşatılacaktı. Batum'da bombardıman uçaklarının yanı sıra arka birlikler de hazır olacaktı. Bunlar, Türk ordusunun Almanları bozguna uğratıp misilleme yapması durumunda saldırmak için güneybatı Gürcistan'daki hava üslerinden havalanacaktı.
Operasyonun iptali
Gertrude Harekâtı şüphesiz iyi hazırlanmış bir plandı, ancak Almanların Kafkasya'ya tamamen hakim olmasına ve batıda herhangi bir muhalefetin olmamasına bağlıydı.
Operasyonun başlamasının beklendiği sıralarda Stalingrad Savaşı şiddetleniyor ve Almanlar abluka altına alınıyordu. Kafkasya'daki birlikler daha Kafkas Dağları'nı aşamamıştı, Kızıl Ordu güneyde ilerliyordu ve Rommel, El-Alameyn'de yenilmişti. Hitler, sonuç olarak operasyonu iptal etti.
Popüler kültürde
Paradox Interactive tarafından yayınlanan büyük strateji savaş oyunu Hearts of Iron IV için Mihver devletlerinin II. Dünya Savaşı'nı kazandığı alternatif bir dünyada geçen "The New Order: Last Days of Europe" adlı bir mod mevcuttur. Bu modda Almanya, Hitler'in ölümünden sonra Hitler'in dört muhtemel halefi arasında bir iç savaşa girer. Bu haleflerden biri olan ve Reich'ın dünya fethini tamamlamak isteyen Hermann Göring iç savaşı kazanırsa Almanya'nın farklı ülkeleri işgal etmesini sağlayan savaş planları bulunan "odak ağaçları" açılır. Odak ağacında "Savaş Planı B"ye gelindiğinde Gertrude Operasyonu başlatılabilir ve bu sayede Almanya Türkiye'yi işgal edip bir Reichskommissariat haline getirebilir.
Kaynakça
- ^ Les plans secrets de la Seconde Guerre mondiale, paratexte, p. 96
- ^ Les plans secrets de la Seconde Guerre mondiale, lignes 16 et 17, p. 96
- ^ a b (Türkçe) Türkçe: Savunma tarihimizden trajik bir olay 1 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., arastiralim.com, consulté le 6 février 2012.
- ^ (İngilizce) İngilizce: Nazi Panzer Spearheads Drive Through British-Greek Defense Line 19 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., İngilizce: The Pittsburgh Press, 15 juin 1941.
- ^ (Türkçe) Türkçe: 18 Haziran 1941 - Türk - Alman Saldırmazlık Paktı imzalandı 3 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Almanak TR, 3 juin 2010.
- ^ Les plans secrets de la Seconde Guerre mondiale, citation, p. 97
- ^ Les plans secrets de la Seconde Guerre mondiale, ligne 61, p. 96
- ^ Les plans secrets de la Seconde Guerre mondiale, lignes 61 à 71, p. 97
- ^ Les plans secrets de la Seconde Guerre mondiale, p. 97
Alıntılanan kitaplar
- Michael Kerrigan, İkinci Dünya Savaşının Gizli Planları, Paris, Acropole, 2011
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gertrude Operasyonu II Dunya Savasi sirasinda Turkiye nin isgali icin bir Alman planiydi Nazi Almanyasi 1941 de Barbarossa Harekati ndan hemen once Turkiye ile bir saldirmazlik pakti imzalamasina ragmen Adolf Hitler Kafkasya da Buyuk Ermenistan planinin bir parcasi olarak Anadolu yu ele gecirmeyi amacliyordu Hitler ayrica Kafkasya nin guney kanadini guvence altina alarak Azerbaycan petrolune erisimini garanti altina almak istiyordu Siyasi baglamTurk Alman Dostluk Pakti nin imzalanmasi Ankara 18 Haziran 1941 1939 da II Dunya Savasi nin patlak vermesinden sonra Cumhurbaskani Ismet Inonu tarafsizlik politikasi izledi ve Turkiye yi catismalarin disinda tutmaya calisti Turkiye iki tarafla da Mihver ve Muttefik Devletler iliskilerini surdurmekte ve askeri techizat satin almaktaydi Ancak Almanya diplomasi yoluyla Turkiye yi Birlesik Krallik tan uzaklastirmaya calisiyordu 1 Mart 1941 de Yunanistan da Dogu Makedonya ve Trakya ve Yugoslavya da Vardar Makedonyasi Bulgarca konusan topluluklarin yasadigi bolgeleri ele gecirmek isteyen Bulgaristan resmi olarak Mihver devletlerine katildi 4 Mart ta Hitler Franz von Papen araciligiyla Inonu ye bir mektup gonderdi Hitler mektubunda savasi baslatmaktan sorumlu olmadigini ve Turkiye ye saldirmaya niyeti olmadigini yazdi Ayrica varliklari yanlis yorumlanmasin diye Bulgaristan daki birliklerine Turkiye sinirindan uzak durmalarini emrettigini belirtti Hitler Turkiye ye bir da teklif etti 1 Nisan 1941 de Resid Ali Geylani tarafindan baslatilan askeri darbe Irak taki Ingiliz yanlisi rejimi devirdi Dort darbeci general Nazi istihbarat servisleriyle yakin isbirligi yapti ve Almanya dan askeri yardim aldi Hitler Irak a askeri yardim saglamak icin Turkiye nin topraklarindan gecmek icin izin istedi Buna karsilik Turk hukumeti Irak ile olan sinirinda bazi duzeltmeler talep etti Bu muzakereler sirasinda Ingiliz kuvvetleri 18 Nisan da Irak a saldirdi ve 3 Haziran da Irak Krali II Faysal in naibi Emir Abdulilah in rejimini yeniden kurdu Almanya ve Bulgaristan 6 17 Nisan arasinda Yugoslavya ve Yunanistan i isgal etti Wehrmacht ve Luftwaffe Bulgar hukumetinden birliklerini Bulgaristan topraklarinda konuslandirmak icin izin istedi ve bu izin verildi Bulgaristan Yugoslavya ve Yunanistan in basarili isgalinden sonra dogrudan Almanya tarafindan yonetilen Evros ili disinda hak iddia ettigi Yunan ve Yugoslav topraklarini ilhak etti Hitler Turkiye nin Evros tan ve ayni zamanda havadan ve denizden isgali icin bir plan hazirlanmasini emretti Ancak Oberkommando des Heeres OKH Barbarossa Harekati icin hazirliklar surerken SSCB sinirindan bu kadar uzakta boyle bir harekatin karmasikligini ve kaynaklarin cogunu Barbarossa dan alacagini vurguladi Baku nun petrol yataklarini guvence altina almak ki bu Barbarossa Harekati nin hedeflerinden biriydi icin diplomasinin daha iyi bir secenek olacagina kanaat getirildikten sonra 18 Haziran da Ankara da Turk Alman Dostluk Anlasmasi imzalandi Petrol icin Baku nun ele gecirilmesi gerek Maresal Bu bolgenin petrolu olmadan savasi kaybederiz Adolf Hitler Erich von Manstein a 1942 Petrol tedarikinin saglanmasi icin Kafkasya nin ele gecirilmesi her turlu Almanya nin cikarinaydi Savasin kuresellesmesinin Alman ordusu icin yarattigi buyuk yakit ihtiyacinin karsilanmasi fabrikalarin ve donanma gemilerinin calismaya devam etmesi icin ham petrol gerekiyordu Bu nedenle Kafkasya harekati Almanlarin ana onceliklerinden biriydi Ancak Almanya Baku yu sadece bir petrol kuyusu olarak goruyordu Kuzey Afrika daki harekat onlar icin stratejik olarak daha onemliydi Operasyonun planlamasiOrta Dogu petrolunu elde etmek 1942 nin sonunda Afrika daki Almanlar icin artik bir hayaldi Fotograftaki Sirenayka colunde Matilda tanklarinin bir olusumu Gertude Operasyonu nun 1942 nin sonlarinda baslamasi ongoruluyordu ve bes hafta icinde tamamlanacakti Baslangicta tumu bir topcu tugayi tarafindan desteklenmek uzere Danimarka dan dort piyade tumeni getirilecekti Bu ordu isgale onculuk ederek Turkiye nin kuzeyinden saldiriya onculuk edecekti Kriegsmarine Ege Denizi ve Oniki Ada da konuslanmis yirmi yedi gemi ile orduyu destekleyecekti Diger birlikler Kavala dan ucakla gelecek ve Bulgaristan dan gelen diger birlikler Karadeniz i gecerek Turkiye nin kuzeyine dogru gidecekti Iki birlik de Suriye kuzey Irak ve Ermenistan uzerinden saldiracak ve boylece Turkiye adeta kusatilacakti Batum da bombardiman ucaklarinin yani sira arka birlikler de hazir olacakti Bunlar Turk ordusunun Almanlari bozguna ugratip misilleme yapmasi durumunda saldirmak icin guneybati Gurcistan daki hava uslerinden havalanacakti Operasyonun iptaliKafkasya daki Alman dag birlikleri Flak ucaksavari ile beraber Gertrude Harekati suphesiz iyi hazirlanmis bir plandi ancak Almanlarin Kafkasya ya tamamen hakim olmasina ve batida herhangi bir muhalefetin olmamasina bagliydi Operasyonun baslamasinin beklendigi siralarda Stalingrad Savasi siddetleniyor ve Almanlar abluka altina aliniyordu Kafkasya daki birlikler daha Kafkas Daglari ni asamamisti Kizil Ordu guneyde ilerliyordu ve Rommel El Alameyn de yenilmisti Hitler sonuc olarak operasyonu iptal etti Populer kulturdeParadox Interactive tarafindan yayinlanan buyuk strateji savas oyunu Hearts of Iron IV icin Mihver devletlerinin II Dunya Savasi ni kazandigi alternatif bir dunyada gecen The New Order Last Days of Europe adli bir mod mevcuttur Bu modda Almanya Hitler in olumunden sonra Hitler in dort muhtemel halefi arasinda bir ic savasa girer Bu haleflerden biri olan ve Reich in dunya fethini tamamlamak isteyen Hermann Goring ic savasi kazanirsa Almanya nin farkli ulkeleri isgal etmesini saglayan savas planlari bulunan odak agaclari acilir Odak agacinda Savas Plani B ye gelindiginde Gertrude Operasyonu baslatilabilir ve bu sayede Almanya Turkiye yi isgal edip bir Reichskommissariat haline getirebilir Kaynakca Les plans secrets de la Seconde Guerre mondiale paratexte p 96 Les plans secrets de la Seconde Guerre mondiale lignes 16 et 17 p 96 a b Turkce Turkce Savunma tarihimizden trajik bir olay 1 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arastiralim com consulte le 6 fevrier 2012 Ingilizce Ingilizce Nazi Panzer Spearheads Drive Through British Greek Defense Line 19 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce The Pittsburgh Press 15 juin 1941 Turkce Turkce 18 Haziran 1941 Turk Alman Saldirmazlik Pakti imzalandi 3 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Almanak TR 3 juin 2010 Les plans secrets de la Seconde Guerre mondiale citation p 97 Les plans secrets de la Seconde Guerre mondiale ligne 61 p 96 Les plans secrets de la Seconde Guerre mondiale lignes 61 a 71 p 97 Les plans secrets de la Seconde Guerre mondiale p 97Alintilanan kitaplarMichael Kerrigan Ikinci Dunya Savasinin Gizli Planlari Paris Acropole 2011