Gilan (Arnavutça: Gjilani veya Gjilan; Sırpça: Гњилане / Gnjilane; Osmanlıca: Gölhan, Gülhan veya Külhan), Kosova'nın doğusunda bir şehir.
Gilan | |
---|---|
Şehir | |
Gilan Gilan’ın Kosova’daki konumu | |
Ülke/Bölge/UNMIK | Kosova (de facto) Kosova-Metohiya (de jure) UNMIK (de jure) |
İl// | Gilan |
Belediye | Gilan |
İdare | |
• Belediye Başkanı | Alban Hyseni (Vetëvendosje) |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 391 km² |
Rakım | 652 m |
Nüfus (2011) | |
• Toplam | 90,015 |
• Yoğunluk | 229.7/km² |
Zaman dilimi | (OAS) |
• Yaz (YSU) | (OAYS) |
Posta kodu | 60000 |
Alan kodu | +383 280 |
Plaka kodu | 06/GL |
Resmî site Gilan Belediyesi |
De facto olarak Kosova’nın Gilan ilinde; de jure olarak Sırbistan’a bağlı Kosova ve Metohiya Özerk Bölgesi’nin Kosovskopomoravski Okrug’unda yer alır. Ayrıca de jure olarak Birleşmiş Milletler Kosova Geçici Yönetim Misyonu’nun Gilan Bölgesi’nde (District of Gnjilane) bulunur. Koordinatları, 42.27° Kuzey ve 21.28° Doğu şeklindedir.
Tarih
Gilan isminin kökeni hakkında tartışmalar vardır. Arnavut kaynaklar şehrin geç Orta Çağ döneminde Balkanlar’ın merkezî yerlerinden olan Nobırda'dan gelen Ginay Ailesinden Bahti Beg Ginoli tarafından 1772'de kurulduğunu iddia ederler.[] Ginay Ailesi fikri, geç dönemi işaret ettiği için, pek geçerli görünmemektedir.
Sırp kaynaklar ise bu isimin Sırpçada "rezil" anlamına gelen Gnjidavdan geldiğini ve 14. yüzyıldan beri kullanıldığını iddia ederler.[]
Osmanlı devri haritalarının bazılarına ve bazı telaffuzlara dayanılarak “Gilan” şeklinin, Gülhan olduğuna dair fikirler vardır. Eski devirlere ait bazı Osmanlıca Kosova haritalarında Türkçe, “Gülhan” imlasına rastlanır.
Coğrafya
Gilan şehri ve Gilan ili, Kosova'nın güneydoğu kesiminde yer alır. Gilan ilinin sınırları içinde sırpça adıyla bilinen Binaçka Morava Arnavutça adıyla nehri akmaktadır.
Konum olarak Sırbistan'a ve biraz daha uzaktan da Makedonya'ya yakındır. Sırbistan ile iki anasınır kapısı vardir. Kameniçe (Kamenisa) kasabasına yakın olan (Beyaz Toprak) adıyla bilinen sınırkapısı Gilan - (Buyanovsa) yol güzergâhındadır. Diğer sınırkapısı ise Gilan - Preşova güzergâhında olan sınırkapısıdır. Bu iki sınırkapısı Kosova ile Sırbistan'ın önemli sınırkapılarıdır. Gilan ilinin biraz daha güney doğusuna bakıldığında ise (Jegra) ilçesine bağlı olan, hâlen yol ve sınırkapsı inşası devam etmektedir. - sınırkapısı Kosova ve Makedonya'yı çizen sınırkapısı olacaktır. Gilan ile Kumanova'yı birleştirecek olan bu sınırkapısı iki şehir için hem ekonomi açısından, hem de ulaşım açısından çok büyük kolaylık sağlanacağı düşünülüyor.
Nüfus
1991 yılında nüfusu 103.675 kişidir. Bu rakamın yaklaşık %88’ini Arnavutlar, gene yaklaşık %12’sini Türkler ve Sırplar oluşturur. Gilan’ın Türk nüfusundaki azlık, son süreçlerdeki dış göçün sonucudur. Gilan, Türkiye'ye büyük oranda göç vermiş bir bölgedir. Bölgeden Türkiye'ye göçen aileler arasında Gilan, Gelan, Geylan soyadları yaygınca kullanılır.
2011 nüfus sayımında Gilan nüfusu 90.015 olarak sonuçlanmıştır.
Kültürel Yapı
Gilan Belediyesi sınırları içinde Arnavutça, Sırpça ve Türkçe şehirdeki resmî diller arasında yer almaktadır. Gilan’a bağlı Doburçan köyü de Türk yerleşimi açısından ön plandadır.
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Gilan, Kosova ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ a b 2011 Genel Nüfus Sayımı REKOS2011 12 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Kosova İstatistik Kurumu
- ^ Prof. Dr. Hamdi Hasan, Makedonya ve Kosova Türklerince Kullanılan Atasözleri ve Deyimler, Türk Dil Kurumu, Ankara 1997, s. 22
- ^ . 13 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2010.
- ^ Duyuru[] TİKA
- ^ Hazine Dairesi’nde bir Kosovalı 8 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Milliyet gazetesi
- ^ a b Kosova’nın Gilan şehrinde Türkçe resmi dil oldu 28 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Haber
- ^ Raif Vırmıça, Kosova’da Osmanlı Mimarî Eserleri I, TC. Kültür Bakanlığı, Ankara 1999, s. 308-328
- ^ OSCE Implementation of the Law on the Use of Languages by Kosovo Municipalities 27 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gilan Arnavutca Gjilani veya Gjilan Sirpca Gњilane Gnjilane Osmanlica Golhan Gulhan veya Kulhan Kosova nin dogusunda bir sehir GilanSehirGilanGilan in Kosova daki konumuUlke Bolge UNMIKKosova de facto Kosova Metohiya de jure UNMIK de jure Il GilanBelediyeGilanIdare Belediye BaskaniAlban Hyseni Vetevendosje Yuzolcumu Toplam391 km Rakim652 mNufus 2011 Toplam90 015 Yogunluk229 7 km Zaman dilimiUTC 01 00 OAS Yaz YSU UTC 02 00 OAYS Posta kodu60000Alan kodu 383 280Plaka kodu06 GLResmi site Gilan Belediyesi De facto olarak Kosova nin Gilan ilinde de jure olarak Sirbistan a bagli Kosova ve Metohiya Ozerk Bolgesi nin Kosovskopomoravski Okrug unda yer alir Ayrica de jure olarak Birlesmis Milletler Kosova Gecici Yonetim Misyonu nun Gilan Bolgesi nde District of Gnjilane bulunur Koordinatlari 42 27 Kuzey ve 21 28 Dogu seklindedir TarihGilan Muzik Okulu Gilan isminin kokeni hakkinda tartismalar vardir Arnavut kaynaklar sehrin gec Orta Cag doneminde Balkanlar in merkezi yerlerinden olan Nobirda dan gelen Ginay Ailesinden Bahti Beg Ginoli tarafindan 1772 de kuruldugunu iddia ederler kaynak belirtilmeli Ginay Ailesi fikri gec donemi isaret ettigi icin pek gecerli gorunmemektedir Sirp kaynaklar ise bu isimin Sirpcada rezil anlamina gelen Gnjidavdan geldigini ve 14 yuzyildan beri kullanildigini iddia ederler kaynak belirtilmeli Osmanli devri haritalarinin bazilarina ve bazi telaffuzlara dayanilarak Gilan seklinin Gulhan olduguna dair fikirler vardir Eski devirlere ait bazi Osmanlica Kosova haritalarinda Turkce Gulhan imlasina rastlanir CografyaGilan sehri ve Gilan ili Kosova nin guneydogu kesiminde yer alir Gilan ilinin sinirlari icinde sirpca adiyla bilinen Binacka Morava Arnavutca adiyla nehri akmaktadir Konum olarak Sirbistan a ve biraz daha uzaktan da Makedonya ya yakindir Sirbistan ile iki anasinir kapisi vardir Kamenice Kamenisa kasabasina yakin olan Beyaz Toprak adiyla bilinen sinirkapisi Gilan Buyanovsa yol guzergahindadir Diger sinirkapisi ise Gilan Presova guzergahinda olan sinirkapisidir Bu iki sinirkapisi Kosova ile Sirbistan in onemli sinirkapilaridir Gilan ilinin biraz daha guney dogusuna bakildiginda ise Jegra ilcesine bagli olan halen yol ve sinirkapsi insasi devam etmektedir sinirkapisi Kosova ve Makedonya yi cizen sinirkapisi olacaktir Gilan ile Kumanova yi birlestirecek olan bu sinirkapisi iki sehir icin hem ekonomi acisindan hem de ulasim acisindan cok buyuk kolaylik saglanacagi dusunuluyor Nufus1991 yilinda nufusu 103 675 kisidir Bu rakamin yaklasik 88 ini Arnavutlar gene yaklasik 12 sini Turkler ve Sirplar olusturur Gilan in Turk nufusundaki azlik son sureclerdeki dis gocun sonucudur Gilan Turkiye ye buyuk oranda goc vermis bir bolgedir Bolgeden Turkiye ye gocen aileler arasinda Gilan Gelan Geylan soyadlari yayginca kullanilir 2011 nufus sayiminda Gilan nufusu 90 015 olarak sonuclanmistir Kulturel YapiGilan Belediyesi sinirlari icinde Arnavutca Sirpca ve Turkce sehirdeki resmi diller arasinda yer almaktadir Gilan a bagli Doburcan koyu de Turk yerlesimi acisindan on plandadir KaynakcaWikimedia Commons ta Gilan Kosova ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir a b 2011 Genel Nufus Sayimi REKOS2011 12 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kosova Istatistik Kurumu Prof Dr Hamdi Hasan Makedonya ve Kosova Turklerince Kullanilan Atasozleri ve Deyimler Turk Dil Kurumu Ankara 1997 s 22 13 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Mart 2010 Duyuru olu kirik baglanti TIKA Hazine Dairesi nde bir Kosovali 8 Agustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Milliyet gazetesi a b Kosova nin Gilan sehrinde Turkce resmi dil oldu 28 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Haber Raif Virmica Kosova da Osmanli Mimari Eserleri I TC Kultur Bakanligi Ankara 1999 s 308 328 OSCE Implementation of the Law on the Use of Languages by Kosovo Municipalities 27 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce