Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Girne Kapısı, Lefkoşa surlarında yer alan bir kapı. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti sınırları içerisinde bulunan kapı; şehrin kuzeye, dolayısıyla Girne'ye ulaşımını sağlamaktaydı. 1567 yılında inşa edilmiş olup, Venediklilerin yaptığı üç kapıdan biridir. 1821 yılında Osmanlılar tarafından tadilattan geçirilmiştir. 1931 yılında her iki yanındaki surlar yıkılarak motorlu araçlar için yol açılmıştır. Günümüzde Lefkoşa Turizm Enformasyon Ofisi'ne ev sahipliği yapmaktadır.
 | |
 | |
| Eski ad(lar) | Porta del Proveditore Porta Del Provveditore |
|---|---|
| Diğer ad(lar) | Vali Kapısı Edirne Kapı Porta Bembo |
| Genel bilgiler | |
| Tür | Sur kapısı |
| Şehir | Kuzey Lefkoşa |
| Ülke | Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti |
| Koordinatlar | 35°10′53″K 33°21′42″D / 35.18139°K 33.36167°D |
| Tamamlanma | 1567 (Venedikliler) |
| Yenileme | 1821 (Osmanlılar) |
Konumu ve çevresi
Kapının batısında Cephane Burcu, doğusunda ise Musalla Burcu bulunmaktadır. Kapının önünde ise Mustafa Kemal Atatürk'ün bir heykeli bulunur. Bu heykel 29 Ekim 1963 tarihinde açılmıştır. Bu ikisinin arasına iki büyük top yerleştirilmiştir. Bu toplar 1790 yılında, Büyük Britanya kralı III. George tarafından Napolyon Savaşları sırasında kullanılmak üzere yapılmış, sonradan Osmanlılar tarafından satın alınmıştır.
Girne Kapısı'ndan surların içine girildiği yerde İnönü Meydanı yer alır. Kapıdan Atatürk Meydanı'na doğru Girne Caddesi uzanır. Surların dışında, kapının önündeki yolun adı ise Cemal Gürsel Caddesi'dir.
Etimoloji
Kapıya, ilk inşa edildiği dönemde Venedikliler tarafından "Porta del Proveditore" veya "Porta del Provveditore" adı verilmişti. Kevork K. Keshishian, "Provveditore" sözcüğünün İtalyanca'da "askeri vali" anlamında kullanıldığını ve kapının adında Kıbrıs valisine atıfta bulunulduğunu söylemektedir. Kapıya askeri bir mimar olan Proveditore Fransesca Barbaro'nun adının verildiğini belirtmektedir. Keshishian ise Barbaro'nun "provveditore" olduğunu söylemektedir. Daha sonra, kapıya adanın valisi olan Laurenco Bembo'nun adına atfen, "Porta Bembo" adı da verildi. Kapı Osmanlı döneminde "Edirne Kapı" olarak adlandırılmaktaydı. Kapı, batısında bulunan Cephane Burcu'nda cephane bulunması nedeniyle "Hisar'ın Kapısı" olarak da anılmaktaydı.
Tarihçe ve kullanım
Oldukça masif görünen yaklaşık 12 metre yüksekliğindeki Lefkoşa surlarının duvarları bir daire oluşturmaktadır.Venedikliler, Lefkoşa surlarını 1566 ile 1568 yılları arasında yeniden inşa ettiler. Girne Kapısı ise 1567 yılında inşa edildi. Kapı gün doğumunda açılıp gün batımında kapanırdı. Girne Kapısı, yuvarlak kemerli kısa bir geçittir ve kapı geçidinin üst kısmına inşa edilen kare planlı bekçi odası kubbe örtülüdür.
1821 yılında, kapı Osmanlılar tarafından büyük bir tamirattan geçirildi. Bu sırada, kapıya bekçi kulübesi olarak kullanılan bir ikinci kat inşa ettiler. Bu katın inşa amacı, olası bir Rum isyanına karşı şehri korumaktı. Tamirat sırasında Venediklilerden kalma, kapının inşasını anlatan taş bir tablet bulundu. Bu tablet kapının kemerinin üzerine yerleştirilmiştir. Şehrin dışına bakan tarafta bulunan tabletin üzerinde Kur'an'dan bir sureden oluşan bir kitabe, yanında ise kapının her iki tarafındaki surların yıkıldığı tarih olan 1931 yazısı bulunur. Sure Hattat Şeyh Feyzi Dede tarafından işlenmiştir. Şehre bakan tarafta ise yine bu tamirat sırasında yerleştirilmiş II. Mahmud'un tuğrası bulunmaktadır.
1878'de tüm adayla birlikte Birleşik Krallık egemenliğine geçen kapı, Britanyalıların şehre girdiği ilk yerdir. Tüm bunlara rağmen, kapının eski bekçisi Horoz Ali kapıdan ayrılmadı ve 1946'da, 121 yaşında burada öldü. 1929 yılında, Lefkoşa'dan ilk otobüs seferleri iki otobüsle başladı. Bu otobüsler, kapı fazla alçak olduğundan Girne Kapısı'ndan geçemedi. Bu nedenle geri dönüp otobüslerin üst kısmını sökmek zorunda kaldılar. İngilizler, 1931 yılında kapının her iki tarafındaki duvarları yıkarak araç trafiğinin akabilmesi için bir boşluk yarattılar.
Bir dönem şehirdeki bayram pazarları kapının yanına kuruldu. Adada 1963-74 yılları arasında meydana gelen çatışmalardan sonra, Rumların esir aldığı Türklerin getirilip serbest bırakıldığı yerlerden biri Girne Kapısı'ydı.
Kapının içindeki odalar, günümüzde Lefkoşa Turizm Enformayon Ofisi olarak kullanılmaktadır. Ofiste Horoz Ali'nin kapının önünde çekilmiş fotoğrafları da sergilenmektedir.
Kaynakça
- ^ a b c d Hakeri, Bener Hakkı (1992). "Girne Kapısı". Kıbrıs Türk Ansiklopedisi. I. Kıbrıs Gazetesi Yayınları. s. 139.
- ^ a b c "Kyrenia Gate". cypnet.co.uk. 25 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Kasım 2011.
- ^ a b c d e f g h i j k l Keshishian, Kevork K. (1978). Nicosia: Capital of Cyprus Then and Now (İngilizce). The Mouflon Book and Art Centre. s. 81.
- ^ "Girne Kapısı" (PDF). cyprus-tube.com. 24 Aralık 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 1 Ocak 2011.
- ^ "Şehirler ve Görülecek Yerler". Yakın Doğu Üniversitesi. 16 Nisan 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Kasım 2011.
- ^ II. Güzelyurt tarih buluşması sempozyumu: 2-3 Nisan 2003 (2003), Lefke Avrupa Üniversitesi, sf. 79 14 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ a b "Google Haritalar". 25 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Kasım 2011.
- ^ Jeffery, George. A description of the historic monuments of Cyprus (1983), Zeno, sf. 49: "Of the two smaller gateways that on the north side of the city was called " Del Proveditore " (now the Kyrenia Gate) out of compliment to Proveditore Francesco Barbaro, after whom the neighbouring bastion is also named."
- ^ Bulmer, Robert (1993). Passport's illustrated travel guide to Cyprus (İngilizce). Passport Books. s. 54.
- ^ a b Arslangazi, Havva (2007), Lefkoşa Kent Dokusunda Mimari Üsluplar, İstanbul: Marmara Üniversitesi, s. 91
- ^ Hadjichristos, Christos (Mayıs-Haziran 2006). "Cyprus: Nicosia and its d-Visions". Architectural Design. 76 (3). ss. 12-20. doi:10.1002/ad.260.
- ^ Dreghorn, William (7 Şubat 2007). "THE ANTIQUITIES OF TURKISH NICOSIA" (İngilizce). The Science and Technology Wing sitesi. 23 Kasım 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Kasım 2011.
- ^ a b Alasya, Halil Fikret. Kıbrıs tarihi ve Kıbrısta türk eserleri (1964), Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, s. 181
- ^ 4. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi bildirileri, 4. cilt (1992), T.C. Kültür Bakanlığı, s. 147
- ^ Uludağ, Sevgül. "İncisini Kaybeden İsdiridyeler". Yeni Düzen. Hamamböcüleri Dergisi. 12 Mart 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Aralık 2010.
- ^ Tuvi, Reyan (6 Aralık 2004). "Lefkoşa- Girne- Güzelyurt". Hürriyet. Erişim tarihi: 18 Aralık 2010.[]
- ^ Johnstone, Sarah (1993). Europe on a shoestring (İngilizce). Passport Books. s. 54. 4 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Aralık 2010.
- ^ Tolgay, Ahmet (3 Ekim 2005). "Girne kapısının otoriter Horoz'u". Kıbrıs. Erişim tarihi: 6 Kasım 2011.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Girne Kapisi Lefkosa surlarinda yer alan bir kapi Kuzey Kibris Turk Cumhuriyeti sinirlari icerisinde bulunan kapi sehrin kuzeye dolayisiyla Girne ye ulasimini saglamaktaydi 1567 yilinda insa edilmis olup Venediklilerin yaptigi uc kapidan biridir 1821 yilinda Osmanlilar tarafindan tadilattan gecirilmistir 1931 yilinda her iki yanindaki surlar yikilarak motorlu araclar icin yol acilmistir Gunumuzde Lefkosa Turizm Enformasyon Ofisi ne ev sahipligi yapmaktadir Girne KapisiEski ad lar Porta del Proveditore Porta Del ProvveditoreDiger ad lar Vali Kapisi Edirne Kapi Porta BemboGenel bilgilerTurSur kapisiSehirKuzey LefkosaUlkeKuzey Kibris Turk CumhuriyetiKoordinatlar35 10 53 K 33 21 42 D 35 18139 K 33 36167 D 35 18139 33 36167Tamamlanma1567 Venedikliler Yenileme1821 Osmanlilar Konumu ve cevresiGirne Kapisi nin Lefkosa surlarindaki konumu Kapinin batisinda Cephane Burcu dogusunda ise Musalla Burcu bulunmaktadir Kapinin onunde ise Mustafa Kemal Ataturk un bir heykeli bulunur Bu heykel 29 Ekim 1963 tarihinde acilmistir Bu ikisinin arasina iki buyuk top yerlestirilmistir Bu toplar 1790 yilinda Buyuk Britanya krali III George tarafindan Napolyon Savaslari sirasinda kullanilmak uzere yapilmis sonradan Osmanlilar tarafindan satin alinmistir Girne Kapisi ndan surlarin icine girildigi yerde Inonu Meydani yer alir Kapidan Ataturk Meydani na dogru Girne Caddesi uzanir Surlarin disinda kapinin onundeki yolun adi ise Cemal Gursel Caddesi dir EtimolojiKapiya ilk insa edildigi donemde Venedikliler tarafindan Porta del Proveditore veya Porta del Provveditore adi verilmisti Kevork K Keshishian Provveditore sozcugunun Italyanca da askeri vali anlaminda kullanildigini ve kapinin adinda Kibris valisine atifta bulunuldugunu soylemektedir Kapiya askeri bir mimar olan Proveditore Fransesca Barbaro nun adinin verildigini belirtmektedir Keshishian ise Barbaro nun provveditore oldugunu soylemektedir Daha sonra kapiya adanin valisi olan Laurenco Bembo nun adina atfen Porta Bembo adi da verildi Kapi Osmanli doneminde Edirne Kapi olarak adlandirilmaktaydi Kapi batisinda bulunan Cephane Burcu nda cephane bulunmasi nedeniyle Hisar in Kapisi olarak da anilmaktaydi Tarihce ve kullanimOldukca masif gorunen yaklasik 12 metre yuksekligindeki Lefkosa surlarinin duvarlari bir daire olusturmaktadir Venedikliler Lefkosa surlarini 1566 ile 1568 yillari arasinda yeniden insa ettiler Girne Kapisi ise 1567 yilinda insa edildi Kapi gun dogumunda acilip gun batiminda kapanirdi Girne Kapisi yuvarlak kemerli kisa bir gecittir ve kapi gecidinin ust kismina insa edilen kare planli bekci odasi kubbe ortuludur 1821 yilinda kapi Osmanlilar tarafindan buyuk bir tamirattan gecirildi Bu sirada kapiya bekci kulubesi olarak kullanilan bir ikinci kat insa ettiler Bu katin insa amaci olasi bir Rum isyanina karsi sehri korumakti Tamirat sirasinda Venediklilerden kalma kapinin insasini anlatan tas bir tablet bulundu Bu tablet kapinin kemerinin uzerine yerlestirilmistir Sehrin disina bakan tarafta bulunan tabletin uzerinde Kur an dan bir sureden olusan bir kitabe yaninda ise kapinin her iki tarafindaki surlarin yikildigi tarih olan 1931 yazisi bulunur Sure Hattat Seyh Feyzi Dede tarafindan islenmistir Sehre bakan tarafta ise yine bu tamirat sirasinda yerlestirilmis II Mahmud un tugrasi bulunmaktadir 1878 de tum adayla birlikte Birlesik Krallik egemenligine gecen kapi Britanyalilarin sehre girdigi ilk yerdir Tum bunlara ragmen kapinin eski bekcisi Horoz Ali kapidan ayrilmadi ve 1946 da 121 yasinda burada oldu 1929 yilinda Lefkosa dan ilk otobus seferleri iki otobusle basladi Bu otobusler kapi fazla alcak oldugundan Girne Kapisi ndan gecemedi Bu nedenle geri donup otobuslerin ust kismini sokmek zorunda kaldilar Ingilizler 1931 yilinda kapinin her iki tarafindaki duvarlari yikarak arac trafiginin akabilmesi icin bir bosluk yarattilar Bir donem sehirdeki bayram pazarlari kapinin yanina kuruldu Adada 1963 74 yillari arasinda meydana gelen catismalardan sonra Rumlarin esir aldigi Turklerin getirilip serbest birakildigi yerlerden biri Girne Kapisi ydi Kapinin icindeki odalar gunumuzde Lefkosa Turizm Enformayon Ofisi olarak kullanilmaktadir Ofiste Horoz Ali nin kapinin onunde cekilmis fotograflari da sergilenmektedir Kaynakca a b c d Hakeri Bener Hakki 1992 Girne Kapisi Kibris Turk Ansiklopedisi I Kibris Gazetesi Yayinlari s 139 a b c Kyrenia Gate cypnet co uk 25 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Kasim 2011 a b c d e f g h i j k l Keshishian Kevork K 1978 Nicosia Capital of Cyprus Then and Now Ingilizce The Mouflon Book and Art Centre s 81 Girne Kapisi PDF cyprus tube com 24 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 1 Ocak 2011 Sehirler ve Gorulecek Yerler Yakin Dogu Universitesi 16 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Kasim 2011 II Guzelyurt tarih bulusmasi sempozyumu 2 3 Nisan 2003 2003 Lefke Avrupa Universitesi sf 79 14 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b Google Haritalar 25 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Kasim 2011 Jeffery George A description of the historic monuments of Cyprus 1983 Zeno sf 49 Of the two smaller gateways that on the north side of the city was called Del Proveditore now the Kyrenia Gate out of compliment to Proveditore Francesco Barbaro after whom the neighbouring bastion is also named Bulmer Robert 1993 Passport s illustrated travel guide to Cyprus Ingilizce Passport Books s 54 a b Arslangazi Havva 2007 Lefkosa Kent Dokusunda Mimari Usluplar Istanbul Marmara Universitesi s 91 Hadjichristos Christos Mayis Haziran 2006 Cyprus Nicosia and its d Visions Architectural Design 76 3 ss 12 20 doi 10 1002 ad 260 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Dreghorn William 7 Subat 2007 THE ANTIQUITIES OF TURKISH NICOSIA Ingilizce The Science and Technology Wing sitesi 23 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Kasim 2011 a b Alasya Halil Fikret Kibris tarihi ve Kibrista turk eserleri 1964 Turk Kulturunu Arastirma Enstitusu s 181 4 Milletlerarasi Turk Halk Kulturu Kongresi bildirileri 4 cilt 1992 T C Kultur Bakanligi s 147 Uludag Sevgul Incisini Kaybeden Isdiridyeler Yeni Duzen Hamamboculeri Dergisi 12 Mart 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Aralik 2010 Tuvi Reyan 6 Aralik 2004 Lefkosa Girne Guzelyurt Hurriyet Erisim tarihi 18 Aralik 2010 olu kirik baglanti Johnstone Sarah 1993 Europe on a shoestring Ingilizce Passport Books s 54 4 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Aralik 2010 Tolgay Ahmet 3 Ekim 2005 Girne kapisinin otoriter Horoz u Kibris Erisim tarihi 6 Kasim 2011