Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Googolplex, sayısına verilen isimdir.
Bu sayı;
- (üs alma yukarıdan aşağıya doğru hesaplandığı için),
- googol = 10100 olmak üzere, ,
- 1010 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000
ya da
- 1'den sonra googol (yani, 10100) kadar 0 yazarak da gösterilebilir.
Googol terimi, 1938'de, Amerikalı matematikçi Edward Kasner ile yeğenleri Edwin ve Milton Sirotta tarafından ortaya atılmış; sonrasında Milton, googolplex terimini "1'den sonra yoruluncaya kadar sıfır yazmak" olarak ifade etmiştir. Bunun üzerine Kasner, "farklı insanlar farklı zamanlarda yorulurlar ve dayanıklılığı daha fazla diye de 'nın Dr. Einstein'dan daha iyi bir matematikçi olması kabul edilemez" diyerek, bu sayılar için daha resmi bir tanım benimsemiştir.
Googolplex sayısının büyüklüğü
Bir googol, bilinen evrenin 1072 ile 1087 arasında olduğu tahmin edilen temel parçacık sayısından daha büyüktür. Bir googolplex de "biri takip eden googol kadar sıfır"dan oluştuğu için, evrende bilinen tüm madde kâğıt ve mürekkebe ya da sabit diske dönüşse bile, bu sayıyı sistemle yazmak ya da kaydetmek mümkün olmayacaktır.
Diğer bir yönden, googolplex sayısının okunamayacak 1 puntoluk karakterlerle basıldığını varsayalım. Her birinin genişliği 0,3514598 mm olan Tex tipi 1 puntoluk karakterlerle googolplex sayısını yazmak için yaklaşık 3,5 x 1096 metreye gereksinim olacaktır. Bilinen evren çapının 7,4 x 1026 metre olduğu tahmin edilmektedir ki, bu sayıyı yazmak için gerek duyulan uzunluk, bilinen evren çapının 4,7 x 1069 katı kadardır. Böyle bir sayıyı yazmak için harcanacak zaman da bu işi anlamsız kılar: bir kişinin iki saniyede bir rakam yazabildiği varsayılırsa, googolplex sayısını yazmak bilinen evren yaşının 1,1 x 1082 katı kadar zaman alacaktır.
Dolayısıyla, fiziksel dünyada googolplex ile yakından kıyaslanabilecek sayı örnekleri vermek zordur. Saf bir kuantum durumunun kütle çekimsel olarak bir kara deliğe çökmesi ve o kara deliğin de karma bir termal radyasyon durumuna tamamen buharlaşması sonucunda evrenimizden bilgi kaybolabileceği önermesi, 1976'da Stephen Hawking tarafından yapılmıştır. Bu önerme ile ilgili olarak kuantum durumlarını ve kara delikleri analiz eden fizikçi , güneşin kütlesine sahip kara deliklerde bilginin kaybolup kaybolmadığını deneysel olarak belirleyebilmek üzerine şöyle yazmıştır: "karadelik buharlaştıktan sonra geriye kalan son yoğunluk matrisini kabaca belirleyebilmek için, 
'den fazla ölçüm gerekecektir" [1]. Yine Page, başka bir makalesinde, kütlesi Andromeda Galaksisine eşdeğer bir kara delikteki durumların sayısının bir googolplex kadar olacağını yazmıştır [2]6 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
Soyut matematikte ise bir googolplex, tetrasyon, Knuth yukarı ok gösterimi, Steinhaus-Moser gösterimi ya da gibi gösterimlerle özel olarak tanımlanmış olağanüstü büyük sayılar kadar büyük değildir. Bahsi geçen yöntemlerle daha az sembol kullanılarak daha büyük sayılar yazılabilir. Örneğin,
- 99999 sayısı çok daha büyüktür ve
tetrasyon kullanarak 
ve yukarı ok gösterimi kullanarak da 
diye ifade edilebilir.
Bazı sayı dizileri çok çabuk büyürler. Örneğin, ilk ikisi 1 ve 4'tür ama üçüncüsü 
'tür ki, bu da 7 trilyondan fazla 3 içeren bir [3]27 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
Çok daha büyük bir sayı ise, genellikle "bugüne dek bir matematiksel kanıt için kullanılagelmiş en büyük sayı" olarak tanımlanan Graham sayısıdır. Bu sayıyı ifade etmek için çok özel gösterim biçimleri kullanılır çünkü üstel ifadesindeki rakamların sayısı bile bilinen evrendeki temel parçacıkların sayısından fazladır.
Bir googolplex iç içe geçmiş üslü gösterim sayesinde kısaca yazılabilen devasa bir sayıdır. Tetrasyon gibi diğer yöntemler daha büyük sayıları daha kısaca ifade eder. Doğal olarak akla gelen soru şudur: En büyük sayıyı ifade etmek için en az sembolü kullanan prosedür nedir? Bir Turing makinesi bu prosedür kavramını formalize eder ve bir "" olası en büyük sayıyı yazan n büyüklüğünde bir Turing makinesi olsun [4] 2 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. n ne kadar büyük olursa "busy beaver"da o kadar karmaşık olur dolayısıyla da o kadar da büyük sayı yazabilir. n=1, 2, 3, 4 ve 5 için yazılabilen sayılar o kadar da büyük değildir ancak 2006'da yapılan araştırmalar n=6 için "busy beaver"ın en az 
kadar büyük bir sayı yazabileceğini göstermiştir. . Yedinci "busy beaver"ın bir googolplex yazıp yazamayacağı hâlâ cevapsız kalmış bir sorudur.
Popüler kültürde googolplex
- Googolplex, "Simpson ailesi" adlı çizgi dizideki hayali Springfield şehrinin çok salonlu sinemasının adıdır.
- Google ana merkezlerine "Googleplex" adını vermiştir.
- 'te, kız arkadaşı Clara Clayton'ı tanımlamak için bu sayıyı kullanılmıştır:
- Clara is one in a million. One in a billion. One in a googolplex! (Clara milyonda birdir. Milyarda birdir. Googolplexte birdir!)
- Clutch grubu 2002 yılında isimli bir albüm çıkarmıştır.
- Douglas Adams'ın "Otostopçunun Galaksi Rehberi" adlı kitabındaki "Googolplex Star Thinker", "beş haftalık Dangrabad Beta kum fırtınası boyunca her bir toz zerreciğinin yörüngesini hesaplayabilen" bir süperbilgisayardır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Kasner, Edward (2001). Matematik ve Düş Gücü. Mineola, NY: Dover Publications.
Dış bağlantılar
İngilizce
- Who Can Name the Bigger Number?9 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Known prime factors of googolplex + n (0 <= n <= 999) 13 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- A googolplex as a compressed file 11 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Another Googolplex page 2 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- A humorous C program to count to a googolplex 11 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Googolplex is "inconceivable" but still "describable" 2 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Googolplex 1010100 displaystyle 10 10 100 sayisina verilen isimdir Googolplex kitap formunda yazilmistir Bu sayi 10 10100 displaystyle 10 10 100 us alma yukaridan asagiya dogru hesaplandigi icin googol 10100 olmak uzere 10googol displaystyle 10 rm googol 1010 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 ya da 1 den sonra googol yani 10100 kadar 0 yazarak da gosterilebilir Googol terimi 1938 de Amerikali matematikci Edward Kasner ile yegenleri Edwin ve Milton Sirotta tarafindan ortaya atilmis sonrasinda Milton googolplex terimini 1 den sonra yoruluncaya kadar sifir yazmak olarak ifade etmistir Bunun uzerine Kasner farkli insanlar farkli zamanlarda yorulurlar ve dayanikliligi daha fazla diye de nin Dr Einstein dan daha iyi bir matematikci olmasi kabul edilemez diyerek bu sayilar icin daha resmi bir tanim benimsemistir Googolplex sayisinin buyukluguBir googol bilinen evrenin 1072 ile 1087 arasinda oldugu tahmin edilen temel parcacik sayisindan daha buyuktur Bir googolplex de biri takip eden googol kadar sifir dan olustugu icin evrende bilinen tum madde kagit ve murekkebe ya da sabit diske donusse bile bu sayiyi sistemle yazmak ya da kaydetmek mumkun olmayacaktir Diger bir yonden googolplex sayisinin okunamayacak 1 puntoluk karakterlerle basildigini varsayalim Her birinin genisligi 0 3514598 mm olan Tex tipi 1 puntoluk karakterlerle googolplex sayisini yazmak icin yaklasik 3 5 x 1096 metreye gereksinim olacaktir Bilinen evren capinin 7 4 x 1026 metre oldugu tahmin edilmektedir ki bu sayiyi yazmak icin gerek duyulan uzunluk bilinen evren capinin 4 7 x 1069 kati kadardir Boyle bir sayiyi yazmak icin harcanacak zaman da bu isi anlamsiz kilar bir kisinin iki saniyede bir rakam yazabildigi varsayilirsa googolplex sayisini yazmak bilinen evren yasinin 1 1 x 1082 kati kadar zaman alacaktir Dolayisiyla fiziksel dunyada googolplex ile yakindan kiyaslanabilecek sayi ornekleri vermek zordur Saf bir kuantum durumunun kutle cekimsel olarak bir kara delige cokmesi ve o kara deligin de karma bir termal radyasyon durumuna tamamen buharlasmasi sonucunda evrenimizden bilgi kaybolabilecegi onermesi 1976 da Stephen Hawking tarafindan yapilmistir Bu onerme ile ilgili olarak kuantum durumlarini ve kara delikleri analiz eden fizikci gunesin kutlesine sahip kara deliklerde bilginin kaybolup kaybolmadigini deneysel olarak belirleyebilmek uzerine soyle yazmistir karadelik buharlastiktan sonra geriye kalan son yogunluk matrisini kabaca belirleyebilmek icin 101076 96 displaystyle 10 10 76 96 den fazla olcum gerekecektir 1 Yine Page baska bir makalesinde kutlesi Andromeda Galaksisine esdeger bir kara delikteki durumlarin sayisinin bir googolplex kadar olacagini yazmistir 2 6 Kasim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Soyut matematikte ise bir googolplex tetrasyon Knuth yukari ok gosterimi Steinhaus Moser gosterimi ya da gibi gosterimlerle ozel olarak tanimlanmis olaganustu buyuk sayilar kadar buyuk degildir Bahsi gecen yontemlerle daha az sembol kullanilarak daha buyuk sayilar yazilabilir Ornegin 99999 sayisi cok daha buyuktur ve tetrasyon kullanarak 69 displaystyle 6 9 ve yukari ok gosterimi kullanarak da 9 6 displaystyle 9 uparrow uparrow 6 diye ifade edilebilir Bazi sayi dizileri cok cabuk buyurler Ornegin ilk ikisi 1 ve 4 tur ama ucuncusu 76255974849873 displaystyle 7625597484987 3 tur ki bu da 7 trilyondan fazla 3 iceren bir 3 27 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cok daha buyuk bir sayi ise genellikle bugune dek bir matematiksel kanit icin kullanilagelmis en buyuk sayi olarak tanimlanan Graham sayisidir Bu sayiyi ifade etmek icin cok ozel gosterim bicimleri kullanilir cunku ustel ifadesindeki rakamlarin sayisi bile bilinen evrendeki temel parcaciklarin sayisindan fazladir Bir googolplex ic ice gecmis uslu gosterim sayesinde kisaca yazilabilen devasa bir sayidir Tetrasyon gibi diger yontemler daha buyuk sayilari daha kisaca ifade eder Dogal olarak akla gelen soru sudur En buyuk sayiyi ifade etmek icin en az sembolu kullanan prosedur nedir Bir Turing makinesi bu prosedur kavramini formalize eder ve bir olasi en buyuk sayiyi yazan n buyuklugunde bir Turing makinesi olsun 4 2 Eylul 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde n ne kadar buyuk olursa busy beaver da o kadar karmasik olur dolayisiyla da o kadar da buyuk sayi yazabilir n 1 2 3 4 ve 5 icin yazilabilen sayilar o kadar da buyuk degildir ancak 2006 da yapilan arastirmalar n 6 icin busy beaver in en az 1 29 10865 displaystyle 1 29 times 10 865 kadar buyuk bir sayi yazabilecegini gostermistir Yedinci busy beaver in bir googolplex yazip yazamayacagi hala cevapsiz kalmis bir sorudur Populer kulturde googolplexGoogolplex Simpson ailesi adli cizgi dizideki hayali Springfield sehrinin cok salonlu sinemasinin adidir Google ana merkezlerine Googleplex adini vermistir te kiz arkadasi Clara Clayton i tanimlamak icin bu sayiyi kullanilmistir Clara is one in a million One in a billion One in a googolplex Clara milyonda birdir Milyarda birdir Googolplexte birdir Clutch grubu 2002 yilinda isimli bir album cikarmistir Douglas Adams in Otostopcunun Galaksi Rehberi adli kitabindaki Googolplex Star Thinker bes haftalik Dangrabad Beta kum firtinasi boyunca her bir toz zerreciginin yorungesini hesaplayabilen bir superbilgisayardir Ayrica bakinizGoogol Buyuk sayilar Buyuk sayilarin adlariKaynakca Kasner Edward 2001 Matematik ve Dus Gucu Mineola NY Dover Publications Dis baglantilarIngilizce Who Can Name the Bigger Number 9 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Known prime factors of googolplex n 0 lt n lt 999 13 Agustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde A googolplex as a compressed file 11 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Another Googolplex page 2 Eylul 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde A humorous C program to count to a googolplex 11 Agustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Googolplex is inconceivable but still describable 2 Eylul 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde