Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Goyescas, İspanyol besteci Enrique Granados'un 1915 yılında bestelediği tek perdelik operasıdır. Granados'un yine kendisine ait aynı isimli ve 1911 tarihli piyano suitinden çeşitli melodileri kullandığı bu operanın özgün İspanyolca librettosu Fernando Periquet y Zuaznabar tarafından yazıldı. Eser ilk olarak 1916 yılında New York'taki 'nda sahnelendi.
 | |
| Özgün isim | Goyescas |
|---|---|
| Müzik | Enrique Granados |
| Libretto | Fernando Periquet y Zuaznabar |
| Gala | 28 Ocak,1916 |
| İlk gösterim yeri | Metropolitan Operası, New York |
| Oyuncular | |
Sahnelenme geçmişi
I. Dünya Savaşı sebebiyle Paris Operası'nda sahnelenemeyen Goyescas ilk kez 28 Ocak 1916'da New York'ta Metropolitan Operası'nda izleyici karşısına çıktı. Eser, ABD'de İspanyolca olarak sahnelenecek ilk operaydı. Kadrosunda Giovanni Martinelli ve Giuseppe De Luca gibi dönemin önde gelen sanatçıları vardı. Jules Speck tarafından yönetildi. Dekorları Milanolu Antonio Rovescalli, kostümleri ise G. B. Santoni yaptı. Santoni kostümleri yapmadan önce Goya'nın resimlerini inceledi.
Opera iyi eleştiriler aldı. Richard Aldrich, New York Times için yazdığı yazısında müziği derinden hissedilebilen, duygusal ve ulusal renklere sahip olarak yorumladı. Bu başarıya rağmen eserin sürekli oynayabileceği bir salon bulunamadı. Metropolitan'da beş kez sahnelendikten sonra devam edilmedi. Operanın son sahnelenişi 2003 yılında Colorado'da oldu.
Operanın intermezzo bölümü ise, eserden bağımsız olarak, popüler bir konser parçası oldu. 1950'lerde, soprano Consuelo Rubio'nun performansı Decca Records tarafından kaydedildi. İkinci ses kayıtı ise 1997 yılında tenor Ramon Vargas ile 'na aittir.
1942 yılında aynı isimde sinema filmi Goyescas'tan uyarlandı. Filmin yönetmenliğini Benito Perojo yaptı ve başrolde Imperio Argentina yer aldı.
Geçmişi
Eser, İspanyol ressam Francisco Goya'nın tablolarından esinlenerek yaratıldı. Granados ilk olarak Goya'dan etkilenerek piyano suitleri yazdı. Bu çalışmalara olan ilgi çok büyük olunca, suitin ABD prömiyerini gerçekleştiren piyanist Ernest Schelling'in de cesaretlendirmesiyle, operayı bestelemeye başladı.
Goyescas için, bestecisi "Goya'nın psikolojisine, paletine, kendisine, Alba Düşesi'ne olan tutkusuna, modelleri ile olan çekişmesine, aşklarına ve pohpohçularına odaklandım. Siyah kadife ile kontrast oluşturan beyaza yakın pembe yanaklar; yeraltı yaratıkları; sedeften eller ve süslerin üzerindeki yaseminler beni etkiledi." dedi.
Opera, yeni bir iş olarak yazılmadı. Ünlü piyano suitinin teması temel alınarak şekillendirildi. Operanın çok az sergilenmesine rağmen, piyano suiti romantik piyano repartuarının önemli parçalarındandır.
Metropolitan Operası'ndaki ilk sahnelenişinin başarısı sebebiyle o dönemki Amerika Birleşik Devletleri başkanı Woodrow Wilson, Granados'u Beyaz Saray'a piyano resitali vermeye davet etti. Bu teklifi kabul eden besteci, böylece İspanya'ya dönüşünü de ertelemiş oldu. Granados ve eşi 24 Mart 1916 tarihinde bir Alman savaş gemisinin yolculuk etmekte oldukları Fransız gemisi Sussex'i bombalaması sonucunda boğularak öldüler.
Roller
| Rol | Ses Tipi | 28 Ocak 1916'daki ilk sahnelenişi |
|---|---|---|
| Rosario | soprano | Anna Fitziu |
| Fernando | tenor | Giovanni Martinelli |
| Pepa | mezzo soprano | Flora Perini |
| Paquiro | bariton | Giuseppe De Luca |
| Şarkıcı | tenor | Max Bloch |
Konu özeti
Goyescas'ın hikâyesi Francisco Goya'nın erken dönem çalışmalarından altı tabloya dayanmaktadır. Konusu manolo hareketinin içinde yer alan genç erkek ve kadınlardır. Manola'ların kadınlarına "maya", erkeklerine ise "majo" denmekteydi ve bohem tavırları, süslü giyimleri ile dikkat çekerlerdi. Açılış sahnesi, Goya'nın 1791'de yaptığı El Pelele tablosundan esinlenildi. Goya, bu tabloyu İspanya kralı IV. Carlos için çizmişti.
1. Bölüm
Majolar ve mayalar San Antonio de la Florida Kilisesi'nin dışında öğleden sonranın tadını çıkarmaktadır. Manzanares Irmağı'nın uzaktan göründüğü bu yerde dansederek, yemek yiyerek, geleneksel yerel bir oyun olan pelele oynayarak vakit geçirmektedirler. Bu oyunda samandan yapılmış insan görünüşlü bir kukla bir grup tarafından havaya atılır ve kukla gerilmiş bir çarşafa düşer. Herkes eğlenirken, Paquiro sahneye girer ve kadınlar onun çevresini sarar. Paquiro, bütün kadınlara bir çiçek ismiyle seslenir. Kadınların hepsi adama bayılmaktadır ama aynı zamanda onun kime ait olduğunu da bilmektedirler. Bu sırada Pepa sahneye köpeği ile birlikte girer ve erkekler de onun çevresini heyecanla sarar.
Dikkat bu iki karakterin üzerindeyken birden zengin giyimli iki uşağın taşıdığı bir tahtıveranla sahneye üst seviyeden bir kadın olan Rosario girer. Rosario sevgilisini beklemektedir. Paquiro hiç zaman kaybetmeden bu gizemli kadına yaklaşır. Rosario'ya fener ışığında yapılan balolarından birinde göründüğü akşamı hatırlatır ve o geceki baloya davet eder. Rosario adamı görmezden gelir ama onun bu umursamazlığı kraliyet askerlerinin başı olan Fernando tarafından anlaşılmaz. Fernando, Paquiro ile Rosario'nun flört ettiğini zanneder. Kadın bunu reddetmesine rağmen ona inanmaz. Pepa ve diğer kadınlar onlarla alay ederken tartışmaya devam ederler. Fernando, Rosario'nun balo teklifini kabul etmesine ve kendisinin de ona eşlik etmesine karar verir. Bu kararı iki sevgili olan Pepa ve Paquiro'ya bildirerek ortamdan ayrılırlar.
2. Bölüm
O geceki baloda, bütün mayalar dansederken, majolar onları hevesle izlemektedir. Fernando, Rosario ile birlikte içeri girer. Pepa onlarla alay etmeye devam etmektedir. Fernando, Rosario'ya onun onurunu koruyacağına söz verir. Tam bu sırada Paquiro, Rosario'ya dans etmeyi teklif eder. Bu teklif Pepa'yı çok kıskandırır. Fernando, Paquiro'nun üzerine saldırır. Büyük bir karmaşa çıkar. Sonunda Fernando, sevgilisini de alarak baloyu terk eder. Pepa tekrar ilgi odağı olur ve dans etmeye devam eder.
3. Bölüm
Gecenin ilerleyen saatlerinde, Rosario sarayın bahçesinde oturmaktadır ve ay ışığı altında hüzünlü bir şarkı dinlemektedir. Tam içeri girecekken Fernando eve yaklaşır ve onu çağırır. Çok üzgün olan Rosario, aynı zamanda Fernando'ya çok aşıktır. Orada sevgi dolu bir an geçiren aşıklar Paquiro'nun varlığını fark ederler. Fernando adamla dövüşmek için sarayı terk etmek ister, Rosario ona kalması için yalvarır. Fernando, kadına zafer sözü vererek yanından ayrılır. Biri Fernando'ya diğeri Paquiro'ya ait iki çığlık duyulur. Önce Paquiro görünür. Daha sonra ise yaralı haldeki Fernando ortaya çıkar. Rosario, Fernando'yu kollarının arasına alır ve adam son nefesini vermeden önce çift son kez öpüşür.
Dipnotlar
- ^ a b "Enrique Granados. "Enrique Granados." Biyografiler. 2006". 25 Aralık 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Aralık 2008.
- ^ "Metropolitan Opera Veritabanı". 11 Haziran 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Aralık 2008.
- ^ "The New York Times 23 Ocak 1916". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Aralık 2008.
- ^ "Richard Aldrich, "Goyescas"'ın dünya prömiyeri. The New York Times, 29 Ocak 1916". 16 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Aralık 2008.
- ^ . 20 Kasım 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2008.
- ^ ""Sinema Eleştirisi: Goyescas. The New York Times, 29 Mayıs 1944". 20 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Aralık 2008.
- ^ The Oxford Dictionary of Opera, John Warrack and Ewan West (1992), 782 sayfa,
Dış bağlantılar
- Ease.com'da Goyescas 26 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Amazon.com'daki Goyescas kayıtları 4 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Goyescas Ispanyol besteci Enrique Granados un 1915 yilinda besteledigi tek perdelik operasidir Granados un yine kendisine ait ayni isimli ve 1911 tarihli piyano suitinden cesitli melodileri kullandigi bu operanin ozgun Ispanyolca librettosu Fernando Periquet y Zuaznabar tarafindan yazildi Eser ilk olarak 1916 yilinda New York taki nda sahnelendi GoyescasOzgun isimGoyescasMuzikEnrique GranadosLibrettoFernando Periquet y ZuaznabarGala28 Ocak 1916Ilk gosterim yeriMetropolitan Operasi New YorkOyuncularRosario soprano Fernando tenor Pepa Paquiro bariton Sarkici tenorSahnelenme gecmisiI Dunya Savasi sebebiyle Paris Operasi nda sahnelenemeyen Goyescas ilk kez 28 Ocak 1916 da New York ta Metropolitan Operasi nda izleyici karsisina cikti Eser ABD de Ispanyolca olarak sahnelenecek ilk operaydi Kadrosunda Giovanni Martinelli ve Giuseppe De Luca gibi donemin onde gelen sanatcilari vardi Jules Speck tarafindan yonetildi Dekorlari Milanolu Antonio Rovescalli kostumleri ise G B Santoni yapti Santoni kostumleri yapmadan once Goya nin resimlerini inceledi Opera iyi elestiriler aldi Richard Aldrich New York Times icin yazdigi yazisinda muzigi derinden hissedilebilen duygusal ve ulusal renklere sahip olarak yorumladi Bu basariya ragmen eserin surekli oynayabilecegi bir salon bulunamadi Metropolitan da bes kez sahnelendikten sonra devam edilmedi Operanin son sahnelenisi 2003 yilinda Colorado da oldu Operanin intermezzo bolumu ise eserden bagimsiz olarak populer bir konser parcasi oldu 1950 lerde soprano Consuelo Rubio nun performansi Decca Records tarafindan kaydedildi Ikinci ses kayiti ise 1997 yilinda tenor Ramon Vargas ile na aittir 1942 yilinda ayni isimde sinema filmi Goyescas tan uyarlandi Filmin yonetmenligini Benito Perojo yapti ve basrolde Imperio Argentina yer aldi GecmisiEser Ispanyol ressam Francisco Goya nin tablolarindan esinlenerek yaratildi Granados ilk olarak Goya dan etkilenerek piyano suitleri yazdi Bu calismalara olan ilgi cok buyuk olunca suitin ABD promiyerini gerceklestiren piyanist Ernest Schelling in de cesaretlendirmesiyle operayi bestelemeye basladi Goyescas icin bestecisi Goya nin psikolojisine paletine kendisine Alba Dusesi ne olan tutkusuna modelleri ile olan cekismesine asklarina ve pohpohcularina odaklandim Siyah kadife ile kontrast olusturan beyaza yakin pembe yanaklar yeralti yaratiklari sedeften eller ve suslerin uzerindeki yaseminler beni etkiledi dedi Opera yeni bir is olarak yazilmadi Unlu piyano suitinin temasi temel alinarak sekillendirildi Operanin cok az sergilenmesine ragmen piyano suiti romantik piyano repartuarinin onemli parcalarindandir Metropolitan Operasi ndaki ilk sahnelenisinin basarisi sebebiyle o donemki Amerika Birlesik Devletleri baskani Woodrow Wilson Granados u Beyaz Saray a piyano resitali vermeye davet etti Bu teklifi kabul eden besteci boylece Ispanya ya donusunu de ertelemis oldu Granados ve esi 24 Mart 1916 tarihinde bir Alman savas gemisinin yolculuk etmekte olduklari Fransiz gemisi Sussex i bombalamasi sonucunda bogularak olduler RollerRol Ses Tipi 28 Ocak 1916 daki ilk sahnelenisiRosario soprano Anna FitziuFernando tenor Giovanni MartinelliPepa mezzo soprano Flora PeriniPaquiro bariton Giuseppe De LucaSarkici tenor Max BlochKonu ozetiOperanin acilis sahnesinin esin kaynagi olan El Pelele isimli Goya tablosu 1791 Goyescas in hikayesi Francisco Goya nin erken donem calismalarindan alti tabloya dayanmaktadir Konusu manolo hareketinin icinde yer alan genc erkek ve kadinlardir Manola larin kadinlarina maya erkeklerine ise majo denmekteydi ve bohem tavirlari suslu giyimleri ile dikkat cekerlerdi Acilis sahnesi Goya nin 1791 de yaptigi El Pelele tablosundan esinlenildi Goya bu tabloyu Ispanya krali IV Carlos icin cizmisti 1 Bolum Majolar ve mayalar San Antonio de la Florida Kilisesi nin disinda ogleden sonranin tadini cikarmaktadir Manzanares Irmagi nin uzaktan gorundugu bu yerde dansederek yemek yiyerek geleneksel yerel bir oyun olan pelele oynayarak vakit gecirmektedirler Bu oyunda samandan yapilmis insan gorunuslu bir kukla bir grup tarafindan havaya atilir ve kukla gerilmis bir carsafa duser Herkes eglenirken Paquiro sahneye girer ve kadinlar onun cevresini sarar Paquiro butun kadinlara bir cicek ismiyle seslenir Kadinlarin hepsi adama bayilmaktadir ama ayni zamanda onun kime ait oldugunu da bilmektedirler Bu sirada Pepa sahneye kopegi ile birlikte girer ve erkekler de onun cevresini heyecanla sarar Dikkat bu iki karakterin uzerindeyken birden zengin giyimli iki usagin tasidigi bir tahtiveranla sahneye ust seviyeden bir kadin olan Rosario girer Rosario sevgilisini beklemektedir Paquiro hic zaman kaybetmeden bu gizemli kadina yaklasir Rosario ya fener isiginda yapilan balolarindan birinde gorundugu aksami hatirlatir ve o geceki baloya davet eder Rosario adami gormezden gelir ama onun bu umursamazligi kraliyet askerlerinin basi olan Fernando tarafindan anlasilmaz Fernando Paquiro ile Rosario nun flort ettigini zanneder Kadin bunu reddetmesine ragmen ona inanmaz Pepa ve diger kadinlar onlarla alay ederken tartismaya devam ederler Fernando Rosario nun balo teklifini kabul etmesine ve kendisinin de ona eslik etmesine karar verir Bu karari iki sevgili olan Pepa ve Paquiro ya bildirerek ortamdan ayrilirlar 2 Bolum O geceki baloda butun mayalar dansederken majolar onlari hevesle izlemektedir Fernando Rosario ile birlikte iceri girer Pepa onlarla alay etmeye devam etmektedir Fernando Rosario ya onun onurunu koruyacagina soz verir Tam bu sirada Paquiro Rosario ya dans etmeyi teklif eder Bu teklif Pepa yi cok kiskandirir Fernando Paquiro nun uzerine saldirir Buyuk bir karmasa cikar Sonunda Fernando sevgilisini de alarak baloyu terk eder Pepa tekrar ilgi odagi olur ve dans etmeye devam eder 3 Bolum Gecenin ilerleyen saatlerinde Rosario sarayin bahcesinde oturmaktadir ve ay isigi altinda huzunlu bir sarki dinlemektedir Tam iceri girecekken Fernando eve yaklasir ve onu cagirir Cok uzgun olan Rosario ayni zamanda Fernando ya cok asiktir Orada sevgi dolu bir an geciren asiklar Paquiro nun varligini fark ederler Fernando adamla dovusmek icin sarayi terk etmek ister Rosario ona kalmasi icin yalvarir Fernando kadina zafer sozu vererek yanindan ayrilir Biri Fernando ya digeri Paquiro ya ait iki ciglik duyulur Once Paquiro gorunur Daha sonra ise yarali haldeki Fernando ortaya cikar Rosario Fernando yu kollarinin arasina alir ve adam son nefesini vermeden once cift son kez opusur Dipnotlar a b Enrique Granados Enrique Granados Biyografiler 2006 25 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Aralik 2008 Metropolitan Opera Veritabani 11 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Aralik 2008 The New York Times 23 Ocak 1916 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Aralik 2008 Richard Aldrich Goyescas in dunya promiyeri The New York Times 29 Ocak 1916 16 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Aralik 2008 20 Kasim 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Aralik 2008 Sinema Elestirisi Goyescas The New York Times 29 Mayis 1944 20 Mayis 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Aralik 2008 The Oxford Dictionary of Opera John Warrack and Ewan West 1992 782 sayfa ISBN 0 19 869164 5Dis baglantilarEase com da Goyescas 26 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Amazon com daki Goyescas kayitlari 4 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde