Thomas Woodrow Wilson (d. 28 Aralık 1856 – ö. 3 Şubat 1924), Amerikalı akademisyen, tarihçi ve siyasetçidir. Amerika Birleşik Devletleri'nin 28. başkanıdır.
Thomas Woodrow Wilson | |
---|---|
28. Amerika Birleşik Devletleri başkanı | |
Görev süresi 4 Mart 1913 - 4 Mart 1921 | |
Başkan Yardımcısı | Thomas Marshall |
Yerine geldiği | William Howard Taft |
Yerine gelen | Warren G. Harding |
34. New Jersey Valisi | |
Görev süresi 17 Ocak 1911 - 1 Mart 1913 | |
Yerine geldiği | |
Yerine gelen | (Geçici) |
13. Princeton Üniversitesi Başkanı | |
Görev süresi 1902-1910 | |
Yerine geldiği | |
Yerine gelen | |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | Thomas Woodrow Wilson 28 Aralık 1856 (Staunton), Virginia, ABD |
Ölüm | 3 Şubat 1924 (67 yaşında) Washington, DC, ABD |
Partisi | Demokratik |
Evlilik(ler) |
|
Çocuk(lar) | 3 |
Bitirdiği okul | |
Mesleği | Akademisyen, tarihçi |
Dini | Presbiteryen |
Ödülleri | ![]() |
İmzası |
Yaşamı
Thomas Woodrow Wilson, 28 Aralık 1856 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nin Virginia eyaletinin (Staunton) şehrinde doğmuştur. İskoç ve İrlanda kökenlidir. dört çocuklu bir ailenin üçüncü çocuğudur. Wilson 1873-74 yıllarında okumuştur. Ancak daha sonra New Jersey Kolejine (şimdiki Princeton Üniversitesi) gitmiştir. ve Tarih okumuştur. kardeşliğine katılmıştır. 1876'da başkanlık seçimlerinde Demokrat Parti adayı vereceğini açıklamıştır. 1879'da Princetondan mezun olduktan sonra, Virginia Üniversitesi Hukuk Fakültesine kayıt olmuştur. Ancak yine de hukukla ilgili bir iş yapmamıştır. 1885'te ile evlenmiştir. Bu evlilikten olan çocukları , ve 'dur. 1885'ten 1889'a kadar Pensilvanya 'da bulunan 'nde öğretmenlik yapmıştır. Burada Antik Yunan ve Roma tarihi, Amerikan tarihini, siyaset tarihi ve diğer konuları öğretmiştir. 1902-1910 yılları arasında Princeton Üniversitesi rektörlüğü görevini yürüttü. 1910 yılında Demokratik Parti'den New Jersey vali adayı oldu. Yapılan seçimleri kazandı. Bu görevini 1911-1913 yılları arasında sürdürdü. 1912 yılında yapılan ABD başkanlık seçimlerini kazandı. 1916 yılında yapılan başkanlık seçimlerini bir kez daha kazandı ve Andrew Jackson'dan sonra Beyaz Saray'da arka arkaya iki dönem başkanlık yapan ikinci demokrat oldu. ABD'nin I. Dünya Savaşı'na girmesinden önce açıkladığı ilkeler nedeniyle 1919 yılında Nobel Barış Ödülü'ne layık görüldü.
Başkanlığı (1913 - 1921)
1912 Seçimleri
Wilson 1912'de Başkanlık seçimlerin de Demokrat Partiden aday olmuştur. Rakipleri olarak, 27. ABD Başkanı olan William Howard Taft, 26. Başkan Theodore Roosevelt ve (Eugene V. Debs) vardır. Roosevelt İlerici Partiden, Taft Cumhuriyetçi Debs ise Sosyalist Partiden aday olmuştur. Wilson bu seçimler de %41,8 oranın da oy alarak seçimleri kazanmıştır.
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTg1THprMUwwTlBUa2RTUlZOVEpUSkRYMVV1VXk1ZlQxQkZUa2xPUjE5TlJWTlRRVWRGSlRKRFh6WXpVa1JmUTA5T1IxSkZVMU5mVEVORFRqSXdNVFk0TmpRMU1qZ3VhbkJuTHpJeU1IQjRMVU5QVGtkU1JWTlRKVEpEWDFVdVV5NWZUMUJGVGtsT1IxOU5SVk5UUVVkRkpUSkRYell6VWtSZlEwOU9SMUpGVTFOZlRFTkRUakl3TVRZNE5qUTFNamd1YW5Cbi5qcGc=.jpg)
İç Politika
Wilson başkanlığında yürürlüğe doğayı koruma, bankacılıkta reform ve tarifeleri düşürmüştür. Çiftçilere düşük faiz sağlayan Federal Çiftlik Yasasını imzalamıştır.
I. Dünya Savaşı
Başkanlığı sırasında I. Dünya Savaşı çıkmıştır. Başkan Wilson savaşa katılmayıp tarafsızlıktan yanaydı. Ancak daha sonra Almanların üç Amerikan gemisini batırması sonucu I. Dünya Savaşı'na katılmaya karar vermiştir. Wilson savaşı çabuk bitirme ve dünya barışını sağlama gerekçesiyle Wilson İlkelerini çıkarmıştır. Ayrıca Wilson tüm ulusların bağımsızlığını korumak ve toprak bütünlüğünü sağlamak için bugünkü Birleşmiş Milletler'in öncülü olan Milletler Cemiyeti'nin kurulması konusun da çağrı da bulunmuştur. Osmanlı İmparatorluğu ve Avusturya Macaristan İmparatorluğu'ndaki azınlıkların haklarını kendilerine bırakmıştır.
Paris Barış Konferansı
11 Kasım 1918 yılında Paris Barış Konferansında ateşkes sürecin de Almanyanın Wilson İlkelerini kabul etmemesi durumun da Almanyayla ayrı antlaşma yapacağını açıklamıştır. 28 Haziran 1919 da Almanya Versay Antlaşmasını imzalamıştır.
Wilsonun savaşı bitirmeyi başarmasından dolayı 1919'da Nobel Barış ödülüne layık görülmüştür.
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTloTDJFMUx5VXlNa0pwWjE5R2IzVnlKVEl5WDB4RFEwNHlNREUwTnpBNU1UazJMbXB3Wnk4eU1qQndlQzBsTWpKQ2FXZGZSbTkxY2lVeU1sOU1RME5PTWpBeE5EY3dPVEU1Tmk1cWNHYz0uanBn.jpg)
Sonraki Yaşamı (1921-1924)
Wilson 4 Mart 1921'de başkanlığından ayrılmasından sonra Washington D.C.'de yaşamıştır. 3 Şubat 1924'te 67 yaşındayken ölmüştür.
Ayrıca bakınız
- (Wilson Prensipleri)
- Kamu diplomasisi
Kaynakça
- ^ Heckscher (1991), s. 4
- ^ Berg (2013), s. 45-49
- ^ Andrew Glass (10 Aralık 2012). "Woodrow Wilson receives Nobel Peace Price, 10 Aralık 1920". Politico. 15 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Eylül 2021.
Dış bağlantılar
(Vikisöz)'de Woodrow Wilson ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
- August Heckscher (1991). Woodrow Wilson. Easton Press. ISBN .
- A. Scott Berg (2013). Wilson. Simon & Schuster. ISBN .
![]() ![]() | Amerikalı siyasetçi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Akademik görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen | Princeton Üniversitesi Başkanı 1902–1910 | Sonra gelen Geçici |
Siyasi görevi | ||
Önce gelen | New Jersey Valisi 1911–1913 | Sonra gelen Geçici |
Önce gelen William Howard Taft | Amerika Birleşik Devletleri başkanı 1913–1921 | Sonra gelen Warren G. Harding |
Parti siyasi görevi | ||
Önce gelen (William Jennings Bryan) | Amerika Birleşik Devletleri Başkan Adayı Demokratik (1912), (1916) | Sonra gelen |
Ödüller ve başarılar | ||
Önce gelen | Nobel Barış Ödülü Sahibi 1919 | Sonra gelen Léon Bourgeois |
Önce gelen | Time Kapağı 12 Kasım 1923 | Sonra gelen (Erich Ludendorff) |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar