Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gabor A. Somorjai (d. 4 Mayıs 1935) Macar bilim insanı. Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'de kimya profesörü olarak çalışmaktadır ve (yüzey kimyası) ve katalizde, özellikle metal yüzeylerin katalitik etkileri alanında önde gelen bir araştırmacıdır. Alandaki katkılarından dolayı Somorjai, 1998 yılında Wolf Kimya Ödülü, 2002 yılında , in 2000, the 2008 yılında , 2010 yılında Temel Bilimlerde ve 2013 yılında 'nü kazanmıştır. En son Nisan 2015'te Amerikan Kimya Topluluğu'nun ile ödüllendirilmiştir.
Gábor A. Somorjai | |
|---|---|
 Somorjai, y. 2001 | |
| Doğum | 4 Mayıs 1935 Budapeşte, Macaristan Krallığı |
| Milliyet | Macar |
| Eğitim | Budapeşte Teknoloji ve Ekonomi Üniversitesi |
| Ödüller | Ulusal Bilim Madalyası (2001) Wolf Kimya Ödülü (2007) |
| Kariyeri | |
| Çalıştığı kurumlar | Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley |
İlk yılları
Somorjai 1935'te Budapeşte'de Yahudi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Annesi 1944'te Somorjai'nin annesine İsveç pasaportu veren kendisi ve kız kardeşi Nazi ölüm kamplarından kurtaran Raoul Wallenberg'den yardım istediğinde Nazilerden kurtarıldı.
1956 yılında Budapeşte Teknoloji ve Ekonomi Üniversitesi'nde kimya mühendisliği okuyordu. 1956 Macaristan ayaklanmasına katılan Somorjai, Sovyet istilasından sonra ABD'ye gitmek için Macaristan'dan ayrıldı. Somorjai, diğer Macar göçmenlerle birlikte Berkeley'de yüksek lisans eğitimine başladı ve 1960 yılında doktorasını aldı. IBM'in 'taki araştırma kadrosuna birkaç yıl katıldı ancak 1964'te Berkeley'e yardımcı doçent olarak döndü.
Kimyasal araştırması
Düşük enerjili elektron kırınımı gibi yeni teknolojilerin getirilmesi, 1950 ve 1960'larda yüzey çalışmalarında çığır açtı. Ancak ilk çalışmalar, elektriksel özellikleri için önemli olan silikon gibi yüzeylerle sınırlıydı. Bunun aksine, Somorjai kimyasal özellikleriyle bilinen platin gibi yüzeylerle ilgileniyordu.
Somorjai, yüzeylerdeki kusurların katalitik reaksiyonların meydana geldiği yer olduğunu keşfetti. Bu kusurlar kırıldığında, nafta gibi karmaşık organik bileşiklere örnek olarak benzine dönüştürülmesine yol açan atomlar arasında yeni bağlar oluşmaktadır. Bu bulgular yapışma, yağlama, sürtünme ve adsorpsiyon gibi konuların daha iyi anlaşılmasını sağlamıştır. Araştırmalarının nanoteknoloji gibi önemli sonuçları da bulunmaktadır.
1990'larda Somorjai fizikçi ile vakum odasına ihtiyaç duymadan yüzey reaksiyonlarını incelemek için olarak bilinen bir teknik geliştirmeye başladı. Aynı zamanda nanoteknolojideki atomik kuvvet mikroskobu ve her ikisi de vakum olmadan kullanılabilen taramalı tünelleme mikroskobu kullanarak atomik ve moleküler düzeyde yüzey reaksiyonları üzerinde çalışıyordu.
Somorjai, yüzeylerdeki uzmanlığıyla 2002 Kış Olimpiyatları'nda danışmanlık yaptı. Burada buz pateni yüzeylerinin nasıl olabildiğince hızlı hâle getirileceği konusunda tavsiyelerde bulundu. Somorjai'nin araştırması buz üzerine yeni bir ışık tuttu. Patencilerin, daha önce buzun kayganlığı için genel olarak kabul edilen bir açıklama olan, bir yağlayıcı olarak hareket eden buzun üstünde bir sıvı su tabakası yerine, hızla titreşen moleküllerin bir üst tabakası üzerinde patinaj yaptığını gösterdi.
Kariyeri boyunca Somorjai, yüzey kimyası ve heterojen kataliz hakkında binden fazla makale ve üç kitap yayınladı. Şu anda yüzey kimyası ve kataliz alanlarında en çok atıfta bulunulan kişidir.[]
Başarıları ve ödülleri
Somorjai, 1979 yılında Ulusal Bilimler Akademisi'ne ve 1983 yılında 'ne seçildi. Berlin'deki Fritz-Haber Enstitüsü'nden Profesör ile birlikte, kimyaya katkısından dolayı 1998 yılında Wolf Kimya Ödülü verildi. Somorjai, 2002 yılında kimyager olarak yaptığı katkılardan dolayı Ulusal Bilim Madalyası aldı. American Chemical Society ona, Fiziksel Kimyada Peter Debye Ödülü ve Yüzey Kimyasında Adamson Ödülü de verdi. 2002 yılında, 24 akademisyenle paylaştığı bir onur olan Kaliforniya Üniversitesi ağında Üniversite Profesörü olarak ödüllendirildi. 2004 yılında American Chemical Society'nin kimyasal araştırmalarında F.A. Kimyasal Araştırmalarda Mükemmellik için Pamuk Madalyası'nı kazandı. 2008 yılında, "yüzey bilimi ve katalizine olağanüstü yaratıcı ve özgün katkıları" nedeniyle American Chemical Society'nin en büyük ödülü olan 'nü kazandı. 2009'da Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'de Miller Enstitüsü'nün Miller Kıdemli Üyesi seçildi. Temel Bilimler dalında prestijli 2010 BBVA Vakfı Bilgi Sınırı Ödülü'nü aldı. Ayrıca 2010 yılında ENI Yeni Hidrokarbon Sınırları Ödülü ve Honda Ödülü'ne layık görüldü. 2017 Nobel Kimya Ödülü sahibi Gerhard Ertl ve yüzey bilimleri topluluğunun diğer üyeleri, Nobel Ödülü komitesinin Somorjai'yi geçme kararı ile sadece yüzey kimyası ödülünü Ertl'e vererek şaşırttı. 2009 yılında Somorjai, ve James J. Christensen Dersi'ni aldı. 2013 yılında Ulusal Bilimler Akademisi tarafından 'ne layık görüldü. En son, 2015 yılında American Chemical Society'nin ile ödüllendirildi.
Somorjai Ödülü
Kataliz alanında üstün araştırmayı tanımak için yılda 5.000 ABD Doları ve bir sertifikadan oluşan Gabor A. Somorjai Katalizde Yaratıcı Araştırma Ödülü verilmektedir. Ödül, Gabor A. ve Judith K. Somorjai Vakıf Fonu tarafından desteklenmektedir.
Ödülü alanlar aşağıdaki gibidir:
- 2019 Manos Mavrikakis
- 2018 David W. C. MacMillan
- 2017 John E. Bercaw
- 2016 Donna G. Blackmond
- 2015
- 2014 Mark E. Davis
- 2013 ;
- 2012 Enrique Iglesia
- 2011 Harold H. Kung
- 2010 Robert J. Madix
- 2009
- 2008 Avelino Corma Canos
- 2007 Hans-Joachim Freund
- 2006 James A. Dumesic
- 2005 D. Wayne Goodman
- 2004 Bruce C. Gates
- 2003 Robert H. Grubbs
- 2002 Jack H. Lunsford
- 2001 Alexis T. Bell
- 2000
- 1999
Kaynakça
- ^ (PDF). 11 Haziran 2010. 11 Haziran 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.
- ^ a b c d "Gabor A. Somorjai - Awards & Nominations". awardsandwinners.com. 3 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ekim 2020.
- ^ a b . www.newyorkacs.org. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.
- ^ conVistaAlMar.com.ar. . 25 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.
- ^ . 5 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.
- ^ Chen, Zhan; Shen, Y. R.; Somorjai, Gabor A. (1 Ekim 2002). "Studies of Polymer Surfaces by Sum Frequency Generation Vibrational Spectroscopy". Annual Review of Physical Chemistry. 53 (1): 437-465. doi:10.1146/annurev.physchem.53.091801.115126. (PMID) 11972015.
- ^ . www.exploratorium.edu. 19 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2014.
- ^ Jacoby, Mitch (11 Haziran 2007). "Somorjai is Priestley Medalist". . 85 (24): 12. 12 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2007.
- ^ "Surface chemistry wins Nobel Prize - News - Chemistry World". 29 Ekim 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.
- ^ Jacoby, Mitch (7 Nisan 2008). "Surface Science's Sage". cen.acs.org (İngilizce). 86 (14). 26 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Haziran 2020. Birden fazla
|dergi=ve|website=kullanıldı () - ^ . 10 Ekim 2007. 29 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.
- ^ . 14 Mayıs 2013. 14 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.
- ^ . 21 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.
- ^ . 3 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.
- ^ . American Chemical Society. 4 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.
Dış bağlantılar
- Somorjai Berkeley Kampüs Haberleri makalesi 22 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Ulusal Bilim Madalyası Berkeley Laboratuvarı makalesi 24 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Somorjai'nin buz pateni bilimine katkı makalesi 6 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Raoul Wallenberg Center medyasında Wolf Kimya Ödülü 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Somorjai Araştırma Grubu sitesi 16 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gabor A Somorjai d 4 Mayis 1935 Macar bilim insani Kaliforniya Universitesi Berkeley de kimya profesoru olarak calismaktadir ve yuzey kimyasi ve katalizde ozellikle metal yuzeylerin katalitik etkileri alaninda onde gelen bir arastirmacidir Alandaki katkilarindan dolayi Somorjai 1998 yilinda Wolf Kimya Odulu 2002 yilinda in 2000 the 2008 yilinda 2010 yilinda Temel Bilimlerde ve 2013 yilinda nu kazanmistir En son Nisan 2015 te Amerikan Kimya Toplulugu nun ile odullendirilmistir Gabor A SomorjaiSomorjai y 2001Dogum4 Mayis 1935 89 yasinda Budapeste Macaristan KralligiMilliyetMacarEgitimBudapeste Teknoloji ve Ekonomi UniversitesiOdullerUlusal Bilim Madalyasi 2001 Wolf Kimya Odulu 2007 KariyeriCalistigi kurumlarKaliforniya Universitesi BerkeleyIlk yillariSomorjai 1935 te Budapeste de Yahudi bir ailenin cocugu olarak dunyaya geldi Annesi 1944 te Somorjai nin annesine Isvec pasaportu veren kendisi ve kiz kardesi Nazi olum kamplarindan kurtaran Raoul Wallenberg den yardim istediginde Nazilerden kurtarildi 1956 yilinda Budapeste Teknoloji ve Ekonomi Universitesi nde kimya muhendisligi okuyordu 1956 Macaristan ayaklanmasina katilan Somorjai Sovyet istilasindan sonra ABD ye gitmek icin Macaristan dan ayrildi Somorjai diger Macar gocmenlerle birlikte Berkeley de yuksek lisans egitimine basladi ve 1960 yilinda doktorasini aldi IBM in taki arastirma kadrosuna birkac yil katildi ancak 1964 te Berkeley e yardimci docent olarak dondu Kimyasal arastirmasiDusuk enerjili elektron kirinimi gibi yeni teknolojilerin getirilmesi 1950 ve 1960 larda yuzey calismalarinda cigir acti Ancak ilk calismalar elektriksel ozellikleri icin onemli olan silikon gibi yuzeylerle sinirliydi Bunun aksine Somorjai kimyasal ozellikleriyle bilinen platin gibi yuzeylerle ilgileniyordu Somorjai yuzeylerdeki kusurlarin katalitik reaksiyonlarin meydana geldigi yer oldugunu kesfetti Bu kusurlar kirildiginda nafta gibi karmasik organik bilesiklere ornek olarak benzine donusturulmesine yol acan atomlar arasinda yeni baglar olusmaktadir Bu bulgular yapisma yaglama surtunme ve adsorpsiyon gibi konularin daha iyi anlasilmasini saglamistir Arastirmalarinin nanoteknoloji gibi onemli sonuclari da bulunmaktadir 1990 larda Somorjai fizikci ile vakum odasina ihtiyac duymadan yuzey reaksiyonlarini incelemek icin olarak bilinen bir teknik gelistirmeye basladi Ayni zamanda nanoteknolojideki atomik kuvvet mikroskobu ve her ikisi de vakum olmadan kullanilabilen taramali tunelleme mikroskobu kullanarak atomik ve molekuler duzeyde yuzey reaksiyonlari uzerinde calisiyordu Somorjai yuzeylerdeki uzmanligiyla 2002 Kis Olimpiyatlari nda danismanlik yapti Burada buz pateni yuzeylerinin nasil olabildigince hizli hale getirilecegi konusunda tavsiyelerde bulundu Somorjai nin arastirmasi buz uzerine yeni bir isik tuttu Patencilerin daha once buzun kayganligi icin genel olarak kabul edilen bir aciklama olan bir yaglayici olarak hareket eden buzun ustunde bir sivi su tabakasi yerine hizla titresen molekullerin bir ust tabakasi uzerinde patinaj yaptigini gosterdi Kariyeri boyunca Somorjai yuzey kimyasi ve heterojen kataliz hakkinda binden fazla makale ve uc kitap yayinladi Su anda yuzey kimyasi ve kataliz alanlarinda en cok atifta bulunulan kisidir kaynak belirtilmeli Basarilari ve odulleriSomorjai 1979 yilinda Ulusal Bilimler Akademisi ne ve 1983 yilinda ne secildi Berlin deki Fritz Haber Enstitusu nden Profesor ile birlikte kimyaya katkisindan dolayi 1998 yilinda Wolf Kimya Odulu verildi Somorjai 2002 yilinda kimyager olarak yaptigi katkilardan dolayi Ulusal Bilim Madalyasi aldi American Chemical Society ona Fiziksel Kimyada Peter Debye Odulu ve Yuzey Kimyasinda Adamson Odulu de verdi 2002 yilinda 24 akademisyenle paylastigi bir onur olan Kaliforniya Universitesi aginda Universite Profesoru olarak odullendirildi 2004 yilinda American Chemical Society nin kimyasal arastirmalarinda F A Kimyasal Arastirmalarda Mukemmellik icin Pamuk Madalyasi ni kazandi 2008 yilinda yuzey bilimi ve katalizine olaganustu yaratici ve ozgun katkilari nedeniyle American Chemical Society nin en buyuk odulu olan nu kazandi 2009 da Kaliforniya Universitesi Berkeley de Miller Enstitusu nun Miller Kidemli Uyesi secildi Temel Bilimler dalinda prestijli 2010 BBVA Vakfi Bilgi Siniri Odulu nu aldi Ayrica 2010 yilinda ENI Yeni Hidrokarbon Sinirlari Odulu ve Honda Odulu ne layik goruldu 2017 Nobel Kimya Odulu sahibi Gerhard Ertl ve yuzey bilimleri toplulugunun diger uyeleri Nobel Odulu komitesinin Somorjai yi gecme karari ile sadece yuzey kimyasi odulunu Ertl e vererek sasirtti 2009 yilinda Somorjai ve James J Christensen Dersi ni aldi 2013 yilinda Ulusal Bilimler Akademisi tarafindan ne layik goruldu En son 2015 yilinda American Chemical Society nin ile odullendirildi Somorjai OduluKataliz alaninda ustun arastirmayi tanimak icin yilda 5 000 ABD Dolari ve bir sertifikadan olusan Gabor A Somorjai Katalizde Yaratici Arastirma Odulu verilmektedir Odul Gabor A ve Judith K Somorjai Vakif Fonu tarafindan desteklenmektedir Odulu alanlar asagidaki gibidir 2019 Manos Mavrikakis 2018 David W C MacMillan 2017 John E Bercaw 2016 Donna G Blackmond 2015 2014 Mark E Davis 2013 2012 Enrique Iglesia 2011 Harold H Kung 2010 Robert J Madix 2009 2008 Avelino Corma Canos 2007 Hans Joachim Freund 2006 James A Dumesic 2005 D Wayne Goodman 2004 Bruce C Gates 2003 Robert H Grubbs 2002 Jack H Lunsford 2001 Alexis T Bell 2000 1999Kaynakca PDF 11 Haziran 2010 11 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 30 Haziran 2020 a b c d Gabor A Somorjai Awards amp Nominations awardsandwinners com 3 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ekim 2020 a b www newyorkacs org 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Haziran 2020 conVistaAlMar com ar 25 Mayis 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Haziran 2020 5 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Haziran 2020 Chen Zhan Shen Y R Somorjai Gabor A 1 Ekim 2002 Studies of Polymer Surfaces by Sum Frequency Generation Vibrational Spectroscopy Annual Review of Physical Chemistry 53 1 437 465 doi 10 1146 annurev physchem 53 091801 115126 PMID 11972015 www exploratorium edu 19 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Agustos 2014 Jacoby Mitch 11 Haziran 2007 Somorjai is Priestley Medalist 85 24 12 12 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Haziran 2007 Surface chemistry wins Nobel Prize News Chemistry World 29 Ekim 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Haziran 2020 Jacoby Mitch 7 Nisan 2008 Surface Science s Sage cen acs org Ingilizce 86 14 26 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Haziran 2020 Birden fazla dergi ve website kullanildi yardim 10 Ekim 2007 29 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Haziran 2020 14 Mayis 2013 14 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Haziran 2020 21 Ekim 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Haziran 2020 3 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Haziran 2020 American Chemical Society 4 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Haziran 2020 Dis baglantilarSomorjai Berkeley Kampus Haberleri makalesi 22 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ulusal Bilim Madalyasi Berkeley Laboratuvari makalesi 24 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Somorjai nin buz pateni bilimine katki makalesi 6 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Raoul Wallenberg Center medyasinda Wolf Kimya Odulu 27 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Somorjai Arastirma Grubu sitesi 16 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde