Gül Baba (d.?- ö.1541); Osmanlı dönemi Bektaşi dervişidir.
Hayatı
Hayatının ilk yılları hakkında yeterli bilgi yoktur. Anadolu ve Balkanlar'da çok sayıda Gül Baba isimli kişiler olduğundan bazı kaynaklarda birbirleriyle karıştırılabilmektedir. Bu nedenle hayatıyla ilgili çeşitli rivayetlere rastlanılmaktadır.
Evliya Çelebi Seyahatnamelerinde Gül Baba'nın Osmanlı Padişahı Kanuni Sultan Süleyman döneminde Merzifon'dan Budapeşte'ye geldiği belirtmektedir.
Bazı kaynaklarda II. Mehmed döneminden başlayarak Kanuni dönemine kadar olan süreçte Osmanlı fetihlerinde rol oynadığı belirtilmektedir. Bazı kaynaklarda da, Senirkent ilçesine bağlı Uluğbey köyünde türbesi bulunan Veli Baba'nın (“Kutbü’l-ârifîn Yalınkılıçoğlu Veliyyüddin Gâzî) oğlu olan ve Kanuni Sultan Süleyman dönemindeki Nemçe (Avusturya) Seferinde ölen Seyyid Cafer ile aynı kişi olduğu belirtilmektedir. Evliya Çelebi'ye göre Budin Kuşatması (1541) sırasında ölen Gül Baba için şehrin alınmasından sonra Şeyhülislam Ebussuud Efendi'nin kıldırdığı ve Kanuni'nin de yer aldığı 200.000 kişilik kalabalığın yer aldığı cenaze töreninden sonra Budapeşte'de gömülmüştür. Bununla birlikte türbesinde bulunan levhada, Fethiye Camisinde (Matthias Kilisesi) cemaatle namaz kılarken öldüğü belirtilmektedir. Gül Baba'nın Misâlî mahlasıyla eserler yazdığı yönünde görüşler doğrulanamamaktadır.
Eserleri
- Miftah'ül Gayb (şiir ve düzyazılar)
- Güldeste (şiir ve düzyazılar)
Bazı etkileri
- Danimarkalı Andersen tarafından 1841 yılında Gül Baba'nın efsanevî hayatı kaleme alınır.
- Macar komponist ve besteci [ˈjɛnøː ˈhuskɒ] 1905 yılında Budapeşte'de Gül Baba senfoni opera eseri yaratıyor.
- Macaristan'da 2006 yılında Türkler tarafından Gül Baba vakfı kuruluyor.
- Macar Ressam Franz Eisenhut tarafından 1886 yılında Gül Baba adlı eserini ortaya koymuştur.
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta Gül Baba ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Kaynakça
- ^ Eyice, Semavi (1996). "Gül Baba tekkesi ve Türbesi". Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Cilt 14. Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 228-230. 22 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Aralık 2021.
- ^ M Th Houtsma et al. (Hrsg.): E.J. Brill's First Encyclopaedia of Islam, 1913–1936, Brill, 1987, , S. 181 [1] 5 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Yılmaz, Mehmet Emin (2021). "Budapeşte'deki Gül Baba Türbesi'nin Onarımları (1884-1915)". Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, 99. DergiPark. ss. 12-13. 25 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Aralık 2021.
- ^ Kaçalin, Mustafa S. (1996). "Gülbaba". Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Cilt 14. Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 227-228. 14 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Aralık 2021.
Vikikaynak'ta Gül Baba Türbesi ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
Galeri
- Gül Baba Budapeşte Türbesindeki büyük çeşme
- Gül Baba Budapeşte Türbesindeki küçük çeşme
- Gül Baba Budapeşte Türbesindeki korucu galleri
- Gül Baba Budapeşte Türbesi
- Gül Baba Budapeşte Türbesi
- Gül Baba'nın Budapeşte Türbesindeki heykeli
-
- Macar Ressam Franz Eisenhut tarafından 1886 yılında yapılan Gül Baba Tablosu
- Gül Baba Türbesi'nin giriş kapısındaki plakette, Gül Baba hakkındaki yazı
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gul Baba d o 1541 Osmanli donemi Bektasi dervisidir Budapeste de Rozsadomb mahallesindeki Gul Baba heykeliSagda Gul Baba turbesi ve solda heykeliGul Baba nin Budapeste turbesindeki tabutuHayatiHayatinin ilk yillari hakkinda yeterli bilgi yoktur Anadolu ve Balkanlar da cok sayida Gul Baba isimli kisiler oldugundan bazi kaynaklarda birbirleriyle karistirilabilmektedir Bu nedenle hayatiyla ilgili cesitli rivayetlere rastlanilmaktadir Evliya Celebi Seyahatnamelerinde Gul Baba nin Osmanli Padisahi Kanuni Sultan Suleyman doneminde Merzifon dan Budapeste ye geldigi belirtmektedir Bazi kaynaklarda II Mehmed doneminden baslayarak Kanuni donemine kadar olan surecte Osmanli fetihlerinde rol oynadigi belirtilmektedir Bazi kaynaklarda da Senirkent ilcesine bagli Ulugbey koyunde turbesi bulunan Veli Baba nin Kutbu l arifin Yalinkilicoglu Veliyyuddin Gazi oglu olan ve Kanuni Sultan Suleyman donemindeki Nemce Avusturya Seferinde olen Seyyid Cafer ile ayni kisi oldugu belirtilmektedir Evliya Celebi ye gore Budin Kusatmasi 1541 sirasinda olen Gul Baba icin sehrin alinmasindan sonra Seyhulislam Ebussuud Efendi nin kildirdigi ve Kanuni nin de yer aldigi 200 000 kisilik kalabaligin yer aldigi cenaze toreninden sonra Budapeste de gomulmustur Bununla birlikte turbesinde bulunan levhada Fethiye Camisinde Matthias Kilisesi cemaatle namaz kilarken oldugu belirtilmektedir Gul Baba nin Misali mahlasiyla eserler yazdigi yonunde gorusler dogrulanamamaktadir Islam Siʿism Tasavvuf Sunniler Hariciler Hanefi Maliki Safi i Hanbeli Zahiri Z ul Nun el Misri Ibrahim ibn Edhem Ebu l Hasan Sazeli Ebu n Necib Suhreverdi Eba Yezid i Bistami Sazel iyye Suhreverd iyye Ebu l Hasan Harakani Ebu Hafs Omer es Suhreverdi Sehl el Tusteri Arslan Baba Yusuf Hemedani Hallac i Mansur Ahmed Yesevi Abdulhalik Gucdevani Abdulkadir Geylani Yesev iyye Tarikati Naksibend iyye Tarikati Kadir iyye Tarikati Seyh ul Ekber Ibn ʿArabi Gal iyye Zahid Gilani Zahid iyye Ekber iyye Sufism Yunus Emre Halvet iyye Vahdet i Vucud Naimi Haci Bayram Veli Hurufilik Bayram iyye Tarikati Nesimi Sems iyye i Bayram iyye Celvet iyye i Bayram iyye Melamet iyye i Bayram iyye Balim Sultan Mahmud Hudayi Hurufiyyeh Ismail Hakki Bursevi Gul Baba Safranbolulu Mehmed Emin Halveti Muhammed Nur ul Arabi EserleriMiftah ul Gayb siir ve duzyazilar Guldeste siir ve duzyazilar Bazi etkileriTurbeden Rozsadomb mahallesi panorama manzarasiDanimarkali Andersen tarafindan 1841 yilinda Gul Baba nin efsanevi hayati kaleme alinir Macar komponist ve besteci ˈjɛnoː ˈhuskɒ 1905 yilinda Budapeste de Gul Baba senfoni opera eseri yaratiyor Macaristan da 2006 yilinda Turkler tarafindan Gul Baba vakfi kuruluyor Macar Ressam Franz Eisenhut tarafindan 1886 yilinda Gul Baba adli eserini ortaya koymustur Ayrica bakinizWikimedia Commons ta Gul Baba ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Gul Baba Turbesi Gul Baba opera Galatasaray LisesiKaynakca Eyice Semavi 1996 Gul Baba tekkesi ve Turbesi Turkiye Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi Cilt 14 Turkiye Diyanet Vakfi ss 228 230 22 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Aralik 2021 M Th Houtsma et al Hrsg E J Brill s First Encyclopaedia of Islam 1913 1936 Brill 1987 ISBN 90 04 09796 1 S 181 1 5 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yilmaz Mehmet Emin 2021 Budapeste deki Gul Baba Turbesi nin Onarimlari 1884 1915 Turk Kulturu ve Haci Bektas Veli Arastirma Dergisi 99 DergiPark ss 12 13 25 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Aralik 2021 Kacalin Mustafa S 1996 Gulbaba Turkiye Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi Cilt 14 Turkiye Diyanet Vakfi ss 227 228 14 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Aralik 2021 Vikikaynak ta Gul Baba Turbesi ile ilgili metin bulabilirsiniz GaleriGul Baba Budapeste Turbesindeki buyuk cesme Gul Baba Budapeste Turbesindeki kucuk cesme Gul Baba Budapeste Turbesindeki korucu galleri Gul Baba Budapeste Turbesi Gul Baba Budapeste Turbesi Gul Baba nin Budapeste Turbesindeki heykeli Turbesi Macar Ressam Franz Eisenhut tarafindan 1886 yilinda yapilan Gul Baba Tablosu Gul Baba Turbesi nin giris kapisindaki plakette Gul Baba hakkindaki yazi