Hüseyin Cahit Yalçın (7 Aralık 1875 - 18 Ekim 1957), Türk gazeteci, yazar, çevirmen, siyasetçi.
Hüseyin Cahit Yalçın | |
---|---|
Doğum | 7 Aralık 1875 Balıkesir, Osmanlı Devleti |
Ölüm | 18 Ekim 1957 (81 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Meslek | Gazeteci · yazar |
Milliyet | Türk |
Edebî akım | Servet-i Fünûn |
Yazı hayatına Servet-i Fünûn döneminde edebiyatçı olarak başlamış, II. Abdülhamit, II. Meşrutiyet, Mütareke, Atatürk, İsmet İnönü ve Demokrat Parti dönemlerinde her daim sert kalemiyle yazdığı polemik ve eleştirilerle ve aynı zamanda da kültürün yaygınlaşmasına destekleriyle akıllarda kalmıştır.
Yaşamı
7 Aralık 1875’te babasının görevi nedeniyle bulundukları Balıkesir’de dünyaya geldi. İstanbullu bir ailenin oğlu olan Hüseyin Cahit’in babası, orta halli bir maliye memuru (Aşar Müdürü) olan Ali Rıza Efendi, annesi Fatma Neyyire Hanım’dır. Hüseyin Suat adında ağabeyi vardır. İlköğrenimini İstanbul’da, ortaöğrenimini Serez’de Askeri Rüştiye’de tamamladı. 1889’da İstanbul’da Dersaadet İdadîsinde (İstanbul Lisesi) öğrenim gördü. Edebiyata ilgisi öğrencilik yıllarında başladı İlk romanı "Nâdide" 1891’de yayımlandı.
Lise öğrenimini tamamladıktan sonra 1893-1896 yılları arasında İstanbul’da, Mekteb-i Mülkiye’de yükseköğrenim gördü. Okulun son sınıfında birkaç arkadaşıyla “Mektep” adlı dergiyi çıkararak gazeteciliğe başladı. Daha sonra Edebiyat-ı Cedide topluluğuna katılan Hüseyin Cahit, gazetecilik yaşamını Servet-i Fünun dergisinde yayımlanan öyküleri, sanata ilişkin makalelerinin yanı sıra, Mütalaa, Tarik, Sabah ve Saadet gibi gazetelerdeki yazıları ile de sürdürdü.
1896’da yükseköğrenimini ikincilikle tamamladı. Bir süre Maarif Nezareti Mektub-i Kalemi’nde çalıştıktan sonra 1897 yılından itibaren Vefa ve Mercan İdadilerinde Türkçe, Fransızca öğretmenliği ve idarecilik yaptı. 1899’da ilk öykü kitabı Hayat-ı Muhayyel yayımlandı.
Servet-i Fünûn dergisi
1900 yılında Tevfik Fikret’in dergiden ayrılmasından sonra Servet-i Fünun Dergisi’nin yönetimini üstlendi. 1901'de ikinci romanı "Hayal İçinde" Servet-i Fünun’da tefrika edildi. Dergi, 16 Ekim 1901’de yayımlanan, Fransızcadan çevirdiği “Edebiyat ve Hukuk” adlı bir yazıda Fransız Devrimi’nden söz edildiği gerekçesiyle II. Abdülhamid yönetimince kapatılınca bir süre yazı yaşamından çekildi. 1901-1908’de dilbilgisi ve sözlük çalışması yaptı, "Türkçe Sarf ve Nahiv" adında bir dil bilgisi kitabı hazırladı.
Tanin gazetesi ve Milletvekilliği
1908'de II. Meşrutiyet'in ilanından sonra memuriyetten ayrılan ve edebiyatı bırakıp gazeteciliğe ve siyasete başladı. İttihat ve Terakki yöneticilerinin isteği doğrultusunda Ağustos 1908'de Tevfik Fikret ve Hüseyin Kazım Kadri ile birlikte Tanin gazetesini kurdu. İlk sayısı 1 Ağustos 1908’de yayımlanan gazetenin başyazarlığını üstlendi. İttihat ve Terakki'nin siyasi alanda bir nevi kalemşoru oldu. Tanin, zamanla kamuoyunun gözünde İttihat ve Terakki ile özdeşleşti ve onun yayın organı olarak görüldü.
Aynı yıl İttihat ve Terakki'den milletvekili seçildi. 1908-1912 Osmanlı Meclisi Mebusanı, 1912 Nisan-Ağustos Osmanlı Meclis-i Mebusanı ve 1914-1918 Osmanlı Meclis-i Mebusanı'nda İstanbul milletvekili olarak yer aldı. Meclisin ikinci dönem çalışmalarında meclis başkanlığını yürüttü.
31 Mart Ayaklanması
31 Mart Ayaklanması sırasında ayaklanmayı çıkaran güçler tarafından matbaası basılan ve öldürülmeye çalışılan Hüseyin Cahit, saklanıp kurtulurken Lazkiye milletvekili Mehmet Aslan Bey, ayaklanmacılar tarafından Hüseyin Cahit sanılarak öldürüldü. Hüseyin Cahit ise Rus elçiliğinin yardımı ile Romanya’ya kaçtı ve Mehmet Reşat’ın tahta çıkarıldığı 27 Nisan 1909’da ülkeye dönerek gazetesinin yayınını sürdürdü.
Düyun-u Umumiye Vekilliği
1911'de Maliye Bakanı Mehmet Cavit Bey’in teklifi ile Düyunu Umumiye Dayinler vekili olarak görev verildi. 1922 Mayısında adaylığı Ankara hükûmeti tarafından reddedilinceye kadar bu görev nedeniyle yüksek bir aylık almayı sürdürdü.
Tanin’in Satılması
Hükümete yönelik eleştirileri yüzünden 1912’de gazetesinin kapatılması üzerine Viyana’ya kaçan Hüseyin Cahit, Bâb-ı Âli Baskını’ndan sonra İstanbul’a dönebildi. 31 Ocak 1913’te yeniden çıkartmaya başladığı Tanin’de eleştirilerini artık İttihat ve Terakki’ye yöneltti. Partiden gelen uyarıların sıklaşması üzerine Tanin’i 30 Ocak 1914’te partiye sattı.
Malta Sürgünü
Hüseyin Cahit, I. Dünya Savaşı sonrası İstanbul’un işgal edilip meclisi dağıtan İngilizler tarafından Şubat 1919’da tutuklanıp Bekirağa Bölüğü’ne konulan 78 kişi arasındaydı. Diğer tutuklularla birlikte Malta'ya sürüldü (Haziran 1919). Malta’da ayrıcalıklı bir konumda oldu; bir otelde veya pansiyonda oturmasına, ailesini getirmesine izin verildi. Sürgünlüğü sırasında İngilizce ve İtalyanca öğrendi. “Oğlumun Kütüphanesi” adlı çeviri dizisini hazırlamaya başladı. 16 Mart 1921 günü Türk ve İngiliz hükûmetleri arasında imzalanan anlaşma ile serbest bırakıldı. Diğer sürgünlerden ayrı olarak varlıklı diğer üç kişi ile birlikte 29 Nisan 1921 günü adadan ayrıldı Ailesi ile birlikte diğer Avrupa şehirlerini gezdikten sonra 15 Temmuz 1922’de işgal altındaki İstanbul’a döndü.
Renin ve Tanin
1922'de Malta’dan İstanbul’a döndükten sonra Tanin adıyla gazete çıkarmasına izin verilmeyince gazeteyi "Renin" adıyla çıkarmaya başladı. Bir yandan da çeşitli çeviri eserler yayınladı. Hüseyin Cahit, gazetesinde Anadolu’da devam eden milli mücadeleyi destekleyici yazılar kaleme aldı ve bir süre sonra gazetesinin adını Tanin’e dönüştürdü. Her ne kadar yazılarıyla İstiklal Savaşı’na destek verse de saltanatın kaldırılması, cumhuriyetin ilanı, halifeliğin kaldırılması konularındaki tutumu nedeniyle gazete Ankara hükûmeti tarafından muhalif bir yayın organı haline gelmekle suçlandı ve Hüseyin Cahit muhalif gazeteci ilan edildi.
İstiklal Mahkemesi'nde İlk Yargılanma
Lozan Anlaşması’ndan sonra Hint asıllı iki İngiliz’in İngiltere İslam Cemiyeti adına başbakanlığa gönderdikleri mektubu, henüz başbakanlığa ulaşmadan, 5 Aralık 1923 günü gazetesinde yayımlanması nedeniyle İstiklal Mahkemesi’nde yargılandı. Başka iki gazetenin daha (İkdam ve Tevhid-i Efkar) başyazar ve müdürlerinin yargılandığı duruşmalar Ocak 1924’e kadar sürdü ve mahkeme tüm gazetecilerin beraatine karar verdi.
Tanin'in Kapatılması ve İstiklal Mahkemesi’nde İkinci Yargılanma
13 Şubat 1925'te çıkan Şeyh Said İsyanı sonrasında İsmet Paşa (İnönü) önderliğinde kurulan yeni hükûmet, Takrir-i Sükun yasasını çıkarmıştı. İsyanın sorumlusu olarak İstanbul basını gösterilince Takrir-i Sükun yasası ile kurulan iki İstiklal Mahkemesi’nden birisi İstanbul’a gönderildi ve çoğunluğu muhalif olarak tanınan birçok basın organı 6 Mart 1925 günü kapatıldı. Aynı gün Hüseyin Cahit, bundan böyle siyasal yazılar yerine hatıra, ilmi makale ve hikayeler yazacağını duyurdu. Ne var ki Terakkiperver Parti’nin İstanbul Merkez Şubesinin 12 Nisan’da aranmasını gazetede “Dün Gece Terakkiperver Fırka basıldı” biçiminde duyurunca, Tanin de 16 Nisan’da süresiz kapatıldı. Gazetenin sahibi ve başyazarı olan Hüseyin Cahit, 20 Nisan’da ’ne konuldu. 7 Mayıs 1925’te sonuçlanan dava sonucu Çorum'da ömür boyu sürgün cezasına çarptırıldı.
İzmir Suikast Girişimi ve İstiklal Mahkemesi’nde Üçüncü Yargılanma
Çorum'da sürgün cezasını çekmekte iken İzmir’de cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Paşa'ya yönelik bir suikast girişimi ortaya çıkarıldı. Kurulan İstiklal Mahkemesi, suikastın arkasında eski İttihatçıların olabileceğini değerlendirerek 1923 yılında İstanbul’da Mehmet Cavit Bey'in evinde İttihatçıların yaptığı toplantıya katılanları Ankara ‘da yargılamaya karar verdi. Görülen dava sonucu 26 Aralık 1926’da Cavid Bey, Dr. Nazım, Hilmi ve Nail Bey’lerin idamına karar verildi ve cezaları o gece infaz edildi. Davada yargılananlardan birisi olan Hüseyin Cahit, beraat etti. İdam edilen arkadaşı Mehmet Cavit Bey'in eşine ve oğlu Şiar'a sahip çıktı.
Çorum Sürgünü Dönüşü
1926’da sürgün cezası kaldırılınca İstanbul’a döndü. Ne yeniden gazetecilik yapma olanağı ne de başka bir iş bulabildi; Malta sürgünü sırasında çevirdiği kitapları yayımlayarak geçim sıkıntısını hafifletmeye çalıştı. 26 Haziran 1929 Tarihinde verilen pasaportla yurt dışına çıktı (pasaport no: 2992). 1930 yılında Sanayi ve Maadin Bankası İdare Meclisi Başkanlığına atandı. 1933’te gerçekleşen I. Türk Dili Kurultayı’nda devlet müdahalesi ile dil değişikliği yapılamayacağını savundu. Dil konusundaki resmi görüşe karşı çıkması, bankadaki görevine son verilmesine neden oldu.
Fikir Hareketleri Dergisi
1933'te Akşam gazetesinde yazılar yazmaya ve cumhuriyetin 10. Kuruluş yıl dönümünden itibaren Türk kültür hayatının önemli yayın organlarından biri olan Fikir Hareketleri dergisini yayımlamaya başladı. Fikir Hareketleri Dergisi, 1940 yılına kadar yayın hayatını sürdürdü, 364 sayı yayımlandı. Derginin tüm yazılarını Hüseyin Cahit yazdı, liberal demokrasiyi savundu. Siyasete atıldığı 1939 yılına kadar dergide iç politika ile ilgili güncel yazılar yazmaktan uzak durdu. 1935-1946 arasında Yedigün Dergisi’nde sohbet, deneme, gezi yazıları yayımladı.
TBMM Milletvekilliği
Atatürk'ün ölümünden sonra, İsmet İnönü'nün teklifiyle tekrar politikaya dönmüştür. V. Dönem (Ara Seçim),VI. Dönem Çankırı, VII., VIII. Dönem İstanbul ve IX. Dönem Kars Milletvekilliği yapmıştır. Milletvekilliği sırasında Birleşmiş Milletler Filistin Uzlaştırma Komisyonu üyeliği yaptı, partisinde Grup Başkan Vekilliğine seçildi, Türk Basın Birliği Başkanı oldu. CHP'nin siyasi görüşlerini savundu.
Yeniden Tanin Gazetesi ve Tan Baskını
1943-47 yılları arasında Tanin Gazetesi'ni tekrar yayınladı. Gazetede 3 Aralık 1945 günü yayımlanan makalesinde komünizm propagandası yapmakla suçladığı Tan Gazetesi'ni açıkça hedef olarak göstermiş, ertesi gün Sabiha Sertel'i Moskova'nın emrinde biri olarak tanıtmıştı. O gün, Türk basın tarihinde Tan Gazetesi Baskını diye anılan olay gerçekleşti. Tan Matbaası'nın basılmasıyla başlayan olaylar dizisinde makalesinin büyük rolü olduğu kabul edilir. Yalçın, bu olay sonrasında, olay hakkında hiçbir yorum yapmamıştır. Tanin, 14 Kasım 1947 günü 1542. sayısı ile yayınına son verdi.
Ulus Gazetesi Başyazarlığı
Tanin Gazetesi'ni kapadıktan sonra 11 Eylül 1948'den itibaren CHP’nin resmi yayın organ olma özelliği taşıyan Ulus Gazetesinde başyazarlık yaptı. En önemli polemiklerini Cumhuriyet'teki Nadir Nadi ile yaptı. Ulus, Yeni Ulus adı ile 8 Aralık 1953'te yeniden yayınına başladığında, bu gazetenin de başyazarlığını yaptı. Ulus'ta yayınlanan bir yazısı nedeniyle dokunulmazlığı kaldırıldı.
Demokrat Parti yönetimine karşı bir yazısından dolayı 1954'te 79 yaşında tutuklanarak hapse girdi ve kısa süre sonra Cumhurbaşkanı tarafından bağışlanarak çıktı. Hapishaneden çıktıktan sonra da yazı yazmayı ve iktidarı eleştirmeyi sürdürdü. 1957 seçimlerinde tekrar milletvekili adayı oldu ancak seçimlerin sonucunu öğrenemeden 18 Ekim 1957 tarihinde İstanbul'da hayatını kaybetti. Cenazesi, Feriköy Mezarlığı'na defnedildi.
Eserleri
Roman
- (1891)
- Hayal İçinde (1901)
Hikâye
- Hayât-ı Muhayyel (1898)
- Hayât-ı Hakîkiyye Sahneleri (1909)
- Niçin Aldatırlarmış? (1922)
Hatıra
- Edebî Hâtıralar (1935, Rauf Mutluay tarafından sadeleştirilerek Edebiyat Anıları adıyla yayımlanmıştır, 1975)
- Siyasal Anılar (aynı adla Rauf Mutluay tarafından sadeleştirilip bazı kısımları çıkarılarak yayımlanmıştır, 1976)
Biyografi
- Talat Paşa (1943)
Eleştiri
- Kavgalarım (1910)
Diğer
- Türkçe Sarf ve Nahiv (üçüncü sene 1908, birinci sene 1910, ikinci sene 1910)
- Türkçe Sarf ve Nahiv (yeni başlayanlar için, 1910)
- Benim Görüşümle Olaylar (4 cilt, 1945-47)
- Seçme Makaleler (1951)
Bazı çevirileri
- Pierre Loti’den İzlanda Balıkçıları (1903)
- ’den Hürriyyet-i Vicdân (İstanbul 1906)
- ’den Kürek Cehennemi (1936)
- Joseph de Guignes’den Hunlar’ın, Türkler’in, Moğollar’ın ve Daha Sair Tatarlar’ın Târîh-i Umûmîsi (I-VIII, İstanbul 1923-1925)
- ’den İslâm Tarihi (I-X, İstanbul 1924-1927)
- Vilfredo Pareto’dan Sosyalist Meslekleri (1924)
- Emile Durkheim’den Din Hayatının İbtidaî Şekilleri (I-II, İstanbul 1924)
- James Bryce'tan "Asrî Demokrasiler" (I-IV, İstanbul 1924)
- ’den Sanâyi-i Nefîsenin Menşeleri (1925)
- John Stuart Mill’den Hürriyet (1927)
- ’dan İngiltere’nin Hükûmeti (I-V, İstanbul 1927)
- Alfred Binet’den Ruh ve Beden (1927)
- ’dan Demokrasi (1931)
- 'den "Vatandaşın Kitabı" (1931)
- 'den Fransa Tarihi (I-II, İstanbul 1938)
- 'ten "İngiltere Tarihi" (I-II, İstanbul 1938)
- Ogier Ghislain de Busbecq’ten Türk Mektupları (1939)
- 'dan "Cihan Harbinin Şarka Ait Kaynakları" (1939)
- 'den "Allahlar Susamışlardı" (1939)
- 'dan "Avrupa Kavimlerinin Mukayeseli Tarihi" (I-II, İstanbul 1939)
- Adolf Hitler’den Kavgam (1940)
- 'den "Yırtıcılar" (I-II, İstanbul 1942)
- Arthur Koestler’den Sovyet Efsanesi ve Hakikat: Kızıl Rusya’nın İç Yüzü (1947)
Dış bağlantılar
Kaynakça
- ^ a b c d e "Nahit Yüksel, Fikir Hareketleri Dergisi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Anabilim Dalı Doktora Tezi, 2004" (PDF). 19 Nisan 2009 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 10 Aralık 2010.
- ^ a b "Kimkimdir.gen.tr Hüseyin Cahit Yalçın maddesi". 29 Eylül 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Aralık 2010.
- ^ . 20 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2010.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Huseyin Cahit Yalcin 7 Aralik 1875 18 Ekim 1957 Turk gazeteci yazar cevirmen siyasetci Huseyin Cahit YalcinDogum7 Aralik 1875 Balikesir Osmanli DevletiOlum18 Ekim 1957 81 yasinda Istanbul TurkiyeMeslekGazeteci yazarMilliyetTurkEdebi akimServet i Funun17 Kasim 1923 tarihli Resimli Gazete nin 11 sayisinda Huseyin Cahit Bey e dair bir cizim Yazi hayatina Servet i Funun doneminde edebiyatci olarak baslamis II Abdulhamit II Mesrutiyet Mutareke Ataturk Ismet Inonu ve Demokrat Parti donemlerinde her daim sert kalemiyle yazdigi polemik ve elestirilerle ve ayni zamanda da kulturun yayginlasmasina destekleriyle akillarda kalmistir Yasami7 Aralik 1875 te babasinin gorevi nedeniyle bulunduklari Balikesir de dunyaya geldi Istanbullu bir ailenin oglu olan Huseyin Cahit in babasi orta halli bir maliye memuru Asar Muduru olan Ali Riza Efendi annesi Fatma Neyyire Hanim dir Huseyin Suat adinda agabeyi vardir Ilkogrenimini Istanbul da ortaogrenimini Serez de Askeri Rustiye de tamamladi 1889 da Istanbul da Dersaadet Idadisinde Istanbul Lisesi ogrenim gordu Edebiyata ilgisi ogrencilik yillarinda basladi Ilk romani Nadide 1891 de yayimlandi Lise ogrenimini tamamladiktan sonra 1893 1896 yillari arasinda Istanbul da Mekteb i Mulkiye de yuksekogrenim gordu Okulun son sinifinda birkac arkadasiyla Mektep adli dergiyi cikararak gazetecilige basladi Daha sonra Edebiyat i Cedide topluluguna katilan Huseyin Cahit gazetecilik yasamini Servet i Funun dergisinde yayimlanan oykuleri sanata iliskin makalelerinin yani sira Mutalaa Tarik Sabah ve Saadet gibi gazetelerdeki yazilari ile de surdurdu 1896 da yuksekogrenimini ikincilikle tamamladi Bir sure Maarif Nezareti Mektub i Kalemi nde calistiktan sonra 1897 yilindan itibaren Vefa ve Mercan Idadilerinde Turkce Fransizca ogretmenligi ve idarecilik yapti 1899 da ilk oyku kitabi Hayat i Muhayyel yayimlandi Servet i Funun dergisi 1900 yilinda Tevfik Fikret in dergiden ayrilmasindan sonra Servet i Funun Dergisi nin yonetimini ustlendi 1901 de ikinci romani Hayal Icinde Servet i Funun da tefrika edildi Dergi 16 Ekim 1901 de yayimlanan Fransizcadan cevirdigi Edebiyat ve Hukuk adli bir yazida Fransiz Devrimi nden soz edildigi gerekcesiyle II Abdulhamid yonetimince kapatilinca bir sure yazi yasamindan cekildi 1901 1908 de dilbilgisi ve sozluk calismasi yapti Turkce Sarf ve Nahiv adinda bir dil bilgisi kitabi hazirladi Tanin gazetesi ve Milletvekilligi 1908 de II Mesrutiyet in ilanindan sonra memuriyetten ayrilan ve edebiyati birakip gazetecilige ve siyasete basladi Ittihat ve Terakki yoneticilerinin istegi dogrultusunda Agustos 1908 de Tevfik Fikret ve Huseyin Kazim Kadri ile birlikte Tanin gazetesini kurdu Ilk sayisi 1 Agustos 1908 de yayimlanan gazetenin basyazarligini ustlendi Ittihat ve Terakki nin siyasi alanda bir nevi kalemsoru oldu Tanin zamanla kamuoyunun gozunde Ittihat ve Terakki ile ozdeslesti ve onun yayin organi olarak goruldu Ayni yil Ittihat ve Terakki den milletvekili secildi 1908 1912 Osmanli Meclisi Mebusani 1912 Nisan Agustos Osmanli Meclis i Mebusani ve 1914 1918 Osmanli Meclis i Mebusani nda Istanbul milletvekili olarak yer aldi Meclisin ikinci donem calismalarinda meclis baskanligini yuruttu 31 Mart Ayaklanmasi 31 Mart Ayaklanmasi sirasinda ayaklanmayi cikaran gucler tarafindan matbaasi basilan ve oldurulmeye calisilan Huseyin Cahit saklanip kurtulurken Lazkiye milletvekili Mehmet Aslan Bey ayaklanmacilar tarafindan Huseyin Cahit sanilarak olduruldu Huseyin Cahit ise Rus elciliginin yardimi ile Romanya ya kacti ve Mehmet Resat in tahta cikarildigi 27 Nisan 1909 da ulkeye donerek gazetesinin yayinini surdurdu Duyun u Umumiye Vekilligi 1911 de Maliye Bakani Mehmet Cavit Bey in teklifi ile Duyunu Umumiye Dayinler vekili olarak gorev verildi 1922 Mayisinda adayligi Ankara hukumeti tarafindan reddedilinceye kadar bu gorev nedeniyle yuksek bir aylik almayi surdurdu Tanin in Satilmasi Hukumete yonelik elestirileri yuzunden 1912 de gazetesinin kapatilmasi uzerine Viyana ya kacan Huseyin Cahit Bab i Ali Baskini ndan sonra Istanbul a donebildi 31 Ocak 1913 te yeniden cikartmaya basladigi Tanin de elestirilerini artik Ittihat ve Terakki ye yoneltti Partiden gelen uyarilarin siklasmasi uzerine Tanin i 30 Ocak 1914 te partiye satti Malta Surgunu Huseyin Cahit I Dunya Savasi sonrasi Istanbul un isgal edilip meclisi dagitan Ingilizler tarafindan Subat 1919 da tutuklanip Bekiraga Bolugu ne konulan 78 kisi arasindaydi Diger tutuklularla birlikte Malta ya suruldu Haziran 1919 Malta da ayricalikli bir konumda oldu bir otelde veya pansiyonda oturmasina ailesini getirmesine izin verildi Surgunlugu sirasinda Ingilizce ve Italyanca ogrendi Oglumun Kutuphanesi adli ceviri dizisini hazirlamaya basladi 16 Mart 1921 gunu Turk ve Ingiliz hukumetleri arasinda imzalanan anlasma ile serbest birakildi Diger surgunlerden ayri olarak varlikli diger uc kisi ile birlikte 29 Nisan 1921 gunu adadan ayrildi Ailesi ile birlikte diger Avrupa sehirlerini gezdikten sonra 15 Temmuz 1922 de isgal altindaki Istanbul a dondu Renin ve Tanin 1922 de Malta dan Istanbul a dondukten sonra Tanin adiyla gazete cikarmasina izin verilmeyince gazeteyi Renin adiyla cikarmaya basladi Bir yandan da cesitli ceviri eserler yayinladi Huseyin Cahit gazetesinde Anadolu da devam eden milli mucadeleyi destekleyici yazilar kaleme aldi ve bir sure sonra gazetesinin adini Tanin e donusturdu Her ne kadar yazilariyla Istiklal Savasi na destek verse de saltanatin kaldirilmasi cumhuriyetin ilani halifeligin kaldirilmasi konularindaki tutumu nedeniyle gazete Ankara hukumeti tarafindan muhalif bir yayin organi haline gelmekle suclandi ve Huseyin Cahit muhalif gazeteci ilan edildi Istiklal Mahkemesi nde Ilk Yargilanma Lozan Anlasmasi ndan sonra Hint asilli iki Ingiliz in Ingiltere Islam Cemiyeti adina basbakanliga gonderdikleri mektubu henuz basbakanliga ulasmadan 5 Aralik 1923 gunu gazetesinde yayimlanmasi nedeniyle Istiklal Mahkemesi nde yargilandi Baska iki gazetenin daha Ikdam ve Tevhid i Efkar basyazar ve mudurlerinin yargilandigi durusmalar Ocak 1924 e kadar surdu ve mahkeme tum gazetecilerin beraatine karar verdi Tanin in Kapatilmasi ve Istiklal Mahkemesi nde Ikinci Yargilanma 13 Subat 1925 te cikan Seyh Said Isyani sonrasinda Ismet Pasa Inonu onderliginde kurulan yeni hukumet Takrir i Sukun yasasini cikarmisti Isyanin sorumlusu olarak Istanbul basini gosterilince Takrir i Sukun yasasi ile kurulan iki Istiklal Mahkemesi nden birisi Istanbul a gonderildi ve cogunlugu muhalif olarak taninan bircok basin organi 6 Mart 1925 gunu kapatildi Ayni gun Huseyin Cahit bundan boyle siyasal yazilar yerine hatira ilmi makale ve hikayeler yazacagini duyurdu Ne var ki Terakkiperver Parti nin Istanbul Merkez Subesinin 12 Nisan da aranmasini gazetede Dun Gece Terakkiperver Firka basildi biciminde duyurunca Tanin de 16 Nisan da suresiz kapatildi Gazetenin sahibi ve basyazari olan Huseyin Cahit 20 Nisan da ne konuldu 7 Mayis 1925 te sonuclanan dava sonucu Corum da omur boyu surgun cezasina carptirildi Izmir Suikast Girisimi ve Istiklal Mahkemesi nde Ucuncu Yargilanma Corum da surgun cezasini cekmekte iken Izmir de cumhurbaskani Mustafa Kemal Pasa ya yonelik bir suikast girisimi ortaya cikarildi Kurulan Istiklal Mahkemesi suikastin arkasinda eski Ittihatcilarin olabilecegini degerlendirerek 1923 yilinda Istanbul da Mehmet Cavit Bey in evinde Ittihatcilarin yaptigi toplantiya katilanlari Ankara da yargilamaya karar verdi Gorulen dava sonucu 26 Aralik 1926 da Cavid Bey Dr Nazim Hilmi ve Nail Bey lerin idamina karar verildi ve cezalari o gece infaz edildi Davada yargilananlardan birisi olan Huseyin Cahit beraat etti Idam edilen arkadasi Mehmet Cavit Bey in esine ve oglu Siar a sahip cikti Corum Surgunu Donusu 1926 da surgun cezasi kaldirilinca Istanbul a dondu Ne yeniden gazetecilik yapma olanagi ne de baska bir is bulabildi Malta surgunu sirasinda cevirdigi kitaplari yayimlayarak gecim sikintisini hafifletmeye calisti 26 Haziran 1929 Tarihinde verilen pasaportla yurt disina cikti pasaport no 2992 1930 yilinda Sanayi ve Maadin Bankasi Idare Meclisi Baskanligina atandi 1933 te gerceklesen I Turk Dili Kurultayi nda devlet mudahalesi ile dil degisikligi yapilamayacagini savundu Dil konusundaki resmi goruse karsi cikmasi bankadaki gorevine son verilmesine neden oldu Fikir Hareketleri Dergisi 1933 te Aksam gazetesinde yazilar yazmaya ve cumhuriyetin 10 Kurulus yil donumunden itibaren Turk kultur hayatinin onemli yayin organlarindan biri olan Fikir Hareketleri dergisini yayimlamaya basladi Fikir Hareketleri Dergisi 1940 yilina kadar yayin hayatini surdurdu 364 sayi yayimlandi Derginin tum yazilarini Huseyin Cahit yazdi liberal demokrasiyi savundu Siyasete atildigi 1939 yilina kadar dergide ic politika ile ilgili guncel yazilar yazmaktan uzak durdu 1935 1946 arasinda Yedigun Dergisi nde sohbet deneme gezi yazilari yayimladi TBMM Milletvekilligi Ataturk un olumunden sonra Ismet Inonu nun teklifiyle tekrar politikaya donmustur V Donem Ara Secim VI Donem Cankiri VII VIII Donem Istanbul ve IX Donem Kars Milletvekilligi yapmistir Milletvekilligi sirasinda Birlesmis Milletler Filistin Uzlastirma Komisyonu uyeligi yapti partisinde Grup Baskan Vekilligine secildi Turk Basin Birligi Baskani oldu CHP nin siyasi goruslerini savundu Yeniden Tanin Gazetesi ve Tan Baskini Huseyin Cahit Yalcin in Ferikoy Mezarligi nda bulunan kabri Istanbul 1943 47 yillari arasinda Tanin Gazetesi ni tekrar yayinladi Gazetede 3 Aralik 1945 gunu yayimlanan makalesinde komunizm propagandasi yapmakla sucladigi Tan Gazetesi ni acikca hedef olarak gostermis ertesi gun Sabiha Sertel i Moskova nin emrinde biri olarak tanitmisti O gun Turk basin tarihinde Tan Gazetesi Baskini diye anilan olay gerceklesti Tan Matbaasi nin basilmasiyla baslayan olaylar dizisinde makalesinin buyuk rolu oldugu kabul edilir Yalcin bu olay sonrasinda olay hakkinda hicbir yorum yapmamistir Tanin 14 Kasim 1947 gunu 1542 sayisi ile yayinina son verdi Ulus Gazetesi Basyazarligi Tanin Gazetesi ni kapadiktan sonra 11 Eylul 1948 den itibaren CHP nin resmi yayin organ olma ozelligi tasiyan Ulus Gazetesinde basyazarlik yapti En onemli polemiklerini Cumhuriyet teki Nadir Nadi ile yapti Ulus Yeni Ulus adi ile 8 Aralik 1953 te yeniden yayinina basladiginda bu gazetenin de basyazarligini yapti Ulus ta yayinlanan bir yazisi nedeniyle dokunulmazligi kaldirildi Demokrat Parti yonetimine karsi bir yazisindan dolayi 1954 te 79 yasinda tutuklanarak hapse girdi ve kisa sure sonra Cumhurbaskani tarafindan bagislanarak cikti Hapishaneden ciktiktan sonra da yazi yazmayi ve iktidari elestirmeyi surdurdu 1957 secimlerinde tekrar milletvekili adayi oldu ancak secimlerin sonucunu ogrenemeden 18 Ekim 1957 tarihinde Istanbul da hayatini kaybetti Cenazesi Ferikoy Mezarligi na defnedildi EserleriRoman 1891 Hayal Icinde 1901 Hikaye Hayat i Muhayyel 1898 Hayat i Hakikiyye Sahneleri 1909 Nicin Aldatirlarmis 1922 Hatira Edebi Hatiralar 1935 Rauf Mutluay tarafindan sadelestirilerek Edebiyat Anilari adiyla yayimlanmistir 1975 Siyasal Anilar ayni adla Rauf Mutluay tarafindan sadelestirilip bazi kisimlari cikarilarak yayimlanmistir 1976 Biyografi Talat Pasa 1943 Elestiri Kavgalarim 1910 Diger Turkce Sarf ve Nahiv ucuncu sene 1908 birinci sene 1910 ikinci sene 1910 Turkce Sarf ve Nahiv yeni baslayanlar icin 1910 Benim Gorusumle Olaylar 4 cilt 1945 47 Secme Makaleler 1951 Bazi cevirileri Pierre Loti den Izlanda Balikcilari 1903 den Hurriyyet i Vicdan Istanbul 1906 den Kurek Cehennemi 1936 Joseph de Guignes den Hunlar in Turkler in Mogollar in ve Daha Sair Tatarlar in Tarih i Umumisi I VIII Istanbul 1923 1925 den Islam Tarihi I X Istanbul 1924 1927 Vilfredo Pareto dan Sosyalist Meslekleri 1924 Emile Durkheim den Din Hayatinin Ibtidai Sekilleri I II Istanbul 1924 James Bryce tan Asri Demokrasiler I IV Istanbul 1924 den Sanayi i Nefisenin Menseleri 1925 John Stuart Mill den Hurriyet 1927 dan Ingiltere nin Hukumeti I V Istanbul 1927 Alfred Binet den Ruh ve Beden 1927 dan Demokrasi 1931 den Vatandasin Kitabi 1931 den Fransa Tarihi I II Istanbul 1938 ten Ingiltere Tarihi I II Istanbul 1938 Ogier Ghislain de Busbecq ten Turk Mektuplari 1939 dan Cihan Harbinin Sarka Ait Kaynaklari 1939 den Allahlar Susamislardi 1939 dan Avrupa Kavimlerinin Mukayeseli Tarihi I II Istanbul 1939 Adolf Hitler den Kavgam 1940 den Yirticilar I II Istanbul 1942 Arthur Koestler den Sovyet Efsanesi ve Hakikat Kizil Rusya nin Ic Yuzu 1947 Dis baglantilarKaynakca a b c d e Nahit Yuksel Fikir Hareketleri Dergisi Ankara Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Kamu Yonetimi ve Siyaset Bilimi Anabilim Dali Doktora Tezi 2004 PDF 19 Nisan 2009 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 10 Aralik 2010 a b Kimkimdir gen tr Huseyin Cahit Yalcin maddesi 29 Eylul 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Aralik 2010 20 Ekim 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Aralik 2010