Habib-i Neccar Camii, Antakya'da bulunan tarihî cami. Kurtuluş Caddesi üzerinde bulunan cami, Antakya şehrinin Müslüman Araplar tarafından fethedildiği 7. yüzyılda inşa edilmiş eski bir caminin yerinde 11. yüzyılda Memlüklüler döneminde inşa edilmiş; 19. yüzyılda Osmanlı mimarisi tarzında yenilenmiştir. Hem Müslümanlar hem de Hristiyanlar tarafından da ziyaret edilen, ortak dinsel mekandır. Camii, 2023 Kahramanmaraş depremlerinde ağır hasar almıştır.
Habib-i Neccar Camii, Ocak 2023 | |
Genel bilgiler | |
---|---|
Durum | Yıkıldı |
Mimari tarz | ve Osmanlı |
Şehir | Hatay |
Ülke | Türkiye |
Koordinatlar | 36°12′06″K 36°09′56″D / 36.20167°K 36.16556°D |
Tamamlanma | 7. yüzyıl |
Yıkılma | 6 Şubat 2023 |
Girişindeki türbenin İsa peygamberin çarmıha gerilişinden sonra Hristiyanlık dinini yaymak için Antakya'ya gelen Yahya (Barnabas) ve Yunus (Pavlos) adlı havarilere; kuzeydoğu köşesinde yerin 4 metre altındaki mezarın ise onlara inanan ilk kişi olduğu düşünülen ’a ait olduğu varsayılır.
Tarihi
Roma dönemine ait bir pagan tapınağının üzerine inşa edilmiş olan caminin ne zaman ve nasıl yapıldığı kesin olarak bilinmez. Hristiyanlığın ilk yıllarında İsa'nın, Hristiyanlığı yaymak üzere şehre gelen iki havarisi ile onlara inanıp sahip çıkan ilk kişi olduğuna inanılan ve Habib-i Neccar olarak anılan bir Antakyalı'ya ait kabul edilen mezarların bulunduğu yerdedir. Burada ilk olarak, Antakya şehrinin İslam Devleti'nin lideri Halife Ömer'in komutanlarından Ebu Ubeyde bin Cerrah tarafından fethedildiği dönemde, fethin simgesi olarak bir cami inşa edildiği düşünülür. 7. yüzyılda inşa edilmiş caminin, modern Türkiye'nin sınırları içerisinde inşa edilen ilk cami olduğu kabul edilir.
Antakya şehri 968 yılına kadar Müslüman devletlerin yönetiminde kaldı; 968'de Bizans hakimiyetine; bir asır sonra Müslüman Türklerin yönetimine girdi. Habibi Neccar Camii Bizans yönetiminde kiliseye, Selçuklu ordularının Antakya'yı almasından sonra yeniden camiye çevrildi.
Şehir, I. Haçlı Seferi sırasında kuşatılıp Haçlılar'ın eline geçti (1098) ve Antakya Prensliği halini aldı. Memluk Sultanı Melik Zahir Baybars, 1269'da Antakya'yı fethetti. Memluk Sultanının fetihi sırasında ateşe verilip tahrip edilen şehirden geriye sur kalıntıları, St. Pierre mağara kilisesi ve kilisenin yanıbaşındaki Charnion kabartma heykelinden başka bir şey kalmadı. Baybars yıktığı şehri sonradan kısmen imar etti. Caminin bu yeniden imar döneminde tekrar yapıldığı düşünülür. Medrese duvarlarında üzerinde bulunan ve oraya sonradan konduğu anlaşılan bir kitabede Baybars'ın adı yazar.
Antakya 1526 yılında Yavuz Sultan Selim’in Mısır Seferi sonunda Osmanlı egemenliğine girdi. Barok üslubunda minare, camiye 17. yüzyılda eklendi. Cami ve minare, 1829 yılında restore edildi.
1853 yılında yaşanan depremde cami yıkıldı, sadece minaresi ayakta kaldı. Bu depremden sonra cami yeniden yapıldı; yanına yeni yapılar eklendi. Böylece yamuk biçimli bir avlu etrafında toplanmış iki türbe, medrese hücreleri ve şadırvandan ibaret bir külliye meydana geldi. Avlu taç kapısı üzerindeki kitabede buranın 1863-1864 tarihinde yapıldığı belirtilir. Medrese hücrelerinin avlu cephesinde bulunan kitabesinde medresenin, Halil Ağa tarafından yaptırıldığı, 1863-1864 tarihinde Mürselzade tarafından onarıldığı belirtilir. Şadırvanın kitabeside ise 1858 yılında yapıldığı belirtilmiştir.
Külliye, cumhuriyet döneminde çeşitli tarihlerde Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Hatay Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından restore ettirildi.
6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerde ise büyük bir kısmı yıkılmıştır.
Mimari özellikleri
Avlu
Habib-i Neccar Külliyesi, antik çağda Antakya’nın kuruluşundan kentin iki ucunu birbirine bağlayan, güneybatı-kuzeydoğu doğrultusunda uzanan cadde üzerine yer alır. Üzerinde yapıların sıralandığı yamuk bir avludan ibarettir. Külliyeye, avlunun doğusundaki bir taç kapı ile girilir. Kapının bitişiğinde güney yönünde dörtgen planlı bir türbe bulunur. İçinde Yahya (Barnabas) ve Yunus (Pavlos) 'a atfedilen çift başlıklı bir sanduka bulunur. İki kişinin mezarı tek bir sanduka ile simgelenmiştir. Türbe "İsneyn Türbesi" (Çifte Türbe) olarak da adlandırılır.
Barok özellikle gösteren şadırvan, iki grup halindeki medrese hücrelerinin arasındadır. Onikigen planlı bir su haznesinin oniki kısa sütunun taşıdığı sac kaplamalı yayvan piramidal külahla kapatılmasıyla oluşturulmuştur.
Cami içi
Avlunun kıble yönünde mihrap önü kubbeli bir plana sahip dikdörtgen şeklindeki cami bulunur. Mihrapta mahalli bir özellik olan mihrap nişi içinde pencere uygulaması görülür. Son cemaat yerinin bittiği kısımda avluya bakan bir kapıyla geçilen mekan, Hristiyan kaynaklarında ilk Antakyalı mümin kişi olarak bahsedilen Habib’ün Neccar’ın makamının bulunduğu yere geçişi sağlar. Bu mekanın batı duvarına yaslanan bir merdivenle iki katlı türbenin ilk katına inilir.
Minare
Hücrenin önünde kare kaide üzerinde yükselen dikdörtgen kaideli poligonal gövdeli ve ahşap şerefeli, pabuçlu bir minare bulunmaktadır. Minareye, batı cephesindeki basık kemerli kapıdan girilir.
Galeri
- Şadırvan, 2017
- Mihrabı ve minberi, 2011
- Avlu, 2011
- Camiye giriş kapısı, 2018
Kaynakça
- ^ a b Türk, Hüseyin (1 Ağustos 2016). "Antakya'da Dinlerarası Hoşgörü ve Habibi Neccar Örneği". Folklor/Edebiyat. 22 (87): 155-172. ISSN 1300-7491. 19 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Şubat 2023.
- ^ . Kültür Portalı. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2023.
- ^ a b . Arkeolojik Haber. 9 Şubat 2023. 20 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2023.
- ^ . TDV İslâm Ansiklopedisi. 15 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2023.
- ^ a b c d . Habib’ün Neccar’ın Kimliği ve Caminin mimari özellikleri. 16 Mart 2019. 19 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2023.
- ^ a b Şancı, Fuat (2006). . Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü doktora tezi. 19 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2023.
- ^ . Cumhuriyet. 10 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2023.
Dış bağlantılar
- 2023'teki deprem sonrası görüntüleri 20 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Ulusal Kanal
- Habib-i Neccar Camii 20 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Mekan ve Kıyam 23.Bölüm, Diyanet Tv.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Habib i Neccar Camii Antakya da bulunan tarihi cami Kurtulus Caddesi uzerinde bulunan cami Antakya sehrinin Musluman Araplar tarafindan fethedildigi 7 yuzyilda insa edilmis eski bir caminin yerinde 11 yuzyilda Memlukluler doneminde insa edilmis 19 yuzyilda Osmanli mimarisi tarzinda yenilenmistir Hem Muslumanlar hem de Hristiyanlar tarafindan da ziyaret edilen ortak dinsel mekandir Camii 2023 Kahramanmaras depremlerinde agir hasar almistir Habib i Neccar CamiiHabib i Neccar Camii Ocak 2023Genel bilgilerDurumYikildiMimari tarzve OsmanliSehirHatayUlkeTurkiyeKoordinatlar36 12 06 K 36 09 56 D 36 20167 K 36 16556 D 36 20167 36 16556Tamamlanma7 yuzyilYikilma6 Subat 2023 Girisindeki turbenin Isa peygamberin carmiha gerilisinden sonra Hristiyanlik dinini yaymak icin Antakya ya gelen Yahya Barnabas ve Yunus Pavlos adli havarilere kuzeydogu kosesinde yerin 4 metre altindaki mezarin ise onlara inanan ilk kisi oldugu dusunulen a ait oldugu varsayilir TarihiRoma donemine ait bir pagan tapinaginin uzerine insa edilmis olan caminin ne zaman ve nasil yapildigi kesin olarak bilinmez Hristiyanligin ilk yillarinda Isa nin Hristiyanligi yaymak uzere sehre gelen iki havarisi ile onlara inanip sahip cikan ilk kisi olduguna inanilan ve Habib i Neccar olarak anilan bir Antakyali ya ait kabul edilen mezarlarin bulundugu yerdedir Burada ilk olarak Antakya sehrinin Islam Devleti nin lideri Halife Omer in komutanlarindan Ebu Ubeyde bin Cerrah tarafindan fethedildigi donemde fethin simgesi olarak bir cami insa edildigi dusunulur 7 yuzyilda insa edilmis caminin modern Turkiye nin sinirlari icerisinde insa edilen ilk cami oldugu kabul edilir Antakya sehri 968 yilina kadar Musluman devletlerin yonetiminde kaldi 968 de Bizans hakimiyetine bir asir sonra Musluman Turklerin yonetimine girdi Habibi Neccar Camii Bizans yonetiminde kiliseye Selcuklu ordularinin Antakya yi almasindan sonra yeniden camiye cevrildi Sehir I Hacli Seferi sirasinda kusatilip Haclilar in eline gecti 1098 ve Antakya Prensligi halini aldi Memluk Sultani Melik Zahir Baybars 1269 da Antakya yi fethetti Memluk Sultaninin fetihi sirasinda atese verilip tahrip edilen sehirden geriye sur kalintilari St Pierre magara kilisesi ve kilisenin yanibasindaki Charnion kabartma heykelinden baska bir sey kalmadi Baybars yiktigi sehri sonradan kismen imar etti Caminin bu yeniden imar doneminde tekrar yapildigi dusunulur Medrese duvarlarinda uzerinde bulunan ve oraya sonradan kondugu anlasilan bir kitabede Baybars in adi yazar Antakya 1526 yilinda Yavuz Sultan Selim in Misir Seferi sonunda Osmanli egemenligine girdi Barok uslubunda minare camiye 17 yuzyilda eklendi Cami ve minare 1829 yilinda restore edildi 1853 yilinda yasanan depremde cami yikildi sadece minaresi ayakta kaldi Bu depremden sonra cami yeniden yapildi yanina yeni yapilar eklendi Boylece yamuk bicimli bir avlu etrafinda toplanmis iki turbe medrese hucreleri ve sadirvandan ibaret bir kulliye meydana geldi Avlu tac kapisi uzerindeki kitabede buranin 1863 1864 tarihinde yapildigi belirtilir Medrese hucrelerinin avlu cephesinde bulunan kitabesinde medresenin Halil Aga tarafindan yaptirildigi 1863 1864 tarihinde Murselzade tarafindan onarildigi belirtilir Sadirvanin kitabeside ise 1858 yilinda yapildigi belirtilmistir Kulliye cumhuriyet doneminde cesitli tarihlerde Vakiflar Genel Mudurlugu ve Hatay Vakiflar Bolge Mudurlugu tarafindan restore ettirildi 6 Subat 2023 tarihinde meydana gelen Kahramanmaras merkezli depremlerde ise buyuk bir kismi yikilmistir Mimari ozellikleriAvlu Avluya acilan tac kapisi 2011 Habib i Neccar Kulliyesi antik cagda Antakya nin kurulusundan kentin iki ucunu birbirine baglayan guneybati kuzeydogu dogrultusunda uzanan cadde uzerine yer alir Uzerinde yapilarin siralandigi yamuk bir avludan ibarettir Kulliyeye avlunun dogusundaki bir tac kapi ile girilir Kapinin bitisiginde guney yonunde dortgen planli bir turbe bulunur Icinde Yahya Barnabas ve Yunus Pavlos a atfedilen cift baslikli bir sanduka bulunur Iki kisinin mezari tek bir sanduka ile simgelenmistir Turbe Isneyn Turbesi Cifte Turbe olarak da adlandirilir Barok ozellikle gosteren sadirvan iki grup halindeki medrese hucrelerinin arasindadir Onikigen planli bir su haznesinin oniki kisa sutunun tasidigi sac kaplamali yayvan piramidal kulahla kapatilmasiyla olusturulmustur Cami ici Avlunun kible yonunde mihrap onu kubbeli bir plana sahip dikdortgen seklindeki cami bulunur Mihrapta mahalli bir ozellik olan mihrap nisi icinde pencere uygulamasi gorulur Son cemaat yerinin bittigi kisimda avluya bakan bir kapiyla gecilen mekan Hristiyan kaynaklarinda ilk Antakyali mumin kisi olarak bahsedilen Habib un Neccar in makaminin bulundugu yere gecisi saglar Bu mekanin bati duvarina yaslanan bir merdivenle iki katli turbenin ilk katina inilir Minare Hucrenin onunde kare kaide uzerinde yukselen dikdortgen kaideli poligonal govdeli ve ahsap serefeli pabuclu bir minare bulunmaktadir Minareye bati cephesindeki basik kemerli kapidan girilir GaleriSadirvan 2017 Mihrabi ve minberi 2011 Avlu 2011 Camiye giris kapisi 2018Kaynakca a b Turk Huseyin 1 Agustos 2016 Antakya da Dinlerarasi Hosgoru ve Habibi Neccar Ornegi Folklor Edebiyat 22 87 155 172 ISSN 1300 7491 19 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Subat 2023 Kultur Portali 1 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2023 a b Arkeolojik Haber 9 Subat 2023 20 Subat 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Subat 2023 TDV Islam Ansiklopedisi 15 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2023 a b c d Habib un Neccar in Kimligi ve Caminin mimari ozellikleri 16 Mart 2019 19 Mart 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2023 a b Sanci Fuat 2006 Ankara Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu doktora tezi 19 Subat 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2023 Cumhuriyet 10 Subat 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2023 Dis baglantilar2023 teki deprem sonrasi goruntuleri 20 Subat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ulusal Kanal Habib i Neccar Camii 20 Subat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Mekan ve Kiyam 23 Bolum Diyanet Tv