Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hüseyin Hacim Çarıklı (1881, Uşak - 5 Aralık 1965), Türk idareci ve siyasetçidir.
Hüseyin Hacim Çarıklı | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1881 Uşak |
| Ölüm | 5 Aralık 1965 (83-84 yaşlarında) İzmir |
| Milliyet | Türk |
| Eğitim | Mülkiye Mektebi |
| Meslek | Siyasetçi |
| Çocuk(lar) | 5 |
Mülkiye Mektebi mezunudur. Burhaniye, Gönen, Bergama, Palas ve Çeşme Kaymakamlıkları, İzmir Polis Müdürlüğü, Akhisar Kaymakamlığı, Havran, Karesi Mutasarrıflığı, Balıkesir Müdafaa-yı Hukuk Cemiyeti Başkanlığı, Osmanlı Meclis-i Mebûsan IV. Dönem Karesi Mebusluğu, TBMM I.Dönem Karesi (Dönem içinde Olağanüstü Yetkili Bursa Valiliğine atandı), II. Dönem (Şark, Konya ve Ecezire İstiklal Mahkemeleri Balkanlıkları) ve III. Dönem Giresun, IV., V., VI., VII. ve VIII. Dönem Balıkesir Milletvekilliği, II. Dönem Memurin Muhakemat Encümeni Başkanlığı, VIII. Dönem Dilekçe Komisyonu Başkanlığı yapmıştır. Kırmızı-Yeşil Şeritli İstiklâl Madalyası sahibidir. Evli ve beş çocuk babasıdır.
Yunan işgalinin ilk günlerinden itibaren 'de Kuvâ-yi Milliye hareketlerinin organize edilmesine önderlik etmiştir.
Hayatı
1881 yılında Uşak'ta doğdu. 'ni ve İstanbul'da Mekteb-i Mülkiye'yi bitirdi (1904). Osmanlı Devleti'nin son yıllarında mülki amirlik kariyeri yaptıktan sonra I. Dünya Savaşı esnasında (1917) Suriye'de Dera mutasarrıflığı yaptı.
I. Dünya Savaşı sonunda, Balıkesir mutasarrıflığına atandı, ancak İttihat ve Terakki üyesi olduğundan Damat Ferit Paşa hükûmetince görevden alındı (1919). 15 Mayıs 1919'da Yunan askerleri İzmir'e çıktığında Hacim Muhittin Bey Balıkesir'de mutasarrıftı. Düşmanın İzmir'de kalmayacağı, içerilere doğru ilerleyeceği besbelliydi. Hacim Muhittin Bey bölgenin faal ve yurtsever olarak tanınmış kişilerinden Vasıf Çınar, Mehmet Vehbi Bolak, , Hamdi Köprülü beylerle temasa geçerek Balıkesir'de bir milli kongrenin toplanmasına önayak oldu. Balıkesir Kongresi bazı konularda Erzurum Kongresinden de atak görünüyordu. Burada alınan kararların uygulanmasına hemen geçildi. Hacim Muhittin Bey, Ağustos başında Nazilli'de toplanan 2. ve Ağustosun 16'sı ile 25'si arasında Alaşehir'de toplanan 3. Kongreye de öncülük etti. Böylelikle de bölgede Kuvâ-yi Milliye'nin önderliğini yapmış oldu.
Kurduğu örgütün mücadeleyi sürdürdüğü günlerde Hacim Muhittin Bey Meclisi Mebusan'a katılmak üzere İstanbul'a gitti. Ancak bu görevi uzun sürmedi ve işgal kuvvetlerinin yasama organını dağıtmasından (1920) sonra Ankara'ya geçerek orada açılan birinci TBMM'de çalışmaya başladı. Bursa düşmanın eline geçtiği günlerde (8 Eylül 1920) orada valiydi. Bursa'nın Yunanlar tarafından işgal edilmesi üzerine TBMM'de ağır eleştirilere uğrayarak suçlandı. Ancak, Mustafa Kemal Paşa'nın araya girmesiyle yargılanması önlendi. Hacim Muhittin Bey Meclis'teki yerini 1920'den başlayarak 1950'ye kadar korudu ve bu arada 4 sayılı Konya ve Şark İstiklal Mahkemesine başkanlık etti (1922-1926). 1950'den sonra siyasi hayattan çekildi. 1965 yılında İzmir'de öldü.
Arabistanlı Lawrence'a tecavüz ettiği iddiası
İngiliz casusu T.E. Lawrence tarafından, Hacim Bey Dera mutasarrıflığında bulunurken, kendisinin ırzına geçtiği iddia edilmiştir. Bu iddia Arabistanlı Lawrence filminde de yer almıştır. Hacim Bey'in oğlu , Babam Hacim Muhittin Çarıklı adlı kitabında işkence ve tecavüz iddialarını yalanlar. Turgut Çarıklı eserinde, Lawrence'ın tarif ettiği kişinin babasına hiç benzemediğini, bu iftirayı Havran'ı ayaklandırma konusundaki başarısızlığını mazur göstermek için atmış olabileceğini söyler.
Kaynakça
- ^ "TBMM Albümü 1. Cilt (1920-1950)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından (PDF).
- ^ "TBMM Albümü". tbmm.gov.tr. 31 Ekim 2012. 11 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ağustos 2013.
- ^ "'Havran mutasarrıfı Hacim Bey' 17 Şubat 2006 tarihli Radikal gazetesi". 12 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Eylül 2008.
- ^ "'Casus Lavrens'in Tecavüz yalanı' 21 Mayıs 2006 tarihli Yeni Şafak gazetesi". 20 Kasım 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Eylül 2008.
Konuyla ilgili yayınlar
- , Babam Hacim Muhittin Çarıklı: Bir Kuvayı Milliyecinin Yaşam Öyküsü, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, 2005, (Hacim Muhittin Çarıklı'nın günlük ve notlarından hareketle oğlu Turgut Çarıklı tarafından yazılmış bir temel kaynak.)
| Wikimedia Commons'ta Hacim Çarıklı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Huseyin Hacim Carikli 1881 Usak 5 Aralik 1965 Turk idareci ve siyasetcidir Huseyin Hacim CarikliDogum1881 UsakOlum5 Aralik 1965 83 84 yaslarinda IzmirMilliyetTurkEgitimMulkiye MektebiMeslekSiyasetciCocuk lar 5 Mulkiye Mektebi mezunudur Burhaniye Gonen Bergama Palas ve Cesme Kaymakamliklari Izmir Polis Mudurlugu Akhisar Kaymakamligi Havran Karesi Mutasarrifligi Balikesir Mudafaa yi Hukuk Cemiyeti Baskanligi Osmanli Meclis i Mebusan IV Donem Karesi Mebuslugu TBMM I Donem Karesi Donem icinde Olaganustu Yetkili Bursa Valiligine atandi II Donem Sark Konya ve Ecezire Istiklal Mahkemeleri Balkanliklari ve III Donem Giresun IV V VI VII ve VIII Donem Balikesir Milletvekilligi II Donem Memurin Muhakemat Encumeni Baskanligi VIII Donem Dilekce Komisyonu Baskanligi yapmistir Kirmizi Yesil Seritli Istiklal Madalyasi sahibidir Evli ve bes cocuk babasidir Yunan isgalinin ilk gunlerinden itibaren de Kuva yi Milliye hareketlerinin organize edilmesine onderlik etmistir Hayati1881 yilinda Usak ta dogdu ni ve Istanbul da Mekteb i Mulkiye yi bitirdi 1904 Osmanli Devleti nin son yillarinda mulki amirlik kariyeri yaptiktan sonra I Dunya Savasi esnasinda 1917 Suriye de Dera mutasarrifligi yapti I Dunya Savasi sonunda Balikesir mutasarrifligina atandi ancak Ittihat ve Terakki uyesi oldugundan Damat Ferit Pasa hukumetince gorevden alindi 1919 15 Mayis 1919 da Yunan askerleri Izmir e ciktiginda Hacim Muhittin Bey Balikesir de mutasarrifti Dusmanin Izmir de kalmayacagi icerilere dogru ilerleyecegi besbelliydi Hacim Muhittin Bey bolgenin faal ve yurtsever olarak taninmis kisilerinden Vasif Cinar Mehmet Vehbi Bolak Hamdi Koprulu beylerle temasa gecerek Balikesir de bir milli kongrenin toplanmasina onayak oldu Balikesir Kongresi bazi konularda Erzurum Kongresinden de atak gorunuyordu Burada alinan kararlarin uygulanmasina hemen gecildi Hacim Muhittin Bey Agustos basinda Nazilli de toplanan 2 ve Agustosun 16 si ile 25 si arasinda Alasehir de toplanan 3 Kongreye de onculuk etti Boylelikle de bolgede Kuva yi Milliye nin onderligini yapmis oldu Kurdugu orgutun mucadeleyi surdurdugu gunlerde Hacim Muhittin Bey Meclisi Mebusan a katilmak uzere Istanbul a gitti Ancak bu gorevi uzun surmedi ve isgal kuvvetlerinin yasama organini dagitmasindan 1920 sonra Ankara ya gecerek orada acilan birinci TBMM de calismaya basladi Bursa dusmanin eline gectigi gunlerde 8 Eylul 1920 orada valiydi Bursa nin Yunanlar tarafindan isgal edilmesi uzerine TBMM de agir elestirilere ugrayarak suclandi Ancak Mustafa Kemal Pasa nin araya girmesiyle yargilanmasi onlendi Hacim Muhittin Bey Meclis teki yerini 1920 den baslayarak 1950 ye kadar korudu ve bu arada 4 sayili Konya ve Sark Istiklal Mahkemesine baskanlik etti 1922 1926 1950 den sonra siyasi hayattan cekildi 1965 yilinda Izmir de oldu Arabistanli Lawrence a tecavuz ettigi iddiasiIngiliz casusu T E Lawrence tarafindan Hacim Bey Dera mutasarrifliginda bulunurken kendisinin irzina gectigi iddia edilmistir Bu iddia Arabistanli Lawrence filminde de yer almistir Hacim Bey in oglu Babam Hacim Muhittin Carikli adli kitabinda iskence ve tecavuz iddialarini yalanlar Turgut Carikli eserinde Lawrence in tarif ettigi kisinin babasina hic benzemedigini bu iftirayi Havran i ayaklandirma konusundaki basarisizligini mazur gostermek icin atmis olabilecegini soyler Kaynakca TBMM Albumu 1 Cilt 1920 1950 PDF TBMM Basin ve Halkla Iliskiler Mudurlugu 6 Subat 2016 tarihinde kaynagindan PDF TBMM Albumu tbmm gov tr 31 Ekim 2012 11 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Agustos 2013 Havran mutasarrifi Hacim Bey 17 Subat 2006 tarihli Radikal gazetesi 12 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Eylul 2008 Casus Lavrens in Tecavuz yalani 21 Mayis 2006 tarihli Yeni Safak gazetesi 20 Kasim 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Eylul 2008 Konuyla ilgili yayinlar Babam Hacim Muhittin Carikli Bir Kuvayi Milliyecinin Yasam Oykusu Bogazici Universitesi Yayinevi 2005 ISBN 9755182152 Hacim Muhittin Carikli nin gunluk ve notlarindan hareketle oglu Turgut Carikli tarafindan yazilmis bir temel kaynak Wikimedia Commons ta Hacim Carikli ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir