Hasan Polatkan (1915, Eskişehir – 16 Eylül 1961,İmralı, Bursa), Kırım Tatarı kökenli Türk siyasetçi ve maliyeci. Mayıs ile Aralık 1950 arasında kısa bir dönem Çalışma Bakanlığı görevine getirildi. 1950-60 yılları arasında ise Maliye Bakanlığı görevinde bulundu. 27 Mayıs Darbesi sonrası başlatılan Yassıada Yargılamaları sonrası Başbakan Adnan Menderes ve Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ile birlikte İmralı adasında idam edildi.
Hasan Polatkan | |
---|---|
Türkiye Maliye Bakanı | |
Görev süresi 3 Aralık 1956 - 27 Mayıs 1960 | |
Başbakan | Adnan Menderes |
Yerine geldiği | Nedim Ökmen |
Yerine gelen | Ekrem Alican |
Görev süresi 14 Aralık 1950 - 9 Aralık 1955 | |
Başbakan | Adnan Menderes |
Yerine geldiği | Halil Ayan |
Yerine gelen | Nedim Ökmen |
Türkiye Çalışma Bakanı | |
Görev süresi 22 Mayıs 1950 - 14 Aralık 1950 | |
Yerine geldiği | Reşat Şemsettin Sirer |
Yerine gelen | Ahmet Hulusi Köymen |
Türkiye Büyük Millet Meclisi 8., 9., 10. ve 11. Dönem Milletvekili | |
Görev süresi 5 Ağustos 1946 - 25 Mayıs 1960 | |
Seçim bölgesi | 1946 – Eskişehir 1950 – Eskişehir 1954 – Eskişehir 1957 – Eskişehir |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 1915 Eskişehir, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 16 Eylül 1961 (46 yaşında) İmralı, Bursa, Türkiye |
Defin yeri | Adnan Menderes Anıt Mezarı, İstanbul |
Partisi | Demokrat Parti |
Evlilik(ler) | Mutahhare Polatkan (e. 1948; ö. 1961) |
Akraba(lar) | Servet Bilir (eniştesi) Ali Harputlu (bacanağı) Hüsamettin Cindoruk (baldızının damadı) |
Çocuk(lar) | Sema Polatkan (1950) Nilgün Polatkan Atlı (1955) |
Ebeveyn(ler) | Mehmet Abdülbari Polatkan Ümmügülsüm Polatkan |
Bitirdiği okul | Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi |
Mesleği | Siyasetçi, maliyeci |
Dini | İslam |
İmzası |
Yaşamı
İlk ve orta öğrenimini Eskişehir'de tamamladı. 1936 yılında Siyasal Bilgiler Okulunu bitirdi. Aynı yıl Ziraat Bankası'nda müfettiş yardımcısı olarak göreve başladı. Üç yıl sonra müfettiş oldu.
21 Temmuz 1946'da Demokrat Parti'den (DP) Eskişehir milletvekili seçildi. 14 Mayıs 1950 genel seçimlerinde yeniden Eskişehir milletvekili seçildi ve Adnan Menderes'in 22 Mayıs'ta kurduğu ilk hükûmette çalışma bakanı olarak görev aldı. 14 Aralık'ta maliye bakanlığına getirildi. Daha sonra kurulan dört Menderes hükûmetinde de bu görevi sürüdürdü. Polatkan'ın katkısıyla benimsenen mali politikalar yüksek ve sürekli enflasyona neden oldu. Hızlı büyüme hedefi ön planda olduğundan denk bütçe göz ardı edilerek yatırımlar ertelenmedi. Giderek artan bütçe açıklarının önce dış kaynaklarla karşılanması hedeflendi. Ancak gelişmeler istenilen yönde olmayınca iç kaynaklara dönüldü. 1955 yılından itibaren para arzı hızla arttı. Enflasyonu körükleyen bu uygulamalar sabit ve dar gelirlilerin, asker ve sivil bürokratların tepkisine yol açtı.
Hakkında söylenenler
Dönemin muhalif yazarlarından Metin Toker'in yönetimindeki Akis dergisinin 1 Ocak 1955 tarihli sayısında Hasan Polatkan için şu ifadeler kullanılıyordu:
"Hasan Polatkan bir çalışkan vekildir. Çok zaman saat sekizde (akşam ve sabah) onu makamında bulmak kabildir. Demokrat Parti iktidarının bütçesini derleyip toplamak o kadar kolay olmasa gerek... Polatkan bunu muvaffakiyetle yaptığı için kabinenin en sağlam vekillerinden biridir ve sarsılması için hiç ama hiçbir sebep mevcut değildir. Türkiye'ye denk bir bütçe hediye eden ilk kabinenin Maliye Vekili olması kendisine daima şeref verecektir."
İdamı
27 Mayıs Darbesi'nde Kütahya'da Menderes'le birlikte tutuklanarak Yassıada'ya gönderildi. Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Başbakan Adnan Menderes, öbür hükûmet üyeleri ve DP milletvekilleriyle birlikte anayasal düzeni bozma ve değiştirmeye kalkışmak suçundan yargılandı. Yüksek Adalet Divanı'nca Yassıada'da yapılan yargılama sonunda ölüm cezasına çarptırıldı. Millî Birlik Komitesi (MBK) tarafından onaylanan ceza ertesi gün İmralı Adasında yerine getirildi.
Mezarının uygun bir yere nakledilmesi için 1987'de bir yasa çıkarıldı. 1990'da çıkarılan bir yasa ile de, hüküm giymiş tüm Demokrat Partililer'le birlikte itibarı iade edildi. Polatkan, Menderes ve Fatin Rüştü Zorlu'nun naaşları devlet töreniyle İmralı Adası'ndaki mezarlarından alınarak 17 Eylül 1990 tarihinde İstanbul'da Topkapı'da yaptırılan anıt mezara nakledildi.
Kaynakça
- ^ a b Kolektif (16 Ocak 1985). Sağlık Hizmetinde 25 Yıl. Sosyal Sigortalar Kurumu İstanbul Hastanesi. s. 27.
- ^ a b c d e f g h (PDF). 21 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ a b c d "TBMM Albümü 2. Cilt (1950-1980)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 12 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF).
- ^ . Eskişehir: Kırım Haber Ajansı. 9 Temmuz 2015. 29 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2016.
- ^ Nevin Polat. "Demokrat Parti dönemi maliye politikası" (PDF). Yıldız Teknik Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi. 3 Haziran 2018 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 22 Kasım 2013.
- ^ Akis dergisinin 1 Ocak 1955 Tarihli Sayısı, Metin TOKER
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Nedim Ökmen | Türkiye Maliye Bakanı 3 Aralık 1956 - 27 Mayıs 1960 | Sonra gelen: Ekrem Alican |
Önce gelen: Halil Ayan | Türkiye Maliye Bakanı 14 Aralık 1950 - 9 Aralık 1955 | Sonra gelen: Nedim Ökmen |
Önce gelen: Reşat Şemsettin Sirer | Türkiye Çalışma Bakanı 22 Mayıs 1950 - 22 Aralık 1950 | Sonra gelen: Ahmet Hulusi Köymen |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hasan Polatkan 1915 Eskisehir 16 Eylul 1961 Imrali Bursa Kirim Tatari kokenli Turk siyasetci ve maliyeci Mayis ile Aralik 1950 arasinda kisa bir donem Calisma Bakanligi gorevine getirildi 1950 60 yillari arasinda ise Maliye Bakanligi gorevinde bulundu 27 Mayis Darbesi sonrasi baslatilan Yassiada Yargilamalari sonrasi Basbakan Adnan Menderes ve Disisleri Bakani Fatin Rustu Zorlu ile birlikte Imrali adasinda idam edildi Hasan PolatkanTurkiye Maliye BakaniGorev suresi 3 Aralik 1956 27 Mayis 1960Basbakan Adnan MenderesYerine geldigi Nedim OkmenYerine gelen Ekrem AlicanGorev suresi 14 Aralik 1950 9 Aralik 1955Basbakan Adnan MenderesYerine geldigi Halil AyanYerine gelen Nedim OkmenTurkiye Calisma BakaniGorev suresi 22 Mayis 1950 14 Aralik 1950Yerine geldigi Resat Semsettin SirerYerine gelen Ahmet Hulusi KoymenTurkiye Buyuk Millet Meclisi 8 9 10 ve 11 Donem MilletvekiliGorev suresi 5 Agustos 1946 25 Mayis 1960Secim bolgesi 1946 Eskisehir 1950 Eskisehir 1954 Eskisehir 1957 EskisehirKisisel bilgilerDogum 1915 Eskisehir Osmanli ImparatorluguOlum 16 Eylul 1961 46 yasinda Imrali Bursa TurkiyeDefin yeri Adnan Menderes Anit Mezari IstanbulPartisi Demokrat PartiEvlilik ler Mutahhare Polatkan e 1948 o 1961 Akraba lar Servet Bilir enistesi Ali Harputlu bacanagi Husamettin Cindoruk baldizinin damadi Cocuk lar Sema Polatkan 1950 Nilgun Polatkan Atli 1955 Ebeveyn ler Mehmet Abdulbari Polatkan Ummugulsum PolatkanBitirdigi okul Ankara Universitesi Siyasal Bilgiler FakultesiMeslegi Siyasetci maliyeciDini IslamImzasiYasami1946 da Polatkan Ilk ve orta ogrenimini Eskisehir de tamamladi 1936 yilinda Siyasal Bilgiler Okulunu bitirdi Ayni yil Ziraat Bankasi nda mufettis yardimcisi olarak goreve basladi Uc yil sonra mufettis oldu 21 Temmuz 1946 da Demokrat Parti den DP Eskisehir milletvekili secildi 14 Mayis 1950 genel secimlerinde yeniden Eskisehir milletvekili secildi ve Adnan Menderes in 22 Mayis ta kurdugu ilk hukumette calisma bakani olarak gorev aldi 14 Aralik ta maliye bakanligina getirildi Daha sonra kurulan dort Menderes hukumetinde de bu gorevi surudurdu Polatkan in katkisiyla benimsenen mali politikalar yuksek ve surekli enflasyona neden oldu Hizli buyume hedefi on planda oldugundan denk butce goz ardi edilerek yatirimlar ertelenmedi Giderek artan butce aciklarinin once dis kaynaklarla karsilanmasi hedeflendi Ancak gelismeler istenilen yonde olmayinca ic kaynaklara donuldu 1955 yilindan itibaren para arzi hizla artti Enflasyonu korukleyen bu uygulamalar sabit ve dar gelirlilerin asker ve sivil burokratlarin tepkisine yol acti Hakkinda soylenenler Donemin muhalif yazarlarindan Metin Toker in yonetimindeki Akis dergisinin 1 Ocak 1955 tarihli sayisinda Hasan Polatkan icin su ifadeler kullaniliyordu Hasan Polatkan bir caliskan vekildir Cok zaman saat sekizde aksam ve sabah onu makaminda bulmak kabildir Demokrat Parti iktidarinin butcesini derleyip toplamak o kadar kolay olmasa gerek Polatkan bunu muvaffakiyetle yaptigi icin kabinenin en saglam vekillerinden biridir ve sarsilmasi icin hic ama hicbir sebep mevcut degildir Turkiye ye denk bir butce hediye eden ilk kabinenin Maliye Vekili olmasi kendisine daima seref verecektir Idami27 Mayis Darbesi nde Kutahya da Menderes le birlikte tutuklanarak Yassiada ya gonderildi Cumhurbaskani Celal Bayar Basbakan Adnan Menderes obur hukumet uyeleri ve DP milletvekilleriyle birlikte anayasal duzeni bozma ve degistirmeye kalkismak sucundan yargilandi Yuksek Adalet Divani nca Yassiada da yapilan yargilama sonunda olum cezasina carptirildi Milli Birlik Komitesi MBK tarafindan onaylanan ceza ertesi gun Imrali Adasinda yerine getirildi Mezarinin uygun bir yere nakledilmesi icin 1987 de bir yasa cikarildi 1990 da cikarilan bir yasa ile de hukum giymis tum Demokrat Partililer le birlikte itibari iade edildi Polatkan Menderes ve Fatin Rustu Zorlu nun naaslari devlet toreniyle Imrali Adasi ndaki mezarlarindan alinarak 17 Eylul 1990 tarihinde Istanbul da Topkapi da yaptirilan anit mezara nakledildi Kaynakca a b Kolektif 16 Ocak 1985 Saglik Hizmetinde 25 Yil Sosyal Sigortalar Kurumu Istanbul Hastanesi s 27 a b c d e f g h PDF 21 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi a b c d TBMM Albumu 2 Cilt 1950 1980 PDF TBMM Basin ve Halkla Iliskiler Mudurlugu 12 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan PDF Eskisehir Kirim Haber Ajansi 9 Temmuz 2015 29 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mayis 2016 Nevin Polat Demokrat Parti donemi maliye politikasi PDF Yildiz Teknik Universitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Fakultesi 3 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 22 Kasim 2013 Akis dergisinin 1 Ocak 1955 Tarihli Sayisi Metin TOKER Siyasi goreviOnce gelen Nedim Okmen Turkiye Maliye Bakani 3 Aralik 1956 27 Mayis 1960 Sonra gelen Ekrem AlicanOnce gelen Halil Ayan Turkiye Maliye Bakani 14 Aralik 1950 9 Aralik 1955 Sonra gelen Nedim OkmenOnce gelen Resat Semsettin Sirer Turkiye Calisma Bakani 22 Mayis 1950 22 Aralik 1950 Sonra gelen Ahmet Hulusi Koymen