Hekimoğlu Ali Paşa Camii, İstanbul'un Fatih ilçesinde, Cerrahpaşa mahallesinde Kızılelma caddesi ile Hekimoğlu Ali Paşa caddesi kavşağında Osmanlı dönemi, 18. yüzyıla özgü bir camidir. Külliyesi ile birlikte klasik Türk mimarisinin son eseri olarak kabul edilir. 1734-1735 yılları arasında inşa edilmiştir. Üç kere sadrazamlık yapmış olan Hekimoğlu Ali Paşa adına yapılmıştır. Mimarları Çuhadar Ömer Ağa ile Hacı Mustafa Ağa'dır.
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Türkiye İstanbul Fatih |
Koordinatlar | 41°00′22″K 28°56′06″D / 41.00611°K 28.93500°D |
İnanç | İslam |
Açılış | 1735 |
Durum | Etkin |
Mimari | |
Mimar(lar) | Çuhadar Ömer Ağa Hacı Mustafa Ağa |
Mimari tür | Cami |
Mimari biçim | Osmanlı |
İnşaat başlangıcı | 1734 |
Tamamlanma | 1735 |
Özellikler | |
Minare sayısı | 1 |
Mimari özellikleri
Cami, tekke, türbe, şadırvan, kütüphane, sebil ve çeşme'den oluşan bir külliyedir. Cami, baldanken merkezi mekan geleneğine uygun yapılmıştır. Yüksek bir subasman üzerindeki caminin 3 avlu kapısı, 3 cami kapısı olup yapı kesme küfeki taşından yapılmıştır. Giriş kapısı taş kemerlidir ve sülüs kitabede Cihangirli Mustafa Efendi'nin hattıyla İshak Efendi'nin şiiri yer alır. Bu cümle kapısı üzerindeki fevkani yapı kütüphanedir. Kütüphanenin eserleri Süleymaniye Kütüphanesi'ne aktarılmıştır. Doğu kapısı kırma çatılı bir sundurmayla kaplıdır ve cami kapılarına yedi sekiz merdivenle çıkılır. Avlu taş döşemelidir ve çimenli bahçeleri çam ve çınar ağaçlarıyla kaplıdır. Şadırvan, mermer hazneli sekiz sütunla taşınan ahşap çatılıdır ve üzeri kiremit döşelidir. Şadırvanın hemen arkasında ise Ali Paşa’nın Türbesi vardır. Tromplu iki kubbe ile örtülü bir dikdörtgen olarak tasarlanmış olan türbe kubbelerinin sağdakinin altında Hekimoğlu Ali Paşa, eşi Muhsine Hatun ve aile fertleri, soldakinin altında ise Şeyh Abdal Yakub ve Şeyh İbrahim ile tekkenin diğer ileri gelenlerinin sandukaları bulunur. Avlu cephesi ahşap sundurmalı olan türbenin kapı alınlığında talik yazılı kitabesi vardır. Avluda su terazisi ve bir kuyu bulunmaktadır.
Sebil cümle kapısı, şadırvan, türbe hizasında yer alıp iki caddenin köşesinde kubbeli bir yapıdır. Dilimli, beş cepheli, kubbeli, beş pencereli sebilin madeni şebekelerini bir kitabe kuşatır.
Cami ana kubbesi 6 fil ayağına yaslanır, onikigen kesitli sivri kemerleri vardır. Pandantif ve mukarnaslı geçişle 6 yarım kubbe ile harimi yanlara doğru genişler. Beşer sıralı pencereler 100'den fazladır. İnce ve tek şerefeli minaresi sağda, son cemaat yerine bitişiktir. Minare kürsüsünde Halifezade İsmail'in güneş saati görülür.
Caminin kuzey giriş kapısından harime girildiğinde, harim mihrap dışında üç yönden mahfille çevrilidir ve galeri maksurelere sağ ve soldan döner merdivenlerden çıkılır. Mahfil, mermer korkulukludur (Çobanoğlu, 1998:169).
Mukarnaslı ve rokoko-klasik sanatlı mihrap sarkıtlı yaşmaklı, iki sütunçeli, iki kabartma dolgulu ve kahverengi tonlarında bezemelidir. Üstünde iki yanda Kadiri eşrefi tacı ortada bir gül bulunur. Mihrap alanı harimden 30 cm yüksekte kare bir alandır. Sol duvarında ahşap yeşil renkli hünkar mahfili asılı gibi durur. Sol duvarda bir Kabe tasviri resmi, sağ duvarda ise 16 parçadan oluşan, yaklaşık bir metrekare çapında yine Kabe kompozisyonlu bir çini pano vardır. Kabe tasvirli çini panolardan İstanbul'da sınırlı sayıda camide bulunur. Mihrabı sağdan sola kuşatan Kütahya çinisi üzerinde celi sülüs hatla Ayetel Kürsi yazılıdır.
Mermer minber, mukarnaslı tepelikte ajurlu taçla biter. Ahşap kürsü soldaki sütuna bitişiktir. Duvarlar, mahfile kadar hatlı mavi çiniyle kaplıdır.
Son cemaat yeri 6 sütunludur ve pencereleri arasında mihrap nişi ile barok bağdadi balkonlar vardır. Cami içinde kuzeyde iki çeşme vardır. Ayrıca avluda pencereli duvarlara gömülü 4 çeşme daha vardır ancak çeşmeler kurutulmuş, sebil yanındaki büyük çeşmenin iki yanındaki küçük çeşmeler kırılmıştır. Külliyenin diğer bir özelliği ise bazı kitabelerinin Sadrazam Koca Ragıp Paşa ve Şeyhülislam İshak Efendi gibi devrin ünlü devlet adamları tarafından yazılmış olmasıdır.
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Hekimoğlu Ali Pasha Mosque ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Ahmet Vefa Çobanoğlu, "Hekimoğlu Ali Paşa Külliyesi", TDV İslam Ansiklopedisi c.17, İstanbul 1998.
- Doğan Kuban, İstanbul Yazıları, YEM yayın, İstanbul 1998.
- ^ İlter, Ayfer: Hekimoğlu Ali Paşa Camii Külliyesi. 14 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . degisti.com. Erişim Tarihi: 02.11.2016
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hekimoglu Ali Pasa Camii Istanbul un Fatih ilcesinde Cerrahpasa mahallesinde Kizilelma caddesi ile Hekimoglu Ali Pasa caddesi kavsaginda Osmanli donemi 18 yuzyila ozgu bir camidir Kulliyesi ile birlikte klasik Turk mimarisinin son eseri olarak kabul edilir 1734 1735 yillari arasinda insa edilmistir Uc kere sadrazamlik yapmis olan Hekimoglu Ali Pasa adina yapilmistir Mimarlari Cuhadar Omer Aga ile Haci Mustafa Aga dir Hekimoglu Ali Pasa CamiiTemel bilgilerKonumTurkiye Istanbul FatihKoordinatlar41 00 22 K 28 56 06 D 41 00611 K 28 93500 D 41 00611 28 93500InancIslamAcilis1735DurumEtkinMimariMimar lar Cuhadar Omer Aga Haci Mustafa AgaMimari turCamiMimari bicimOsmanliInsaat baslangici1734Tamamlanma1735OzelliklerMinare sayisi1Mimari ozellikleriCaminin girisi Cami tekke turbe sadirvan kutuphane sebil ve cesme den olusan bir kulliyedir Cami baldanken merkezi mekan gelenegine uygun yapilmistir Yuksek bir subasman uzerindeki caminin 3 avlu kapisi 3 cami kapisi olup yapi kesme kufeki tasindan yapilmistir Giris kapisi tas kemerlidir ve sulus kitabede Cihangirli Mustafa Efendi nin hattiyla Ishak Efendi nin siiri yer alir Bu cumle kapisi uzerindeki fevkani yapi kutuphanedir Kutuphanenin eserleri Suleymaniye Kutuphanesi ne aktarilmistir Dogu kapisi kirma catili bir sundurmayla kaplidir ve cami kapilarina yedi sekiz merdivenle cikilir Avlu tas dosemelidir ve cimenli bahceleri cam ve cinar agaclariyla kaplidir Sadirvan mermer hazneli sekiz sutunla tasinan ahsap catilidir ve uzeri kiremit doselidir Sadirvanin hemen arkasinda ise Ali Pasa nin Turbesi vardir Tromplu iki kubbe ile ortulu bir dikdortgen olarak tasarlanmis olan turbe kubbelerinin sagdakinin altinda Hekimoglu Ali Pasa esi Muhsine Hatun ve aile fertleri soldakinin altinda ise Seyh Abdal Yakub ve Seyh Ibrahim ile tekkenin diger ileri gelenlerinin sandukalari bulunur Avlu cephesi ahsap sundurmali olan turbenin kapi alinliginda talik yazili kitabesi vardir Avluda su terazisi ve bir kuyu bulunmaktadir Sebil cumle kapisi sadirvan turbe hizasinda yer alip iki caddenin kosesinde kubbeli bir yapidir Dilimli bes cepheli kubbeli bes pencereli sebilin madeni sebekelerini bir kitabe kusatir Cami ana kubbesi 6 fil ayagina yaslanir onikigen kesitli sivri kemerleri vardir Pandantif ve mukarnasli gecisle 6 yarim kubbe ile harimi yanlara dogru genisler Beser sirali pencereler 100 den fazladir Ince ve tek serefeli minaresi sagda son cemaat yerine bitisiktir Minare kursusunde Halifezade Ismail in gunes saati gorulur Caminin kuzey giris kapisindan harime girildiginde harim mihrap disinda uc yonden mahfille cevrilidir ve galeri maksurelere sag ve soldan doner merdivenlerden cikilir Mahfil mermer korkulukludur Cobanoglu 1998 169 Mukarnasli ve rokoko klasik sanatli mihrap sarkitli yasmakli iki sutunceli iki kabartma dolgulu ve kahverengi tonlarinda bezemelidir Ustunde iki yanda Kadiri esrefi taci ortada bir gul bulunur Mihrap alani harimden 30 cm yuksekte kare bir alandir Sol duvarinda ahsap yesil renkli hunkar mahfili asili gibi durur Sol duvarda bir Kabe tasviri resmi sag duvarda ise 16 parcadan olusan yaklasik bir metrekare capinda yine Kabe kompozisyonlu bir cini pano vardir Kabe tasvirli cini panolardan Istanbul da sinirli sayida camide bulunur Mihrabi sagdan sola kusatan Kutahya cinisi uzerinde celi sulus hatla Ayetel Kursi yazilidir Mermer minber mukarnasli tepelikte ajurlu tacla biter Ahsap kursu soldaki sutuna bitisiktir Duvarlar mahfile kadar hatli mavi ciniyle kaplidir Son cemaat yeri 6 sutunludur ve pencereleri arasinda mihrap nisi ile barok bagdadi balkonlar vardir Cami icinde kuzeyde iki cesme vardir Ayrica avluda pencereli duvarlara gomulu 4 cesme daha vardir ancak cesmeler kurutulmus sebil yanindaki buyuk cesmenin iki yanindaki kucuk cesmeler kirilmistir Kulliyenin diger bir ozelligi ise bazi kitabelerinin Sadrazam Koca Ragip Pasa ve Seyhulislam Ishak Efendi gibi devrin unlu devlet adamlari tarafindan yazilmis olmasidir KaynakcaWikimedia Commons ta Hekimoglu Ali Pasha Mosque ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Ahmet Vefa Cobanoglu Hekimoglu Ali Pasa Kulliyesi TDV Islam Ansiklopedisi c 17 Istanbul 1998 Dogan Kuban Istanbul Yazilari YEM yayin Istanbul 1998 Ilter Ayfer Hekimoglu Ali Pasa Camii Kulliyesi 14 Eylul 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde degisti com Erisim Tarihi 02 11 2016