Hipertrofik osteoartropati (HOA) veya Marie-Bomberger sendromu sıklıkla çomak parmakla birlikte görülen ve yakın ilişkisi olan ayrı bir klinik durum. Hipertrofik osteoartropati; el ve ayak parmaklarında çomaklaşma, uzun kemiklerde yeni kemik oluşumu ile birlikte ve artrit ile karekterize bir sendromdur.
Tarihçe
Hipertrofik osteoartropati; ilk defa 1889'da Bamberger ve 1890'da Marie tarafından akciğer tüberkülozlu ve ampiyemli hastalarda tanımlanmış, 1904 yılında Thompson tarafından akciğer kanseri ile ilişkisi gösterilmiştir.
Hipertrofik osteoartropati vakalarının %90'ınından fazlasında çomak parmak da eşlik eder. Bu nedenle uzun süre çomak parmağın HOA'nin erken dönemi olduğu düşünülmüşse de günümüzde bu görüş artık terk edilmiştir. Bu iki durumun farklı hastalıklardaki prevalansları değişiktir. Parmak çomaklaşmasının sık görüldüğü , subakut bakteriyel endokardit gibi durumlarda, hipertrofik osteoartropati nadirdir. Buna ek olarak çomak parmak olmadan hipertrofik osteoartropati olan durumlar bildirilmiştir. Bu nedenle günümüzde hipertrofik osteoartropati ve çomak parmak büyük benzerliklere sahip olan iki ayrı durum olarak kabul edilmektedir.
Bulgu ve belirtiler
HOA'da kemik yapılarındaki değişiklikler daha çok bilateral ve simetrik olarak görülmektedir. Bu değişiklikler tübüler kemiklerin meta-diafizel kesimlerinde periostal yeni kemik formasyonuna bağlı olup yeni kemik formasyonu sadece periost ile sınırlıdır. Bu durumun patofizyolojisi konusunda çeşitli hipotezler bulunmakla beraber henüz kesin olarak bilinmemektedir. Periostit, asemptomatik olabileceği gibi, çeşitli semptomlara da neden olabilir. Bunlar, uzun kemikler üzerinde hassasiyet, kaldırılması ile azalan yanıcı tarzda ağrı, ayak ve bacaklarda terleme, hafif gode bırakan ödemle de bulgu verebilir. Yine bu hastalarda simetrik olarak dizler, metakarpofalengeal eklemler, el bilekleri, dirsekler ve ayak bileklerinde hafif artraljiden, ağır artrite kadar değişebilen bir spektrumda bulgular görülebilir. Eklem ağrıları ve şişlik genellikle alkol alımıyla artar.
Alttipleri
Hipertrofik osteoartropati, primer ve sekonder olmak üzere iki gruba ayrılır.
Primer HOA
Primer HOA, İdiopatik HOA, Herediter HOA, Touraine-Solente-Golé sendromu veya pakidermoperiostitis vakalarında parmaklarda çomaklaşmaya ek olarak, belirgin cilt hipertrofisi vardır. Daha nadir karşılaşılabilen bir durum olan primer (idiopatik) hipertrofik osteoartropati'de belirgin cilt bulguları olması nedeniyle pakidermoperiostozis tanımı da kabul görmüştür. Primer HOA, tüm hipertrofik osteoartropati vakalarının yaklaşık %5'lik kısmı oluşturur.
Pakidermoperostozis, 1 ve 15 yaşlarda pik yapan bimodal bir başlangıç gösterir. bir geçiş paternine sahiptir. Bununla beraber erkeklerde 8 kat daha fazla görülür (K/E=1/9). Primer HOA vakalarında, cilt bulguları daha belirgindir. El ve ayakta çomak parmak ve cilt hipertrofisi bakmakla görülebilecek derecede belirgin bulgulardır. HOA'nın klasik bulgularına primer HOA'da; ek olarak , otonom disfonksiyon bulguları, kraniyal sütür defektleri, kemik iliği yetmezliği, jinekomasti, ve akne vulgaris gibi bulgular da eşlik edebilir. Primer HOA'nın tedavisi semptomatik olup, ağrılı olgularda (NSAID) etkilidir. Primer HOA tanısı konulmadan önce çok daha sık görülen sekonder HOA ekarte edilmelidir.
Sekonder HOA
Sekonder HOA veya pulmoner hipertrofik osteoartropati çeşitli hastalıklara sekonder olarak gelişebilen bir durumdur. Sekonder HOA bilhassa akciğer, mediasten ve plevra kanserlerine ve enfeksiyonlarına eşlik eder. Sekonder sebepler arasında , , kistik fibrozis, , , , Crohn hastalığı, ülseratif kolit, ile mezotelyoma, akciğer kanserleri ve diğer çeşitli kanserler,pnömokonyozlar, , mediastinal Hodgkin hastalığı, sarkoidozdur.
Yetişkinlerde görülen SHOA vakalarının % 90'ından fazlası kanser ile ilişkilidir. Yani sekonder HOA sıklıkla bir paraneoplastik sendrom olarak görülür. Her ne kadar bir paraneoplastik sendrom olarak nadir görülse de, sekonder HOA vakalarının vakaların yaklaşık % 80'inden primer akciğer kanserleri sorumludur. Akciğer kanserleri arasında en sık görülen alttip ise skümöz hücreli akciğer kanserleri olup, bunu akciğer adenokarsinomları takip eder. Bazı görüşlere göre ise adenokarsinomlar en sık görülen alttiptir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h Hazneci B, Duman İ, Kalyon TA. Primer Hipertrofik Osteoartropati (Pakidermoperiostozis)-Olgu Sunumu. Turkish Journal of Physical Medicine and Rehabilitation, Cilt:50 Issue:4 December 2004. ISSN 1308-6316. Tam metin 14 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b c Çopur AS, Uçar İ, Kaya S. Çomak Parmak. T Klin Tıp Bilimleri 1991, 11. s. 497-503. Tam metin[]
- ^ Dalgıç N, Yetkin D, Zora A. Hipertrofik Pulmoner Osteoartropati. Türkiye Klinikleri - Cilt : 4, Sayı : 3, Eylül 1984. s. 262-266. Tam metin[]
- ^ a b c d e f g Seven B, Keleş M, Yıldırım M, Varoğlu E. Hipertrofik osteoartropatide sintigrafi bulguları. Tıp Araştırmaları Dergisi 2004: 2 (1): 39-41. Tam metin[]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hipertrofik osteoartropati HOA veya Marie Bomberger sendromu siklikla comak parmakla birlikte gorulen ve yakin iliskisi olan ayri bir klinik durum Hipertrofik osteoartropati el ve ayak parmaklarinda comaklasma uzun kemiklerde yeni kemik olusumu ile birlikte ve artrit ile karekterize bir sendromdur TarihceHipertrofik osteoartropati ilk defa 1889 da Bamberger ve 1890 da Marie tarafindan akciger tuberkulozlu ve ampiyemli hastalarda tanimlanmis 1904 yilinda Thompson tarafindan akciger kanseri ile iliskisi gosterilmistir Hipertrofik osteoartropati vakalarinin 90 inindan fazlasinda comak parmak da eslik eder Bu nedenle uzun sure comak parmagin HOA nin erken donemi oldugu dusunulmusse de gunumuzde bu gorus artik terk edilmistir Bu iki durumun farkli hastaliklardaki prevalanslari degisiktir Parmak comaklasmasinin sik goruldugu subakut bakteriyel endokardit gibi durumlarda hipertrofik osteoartropati nadirdir Buna ek olarak comak parmak olmadan hipertrofik osteoartropati olan durumlar bildirilmistir Bu nedenle gunumuzde hipertrofik osteoartropati ve comak parmak buyuk benzerliklere sahip olan iki ayri durum olarak kabul edilmektedir Bulgu ve belirtilerHOA da kemik yapilarindaki degisiklikler daha cok bilateral ve simetrik olarak gorulmektedir Bu degisiklikler tubuler kemiklerin meta diafizel kesimlerinde periostal yeni kemik formasyonuna bagli olup yeni kemik formasyonu sadece periost ile sinirlidir Bu durumun patofizyolojisi konusunda cesitli hipotezler bulunmakla beraber henuz kesin olarak bilinmemektedir Periostit asemptomatik olabilecegi gibi cesitli semptomlara da neden olabilir Bunlar uzun kemikler uzerinde hassasiyet kaldirilmasi ile azalan yanici tarzda agri ayak ve bacaklarda terleme hafif gode birakan odemle de bulgu verebilir Yine bu hastalarda simetrik olarak dizler metakarpofalengeal eklemler el bilekleri dirsekler ve ayak bileklerinde hafif artraljiden agir artrite kadar degisebilen bir spektrumda bulgular gorulebilir Eklem agrilari ve sislik genellikle alkol alimiyla artar AlttipleriHipertrofik osteoartropati primer ve sekonder olmak uzere iki gruba ayrilir Primer HOA Primer HOA Idiopatik HOA Herediter HOA Touraine Solente Gole sendromu veya pakidermoperiostitis vakalarinda parmaklarda comaklasmaya ek olarak belirgin cilt hipertrofisi vardir Daha nadir karsilasilabilen bir durum olan primer idiopatik hipertrofik osteoartropati de belirgin cilt bulgulari olmasi nedeniyle pakidermoperiostozis tanimi da kabul gormustur Primer HOA tum hipertrofik osteoartropati vakalarinin yaklasik 5 lik kismi olusturur Pakidermoperostozis 1 ve 15 yaslarda pik yapan bimodal bir baslangic gosterir bir gecis paternine sahiptir Bununla beraber erkeklerde 8 kat daha fazla gorulur K E 1 9 Primer HOA vakalarinda cilt bulgulari daha belirgindir El ve ayakta comak parmak ve cilt hipertrofisi bakmakla gorulebilecek derecede belirgin bulgulardir HOA nin klasik bulgularina primer HOA da ek olarak otonom disfonksiyon bulgulari kraniyal sutur defektleri kemik iligi yetmezligi jinekomasti ve akne vulgaris gibi bulgular da eslik edebilir Primer HOA nin tedavisi semptomatik olup agrili olgularda NSAID etkilidir Primer HOA tanisi konulmadan once cok daha sik gorulen sekonder HOA ekarte edilmelidir Sekonder HOA Sekonder HOA veya pulmoner hipertrofik osteoartropati cesitli hastaliklara sekonder olarak gelisebilen bir durumdur Sekonder HOA bilhassa akciger mediasten ve plevra kanserlerine ve enfeksiyonlarina eslik eder Sekonder sebepler arasinda kistik fibrozis Crohn hastaligi ulseratif kolit ile mezotelyoma akciger kanserleri ve diger cesitli kanserler pnomokonyozlar mediastinal Hodgkin hastaligi sarkoidozdur Yetiskinlerde gorulen SHOA vakalarinin 90 indan fazlasi kanser ile iliskilidir Yani sekonder HOA siklikla bir paraneoplastik sendrom olarak gorulur Her ne kadar bir paraneoplastik sendrom olarak nadir gorulse de sekonder HOA vakalarinin vakalarin yaklasik 80 inden primer akciger kanserleri sorumludur Akciger kanserleri arasinda en sik gorulen alttip ise skumoz hucreli akciger kanserleri olup bunu akciger adenokarsinomlari takip eder Bazi goruslere gore ise adenokarsinomlar en sik gorulen alttiptir Ayrica bakinizComak parmak Paraneoplastik sendrom Akciger kanseriKaynakca a b c d e f g h Hazneci B Duman I Kalyon TA Primer Hipertrofik Osteoartropati Pakidermoperiostozis Olgu Sunumu Turkish Journal of Physical Medicine and Rehabilitation Cilt 50 Issue 4 December 2004 ISSN 1308 6316 Tam metin 14 Aralik 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b c Copur AS Ucar I Kaya S Comak Parmak T Klin Tip Bilimleri 1991 11 s 497 503 Tam metin olu kirik baglanti Dalgic N Yetkin D Zora A Hipertrofik Pulmoner Osteoartropati Turkiye Klinikleri Cilt 4 Sayi 3 Eylul 1984 s 262 266 Tam metin olu kirik baglanti a b c d e f g Seven B Keles M Yildirim M Varoglu E Hipertrofik osteoartropatide sintigrafi bulgulari Tip Arastirmalari Dergisi 2004 2 1 39 41 Tam metin olu kirik baglanti