Holarktik biyocoğrafik bölgesi ya da Holarktik ekozon, dünyanın kuzeyinde baştan başa bulunan bütün karaları bir bütün olarak kapsayan habitatlara karşılık gelir. Bu bölge, Güney Asya ve Hindistan altkıtası haricinde Kuzey Afrika ve Avrasya'nın tamamını içeren "Palearktik" ve Kuzey Amerika'nın güneyinde kuzey Meksika'ya kadar olan kısmı kaplayan "Nearktik" biyocoğrafik bölgelerine ayrılır. Bu kısımlar çeşitli alt ekobölgelere de ayrılırlar. Bazı ekosistemler ve bunlara bağlı olan bitki ve hayvan toplulukları, bu biyocoğrafik bölgelerin geniş kısımlarındaki çoklu kıtalarda bulunurlar.
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTh3THpCakwwaHZiR0Z5ZEdsamJ5NXdibWN2TWpZd2NIZ3RTRzlzWVhKMGFXTnZMbkJ1Wnc9PS5wbmc=.png)
Bu ekosistemlerin devamılığı, bu biyocoğrafik bölgenin paylaşılmış buzul çağının sonucudur. Floristik , Holarktik biyocoğrafik bölgesine karşılık gelmektedir.
Ana ekosistemler
Holartik biyocoğrafik bölgede, çeşitli ekosistemler bulunmaktadır. Bir bölgede bulunan ekosistemin çeşidi, enleme ve yerel coğrafyaya bağlıdır. En kuzeyde, artik tundra bantı 'nin kıyılarını çevreler. Bu karanın altında, permafrost (arktik bölgenin devamlı don altında kalan toprak bölgesi) yıl boyunca donmuş şekilde bulunur. Bu zorlu yetişme koşullarında, birkaç bitki hayatta kalabilir.
Tundra'nın güneyinde, Kuzey Amerika'dan Avrasya'ya kadar olan bölgeyi tayga (boreal ormanı) kaplar. Bu alan, kozalaklı ormanlarla karakterize edilir. Buranın güneyinde, ekosistemler daha çeşitli hale gelir. Bazı alanlar ılıman otlaklarla kaplıyken, bazıları yapraklarını döken ağaçların baskın olduğu ılıman ormanlarla kaplıdır. Holartik'in güneye uzanana alanları tipik olarak, kurak ortam şartlarına uyum sağlamış bitki ve hayvanların bulunduğu çöllere ulaşır.
Türler
Holartik biyocoğrafik bölgenin çoğu yerinde, enlem boyunca yayılmış çeşitli hayvan türleri bulunmaktadır. Bunlardan bazıları; boz ayı, gri kurt, kızıl tilki, , sığın, ren geyiği ve bayağı kuzgunlardır.
- Boz ayı (Ursus arctos), Holartik'in dağlık ve yarı açık alanlarında yayılış gösterir. Önceleri daha geniş alanlarda yayılmış, fakat, habitatların parçalanmasıyla sonuçlanan insanlığın gelişimiyle daha dar alanlara yönlendirilmiştir. Günümüzde sadece el değmemiş alanlarda doğal olarak yaşamını sürüdür.
- Gri kurt (Canis lupus), tundradan çöle kadar çeşitli geniş habitatlarda, bunlara uygun popülasyonlarla bulunur. Tarihsel yayılımında, dağılım alanındaki türlerin yok edilmesi ve insanlığın gelişimi gibi aktivitelere rağmen Holartik biyocoğrafik bölgenin geniş çoğunluğunu kuşatır.
- Kızıl tilki (Vulpes vulpes), yüksek oranda şartlara uyum sağlayabilen bir avcıdır. Karasal karnivorların en geniş dağılım alanına sahip olanlarından biridir ve habitatların geniş dağılım alanlarına, hatta insanlığın gelişiminin olduğu alanlara bile uyum sağlayabilir. Kurt gibi, Holartik'te çoğunlukla yaygındır.
- (Gulo gulo), öncelikli olarak arktik ve boreal ormanlarında, güneyindeki dağlık bölgelerde dağılış gösteren sansargillerin iri bir üyesidir. Avrasya ve Kuzey Amerika gibi bazı bölgelere de yayılmıştır.
- Sığın (Alces alces), geyikgiller familyasının yaşayan en iri türüdür. İskandinavya'dan Avrasya'ya ve Kuzey Amerika'nın doğusuna kadar olan boreal ormanında bulunur. Bazı bölgelerde güneydeki yaprağını döken ormanlara kadar yayılır.
- Ren geyiği (Rangifer tarandus), Holarktik'in kuzey kısımlarınadki tundrada ve boreal ormanlarında bulunur. Avrasya'da evcilleşmiştir. Bazı alttürlere bölünerek, farklı habitatlara ve coğrafik bölgelere uyum sağlamıştır.
- Bayağı kuzgun (Corvus corax), en iri ve en yaygın olarak bulunan kargalardan biridir. Çeşitli habitatlarda bulunabilir, fakat öncelikle kuzeylerdeki korulukları tercih eder. İnsan aktivitesine iyi uyum sağlamasıyla bilinir. Dağılımları, ayrıca Holartik biyocoğrafik bölgenin çoğunu oluşturur.
Kaynakça
- ^ Schultz 2007
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Holarktik biyocografik bolgesi ya da Holarktik ekozon dunyanin kuzeyinde bastan basa bulunan butun karalari bir butun olarak kapsayan habitatlara karsilik gelir Bu bolge Guney Asya ve Hindistan altkitasi haricinde Kuzey Afrika ve Avrasya nin tamamini iceren Palearktik ve Kuzey Amerika nin guneyinde kuzey Meksika ya kadar olan kismi kaplayan Nearktik biyocografik bolgelerine ayrilir Bu kisimlar cesitli alt ekobolgelere de ayrilirlar Bazi ekosistemler ve bunlara bagli olan bitki ve hayvan topluluklari bu biyocografik bolgelerin genis kisimlarindaki coklu kitalarda bulunurlar Holarktik biyocografik bolgesi Bu ekosistemlerin devamiligi bu biyocografik bolgenin paylasilmis buzul caginin sonucudur Floristik Holarktik biyocografik bolgesine karsilik gelmektedir Ana ekosistemlerHolartik biyocografik bolgede cesitli ekosistemler bulunmaktadir Bir bolgede bulunan ekosistemin cesidi enleme ve yerel cografyaya baglidir En kuzeyde artik tundra banti nin kiyilarini cevreler Bu karanin altinda permafrost arktik bolgenin devamli don altinda kalan toprak bolgesi yil boyunca donmus sekilde bulunur Bu zorlu yetisme kosullarinda birkac bitki hayatta kalabilir Tundra nin guneyinde Kuzey Amerika dan Avrasya ya kadar olan bolgeyi tayga boreal ormani kaplar Bu alan kozalakli ormanlarla karakterize edilir Buranin guneyinde ekosistemler daha cesitli hale gelir Bazi alanlar iliman otlaklarla kapliyken bazilari yapraklarini doken agaclarin baskin oldugu iliman ormanlarla kaplidir Holartik in guneye uzanana alanlari tipik olarak kurak ortam sartlarina uyum saglamis bitki ve hayvanlarin bulundugu collere ulasir TurlerHolartik biyocografik bolgenin cogu yerinde enlem boyunca yayilmis cesitli hayvan turleri bulunmaktadir Bunlardan bazilari boz ayi gri kurt kizil tilki sigin ren geyigi ve bayagi kuzgunlardir Boz ayi Ursus arctos Holartik in daglik ve yari acik alanlarinda yayilis gosterir Onceleri daha genis alanlarda yayilmis fakat habitatlarin parcalanmasiyla sonuclanan insanligin gelisimiyle daha dar alanlara yonlendirilmistir Gunumuzde sadece el degmemis alanlarda dogal olarak yasamini surudur Gri kurt Canis lupus tundradan cole kadar cesitli genis habitatlarda bunlara uygun populasyonlarla bulunur Tarihsel yayiliminda dagilim alanindaki turlerin yok edilmesi ve insanligin gelisimi gibi aktivitelere ragmen Holartik biyocografik bolgenin genis cogunlugunu kusatir Kizil tilki Vulpes vulpes yuksek oranda sartlara uyum saglayabilen bir avcidir Karasal karnivorlarin en genis dagilim alanina sahip olanlarindan biridir ve habitatlarin genis dagilim alanlarina hatta insanligin gelisiminin oldugu alanlara bile uyum saglayabilir Kurt gibi Holartik te cogunlukla yaygindir Gulo gulo oncelikli olarak arktik ve boreal ormanlarinda guneyindeki daglik bolgelerde dagilis gosteren sansargillerin iri bir uyesidir Avrasya ve Kuzey Amerika gibi bazi bolgelere de yayilmistir Sigin Alces alces geyikgiller familyasinin yasayan en iri turudur Iskandinavya dan Avrasya ya ve Kuzey Amerika nin dogusuna kadar olan boreal ormaninda bulunur Bazi bolgelerde guneydeki yapragini doken ormanlara kadar yayilir Ren geyigi Rangifer tarandus Holarktik in kuzey kisimlarinadki tundrada ve boreal ormanlarinda bulunur Avrasya da evcillesmistir Bazi altturlere bolunerek farkli habitatlara ve cografik bolgelere uyum saglamistir Bayagi kuzgun Corvus corax en iri ve en yaygin olarak bulunan kargalardan biridir Cesitli habitatlarda bulunabilir fakat oncelikle kuzeylerdeki koruluklari tercih eder Insan aktivitesine iyi uyum saglamasiyla bilinir Dagilimlari ayrica Holartik biyocografik bolgenin cogunu olusturur Kaynakca Schultz 2007