Hrisotriklinos (Yunanca: Χρυσοτρίκλινος Chrysotríklinos, "Altın Kabul Odası", cf. triclinium, Latince: Chrysotriclinus ya da Chrysotriclinium), Konstantinopolis'te bulunan Büyük Saray'ın yapıldığı geç 6. yüzyıldan 10. yüzyıla kadar ana kabul ve tören salonudur. Görünümü hakkındaki tüm bilgiler, başta özellikle 10. yüzyıla ait De Ceremoniis isimli Bizans protokol kitabı olmak üzere yazılı kaynaklardan gelenlerdir. İmparatorluk gücünün ana sembolü olarak Şarlman'ın Aachen bulunan Palatine Şapel'in inşasına ilham vermiştir.
Tarih ve fonksiyonları
Salonun inşaatına, genellikle II. Justinus (h. 565-578) tarafından başlanılıp, ardılı II. Tiberius (h. 578-582) tarafından bitirilip ve dekorasyonun taşındığı düşünülür. Ancak, Bizans kaynaklarında bu konuda ihtilaf vardır. "Suda" (ya da Souda (Yunanca: Σοῦδα)) olarak adlandırılan 10. yüzyıl Antik Akdeniz'in Bizans Ansiklopedisi'nde bina I. Justinus (h. 518-527), Konstantinopolisli Patria adlı eserde ise Marcianus (h. 450-457) tarafından yapıldığı belirtilir. Adı geçen ikinci eser genellikle güvenilir olamadığı için kabul görmez. Tarihçi İoannis Zonaras, II. Justinus'un daha önce I. Justinianus (h. 527-565) tarafından yaptırılan Heptaconch salonunu yeniden inşa ettiğini kaydeder.ikonoklazmından sonra III. Mihail (h. 842-867) ve I. Basileios (h. 866-886) tarafından tekrar süslenmiştir. Daha önce yapılan Büyük Saray'ın Daphne kanadı gibi tek mamaca hizmet eden bir bina değildir, tac odası olması yanında ziyafet salonu olarak da kullanılmaktaydı. Sonra yapılan imparatorluk odaları ona eklensede, salon günlük salon özellikle 9. ve 10. yüzyılda saray törenlerinde merkezi bir yerdeydi, VII. Konstantinos Porfirogennetos (h. 945-959) salonu kısaca "saray" olarak adlandırırdı.De Ceremoniis kitabına göre, Hrisotriklinos yabancı elçilerin kabulü, unvanların verilmesi törenleri, dini bayramlarda kabul yeri ve paskalya gibi özel günlerde ziyafet salonu olarak hizmet vermekteydi.
Hrisotriklinos, böylece II. Nikiforos (h. 963-969) tarafından güneyde Büyük Saray'ın deniz tarafında duvara bitişik yaptırılan yeni Bukoleon Sarayı'nın merkezi parçası olmuştur. Fakat 11. yüzyılda Bizans İmparatorları şehrin kuzeybatı köşesinde yer alan Blakernai Sarayını mesken olarak tercih etmeye başlamışlardır.Latin İmparatorluğu (1204–1261) ağırlıklı olarak Blakernai'yi kullandılar. 1261 yılında VIII. Mihail (h. 1259-1282), şehri geri aldığında Blakernai'yi restore ederek kullanmaya devam etti. Sonuçta Büyük Saray, çok seyrek kullanılmaya, çürümeye bırakıldı. Bizans İmparatorluğunun sonuna kadar sarayın etkileyici kalıntıları yerinde kalmasına rağmen, Hrisotriklinos'tan en son 1308 yılında bahsedilmiştir.
Tanım
Bizans metinlerinde ünlü ve adı sık geçmesine rağmen, tam tanımı verilmemiştir. Parçalı lütaratür bilgilerinde yer alan kanıtlara göre, salon Konstantinopolis'te Hacı Petros ve Hacı Paulos Bazilikası ve Ravenna'da San Vitale Bazilikası gibi diğer 6. yüzyıl binalarına paralel altıgen şekilli bir kubbedir. Çatı, kamarai (yarım kubbe ya da Niş) şeklinde 16 pencereli 8 kemerle desteklenmiştir. Şekli ve genel özellikleri, yetki alanında bulunan Ravenna'da San Vitale Bazilikası hemen bir mimari model vermesine rağmen, Şarlman, Aachen sarayı içerisinde bulunan bulunan 'nde Hrisotriklinos'u taklit etmiştir.
Hrisotriklinos'un içinde, imparatorluk tacı, doğu yarım kubbede (bēma) bronz parmaklıkların arkasında bulunmaktaydı. Kuzeydoğu yarım kubbesi, "Hacı Theodore Oratoryası" olarak bilinir. İmparatorun tacı ile bazı kutsal emanetleri bulunur ve aynı zamanda imparatorun giyinme odası olarak hizmet verirdi. Güney yarım kubbede, İmparator VII. Konstantinos tarafından koyulan gümüş bir kapının ardında imparatorun yatak odası (koitōn) bulunurdu. Kuzey yarım kubbesi, "Pantheon" olarak bilinir, yetkililerin bekleme odasıydı. Kuzeybatı yarım kubbesi, Diaitarikion hizmetlilerin odası olarak hizmet veriyordu. Odada ayrıca papias isimli saray görevlisinin makamının sembolü olarak elinde bulundurduğu saray anahtarları her sabah salonun törensel açılıştan sonra saklanıyordu. Hrisotriklinos'un ana salonu birçok eklenti ve salonla çevrelenmişti:
- Tripeton isimli dairesel giriş salonu (vestibule)
- Muhtemelen Güneş saati bulunduğu için Horologion isimli salon
- Kainourgion salonu (Yeni salon)
- Lausiakos ve Justinianos salonları. Her ikisi de II. Justinianos (685–695 ile 705–711 yılları arasında hükümdar) tarafından yaptırılmıştır.
- Faroslu Theotokos isimli güney ve güneydoğu tarafına yaslanmış, salonun ana şapeli.
Salonun 6. yüzyıl orijinal dekarasyonu hakkında hiçbir bilgi yoktur. İkonoklazm döneminde insan formlarının yasaklanmasından sonra, 856 ile 866 yılları arasında bir zaman, abidesel mozaiklerle yeniden dekore edilmiştir. Geç 10. yüzyıl elçisi Liutprando di Cremona, "sarayın en güzel odası" demekten çekinmez. İmparatorluk tacının üzerinde İsa'nın tac giymiş resmi bulunurdu, yanında İmparator III. Mihail ve Konstantinopolis Patriği I. Fotios olan Bakire Meryem resmi girişin üstünde dururdu. Diğer taraflar melekler, papazlar ve şehitlerle cennetsel bir saray olarak tasvir edilmişti. Tüm dekorasyon, İsa'nın göklerdeki sarayı ile Bizans'ın yeryüzündeki sarayı arasında benzerlik üzerine kurulmuştu.
Salon, İmparator Theofilos (h. 829-842) tarafından konulan içerisinde paha biçilemez vazolar, taclar ve diğer nesneler olan yemek büfesi Pentapyrgion ("Beş Kule") gibi çok değerli mobilyalar ihtiva etmekteydi. İmparatorluk ziyafetleri sırasında, 30 yüksek unvan sahibi için ana masa, sayıları iki ile dört arasında değişen her biri 18 kililik ek masalar süslenirdi. İmparator, diğerlerinden ayrı kendi masası olurdu. Çok özel törenlerde, törenin ihtişamı ayrıca artırılırdı, örneğin De Ceremoniis protokol kitabına göre, Arap delegeler için verilen yemeklerde büyük kandiller ile ek ışıklandırma, imparatorluk resmi tören kostümleri, kutsal emanetler ve farklı kiliselerden getirilmiş ve yarım kubbelerde sergilenen değerli parçalar kullanılırdı. Yemeğe, Aya Sofya ve Havariyyun Kilisesi'nden gelen koro ile verandaya koyulan 2 gümüş ve 2 altın org tarafından çalınan müzik eşlik ederdi.
Dış bağlantılar
Kaynakça
- ^ a b c d Cormack (2007), p. 304
- ^ a b c d e f Kostenec (2008)
- ^ a b c Cormack (2007), p. 305
- ^ a b c Cormack (2007), pp. 304–305
- ^ Cormack (2007), pp. 305–306
- ^ a b Kajdan (1991), s. 455
- ^ Fichtenau (1978), p. 68
- ^ Kajdan (1991), pp. 455–456
- ^ Mango (1986), p. 184
- ^ Kajdan (1991), p. 455, 1625
- ^ Cormack (2007), p. 306
- Cormack, Robin (2007). "But is it Art?". Eva Rose F. Hoffman (Ed.). Late antique and medieval art of the Mediterranean world. Wiley-Blackwell. ss. 301-314. ISBN .
- Fichtenau, Heinrich (1978). The Carolingian empire. University of Toronto Press. ISBN .
- Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN .
- Kostenec, Jan (6 Nisan 2008). "Chrysotriklinos". Encyclopedia of the Hellenic World, Constantinople. Erişim tarihi: 20 Eylül 2009.[]
- Mango, Cyril A. (1986). The Art of the Byzantine Empire 312-1453: Sources and Documents. University of Toronto Press. ISBN .
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hrisotriklinos Yunanca Xrysotriklinos Chrysotriklinos Altin Kabul Odasi cf triclinium Latince Chrysotriclinus ya da Chrysotriclinium Konstantinopolis te bulunan Buyuk Saray in yapildigi gec 6 yuzyildan 10 yuzyila kadar ana kabul ve toren salonudur Gorunumu hakkindaki tum bilgiler basta ozellikle 10 yuzyila ait De Ceremoniis isimli Bizans protokol kitabi olmak uzere yazili kaynaklardan gelenlerdir Imparatorluk gucunun ana sembolu olarak Sarlman in Aachen bulunan Palatine Sapel in insasina ilham vermistir Sagda Buyuk Saray Kompleksini gosteren Istanbul un torensel ve yonetimsel kalbinin haritasi Hrisotriklinos yaklasik olarak guney tarafinda deniz kenarinda Bukoleon Sarayi ile Faros Deniz Feneri arasinda isaretlenmistir Tarih ve fonksiyonlariRavenna da bulunan San Vitale Bazilikasi Sekli Hrisotriklinos ile benzerdir Salonun insaatina genellikle II Justinus h 565 578 tarafindan baslanilip ardili II Tiberius h 578 582 tarafindan bitirilip ve dekorasyonun tasindigi dusunulur Ancak Bizans kaynaklarinda bu konuda ihtilaf vardir Suda ya da Souda Yunanca Soῦda olarak adlandirilan 10 yuzyil Antik Akdeniz in Bizans Ansiklopedisi nde bina I Justinus h 518 527 Konstantinopolisli Patria adli eserde ise Marcianus h 450 457 tarafindan yapildigi belirtilir Adi gecen ikinci eser genellikle guvenilir olamadigi icin kabul gormez Tarihci Ioannis Zonaras II Justinus un daha once I Justinianus h 527 565 tarafindan yaptirilan Heptaconch salonunu yeniden insa ettigini kaydeder ikonoklazmindan sonra III Mihail h 842 867 ve I Basileios h 866 886 tarafindan tekrar suslenmistir Daha once yapilan Buyuk Saray in Daphne kanadi gibi tek mamaca hizmet eden bir bina degildir tac odasi olmasi yaninda ziyafet salonu olarak da kullanilmaktaydi Sonra yapilan imparatorluk odalari ona eklensede salon gunluk salon ozellikle 9 ve 10 yuzyilda saray torenlerinde merkezi bir yerdeydi VII Konstantinos Porfirogennetos h 945 959 salonu kisaca saray olarak adlandirirdi De Ceremoniis kitabina gore Hrisotriklinos yabanci elcilerin kabulu unvanlarin verilmesi torenleri dini bayramlarda kabul yeri ve paskalya gibi ozel gunlerde ziyafet salonu olarak hizmet vermekteydi Hrisotriklinos boylece II Nikiforos h 963 969 tarafindan guneyde Buyuk Saray in deniz tarafinda duvara bitisik yaptirilan yeni Bukoleon Sarayi nin merkezi parcasi olmustur Fakat 11 yuzyilda Bizans Imparatorlari sehrin kuzeybati kosesinde yer alan Blakernai Sarayini mesken olarak tercih etmeye baslamislardir Latin Imparatorlugu 1204 1261 agirlikli olarak Blakernai yi kullandilar 1261 yilinda VIII Mihail h 1259 1282 sehri geri aldiginda Blakernai yi restore ederek kullanmaya devam etti Sonucta Buyuk Saray cok seyrek kullanilmaya curumeye birakildi Bizans Imparatorlugunun sonuna kadar sarayin etkileyici kalintilari yerinde kalmasina ragmen Hrisotriklinos tan en son 1308 yilinda bahsedilmistir TanimBizans metinlerinde unlu ve adi sik gecmesine ragmen tam tanimi verilmemistir Parcali lutaratur bilgilerinde yer alan kanitlara gore salon Konstantinopolis te Haci Petros ve Haci Paulos Bazilikasi ve Ravenna da San Vitale Bazilikasi gibi diger 6 yuzyil binalarina paralel altigen sekilli bir kubbedir Cati kamarai yarim kubbe ya da Nis seklinde 16 pencereli 8 kemerle desteklenmistir Sekli ve genel ozellikleri yetki alaninda bulunan Ravenna da San Vitale Bazilikasi hemen bir mimari model vermesine ragmen Sarlman Aachen sarayi icerisinde bulunan bulunan nde Hrisotriklinos u taklit etmistir Hrisotriklinos ten ilham almis Sarlman in Aachen de bulunan Palatine Sapel in altigen ici Hrisotriklinos un icinde imparatorluk taci dogu yarim kubbede bema bronz parmakliklarin arkasinda bulunmaktaydi Kuzeydogu yarim kubbesi Haci Theodore Oratoryasi olarak bilinir Imparatorun taci ile bazi kutsal emanetleri bulunur ve ayni zamanda imparatorun giyinme odasi olarak hizmet verirdi Guney yarim kubbede Imparator VII Konstantinos tarafindan koyulan gumus bir kapinin ardinda imparatorun yatak odasi koitōn bulunurdu Kuzey yarim kubbesi Pantheon olarak bilinir yetkililerin bekleme odasiydi Kuzeybati yarim kubbesi Diaitarikion hizmetlilerin odasi olarak hizmet veriyordu Odada ayrica papias isimli saray gorevlisinin makaminin sembolu olarak elinde bulundurdugu saray anahtarlari her sabah salonun torensel acilistan sonra saklaniyordu Hrisotriklinos un ana salonu bircok eklenti ve salonla cevrelenmisti Tripeton isimli dairesel giris salonu vestibule Muhtemelen Gunes saati bulundugu icin Horologion isimli salon Kainourgion salonu Yeni salon Lausiakos ve Justinianos salonlari Her ikisi de II Justinianos 685 695 ile 705 711 yillari arasinda hukumdar tarafindan yaptirilmistir Faroslu Theotokos isimli guney ve guneydogu tarafina yaslanmis salonun ana sapeli Salonun 6 yuzyil orijinal dekarasyonu hakkinda hicbir bilgi yoktur Ikonoklazm doneminde insan formlarinin yasaklanmasindan sonra 856 ile 866 yillari arasinda bir zaman abidesel mozaiklerle yeniden dekore edilmistir Gec 10 yuzyil elcisi Liutprando di Cremona sarayin en guzel odasi demekten cekinmez Imparatorluk tacinin uzerinde Isa nin tac giymis resmi bulunurdu yaninda Imparator III Mihail ve Konstantinopolis Patrigi I Fotios olan Bakire Meryem resmi girisin ustunde dururdu Diger taraflar melekler papazlar ve sehitlerle cennetsel bir saray olarak tasvir edilmisti Tum dekorasyon Isa nin goklerdeki sarayi ile Bizans in yeryuzundeki sarayi arasinda benzerlik uzerine kurulmustu Salon Imparator Theofilos h 829 842 tarafindan konulan icerisinde paha bicilemez vazolar taclar ve diger nesneler olan yemek bufesi Pentapyrgion Bes Kule gibi cok degerli mobilyalar ihtiva etmekteydi Imparatorluk ziyafetleri sirasinda 30 yuksek unvan sahibi icin ana masa sayilari iki ile dort arasinda degisen her biri 18 kililik ek masalar suslenirdi Imparator digerlerinden ayri kendi masasi olurdu Cok ozel torenlerde torenin ihtisami ayrica artirilirdi ornegin De Ceremoniis protokol kitabina gore Arap delegeler icin verilen yemeklerde buyuk kandiller ile ek isiklandirma imparatorluk resmi toren kostumleri kutsal emanetler ve farkli kiliselerden getirilmis ve yarim kubbelerde sergilenen degerli parcalar kullanilirdi Yemege Aya Sofya ve Havariyyun Kilisesi nden gelen koro ile verandaya koyulan 2 gumus ve 2 altin org tarafindan calinan muzik eslik ederdi Dis baglantilarKaynakca a b c d Cormack 2007 p 304 a b c d e f Kostenec 2008 a b c Cormack 2007 p 305 a b c Cormack 2007 pp 304 305 Cormack 2007 pp 305 306 a b Kajdan 1991 s 455 Fichtenau 1978 p 68 Kajdan 1991 pp 455 456 Mango 1986 p 184 Kajdan 1991 p 455 1625 Cormack 2007 p 306 Cormack Robin 2007 But is it Art Eva Rose F Hoffman Ed Late antique and medieval art of the Mediterranean world Wiley Blackwell ss 301 314 ISBN 978 1405120715 Fichtenau Heinrich 1978 The Carolingian empire University of Toronto Press ISBN 978 0802063670 Alexander Kazhdan Ed 1991 The Oxford Dictionary of Byzantium Ingilizce Oxford ve New York Oxford University Press ISBN 0 19 504652 8 Kostenec Jan 6 Nisan 2008 Chrysotriklinos Encyclopedia of the Hellenic World Constantinople Erisim tarihi 20 Eylul 2009 olu kirik baglanti Mango Cyril A 1986 The Art of the Byzantine Empire 312 1453 Sources and Documents University of Toronto Press ISBN 978 0802066275 Kaynakca