Büyük Saray (Yunanca: Μέγα Παλάτιον Mega Palation) veya Kutsal Saray (Latince: Sacrum Palatium, Yunanca: Ιερόν Παλάτιον Ierón Palátion), Fatih yarımadasının güneydoğu ucunda kurulmuş, geniş Bizans İmparatorluğu'nun imparatorluk saray kompleksi. Bizans imparatorlarının kraliyet yerleşimi olarak 330 yılından 1081 yılına kadar hizmet etmiştir. 690 yıldan fazla imparatorluk yönetiminin merkezinde yer almıştır. Günümüze çok az kalıntısı kalmıştır.
Μέγα Παλάτιον | |
Sarayın bir yer mozaiğinden bir parça | |
Diğer ad(lar) | Pier Great Palace Istanbul |
---|---|
Genel bilgiler | |
Durum | Yıkılmış |
Tür | Saray |
Adres | Fatih |
Şehir | İstanbul |
Ülke | Türkiye |
Koordinatlar | 41°00′23″K 28°58′40″D / 41.00639°K 28.97778°D |
Başlama | 330 | )
Yenileme | 1261 | )
Yıkılma | 1081 | )
Teknik ayrıntılar | |
Boyut | 19,000 m²(200,000 feet kare) |
Tarihçe
I. Konstantin, Roma başkentini, 330 yılında Konstantinopolis'e taşıdığında, kendisi ve kendisinden sonra gelenler için bir saray planladı. Saray, Hipodrom ile Ayasofya arasında konumlandırıldı. Saray, özellikle I. Justinianus ve Theofilos dönemlerinde birçok kez yeniden yapılmış ya da genişletilmiştir.
(Komnenos hanedanı) tarafından Blakernai Sarayı'nın tercih edilmesi dışında, erken 13. yüzyıla kadar, Büyük Saray, Şehrin ana yönetim ve tören merkezi olarak hizmet etti. Dördüncü Haçlı seferi sırasında, Saray, I. Bonifacio del Monferrato'nun askerleri tarafından yağmalanmıştır. Latin İmparatorluğu sırasında, Saray kullanılmaya devam edilse de, para yokluğundan tamir ettirilememiştir. Son Latin imparatoru II. Baodouin sarayın kurşun çatısını söktürüp, satmıştır.
Daha sonra, 1261 yılında VIII. Mihail, Şehri tekrar geri aldığında, Saray çok kötü durumdaydı. (Palaiologus hanedanı), Sarayı terk edip, Blakernai Sarayı'nı kullanmışlardır. Sonuçta, Fatih Sultan Mehmed, 1453 yılında şehri fethettiğinde, Saray terk edilmiş ve harabe hâlindeydi. Sarayın boş salon ve bölümlerini gezinirken Pers şair Firdevsî'nin aşağıdaki mısralarını okuduğu rivayet edilir.
"Sezarların Sarayına, örümcekler ağlarını örmüşler,
Efrasiyab'ın kulelerinde bir baykuş ötüyor."
Osmanlı İmparatorluğu'nun erken yıllarında, Konstantinopolis'in yeniden inşası sırasında sarayın çoğu ortadan kalkmış olmasına rağmen, 20. yüzyılın başlarında Büyük Saray'ın bir kısmı gün yüzüne çıkmıştır. Ortaya çıkan bu kısımda, hapishane hücreleri, birçok büyük oda, büyük bir ihtimal türbe bulunmuştur. Günümüzde, İstanbul'da Büyük Saray'da üzerinde kazılar devam etmektedir. Toplam alanın bir çeyreği kazılmıştır. Ancak toplam alanın kazılması alanın bir kısmının Sultan Ahmet Camii ve onun etrafındaki binaların altında kalması nedeniyle mümkün değildir. Bulunan mozaiklerin çoğu Büyük Saray Mozaikleri Müzesi'nde sergilenmektedir.
Tanım
Saray, yarımadasının güneydoğu ucunda kurulmuş, Hipodrom ile Ayasofya arkasındadır. Âlimler için ayrılmış bir seri oda vardır, bu gelenek, sarayın halefi Topkapı Sarayı'nda da devam etmiştir. Sarayın toplam alanı 19,000 m2(200,000 feet kare)'den fazladır.
Saray'a ana giriş, "Augustaion" adı verilen tören alanında Halki Kapısı'ndandı. Augustaion, Ayasofya'nın güneyinde yer alıyordu, burada şehrin ana caddesi Mese Caddesi başlıyordu. Alanın doğusunda önce Senato binası olarak sonra Üniversite olarak hizmet gören Magnaura bulunuyordu, batısında ise Milyon taşı ve Zeuksippos Banyoları bulunuyordu. Halki Kapısından hemen sonra güneye doğru, saray muhafızlarının barakaları bulunuyordu (). Bu binalardan sonra kabul salonu, ondan sonra erken Bizans döneminde kraliyet yerleşimi olarak kullanılan Daphne Sarayı yer almaktaydı. İmparator'un yatak odası Octagon'u içermekteydi. Bir koridor, Daphne'den başlıyor Hipodrom'da bulunan İmparator Locası () ile sonlanıyordu. Ana taç odası Hrisotriklinos, İmparatorların özel saray şapeli ile birlikte II. Justinus tarafından yapılmış, I. Basileios tarafından genişletilmiş ve yenilenmiştir. Onun kuzeyinde İmparator Theofilos tarafından yaptırılmış Trikonhos (Triconchos) Sarayı yer alırdı, buradan yarım daire şeklinde "Sigma" adı verilen geçiş veren odaya açılırdı. Trikonhos'un doğusunda I. Basileios tarafından inşa edilmiş ve bolca süslenmiş 5 yaldızlı kubbesi ile Nea Ekklisia ("Yeni Kilise") bulunuyordu. Kilise İstanbul'un fethinden sonra da ayaktaydı, Osmanlı İmparatorluğu döneminde cephanelik olarak kullanılmış, 1490 yılında yıldırım düşmesi sonrası patlamıştır. Kilise ile deniz tarafındaki duvarlar arasında "Tzykanisterion" isimli polo sahası vardı.
Daha güneyde, ana komplekse ekli deniz kenarında Bukoleon Sarayı bulunuyordu. deniz tarafındaki duvarlara dahil olacak şekilde, İmparator Theofilos tarafından yaptırılmıştı. 13. yüzyıla kadar saray geniş şekilde kullanılmıştır. Özellikle 1204–1261 yılları arasında Latin İmparatorluğu döneminde Batı Avrupa'nın katolik imparatorları tarafından deniz kıyısındaki bu saray tercih edilmiştir. Deniz tarafındaki kapı olan Bukoleon, İmparatorluk limanına doğrudan giriş verirdi.
Kaynakça
- ^ Necipoğlu, Gülru (1991). Architecture, ceremonial, and power: The Topkapı Sarayı in the fifteenth and sixteenth centuries. Cambridge, Massachusetts: The MIT Press. s. 3. ISBN .
Diğer Kaynaklar
- Jonathan Bardill, The Great Palace of the Byzantine Emperors and the Walker Trust Excavations, In: , 12 (1999), pp. 216–230.
- Freely, John (2004). The Byzantine Monuments of Istanbul. Cambridge University Press. ISBN .
- Harris, Jonathan (2007). Constantinople: Capital of Byzantium. Hambledon Continuum, pp. 59-83. ISBN .
- Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN .
- Maguire, Henry (2004). Byzantine court culture from 829 to 1204. Dumbarton Oaks. ISBN .
- Cyril Mango: The Brazen house: a study of the vestibule of the Imperial Palace of Constantinople (Kopenhagen 1959).
- Cyril Mango: The Palace of Marina, the Poet Palladas and the Bath of Leo VI. In: E. Kypraiou (Hrsg.), Eufrosynon: Afieroma ston Manoli Hatzidaki (Athens 1991), pp. 321–330
- Cyril Mango: Ancient Spolia in the Great Palace of Constantinople. In: Byzantine East, Latin West: Art-Historical Studies in Honor of Kurt Weitzmann (Princeton 1995), pp. 645–649.
- Paspates, A. G. (2004) [1893]. The Great Palace of Constantinople. Kessinger Publishing. ISBN . 13 Haziran 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Eylül 2010.
- Westbrook, Nigel (21 Aralık 2007). "Great Palace in Constantinople". Encyclopedia of the Hellenic World, Constantinople. 10 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Eylül 2009.
Filmler
- (1997), Byzantium: The Lost Empire; ABTV/Ibis Films/The Learning Channel; 4 episodes; 209 minutes. (In Episode 3 ["Envy of the World"], presenter Romer strolls through Old Istanbul pointing out the few surviving fragments of the Great Palace and evoking its former glory.)
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Büyük Saray ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Byzantium 1200 | Great Palace 16 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Computer reconstruction
- Byzantium 1200 | Chalke7 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Gate of the Great Palace
- Arkitera - The Great Palace and Hippodrome of Constantinople
- Emporis - The Great Palace of Constantinople 12 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- International Herald Tribune 6 Aralık 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi "In Istanbul, luxury hotel amid Byzantine ruins stirs debate over Turkey's heritage" July 10, 2008
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Buyuk Saray Yunanca Mega Palation Mega Palation veya Kutsal Saray Latince Sacrum Palatium Yunanca Ieron Palation Ieron Palation Fatih yarimadasinin guneydogu ucunda kurulmus genis Bizans Imparatorlugu nun imparatorluk saray kompleksi Bizans imparatorlarinin kraliyet yerlesimi olarak 330 yilindan 1081 yilina kadar hizmet etmistir 690 yildan fazla imparatorluk yonetiminin merkezinde yer almistir Gunumuze cok az kalintisi kalmistir Buyuk SarayMega PalationSarayin bir yer mozaiginden bir parcaDiger ad lar Pier Great Palace IstanbulGenel bilgilerDurumYikilmisTurSarayAdresFatihSehirIstanbulUlke TurkiyeKoordinatlar41 00 23 K 28 58 40 D 41 00639 K 28 97778 D 41 00639 28 97778Baslama330 1693 yil once 330 Yenileme1261 762 yil once 1261 Yikilma1081 942 yil once 1081 Teknik ayrintilarBoyut19 000 m 200 000 feet kare Buyuk Saray dan bir payanda su anda Istanbul Arkeoloji Muzesi bahcesindedirTarihceI Konstantin Roma baskentini 330 yilinda Konstantinopolis e tasidiginda kendisi ve kendisinden sonra gelenler icin bir saray planladi Saray Hipodrom ile Ayasofya arasinda konumlandirildi Saray ozellikle I Justinianus ve Theofilos donemlerinde bircok kez yeniden yapilmis ya da genisletilmistir Komnenos hanedani tarafindan Blakernai Sarayi nin tercih edilmesi disinda erken 13 yuzyila kadar Buyuk Saray Sehrin ana yonetim ve toren merkezi olarak hizmet etti Dorduncu Hacli seferi sirasinda Saray I Bonifacio del Monferrato nun askerleri tarafindan yagmalanmistir Latin Imparatorlugu sirasinda Saray kullanilmaya devam edilse de para yoklugundan tamir ettirilememistir Son Latin imparatoru II Baodouin sarayin kursun catisini sokturup satmistir Daha sonra 1261 yilinda VIII Mihail Sehri tekrar geri aldiginda Saray cok kotu durumdaydi Palaiologus hanedani Sarayi terk edip Blakernai Sarayi ni kullanmislardir Sonucta Fatih Sultan Mehmed 1453 yilinda sehri fethettiginde Saray terk edilmis ve harabe halindeydi Sarayin bos salon ve bolumlerini gezinirken Pers sair Firdevsi nin asagidaki misralarini okudugu rivayet edilir Sezarlarin Sarayina orumcekler aglarini ormusler Efrasiyab in kulelerinde bir baykus otuyor Osmanli Imparatorlugu nun erken yillarinda Konstantinopolis in yeniden insasi sirasinda sarayin cogu ortadan kalkmis olmasina ragmen 20 yuzyilin baslarinda Buyuk Saray in bir kismi gun yuzune cikmistir Ortaya cikan bu kisimda hapishane hucreleri bircok buyuk oda buyuk bir ihtimal turbe bulunmustur Gunumuzde Istanbul da Buyuk Saray da uzerinde kazilar devam etmektedir Toplam alanin bir ceyregi kazilmistir Ancak toplam alanin kazilmasi alanin bir kisminin Sultan Ahmet Camii ve onun etrafindaki binalarin altinda kalmasi nedeniyle mumkun degildir Bulunan mozaiklerin cogu Buyuk Saray Mozaikleri Muzesi nde sergilenmektedir TanimSagda Buyuk Saray Kompleksini gosteren Istanbul un torensel ve yonetimsel kalbinin haritasi Saray yarimadasinin guneydogu ucunda kurulmus Hipodrom ile Ayasofya arkasindadir Alimler icin ayrilmis bir seri oda vardir bu gelenek sarayin halefi Topkapi Sarayi nda da devam etmistir Sarayin toplam alani 19 000 m2 200 000 feet kare den fazladir Saray a ana giris Augustaion adi verilen toren alaninda Halki Kapisi ndandi Augustaion Ayasofya nin guneyinde yer aliyordu burada sehrin ana caddesi Mese Caddesi basliyordu Alanin dogusunda once Senato binasi olarak sonra Universite olarak hizmet goren Magnaura bulunuyordu batisinda ise Milyon tasi ve Zeuksippos Banyolari bulunuyordu Halki Kapisindan hemen sonra guneye dogru saray muhafizlarinin barakalari bulunuyordu Bu binalardan sonra kabul salonu ondan sonra erken Bizans doneminde kraliyet yerlesimi olarak kullanilan Daphne Sarayi yer almaktaydi Imparator un yatak odasi Octagon u icermekteydi Bir koridor Daphne den basliyor Hipodrom da bulunan Imparator Locasi ile sonlaniyordu Ana tac odasi Hrisotriklinos Imparatorlarin ozel saray sapeli ile birlikte II Justinus tarafindan yapilmis I Basileios tarafindan genisletilmis ve yenilenmistir Onun kuzeyinde Imparator Theofilos tarafindan yaptirilmis Trikonhos Triconchos Sarayi yer alirdi buradan yarim daire seklinde Sigma adi verilen gecis veren odaya acilirdi Trikonhos un dogusunda I Basileios tarafindan insa edilmis ve bolca suslenmis 5 yaldizli kubbesi ile Nea Ekklisia Yeni Kilise bulunuyordu Kilise Istanbul un fethinden sonra da ayaktaydi Osmanli Imparatorlugu doneminde cephanelik olarak kullanilmis 1490 yilinda yildirim dusmesi sonrasi patlamistir Kilise ile deniz tarafindaki duvarlar arasinda Tzykanisterion isimli polo sahasi vardi Daha guneyde ana komplekse ekli deniz kenarinda Bukoleon Sarayi bulunuyordu deniz tarafindaki duvarlara dahil olacak sekilde Imparator Theofilos tarafindan yaptirilmisti 13 yuzyila kadar saray genis sekilde kullanilmistir Ozellikle 1204 1261 yillari arasinda Latin Imparatorlugu doneminde Bati Avrupa nin katolik imparatorlari tarafindan deniz kiyisindaki bu saray tercih edilmistir Deniz tarafindaki kapi olan Bukoleon Imparatorluk limanina dogrudan giris verirdi Kaynakca Necipoglu Gulru 1991 Architecture ceremonial and power The Topkapi Sarayi in the fifteenth and sixteenth centuries Cambridge Massachusetts The MIT Press s 3 ISBN 0 262 14050 0 Diger Kaynaklar Jonathan Bardill The Great Palace of the Byzantine Emperors and the Walker Trust Excavations In 12 1999 pp 216 230 Freely John 2004 The Byzantine Monuments of Istanbul Cambridge University Press ISBN 978 0 521 77257 0 Harris Jonathan 2007 Constantinople Capital of Byzantium Hambledon Continuum pp 59 83 ISBN 978 1 84725 179 4 Alexander Kazhdan Ed 1991 The Oxford Dictionary of Byzantium Ingilizce Oxford ve New York Oxford University Press ISBN 0 19 504652 8 Maguire Henry 2004 Byzantine court culture from 829 to 1204 Dumbarton Oaks ISBN 978 0884023081 Cyril Mango The Brazen house a study of the vestibule of the Imperial Palace of Constantinople Kopenhagen 1959 Cyril Mango The Palace of Marina the Poet Palladas and the Bath of Leo VI In E Kypraiou Hrsg Eufrosynon Afieroma ston Manoli Hatzidaki Athens 1991 pp 321 330 Cyril Mango Ancient Spolia in the Great Palace of Constantinople In Byzantine East Latin West Art Historical Studies in Honor of Kurt Weitzmann Princeton 1995 pp 645 649 Paspates A G 2004 1893 The Great Palace of Constantinople Kessinger Publishing ISBN 0766196178 13 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Eylul 2010 Westbrook Nigel 21 Aralik 2007 Great Palace in Constantinople Encyclopedia of the Hellenic World Constantinople 10 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Eylul 2009 Filmler 1997 Byzantium The Lost Empire ABTV Ibis Films The Learning Channel 4 episodes 209 minutes In Episode 3 Envy of the World presenter Romer strolls through Old Istanbul pointing out the few surviving fragments of the Great Palace and evoking its former glory Dis baglantilarWikimedia Commons ta Buyuk Saray ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Byzantium 1200 Great Palace 16 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Computer reconstruction Byzantium 1200 Chalke7 Mayis 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gate of the Great Palace Arkitera The Great Palace and Hippodrome of Constantinople Emporis The Great Palace of Constantinople 12 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde International Herald Tribune 6 Aralik 2012 tarihinde Archive is sitesinde arsivlendi In Istanbul luxury hotel amid Byzantine ruins stirs debate over Turkey s heritage July 10 2008