Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hırvatistan tarihi bugünkü Hırvatistan topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.
Orta Çağ
Hırvatlar Balkanlar'daki diğer Slavlar gibi 7. yüzyılda bulundukları topraklara yerleştiler. Aşağı Panonya ve Kıyı Panonyası adındaki iki düklük kurdular. Hırvatların birçoğu 9. yüzyılda Hristiyan oldular.
Hırvatların ilk kralı Tomislav (910-928) iki düklüğü birleştirerek Hırvat Krallığını kurdu ve 925 yılında taç giydi. Bulgar kralı I. Simeon'u yenerek sınırlarını genişletti. Hırvat kralı IV. Petar Krešimir (1058-1074) döneminde Hırvat Krallığı en geniş sınırlarına ulaştı. Son Hırvat kralı II. Stjepan'ın 1091 yılında ölümünden sonra Hırvatistan toprakları Macar kralı I. László tarafından işgal edildi.
1493 yılında Bosna Beylerbeyi Hadım Yakup Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu İstirya'ya girdi. Hırvat komutanı Mirko Derenčin'in ordularını Kırbova Savaşı'nda ağır bir yenilgiye uğrattı (Krbava Muharebesi). Macaristan 1526 yılındaki Mohaç Muharebesi'nde yenildikten sonra Hırvatlar Habsburgların egemenliği altına girdiler.
Osmanlı ve Avusturya dönemleri
16. yüzyılda Osmanlılar Hırvatistan'ın büyük bir bölümünü ele geçirdiler. Slavonya, Batı Bosna ve Lika Osmanlılara geçti. 1566 yılında 6. Macaristan Seferine çıkan Kanuni Sultan Süleyman'ın orduları Hırvat komutan Nikola Šubić Zrinski tarafından savunulan Zigetvar kalesini kuşattılar. Zigetvar Savaşı olarak bilinen bu kuşatma sırasında Osmanlılar çok kayıp verdi ama kale Osmanlıların eline geçti. 1592 yılında Hırvat asıllı bir Bosnalı olan Osmanlı kumandanı Hasan Paşa (Predojević) Bihać kentini ele geçirdi.
17. yüzyılda boyunca Avusturyalılar Hırvatistan topraklarını almak için çok uğraştılar ama başarılı olamadılar. Osmanlılarla Avusturyalılar arasında 1664 yılında imzalanan Vasvar Antlaşması Hırvat topraklarının Osmanlı Devletinde kaldığını kabul ediyordu. Ancak 1683 yılında II. Viyana Kuşatmasının başarısız olmasından sonra Osmanlı Devleti'nin şansı değişti. 1699 yılına kadar süren Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşlarını kaybeden Osmanlı Devleti Hırvatistan'ın Dalmaçya kıyılarını Venedik Cumhuriyeti'ne bırakmak zorunda kaldı.
19. yüzyıl boyunca Hırvatistan topraklarının çoğu Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun bir parçasıydı. Bu dönemde Hırvatlar Alman ve Macar kültürlerinin baskısı altında yaşadılar. Buna karşılık Hırvatlar arasında Güney Slavları (Sırplar, Hırvatlar, Slovenler ve Boşnaklar) bir bayrak altında toplamayı amaçlayan Yugoslav hareketi güç kazandı.
Yugoslavya dönemi
I. Dünya Savaşı'nın bitmesinden kısa bir süre önce Hırvat Meclisi Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'ndan ayrılma kararı aldı. Savaşın bitmesinden sonra da Hırvatların katılımıyla 1 Aralık 1918 tarihinde Yugoslavya Krallığı (Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı) kuruldu. Yugoslavya kurulduğu tarihten başlayarak içinde barındırdığı etnik grupların çatışmalarına sahne oldu. Yugoslavya'dan ayrılmak isteyen bazı Hırvatlar faşist eğilimli Ustaşa örgütünü kurarak terör eylemlerine giriştiler. 9 Ekim 1934'te Karacorceviç Hanedanından gelen Yugoslavya kralı I. Aleksandar bir Ustaşa militanı tarafından Fransa'da suikast sonucu öldürüldü.
II. Dünya Savaşı başlayınca Yugoslavya komşularının tersine Mihver Devletlerine katılmadı. 1941 yılında Nazi Almanyası tarafından işgal edildi ve kısa bir süre içinde teslim olarak birkaç parçaya bölündü. Son Yugoslavya kralı II. Petar Londra'ya kaçtı. Slovenya'nın büyük bölümü ve Banat doğrudan Almanya'ya bağlandı. İtalya daha önce hak iddia ettiği Slovenya'nın güneyi ile Dalmaçya'nın önemli bir bölümünü aldı. Karadağ'ı işgal eden İtalyan birlikleri göstermelik bir meclisle bağımsızlık ilan etti. Kosova Arnavutluk'a verildi. Vojvodina'nın büyük bölümü Macarlarca ilhak edildi. Sınırları iyice daralan Sırbistan'da kukla bir rejim başa geçirildi. Sırbistan ve Makedonya'nın geri kalan kesimi Bulgaristan'a bırakıldı.
İşgalin başlangıcından dört gün sonra 10 Nisan 1941'de Zagreb'de bir Hırvatistan Bağımsız Devleti'nin kurulduğu ilan edildi. Bu devlet İtalya, Almanya ve Vatikan tarafından hemen tanındı. Devlet, Slavonya, Krayina, Bosna-Hersek, Srem ve Dalmaçya'nın bir bölümünü içine alıyordu. NDH'nın başına da Ustaşa örgütünün lideri olan Ante Paveliç getirildi. Ustaşa birlikleri sivil Sırplara, Yahudilere ve Çingenelere karşı sistemli bir soykırım yürüttüler. Nazilerden ilham alarak kurdukları toplama kamplarında, Nazileri bile rahatsız edecek bir şiddet politikası izliyorlardı. (Detaylı bilgi için: İkinci Dünya Savaşı döneminde Sırp soykırımı, (Hırvatistan'da Holokost))
Faşizme karşı halk arasında başlayan direniş hareketleri iki grupta toplanıyordu: Birisi işgalden önce Yugoslavya Ordusunda görevli olan Albay Draža Mihailović 'in önderliğinde kurulan ve Çetnikler olarak bilinen çetelerdi. Diğeri ise Josip Broz Tito yönetimindeki Yugoslavya Komünist Partisi'nin Temmuz 1941'de başlattığı silahlı ayaklanma hareketiydi. Kendilerine Partizan adı veren bu kuvvetler Sovyet birliklerinin ortak harekâtıyla Ekim 1944'te Belgrad'ı ele geçirdi.
Çetnikleri de yenerek Yugoslavya'ya hakim olan Partizanlar 2 Aralık 1945'te Demokratik Yugoslavya Federasyonu'nun kurulduğunu ilan ettiler. 1946 yılında ülkenin adı Yugoslavya Federal Halk Cumhuriyeti, 1963'te de Sosyalist Federal Yugoslavya Cumhuriyeti olarak değiştirildi. Soğuk Savaş yıllarında Tito'nun önderliğindeki Yugoslavya diğer Doğu Bloku ülkelerine göre SSCB'den daha bağımsız bir siyaset izledi. 1990'ların başında Doğu Bloku'nda başlayan çözülme Yugoslavya'yı da etkiledi. Slovenya, Hırvatistan, Kuzey Makedonya ve Bosna-Hersek'te bağımsızlık talepleri ortaya çıktı.
Yakın tarih
1991 yılında Hırvatistan'daki Sırplar Krajina Cumhuriyeti adı altında ayrılıkçı bir cumhuriyet ilan ettiler. 19 Mayıs 1991 tarihinde Hırvatistan'ın geleceği konusunda Sırpların boykot ettiği bir referandum yapıldı ve nüfusun %95'i Hırvatistan'ın bağımsız olmasını desteklemesiyle sonuçlandı. Bu karar üzerinde Sırbistan Hırvatistan'a saldırıya geçti. Ekim ayında Sırpların Dubrovnik kentini kuşatması üzerine Avrupa Birliği Sırbistan'a ambargo koydu. Bu sırada Bosna-Hersek bağımsızlığını ilan etmeye hazırlanıyordu. Sırbistan dikkatini Bosna'ya çevirdi ve Hırvatistan'la barış yapmaya razı oldu. 1992 yılının Ocak ayında Birleşmiş Milletler'in aracılığıyla bir barış antlaşması imzalandı. 22 Mayıs 1992 tarihinde de Hırvatistan Birleşmiş Milletler'e üye oldu.
Sırbistan devlet başkanı Slobodan Miloseviç Bosna-Hersek'teki ayrılıkçı Sırpları kışkırtarak 1992-1995 yılları arasında devam eden Bosna Savaşı'nı körükledi. Hırvatistan Bosna-Hersek'teki Boşnak-Hırvat koalisyonunu destekledi. Nihayet uluslararası baskılar sonucu Bosna-Hersek devlet başkanı İzzetbegoviç, Hırvatistan devlet başkanı Tudjman ve Sırbistan devlet başkanı Miloseviç anlaşma masasına oturdular. 21 Kasım 1995'te Dayton Antlaşması kabul edildi. 14 Aralık 1995'te bu antlaşmanın son halinin imzalanmasıyla birlikte Bosna Savaşı son bulmuş oldu.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hirvatistan tarihi bugunku Hirvatistan topraklarinin tarih oncesi donemlerden gunumuze kadar uzanan tarihini kapsar Hirvat sinirlarinin gelistirilmesiOrta CagKral Tomislav in tac giyme toreni Hirvatlar Balkanlar daki diger Slavlar gibi 7 yuzyilda bulunduklari topraklara yerlestiler Asagi Panonya ve Kiyi Panonyasi adindaki iki dukluk kurdular Hirvatlarin bircogu 9 yuzyilda Hristiyan oldular Hirvatlarin ilk krali Tomislav 910 928 iki duklugu birlestirerek Hirvat Kralligini kurdu ve 925 yilinda tac giydi Bulgar krali I Simeon u yenerek sinirlarini genisletti Hirvat krali IV Petar Kresimir 1058 1074 doneminde Hirvat Kralligi en genis sinirlarina ulasti Son Hirvat krali II Stjepan in 1091 yilinda olumunden sonra Hirvatistan topraklari Macar krali I Laszlo tarafindan isgal edildi 1493 yilinda Bosna Beylerbeyi Hadim Yakup Pasa komutasindaki Osmanli ordusu Istirya ya girdi Hirvat komutani Mirko Derencin in ordularini Kirbova Savasi nda agir bir yenilgiye ugratti Krbava Muharebesi Macaristan 1526 yilindaki Mohac Muharebesi nde yenildikten sonra Hirvatlar Habsburglarin egemenligi altina girdiler Osmanli ve Avusturya donemleriZigetvar Savasi nda Hirvat komutan Nikola Subic Zrinski 16 yuzyilda Osmanlilar Hirvatistan in buyuk bir bolumunu ele gecirdiler Slavonya Bati Bosna ve Lika Osmanlilara gecti 1566 yilinda 6 Macaristan Seferine cikan Kanuni Sultan Suleyman in ordulari Hirvat komutan Nikola Subic Zrinski tarafindan savunulan Zigetvar kalesini kusattilar Zigetvar Savasi olarak bilinen bu kusatma sirasinda Osmanlilar cok kayip verdi ama kale Osmanlilarin eline gecti 1592 yilinda Hirvat asilli bir Bosnali olan Osmanli kumandani Hasan Pasa Predojevic Bihac kentini ele gecirdi 17 yuzyilda boyunca Avusturyalilar Hirvatistan topraklarini almak icin cok ugrastilar ama basarili olamadilar Osmanlilarla Avusturyalilar arasinda 1664 yilinda imzalanan Vasvar Antlasmasi Hirvat topraklarinin Osmanli Devletinde kaldigini kabul ediyordu Ancak 1683 yilinda II Viyana Kusatmasinin basarisiz olmasindan sonra Osmanli Devleti nin sansi degisti 1699 yilina kadar suren Osmanli Kutsal Ittifak Savaslarini kaybeden Osmanli Devleti Hirvatistan in Dalmacya kiyilarini Venedik Cumhuriyeti ne birakmak zorunda kaldi 19 yuzyil boyunca Hirvatistan topraklarinin cogu Avusturya Macaristan Imparatorlugu nun bir parcasiydi Bu donemde Hirvatlar Alman ve Macar kulturlerinin baskisi altinda yasadilar Buna karsilik Hirvatlar arasinda Guney Slavlari Sirplar Hirvatlar Slovenler ve Bosnaklar bir bayrak altinda toplamayi amaclayan Yugoslav hareketi guc kazandi Yugoslavya donemiI Dunya Savasi nin bitmesinden kisa bir sure once Hirvat Meclisi Avusturya Macaristan Imparatorlugu ndan ayrilma karari aldi Savasin bitmesinden sonra da Hirvatlarin katilimiyla 1 Aralik 1918 tarihinde Yugoslavya Kralligi Sirp Hirvat ve Sloven Kralligi kuruldu Yugoslavya kuruldugu tarihten baslayarak icinde barindirdigi etnik gruplarin catismalarina sahne oldu Yugoslavya dan ayrilmak isteyen bazi Hirvatlar fasist egilimli Ustasa orgutunu kurarak teror eylemlerine giristiler 9 Ekim 1934 te Karacorcevic Hanedanindan gelen Yugoslavya krali I Aleksandar bir Ustasa militani tarafindan Fransa da suikast sonucu olduruldu II Dunya Savasi baslayinca Yugoslavya komsularinin tersine Mihver Devletlerine katilmadi 1941 yilinda Nazi Almanyasi tarafindan isgal edildi ve kisa bir sure icinde teslim olarak birkac parcaya bolundu Son Yugoslavya krali II Petar Londra ya kacti Slovenya nin buyuk bolumu ve Banat dogrudan Almanya ya baglandi Italya daha once hak iddia ettigi Slovenya nin guneyi ile Dalmacya nin onemli bir bolumunu aldi Karadag i isgal eden Italyan birlikleri gostermelik bir meclisle bagimsizlik ilan etti Kosova Arnavutluk a verildi Vojvodina nin buyuk bolumu Macarlarca ilhak edildi Sinirlari iyice daralan Sirbistan da kukla bir rejim basa gecirildi Sirbistan ve Makedonya nin geri kalan kesimi Bulgaristan a birakildi Isgalin baslangicindan dort gun sonra 10 Nisan 1941 de Zagreb de bir Hirvatistan Bagimsiz Devleti nin kuruldugu ilan edildi Bu devlet Italya Almanya ve Vatikan tarafindan hemen tanindi Devlet Slavonya Krayina Bosna Hersek Srem ve Dalmacya nin bir bolumunu icine aliyordu NDH nin basina da Ustasa orgutunun lideri olan Ante Pavelic getirildi Ustasa birlikleri sivil Sirplara Yahudilere ve Cingenelere karsi sistemli bir soykirim yuruttuler Nazilerden ilham alarak kurduklari toplama kamplarinda Nazileri bile rahatsiz edecek bir siddet politikasi izliyorlardi Detayli bilgi icin Ikinci Dunya Savasi doneminde Sirp soykirimi Hirvatistan da Holokost Josip Broz Tito Fasizme karsi halk arasinda baslayan direnis hareketleri iki grupta toplaniyordu Birisi isgalden once Yugoslavya Ordusunda gorevli olan Albay Draza Mihailovic in onderliginde kurulan ve Cetnikler olarak bilinen cetelerdi Digeri ise Josip Broz Tito yonetimindeki Yugoslavya Komunist Partisi nin Temmuz 1941 de baslattigi silahli ayaklanma hareketiydi Kendilerine Partizan adi veren bu kuvvetler Sovyet birliklerinin ortak harekatiyla Ekim 1944 te Belgrad i ele gecirdi Cetnikleri de yenerek Yugoslavya ya hakim olan Partizanlar 2 Aralik 1945 te Demokratik Yugoslavya Federasyonu nun kuruldugunu ilan ettiler 1946 yilinda ulkenin adi Yugoslavya Federal Halk Cumhuriyeti 1963 te de Sosyalist Federal Yugoslavya Cumhuriyeti olarak degistirildi Soguk Savas yillarinda Tito nun onderligindeki Yugoslavya diger Dogu Bloku ulkelerine gore SSCB den daha bagimsiz bir siyaset izledi 1990 larin basinda Dogu Bloku nda baslayan cozulme Yugoslavya yi da etkiledi Slovenya Hirvatistan Kuzey Makedonya ve Bosna Hersek te bagimsizlik talepleri ortaya cikti Yakin tarihHirvatistan devlet baskani Franjo Tudman 1991 yilinda Hirvatistan daki Sirplar Krajina Cumhuriyeti adi altinda ayrilikci bir cumhuriyet ilan ettiler 19 Mayis 1991 tarihinde Hirvatistan in gelecegi konusunda Sirplarin boykot ettigi bir referandum yapildi ve nufusun 95 i Hirvatistan in bagimsiz olmasini desteklemesiyle sonuclandi Bu karar uzerinde Sirbistan Hirvatistan a saldiriya gecti Ekim ayinda Sirplarin Dubrovnik kentini kusatmasi uzerine Avrupa Birligi Sirbistan a ambargo koydu Bu sirada Bosna Hersek bagimsizligini ilan etmeye hazirlaniyordu Sirbistan dikkatini Bosna ya cevirdi ve Hirvatistan la baris yapmaya razi oldu 1992 yilinin Ocak ayinda Birlesmis Milletler in araciligiyla bir baris antlasmasi imzalandi 22 Mayis 1992 tarihinde de Hirvatistan Birlesmis Milletler e uye oldu Sirbistan devlet baskani Slobodan Milosevic Bosna Hersek teki ayrilikci Sirplari kiskirtarak 1992 1995 yillari arasinda devam eden Bosna Savasi ni korukledi Hirvatistan Bosna Hersek teki Bosnak Hirvat koalisyonunu destekledi Nihayet uluslararasi baskilar sonucu Bosna Hersek devlet baskani Izzetbegovic Hirvatistan devlet baskani Tudjman ve Sirbistan devlet baskani Milosevic anlasma masasina oturdular 21 Kasim 1995 te Dayton Antlasmasi kabul edildi 14 Aralik 1995 te bu antlasmanin son halinin imzalanmasiyla birlikte Bosna Savasi son bulmus oldu