Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
III. Béla (Macarca: III. Béla, Hırvatça: III. Bela, Slovence: III. Belo) (yaklaşık 1148 - 23 Nisan 1196) Macaristan kralı ve 1172-1196 yılları arası Hırvatistan kralı. Bizans İmparatoru I. Manuil'in sarayında, Manuil'in oğlu doğana kadar, Bizans İmparatorluğu'nun gelecekteki imparatoru olacağı planıyla eğitim görmüştür.
| III. Béla | |
|---|---|
 | |
| Macaristan ve Hırvatistan kralı | |
| Hüküm süresi | 4 Mart 1172 - 23 Nisan 1196 |
| Önce gelen | III. István |
| Sonra gelen | Emerik |
| Doğum | 1148 |
| Ölüm | 23 Nisan 1196 |
| Eş(ler)i | Antakyalı Agnes Fransalı Marguerite |
| Hanedan | Árpád Hanedanı |
| Babası | II. Géza |
| Annesi | Eufrozina |
Béla, Macaristan'ın en güçlü ve döneminin en zengin hükümdarlarından biridir. Béla'nın, yılda 23 ton saf gümüş geliri vardı. Bu Fransa Kralı için 17 ton, İngiliz Kralı için ise yarısıydı.
Erken Yıllar
Macaristan Kralı II. Géza ile Eufrozina'nin ikinci oğludur. 1161 yılında, babası onu Hırvatistan ve Dalmaçya dükü yaptı. 31 Mayıs 1162 tarihinde babasının ölümünden sonra Kral olan erkek kardeşi III. István'da bunu devam ettirdi.
Despot Aleksios
1164 yılında, Bizans İmparatoru I. Manuil, III. István ile bir anlaşmaya vardı. Bu anlaşmaya göre, Béla, Konstantinopolis'e imparatorluk sarayında eğitim görmek üzere gönderilmiştir. Meşru bir erkek evladı olmayan İmparator, Béla'yı kızı Maria Komnini ile evlendirip, geleceğin imparatoru yapmak istiyordu. Béla'ya, yunanca Aleksios ismini ve imparatordan sonra en yüksek unvan olan despot unvanı verildi.
1164 ve 1165 yıllarında, Béla, İmparator I. Manuil'in baba toprağı Macaristan'a karşı yürüttüğü sefere katıldı. IIII. István, Hırvatistan, Dalmaçya ve Sirem illerinin yönetimini Manuil'e verdi. 1165 yılı sonbaharında, Manuil, Béla ve kızını kendi varisleri ilan etti. 1166 yılının başında Manuil ve Béla, Konstantinopolis'te Bizans Kilisesi Synod toplantısına beraber başkanlık ettiler.
Manuil ikinci karısı Antakyalı Maria, Aleksios'u 1166 yılında doğurdu, Béla'nın Maria ile olan nişanı iptal edildi. Béla, aynı zamanda unvanında kaybedip, daha düşük Caesar unvanı aldı. Fakat Manuil, karısının üvey kızkardeşi Agnes ile evliliğini ayarlayarak kendisi ile bacanak oldu.
Onların bu evliliğinden sonra, Béla ve karısı Kudüs'e hacca gittiler. Orada, Hospitalier Şövalyeleri'ne bağışta bulundu.
Macaristan'a dönüşü
Ağabeyi III. István, çocuksuz olarak 4 Mart 1172 tarihinde ölünce, Béla, Macaristan tahtı için en doğru aday oldu. Fakat annesi Eufrozina ile bazı baronlar, onun daha genç kardeşi Prens Géza'yı tercih ettiler. Béla, İmparator Manuil ile onun ve oğlu Aleksios'un hükümdarlığında hiç saldırmayacağı sözüne karşılık yüklü bir para aldı.
Béla, Macaristan'a vardığında, Estergon başpiskoposu Lukas, elçilerine verilen hediyeleri dini görevinin satın alınması olarak addedip tac giydirmeyi reddetti. Böylece, Béla, Papa III. Aleksander'dan yardım istedi. Papanın yetkili kıldığı Kalocsa başpiskoposu 13 Ocak 1173 tarihinde Béla'ya tac giydirdi.
Tac giydikten sonra, Béla, kardeşini tutukladı ancak kardeşi Géza kaçmayı başarıp Avusturya'ya sığındı. Avusturya dükü II. Henry, Géza'yı iade etmedi. Béla, Bohemya Dükü II. Sobeslav ile ittifak yaptı ve Avusturya'ya saldırdı. Kutsal Roma İmparatoru Friedrich Barbarossa'ya sığınmak istedi ama Çekler tarafından tutuklanıp, Béla'ya teslim edildi. 1178 yılında, Avusturya dükünün saldırılarına karşılık, Bohemya Dükünden yardım aldı.
İç Politikaları
Béla, Krallığının yönetiminde bir değişiklik yaparak, kral ile tartışılan tüm konuların sonucu oluşan emirlerin yazılı olmasını sağladı. Bu karar, Macaristan'da Kraliyetin kurumlaşmasını sağladı. 1179 yılında, Kalocsa başpiskoposu András ona hakaret etti, Estergon başpiskoposu Lukas'ı ikna ederek, piskoposluk emlaklarına el koydu. Papa III. Aleksander'ın araya girmesi ile başpiskopos ile uzlaştı.
Genişleme
24 Eylül 1180 tarihinde Bizans İmparatoru I. Manuil'in ölümünden sonra, Béla, Hırvatistan, Dalmaçya ve Srem illerini geri aldı. Aynı yıl Zadar şehri Venedik'e olan bağlılığını bozup Béla'nın hükümdarlığını kabul etti.
Béla, Bizans İmparatorluğu elinde olan Belgrad, Braničevo Bölgesi ve Morava Nehri vadisini elde etti. 1185 yılında, Béla'nın kızı Margaret ile evlenen yeni imparator II. İsaakios ile barış yaptı ve Morava Nehri vadisini çeyiz olarak iade etti.
Karısının ölümünden sonra İmparator I. Manuil'in yeğeni Theodora Comnene ile evlenmek istedi ama Bizans kilisesi bu evliliğe izin vermedi. Bunun üzerine 1186 yılında Fransa Kralı II. Filip'in kızkardeşi Fransalı Margaret ile evlendi. Margaret, İngiltere Kralı II. Henry'nin en büyük oğlunun dul eşiydi.
1188 yılında, Halych Prensi II. Vladimir Yaroslavich kendi yöneticileri tarafından tahtan alındı ve Béla'nın sarayına sığındı. Orduları ile Halych'e saldırdı ve ele geçirdi. Fakat, prensliğin yönetimini ikinci oğlu IAndrás'a verdi, Prens Vladimir'i tutukladı.
31 Mayıs 1189 tarihinde, Kutsal topraklara Üçüncü Haçlı seferi düzenleyen Kutsal Roma İmparatoru Friedrich Barbarossa'yı karşıladı. İmparatorun isteği ile, kardeşi Géza'yı serbest bıraktı. Géza, serbest kalınca Bizans İmparatorluğu'na gitti.
Anlaşmazlığa düşen II. İsaakios ile Friedrich arasında arabulucu oldu. Bu arada, Vladimir kaçtı ve prensliğini yeniden kurdu.
1191 yılının sonbaharında, damadı imparator II. İsaakios ile buluştu ve ona Sırpların hükümdarı Stefan Nemanja karşı yardım etti.
Ölümünden önce, Kutsal topraklara yapılacak bir Haçlı seferine önderlik yapmak için yemin etti.
Evlilik ve Çocukları
#1. yaklaşık 1170: Antakyalı Agnes (1154 - yaklaşık 1184), Antakya Prensi Châtillonlı Raynald ile Antakyalı Konstans'ın kızı
- Kral Emerik (1174 - 1204)
- Margaret (1175 - 1223), önce II. İsaakios'un sonra Kral I. Bonifacio del Monferrato ve en son Saint-Omerli Nicolas'ın karısı.
- Kral II. András (yaklaşık 1177 - 21 Eylül 1235)
- Konstans (yaklaşık 1180 - 6 Aralık 1240), Bohemya Kralı I. Ottokar'ın karısı
#2. 1185/1186: Fransalı Marguerite (1158 - 10 Eylül 1197'den sonra), Fransa Kralı II. Filip'in kızkardeşi, VII. Louis'in kızı.
Kaynakça
- Özel
- ^ Béla III. (2009). In Encyclopædia Britannica. Retrieved 19 April 2009, from Encyclopædia Britannica Online: http://www.britannica.com/EBchecked/topic/59035/Bela-III 1 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ A concise history of Hungary - Google Books. Books.google.co.uk. 12 Kasım 2012 tarihinde kaynağından .
- Genel
- Kristó Gyula - Makk Ferenc: Az Árpád-ház uralkodói (IPC Könyvek, 1996)
- Korai Magyar Történeti Lexikon (9-14. század), főszerkesztő: Kristó Gyula, szerkesztők: Engel Pál és Makk Ferenc (Akadémiai Kiadó, Budapest, 1994)
- Ostrogorskiy, Georgiy. History of the Byzantine State, 1986
- Magyarország Történeti Kronológiája I. - A kezdetektől 1526-ig, főszerkesztő: Benda Kálmán (Akadémiai Kiadó, Budapest, 1981)
![image]()
Bain, Robert Nisbet (1911). "Bela III.". Encyclopædia Britannica. 3 (11. bas.). s. 662.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
III Bela Macarca III Bela Hirvatca III Bela Slovence III Belo yaklasik 1148 23 Nisan 1196 Macaristan krali ve 1172 1196 yillari arasi Hirvatistan krali Bizans Imparatoru I Manuil in sarayinda Manuil in oglu dogana kadar Bizans Imparatorlugu nun gelecekteki imparatoru olacagi planiyla egitim gormustur III BelaMacaristan ve Hirvatistan kraliHukum suresi4 Mart 1172 23 Nisan 1196Once gelenIII IstvanSonra gelenEmerikDogum1148Olum23 Nisan 1196Es ler iAntakyali Agnes Fransali MargueriteHanedanArpad HanedaniBabasiII GezaAnnesiEufrozina Bela Macaristan in en guclu ve doneminin en zengin hukumdarlarindan biridir Bela nin yilda 23 ton saf gumus geliri vardi Bu Fransa Krali icin 17 ton Ingiliz Krali icin ise yarisiydi Erken YillarMacaristan Krali II Geza ile Eufrozina nin ikinci ogludur 1161 yilinda babasi onu Hirvatistan ve Dalmacya duku yapti 31 Mayis 1162 tarihinde babasinin olumunden sonra Kral olan erkek kardesi III Istvan da bunu devam ettirdi Despot Aleksios1164 yilinda Bizans Imparatoru I Manuil III Istvan ile bir anlasmaya vardi Bu anlasmaya gore Bela Konstantinopolis e imparatorluk sarayinda egitim gormek uzere gonderilmistir Mesru bir erkek evladi olmayan Imparator Bela yi kizi Maria Komnini ile evlendirip gelecegin imparatoru yapmak istiyordu Bela ya yunanca Aleksios ismini ve imparatordan sonra en yuksek unvan olan despot unvani verildi 1164 ve 1165 yillarinda Bela Imparator I Manuil in baba topragi Macaristan a karsi yuruttugu sefere katildi IIII Istvan Hirvatistan Dalmacya ve Sirem illerinin yonetimini Manuil e verdi 1165 yili sonbaharinda Manuil Bela ve kizini kendi varisleri ilan etti 1166 yilinin basinda Manuil ve Bela Konstantinopolis te Bizans Kilisesi Synod toplantisina beraber baskanlik ettiler Manuil ikinci karisi Antakyali Maria Aleksios u 1166 yilinda dogurdu Bela nin Maria ile olan nisani iptal edildi Bela ayni zamanda unvaninda kaybedip daha dusuk Caesar unvani aldi Fakat Manuil karisinin uvey kizkardesi Agnes ile evliligini ayarlayarak kendisi ile bacanak oldu Onlarin bu evliliginden sonra Bela ve karisi Kudus e hacca gittiler Orada Hospitalier Sovalyeleri ne bagista bulundu Macaristan a donusuAgabeyi III Istvan cocuksuz olarak 4 Mart 1172 tarihinde olunce Bela Macaristan tahti icin en dogru aday oldu Fakat annesi Eufrozina ile bazi baronlar onun daha genc kardesi Prens Geza yi tercih ettiler Bela Imparator Manuil ile onun ve oglu Aleksios un hukumdarliginda hic saldirmayacagi sozune karsilik yuklu bir para aldi Bela Macaristan a vardiginda Estergon baspiskoposu Lukas elcilerine verilen hediyeleri dini gorevinin satin alinmasi olarak addedip tac giydirmeyi reddetti Boylece Bela Papa III Aleksander dan yardim istedi Papanin yetkili kildigi Kalocsa baspiskoposu 13 Ocak 1173 tarihinde Bela ya tac giydirdi Tac giydikten sonra Bela kardesini tutukladi ancak kardesi Geza kacmayi basarip Avusturya ya sigindi Avusturya duku II Henry Geza yi iade etmedi Bela Bohemya Duku II Sobeslav ile ittifak yapti ve Avusturya ya saldirdi Kutsal Roma Imparatoru Friedrich Barbarossa ya siginmak istedi ama Cekler tarafindan tutuklanip Bela ya teslim edildi 1178 yilinda Avusturya dukunun saldirilarina karsilik Bohemya Dukunden yardim aldi Ic PolitikalariBela Kralliginin yonetiminde bir degisiklik yaparak kral ile tartisilan tum konularin sonucu olusan emirlerin yazili olmasini sagladi Bu karar Macaristan da Kraliyetin kurumlasmasini sagladi 1179 yilinda Kalocsa baspiskoposu Andras ona hakaret etti Estergon baspiskoposu Lukas i ikna ederek piskoposluk emlaklarina el koydu Papa III Aleksander in araya girmesi ile baspiskopos ile uzlasti Genisleme24 Eylul 1180 tarihinde Bizans Imparatoru I Manuil in olumunden sonra Bela Hirvatistan Dalmacya ve Srem illerini geri aldi Ayni yil Zadar sehri Venedik e olan bagliligini bozup Bela nin hukumdarligini kabul etti Bela Bizans Imparatorlugu elinde olan Belgrad Branicevo Bolgesi ve Morava Nehri vadisini elde etti 1185 yilinda Bela nin kizi Margaret ile evlenen yeni imparator II Isaakios ile baris yapti ve Morava Nehri vadisini ceyiz olarak iade etti Karisinin olumunden sonra Imparator I Manuil in yegeni Theodora Comnene ile evlenmek istedi ama Bizans kilisesi bu evlilige izin vermedi Bunun uzerine 1186 yilinda Fransa Krali II Filip in kizkardesi Fransali Margaret ile evlendi Margaret Ingiltere Krali II Henry nin en buyuk oglunun dul esiydi 1188 yilinda Halych Prensi II Vladimir Yaroslavich kendi yoneticileri tarafindan tahtan alindi ve Bela nin sarayina sigindi Ordulari ile Halych e saldirdi ve ele gecirdi Fakat prensligin yonetimini ikinci oglu IAndras a verdi Prens Vladimir i tutukladi 31 Mayis 1189 tarihinde Kutsal topraklara Ucuncu Hacli seferi duzenleyen Kutsal Roma Imparatoru Friedrich Barbarossa yi karsiladi Imparatorun istegi ile kardesi Geza yi serbest birakti Geza serbest kalinca Bizans Imparatorlugu na gitti Anlasmazliga dusen II Isaakios ile Friedrich arasinda arabulucu oldu Bu arada Vladimir kacti ve prensligini yeniden kurdu 1191 yilinin sonbaharinda damadi imparator II Isaakios ile bulustu ve ona Sirplarin hukumdari Stefan Nemanja karsi yardim etti Olumunden once Kutsal topraklara yapilacak bir Hacli seferine onderlik yapmak icin yemin etti Evlilik ve CocuklariKral III Bela nin turbesi 1 yaklasik 1170 Antakyali Agnes 1154 yaklasik 1184 Antakya Prensi Chatillonli Raynald ile Antakyali Konstans in kizi Kral Emerik 1174 1204 Margaret 1175 1223 once II Isaakios un sonra Kral I Bonifacio del Monferrato ve en son Saint Omerli Nicolas in karisi Kral II Andras yaklasik 1177 21 Eylul 1235 Konstans yaklasik 1180 6 Aralik 1240 Bohemya Krali I Ottokar in karisi 2 1185 1186 Fransali Marguerite 1158 10 Eylul 1197 den sonra Fransa Krali II Filip in kizkardesi VII Louis in kizi KaynakcaOzel Bela III 2009 In Encyclopaedia Britannica Retrieved 19 April 2009 from Encyclopaedia Britannica Online http www britannica com EBchecked topic 59035 Bela III 1 Aralik 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde A concise history of Hungary Google Books Books google co uk 12 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan GenelKristo Gyula Makk Ferenc Az Arpad haz uralkodoi IPC Konyvek 1996 Korai Magyar Torteneti Lexikon 9 14 szazad foszerkeszto Kristo Gyula szerkesztok Engel Pal es Makk Ferenc Akademiai Kiado Budapest 1994 Ostrogorskiy Georgiy History of the Byzantine State 1986 Magyarorszag Torteneti Kronologiaja I A kezdetektol 1526 ig foszerkeszto Benda Kalman Akademiai Kiado Budapest 1981 Bain Robert Nisbet 1911 Bela III Encyclopaedia Britannica 3 11 bas s 662