Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
I. Aşot, Büyük Aşot (Gürcüce: აშოტ I დიდი, Ashot’ I didi) (ö. MS 826/830) İberya'nın (günümüzde Gürcistan) yönetici prensi, bu göreve gelen ilk Bağratlı Hanedanı üyesi (813). Tao-Klarceti'deki topraklarından 826 yılındaki suikastına dek Bagratlı Hanedanı'na ait hükümranlık alanını büyütmek için savaştı ve Arap saldırılarına karşı Doğu Roma'nın korumasına girdi. Aşot ayrıca Bizans'tan Kurapalati (Yunanca: κουροπαλάτης) unvanını aldığından I. Aşot Kurapalati olarak da bilinir. Hristiyan kültüründe bir koruyucu ve kilise dostu olmasının sonucu olarak Gürcü Ortodoks Kilisesi tarafından azizleştirilmiştir.
| Aşot | |
|---|---|
| İberya Prensi, Kurapalati | |
 | |
| İberya (Gürcistan) Prensi | |
| Hüküm süresi | 812-326/830 |
| Önce gelen | |
| Sonra gelen | , , |
| Ölüm | 826/830 Nigali Vadisi |
| Çocuk(lar)ı | , , , Kraliçe Bagrationi |
| Hanedan | Bagrationi Hanedanı |
| Babası | |
| Dini | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
Hayatı
Aşot, Tao-Klarceti'de (günümüzde kuzeydoğu Türkiye) Bagratlı Derebeyliği'ni kurmuş olan İberyalı asilzade Adarnase'nin oğluydu ve babası Garami ve Hosrovi kuzenlerinin soyunun sona ermesi sonucu ele geçirdiği geniş toprakları oğluna miras bırakmıştı. Aşot başta Tiflis'teki Arap hâkimiyetinin bir sonucu olarak Orta İberya'da (Şida Kartli) otorite kuramadı. 5. yüzyılda Kral Vahtang Gorgasali'nin yaptırdığı söylenen Artanuci Kalesi'ni yenilediği, babasından kalan Klarceti dükalığına yerleşti ve Bizans tarafından İberya'nın Kuropalatis'i ve yönetici prensi tanınarak koruma aldı. Araplar'ın ve kolera salgınının harap ettiği ülkesini diriltmek için Grigol Handzteli'nin kurduğu yerel manastır cemaatlerini himayesi altına aldı ve bölgeye Gürcüler'in yerleşmesini teşvik etti. Bunun sonucunda, İberya'nın politik ve dinî merkezi Orta İberya'dan güneydoğuya, Tao-Klarceti'ye taşındı.
Tao-Klarceti'deki topraklarından Gürcüler'in vatanını Arap işgalinden kurtarmak için savaştı ve her zaman başarılı olamasa da Kola, Artaani, Cavaheti, Samtshe ve Trialeti başta olmak üzere kuzeydoğudaki Şida Kartli'ye güneybatıdaki Tao'dan bağlanan toprakların çoğunu ele geçirdi. Eski Khosrovi topraklarından yalnızca Kakheti eline geçmemişti. Kafkaslar'daki Arap emirlerinin gittikçe daha kendi başına buyruk hareket etmesiyle Halife, Tiflis'in asi emiri 'a karşı gelmek için Aşot'u İberya prensi olarak tanıdı (818). Emir, Aşot'un düşmanı Kaheti prensi Grigol ve Gürcü dağ kabileleri Mtiuletliler ve Tsanaretliler'den destek aldı. Abhazya'nın Bizans'a bağlı vasal kralı II. Teodos'un desteğini alan Aşot, emirle Ksani'de çarpıştı ve zafer kazanarak Kahetililer'i Orta İberya topraklarından attı.
Bagratlı Ailesi'nin şansı Halid bin Yezid, Halife'nin Arminiya genel valisi, 827/8'de Kafkasya'daki Arap hakimiyetini güçlendirmek için adımlar atmasıyla tersine döndü. Aşot o dönemlerde hayatta olmalıydı ve Aşot'un 826'da öldürüldüğünü savunan 11. yüzyıl kronologu Sumbat'ın verdiği bilgiler tartışmalıydı. Suikastinin dört yıl sonra, 29 Ocak 830'da gerçekleşmiş olması daha muhtemeldir. Aşot, Araplar tarafından Orta İberya topraklarından atılınca Nigali Vadisi'ne geri çekildi ve oradaki bir kilisenin sunağında hainler tarafından öldürüldü.
Aşot'un ölümünün ardından mirası üç oğlu I. Bagrat, II. Adarnese ve Guaram arasında paylaştırıldı. Kızı Abhazya kralı II. Teodos'la evlendi.
Kaynakça
- ^ Rapp, Stephen H. (2003), Studies in Medieval Georgian Historiography: Early Texts And Eurasian Contexts, passim. Peeters Publishers,
- ^ a b c Suny 1994, pp. 29–30.
- ^ a b Suny 1994, p. 29.
- ^ Rapp (2003), p. 356
- ^ Toumanoff, Cyril (1956), "Date of the death of the Kouropalates Ashot". Le Muséon, LXIX, 1—2: 83—85
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
I Asot Buyuk Asot Gurcuce აშოტ I დიდი Ashot I didi o MS 826 830 Iberya nin gunumuzde Gurcistan yonetici prensi bu goreve gelen ilk Bagratli Hanedani uyesi 813 Tao Klarceti deki topraklarindan 826 yilindaki suikastina dek Bagratli Hanedani na ait hukumranlik alanini buyutmek icin savasti ve Arap saldirilarina karsi Dogu Roma nin korumasina girdi Asot ayrica Bizans tan Kurapalati Yunanca koyropalaths unvanini aldigindan I Asot Kurapalati olarak da bilinir Hristiyan kulturunde bir koruyucu ve kilise dostu olmasinin sonucu olarak Gurcu Ortodoks Kilisesi tarafindan azizlestirilmistir AsotIberya Prensi KurapalatiIberya Gurcistan PrensiHukum suresi812 326 830Once gelenSonra gelen Olum826 830 Nigali VadisiCocuk lar i Kralice BagrationiHanedanBagrationi HanedaniBabasiDiniGurcu Ortodoks KilisesiHayatiAsot Tao Klarceti de gunumuzde kuzeydogu Turkiye Bagratli Derebeyligi ni kurmus olan Iberyali asilzade Adarnase nin ogluydu ve babasi Garami ve Hosrovi kuzenlerinin soyunun sona ermesi sonucu ele gecirdigi genis topraklari ogluna miras birakmisti Asot basta Tiflis teki Arap hakimiyetinin bir sonucu olarak Orta Iberya da Sida Kartli otorite kuramadi 5 yuzyilda Kral Vahtang Gorgasali nin yaptirdigi soylenen Artanuci Kalesi ni yeniledigi babasindan kalan Klarceti dukaligina yerlesti ve Bizans tarafindan Iberya nin Kuropalatis i ve yonetici prensi taninarak koruma aldi Araplar in ve kolera salgininin harap ettigi ulkesini diriltmek icin Grigol Handzteli nin kurdugu yerel manastir cemaatlerini himayesi altina aldi ve bolgeye Gurculer in yerlesmesini tesvik etti Bunun sonucunda Iberya nin politik ve dini merkezi Orta Iberya dan guneydoguya Tao Klarceti ye tasindi Tao Klarceti deki topraklarindan Gurculer in vatanini Arap isgalinden kurtarmak icin savasti ve her zaman basarili olamasa da Kola Artaani Cavaheti Samtshe ve Trialeti basta olmak uzere kuzeydogudaki Sida Kartli ye guneybatidaki Tao dan baglanan topraklarin cogunu ele gecirdi Eski Khosrovi topraklarindan yalnizca Kakheti eline gecmemisti Kafkaslar daki Arap emirlerinin gittikce daha kendi basina buyruk hareket etmesiyle Halife Tiflis in asi emiri a karsi gelmek icin Asot u Iberya prensi olarak tanidi 818 Emir Asot un dusmani Kaheti prensi Grigol ve Gurcu dag kabileleri Mtiuletliler ve Tsanaretliler den destek aldi Abhazya nin Bizans a bagli vasal krali II Teodos un destegini alan Asot emirle Ksani de carpisti ve zafer kazanarak Kahetililer i Orta Iberya topraklarindan atti Bagratli Ailesi nin sansi Halid bin Yezid Halife nin Arminiya genel valisi 827 8 de Kafkasya daki Arap hakimiyetini guclendirmek icin adimlar atmasiyla tersine dondu Asot o donemlerde hayatta olmaliydi ve Asot un 826 da olduruldugunu savunan 11 yuzyil kronologu Sumbat in verdigi bilgiler tartismaliydi Suikastinin dort yil sonra 29 Ocak 830 da gerceklesmis olmasi daha muhtemeldir Asot Araplar tarafindan Orta Iberya topraklarindan atilinca Nigali Vadisi ne geri cekildi ve oradaki bir kilisenin sunaginda hainler tarafindan olduruldu Asot un olumunun ardindan mirasi uc oglu I Bagrat II Adarnese ve Guaram arasinda paylastirildi Kizi Abhazya krali II Teodos la evlendi Kaynakca Rapp Stephen H 2003 Studies in Medieval Georgian Historiography Early Texts And Eurasian Contexts passim Peeters Publishers ISBN 90 429 1318 5 a b c Suny 1994 pp 29 30 a b Suny 1994 p 29 Rapp 2003 p 356 Toumanoff Cyril 1956 Date of the death of the Kouropalates Ashot Le Museon LXIX 1 2 83 85 Bu madde bir taslaktir Bu maddeyi gelistirerek veya ozellestirilmis taslak sablonlarindan birini koyarak Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz