Kudüs Kralı I. Boudouin, (d. 1058, Aşağı Lorraine – ö. 2 Nisan 1118, El Ariş, (günümüzde Mısır) Birinci Haçlı Seferi liderlerindendir. Sonra Edessa Kontluğu kontu ve abisi Godefroy de Bouillon liderliğindeki Haçlılar tarafından kurulan Kudüs Krallığı'nın ilk kralı.
I. Baudouin Boulognelu | |
---|---|
I. Baudouin Boulognelu | |
Edessa (Urfa) Kontu | |
Hüküm süresi | 1098 – 1100 |
Önce gelen | Toros |
Sonra gelen | Baudouin Bourglu |
Kudüs kralı | |
Hüküm süresi | 1100 – 1118 |
Taç giymesi | 25 Aralık 1110 Kudüs |
Önce gelen | Godfrey de Bouillon |
Sonra gelen | Baudouin Bourglu |
Doğum | yak. 1058 Aşağı Lorraine |
Ölüm | 2 Nisan 1118 El Ariş, günümüzde Mısır |
Defin | Kutsal Kabir Kilisesi, Kudüs |
Eş(ler)i | Godehilde de Tosny Ermenistanlı Arda Adélaïde de Montferrat |
Babası | II. Eustache, Kontu |
Annesi | Ida Lorraineli |
Dini | Katolik |
Hayatı
Gençliği ve Birinci Haçlı Seferi'ne katılması
(günümüzde Fransa) Kontu olan II. Eustace ile İda Lorraineli'nin en küçük oğlu idi. En küçük oğul olduğu için diğer kardeşlerde bir takım yerler verildiğinden kendisine ait herhangi bir mülk bulunmamaktaydı. Bu nedenle ailesince kilise hiyerarşisine katılması kararlaştırılmış ve dini eğitim alması için Reims, Cambrai ve Liège'de dini eğitim gördü. Ancak bir süre sonra eğitimini bırakan Baudouin, bazı görüşlere göre küçük ağabeyi Godfrey de Bouillon'un hizmetine girdi. Normandiyalı asillerinden birinin kızı olan Godvera de Toeny ile evlendi.
Birinci Haçlı Seferi'ne ağabeyleri olan Godfrey de Bouillon ve Boulogne Kontu yanında katılmaya karar verdi. Karısı Godvera da onun yanında bu sefere katılmıştır. Ancak deniz yolu ile Kudüs seferine çıkarken, Baudouin ve küçük ağabeyi Godfrey de Bouillon karadan Kudüs üzerine harekete geçti. Orduyla Macar topraklarına geldiğinde, Macar Kralı Kalman tarafından haçlı ordusunun Belgrad'dan çıkışına kadar ailesiyle birlikte rehin tutuldu. 23 Aralık 1096'da İstanbul önlerine ulaştığında Bizans imparatoru Aleksios, Godfrey de Bouillon'dan Anadolu'da ele geçirecekleri yerlerde Bizans imparatorunun hakimiyetini tanıma ve daha önceden Bizans toprağı olan yerleri yine Bizans idaresine verilmesini istedi. Ancak bu istek yerine getirilmeyince Bizans tarafından Haçlı ordusuna gerekli erzak desteği sağlanmadı. Bunun üzerine Baudouin'de İstanbul'un dış yerleşimlerini yağmaladı. Bir süre bu kaotik durum bir süre devam ettikten sonra 5 Nisan 1097'de Baudouin ve Godfrey de Bouillon imparatorun isteğini yerine getirerek Anadolu'ya geçebildi. İznik şehrini ele geçirerek Bizans İmparatorluğuna veren Haçlılar Anadolu içlerine ilerleyişlerini sürdürdüler. Haçlı Ordusu 14 Eylül 1097'de Heraklia'ya vardığında Norman askerlerinin liderlerinden Tancred ana ordudan ayrılarak Kilikya topraklarına harekete geçti. Tancred kısa sürede Tarsus ve Adana'yı ele geçirse de Baudouin buraya gelerek onun ele geçirdiği yerleri aldı. Bir süre sonra Kilikya'dan ayrılan Baudouin ana orduya katılmak üzere Maraş'a gitti. Baudouin, 17 Ekim 1097'de Maraş'tan Antakya'ya doğru harekete geçen orduda yer almakla birlikte kısa süre sonra ana ordudan ayrılarak emrindeki kuvvetlerle Fırat'ın batı bölgesine doğru harekete geçti. İznik'ten beri yanında bulunan Bagrat adında bir Ermeni'nin yerel Ermenilerle iletişim kurmasıyla ilk olarak günümüz Oğuzeli ilçesinin Gündoğan köyünde bulunan Tilbeşar kalesini ele geçirdi. Sonrasında gene Ermeniler'in yardımıyla günümüz Belenözü köyündeki Ravanda kalesini de ele geçirdi.
Edessa Kontu olması
1098'de Haçlı ordusu Güneydoğu Anadolu'ya geldiğinde Edessa (günümüzde Şanlıurfa), ismen Bizans İmparatorluğu'na tabi olan ve bir Bizanslı ordu lideri iken şehirde iktidarı gasp edip kendini kral ilan etmiş olan tarafından yönetilmekte idi. Thoros, gasp etmiş olduğu iktidarını güçlendirmek ve Türkler'in akınlarından korunmak maksadıyla şehir ileri gelenlerinin de ısrarıyla Tilbeşar kalesinde bulunan Baudouin'i Edessa'ya davet etti. Kendine bir hükümdarlık kurabilmek hedefiyle de bu Haçlı Seferine katılmış olan Baudouin daveti kabul etti. Bazı kaynaklara göre Urfa'ya geldiğinde Thoros'a evlatlık ve vâris olarak kabul edildi. 10 Mart 1098'de Ermeni Thoros şehirde meydana gelen isyanda öldürülünce, isyancıların da desteğini alan Baudouin Urfa'nın idaresini eline aldı. Edessa Kontluğu adlı bir Haçlılar devleti kurduğunu ilan etti ve kendini de bu devletin hükümdarı olarak Edessa Kontu yaptı. Böylece ilk Haçlı devletini kurmuş oldu. Antakya'yı Haçlı ordusunun kuşatması sırasında onlara Urfa'dan askeri ve mali yardımlar yaptı.
Antakya'yı kurtarmak için yola çıkan Musul atabeyi Gürboğa'nin ordusu tarafından üç hafta kadar süren Edessa (Urfa) kuşatmasında şehrin ona direnişini komuta etti. Şehri eline geçiremeyeceğini anlayan Gürboğa kuşatmayı kaldırmak zorunda kaldı. Kont iken Samsat ve Suruç'u kendi kontluğuna kattı. Bölgede bazı kaleleri olan Taphnuz adındaki Ermeni reisinin kızıyla (bazı kaynaklarda Arda adında) evlendi. Baudouin gücünü iyice etkinleştirdikten sonra Urfa'daki yerel ileri gelenler yerine Urfa'ya gelen Frank unsurlarına itimat göstermesi nedeniyle bunlar tarafından kendisine kızgınlık duyulmaya başladı. Kendi aralarında Türkler'i gizlice içeri alarak Baudouin'den kurtulmayı düşünselerde bu girişimden haberdar olan Baudouin elebaşlarını yakalatarak bu planı başlamadan sonlandırdı.
1110'da bu kontluk idaresini bir düzgün duruma getirdikten sonra, Suriye'de Azaz'a kadar ilerlemiş Birinci Haçlı Seferi ordusunun ağabeyi Godfrey du Bouillon komutası altında bu kaleyi kuşatmasına katıldı ve kale ele geçtikten sonra geri döndü.
1099'da Haçlılar Kudüs'ü ele geçirdikten sonra Antakya Prensi olarak kabul edilen I. Boemondo ile birlikte Kudüs'e ziyarete bulundu. Ziyareti tamamladıktan sonra 1100 yılı başlarında Edessa'ya geri döndü. Aynı yıl Malatya hakimi Gabriel'in yardım talebi üzerine I. Beomondo, Danişmendliler'ce kuşatılan Meliten (modern Malatya) kalesine harekete geçmiş, ancak Malatya yakınlarına geldiğinde Gümüştekin Gazi ile yaptığı savaşta yenilgiye uğrayarak esir düştü. Bunun üzerine Edessa kontu olarak Baudouin Malatya üzerine harekete geçti. Bunun üzerine Gümüştekin kuşatmayı kaldırarak geri çekilmek zorunda kaldı. Kale ile şehrin yönetimini, kendine tabi olmayı kabul eden Ermeni idareci Gabriel'e verdi.
Kudüs Kralı olması
Temmuz 1100'de Haçlıların kurduğu Kudüs Krallığı hükümdarı olan, ama 'kral' unvanı kullanmayı reddeden ağabeyi Godfrey de Bouillon öldü. Bu devletin teokratik olmayan bir krallık olmasını isteyen Haçlı ileri gelenleri tarafından Kudüs Kralı olmaya çağrıldı. Edessa Kontluğu'nu (sonra II. Baudouin adı ile Kudüs Kralı olacak) 'ya bırakarak Kudüs'e yöneldi. Yolda Beyrut yakınında Şam Emiri Dukak'in baskınına uğradı ama bundan savaşarak kurtuldu ve Kasım'da Kudüs'e vardı. Burada Kudüs Krallığı'nın bir teokratik devlet olmasını isteyen ve yeni Katolik Kudüs Patriği Dagobert Pisali onun kral olmasına itiraz ettiler. Baudouin Kudüs'e varınca önce güneydeki Fatımiler'e ait topraklara bir sefer yaptı ve bu seferden Aralık'ta dönebildi. 25 Aralık 1100'de Kudüs Kralı olarak taç giydirildi ama bu seremoniyi Kudüs Patriği kutsamadı.
Bu teokratik krallık taraftarları ve Kral Baudouin buna aleyhtarlığı çatışmaları 1101 ilkbaharına kadar sürdü. O zaman Kral Baudouin Kudüs'teki Papalık temsilcisine tesir ederek Dagobert'in Kudüs Patriklik görevinden atılmasını sağladı. Fakat iki taraf bu sefer da Kudüs Patriği'nin Kutsal Ülkenin savunmasında Kudüs Patriği'nin ne katkısı olabileceği konusu üzerinde gayet ciddi tartışmalara giriştiler. Bu çatışmalar 1102'de Dagobert'in görevden alınması ile sona erdi.
Baudouin 1101'de Cenevizliler filosu desteği ile Akdeniz sahillerindeki Arsuf ve kalelerini eline geçirdi. Bu limanlar için ticaret imtiyazları Cenevizli tacirlere verdi. O yılın Eylül ayında "Ramalah Muharebesi"'nde Fatımi ordusunu yendi. Fakat bunun haberi Kudüs'e hatalı yetişti. Kudüs'ün Haçlılar halkı kralın ve ordunun kaybının yasını çekmeye başladıklarında Kudüs'e yetişebildi.
1102'de Fatımiler Mısır ordusuna karşı kendi ordusu ve 1101'de yapılan ek Haçlı orduları kalıntıları ile birlikte (örneğin Blois Kontu Stephen, Akitanya Dükü IX. Guillaume ve IV. Hugh Lusignanlı) yeni bir "Ramla Muharebesi" yapıldı. Bu sefer Fatımiler galip geldi ve Kudüs Kralı Baudouin ordusunun yarısından çoğunu kaybetti. Fakat Yafa yakınlarında Fatımiler yapılan bir çarpışmayı kazanıp onların Filistin kıyılarında ilerlemesini önledi.
1103'te Baudouin Akka kalesini kuşatmaya aldı ama kaleye destek için gelen Fatımi Mısır donanması bu kuşatmayı kırdı. O yıl Melitene (Malatya) kalesi kuşatmasında Müslüman ordusuna esir düşmüş olan Beomondo'nun fidyesini vererek onun serbest kalmasını sağladı. Bunu ona iyi niyet ve yandaşlık uğruna değil Beomondo'nun yerine Antakya hükümdar naipliği yapmakta olan Tancerd'den nefret etmesinden dolayı olduğu iddia edilmektedir.
1104'da Antakya Prensi I. Boemondo yine Cenevizler filosu desteği ile Akka kalesinin eline geçirdi. 1105'te Fatımiler ile bir diğer "Ramla Muharebesi" de yaptı ve bu sefer Kudüs Krallığı ordusu galip geldi.
1108'de Kral Baudouin'in ikinci karısı olan Ermeni asıllı Arda'dan ayrıldığını bildirdi. Fakat bu ayrılma kilise otoriteleri tarafından legal boşanma olarak sayılmamıştır.
1109'da Trabluşsam'ı Haçlılar orduları ile kuşatmaya aldı. Bu kuşatma sırasında yapılan bir savaş meclisinde Tancerd'in bu şehrin hükümdarı olma talebi kabul edilmedi. Sonunda bu şehir teslim oldu ve bu şehir ve etrafından yeni bir Haçlılar devleti olan Trablus Kontluğu kuruldu.
1110'da Beyrut şehri kalesi bir Cenevizli deniz filosu desteği ile Kudüs Krallığı ordusu tarafından kuşatıldıktan sonra Haçlılar eline geçti. Aynı yıl içinde Baudouin kuzeyde Edessa şehrini kuşatan Musul Atabeyi Mevdud'un şehri kuşatmasına karşı şehre destek için Edessa'ya gitti ve kuşatmayı kırmayı başardı. Oradan döndüğünde Doğu Akdeniz'e yeni gelmiş olan Haçlı ordularından 100 gemilik bir Venedik filosu ile gelen Ordelafo Faliero ve Norveç'ten bir Haçlı kuvvetiyle gelmiş olan Norveç Kralı I. Sigurd komutasındaki Haçlı orduları Sidon şehrini ellerine geçirerek Kudüs Krallığı arazilerine kattılar.
1111'de Kudüs Kralı Baudouin, Tancerd desteği ile Şayzar kalesini kuşattı. Fakat Şam Emiri Tuğtekin komutasındaki Müslüman ordusu tarafından geriye püskürtüldüler.
1113'te Şam Emiri Tuğtekin ve Musul Atabeyi Aksungur'un birleşik orduları Kudüs Krallığı'na büyük bir askeri sefere girdiler. Bu ordular ile Kudüs Krallığı ordusu arasında yapılan" El-Sannabra Muharebesi"'nde Avrupa'dan yeni gelen Haçlıların ve Antakya Prensliği ordusunun sağladıkları destek dolayısıyla Kudüs Krallığı bu Müslüman ordusunu durmayı başardı.
1113'te Baudouin, Sicilya Kralı I. Rugerro'nun boşanmış olduğu Adelaide del Vasto ile evlilik yaptı. Bu evlilik için yapılan anlaşmaya göre eğer bu evlenmeden Adelaide ve Baudouin'in bir çocukları olmazsa Baudouin'in Kudüs Krallığı'nın varisi Adelade'in birinci kocasından olan erkek çocuğu II. Rugerro olacaktı. Fakat bu evlenme Kudüs Patriği Arnulf tarafından takdis edilmekle beraber, kilise tarafından Baudouin'in ikinci karısı Arda'dan ayrılması bir legal boşanma sayılmadığı için ve Arda o zaman Kudüs'te bir manastırda yaşamakta olduğu için bu yeni evlilikle Baudouin kilise kanununa göre yasak olan çifte evlilik yapmış olmaktaydı. Bundan dolayı daha sonradan birçok sorun ortaya çıkmıştı.
1115'te Kral Baudouin Suriye'de "Ürdün Nehri Doğusu" (Transjordan) arazilerine bir askeri sefer yaptı ve bu sefer sonunda "Montreal" (Arapça:Savbak) adı verilen büyük bir kale yapılmaya başlandı. Bu bölgelerde yaşamakta bulunan Arap asıllı Hristiyanlar Kudüs'e gelip yerleşmek için teşvik edildiler. Kudüs şehir kuşatmasından sonra 1099'da yapılan büyük katliamla Kudüs'te yaşayan şehir nüfusunun gayet düşük seviyelere inmesi buna başlıca nedendi.
1117'de Fatımiler'in elinde bulunan Sur şehri ve kalesi yakında "Scandalion" adlı bir büyük kale yaptırmaya başlandı.
1118 ilkbaharında I. Baudouin Haçlı ordusu ile Fatımiler idaresi altında bulunan Mısır'a hücum etti ve yukarı Mısır'da Akdeniz kıyısındaki şehrine kadar ilerledi; buraları talan ettirdi. Ama hastalandığı için sedye üzerinde geriye dönmek zorunda kaldı. Kral I. Baudouin bu seferden Kudüs'e geri dönmekte iken yolda 2 Nisan 1118'de El Ariş'da (günümüzde Mısır) ölmüştür. Mezarı, Kudüs'te Kutsal Kabir Kilisesi'nde bulunmaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . Baldwin I, byname Baldwin of Boulogne, French Baudouin de Boulogne, (born 1058?—died April 2, 1118, Al-ʿArīsh, Egypt), king of the Crusader state of Jerusalem (1100–18) who expanded the kingdom and secured its territory, formulating an administrative apparatus that was to serve for 200 years as the basis for Frankish rule in Syria and Palestine. In December, after leading a campaign in the south to impress the Egyptian Fāṭimids with his strength and after subduing the opposition of the Crusader nobles, he was crowned the first king of Jerusalem. Encyclopedia Britannica. 24 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2020.
- ^ Demirkent, Işın (2013). "Urfa haçlı Kontluğu Tarihi (1098-1118) I. Cilt". Ankara: Türk Tarih Kurumu. ISBN .
- ^ Sonradan fidye vererek I. Beomondo'yu da esirlikten kurtardı.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta I. Baudouin (Kudüs kralı) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Maalouf, Amin (çev. Ali Berktay), (2006) Arapların Gözünden Haçlı Seferleri, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Yayınları,
- Runciman, Steven (çev. Fikret Işıltan) (1998),Haçlı Seferleri Tarihi: I. Cilt Birinci Haçlı Seferi ve Kudüs Krallığının Kuruluşu, Ankara:Turk Tarih Kurumu Yayınları
- Runciman, Steven (çev. Fikret Işıltan) (1992), Haçlı Seferleri Tarihi: II. Cilt Kudüs Krallığı ve Frank Doğu Ankara:Türk Tarih Kurumu Yayınları
- Ferdinandi, Sergio. La Contea Franca di Edessa. Fondazione e Profilo Storico del Primo Principato Crociato nel Levante (1098-1150), Pontificia Università Antonianum - Rome (2017).
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Yeni makam | Edessa (Urfa) Kontu 1098–1100 | Sonra gelen II. Baudouin Bourglu |
Önce gelen Godfrey de Bouillon | Kudüs kralı 1100–1118 |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kudus Krali I Boudouin d 1058 Asagi Lorraine o 2 Nisan 1118 El Aris gunumuzde Misir Birinci Hacli Seferi liderlerindendir Sonra Edessa Kontlugu kontu ve abisi Godefroy de Bouillon liderligindeki Haclilar tarafindan kurulan Kudus Kralligi nin ilk krali I Baudouin BoulogneluI Baudouin BoulogneluEdessa Urfa KontuHukum suresi1098 1100Once gelenTorosSonra gelenBaudouin BourgluKudus kraliHukum suresi1100 1118Tac giymesi25 Aralik 1110 KudusOnce gelenGodfrey de BouillonSonra gelenBaudouin BourgluDogumyak 1058 Asagi LorraineOlum2 Nisan 1118 El Aris gunumuzde MisirDefinKutsal Kabir Kilisesi KudusEs ler iGodehilde de Tosny Ermenistanli Arda Adelaide de MontferratBabasiII Eustache KontuAnnesiIda LorraineliDiniKatolikBaudouin in Edessa ya ilk girisiHayatiGencligi ve Birinci Hacli Seferi ne katilmasi gunumuzde Fransa Kontu olan II Eustace ile Ida Lorraineli nin en kucuk oglu idi En kucuk ogul oldugu icin diger kardeslerde bir takim yerler verildiginden kendisine ait herhangi bir mulk bulunmamaktaydi Bu nedenle ailesince kilise hiyerarsisine katilmasi kararlastirilmis ve dini egitim almasi icin Reims Cambrai ve Liege de dini egitim gordu Ancak bir sure sonra egitimini birakan Baudouin bazi goruslere gore kucuk agabeyi Godfrey de Bouillon un hizmetine girdi Normandiyali asillerinden birinin kizi olan Godvera de Toeny ile evlendi Birinci Hacli Seferi ne agabeyleri olan Godfrey de Bouillon ve Boulogne Kontu yaninda katilmaya karar verdi Karisi Godvera da onun yaninda bu sefere katilmistir Ancak deniz yolu ile Kudus seferine cikarken Baudouin ve kucuk agabeyi Godfrey de Bouillon karadan Kudus uzerine harekete gecti Orduyla Macar topraklarina geldiginde Macar Krali Kalman tarafindan hacli ordusunun Belgrad dan cikisina kadar ailesiyle birlikte rehin tutuldu 23 Aralik 1096 da Istanbul onlerine ulastiginda Bizans imparatoru Aleksios Godfrey de Bouillon dan Anadolu da ele gecirecekleri yerlerde Bizans imparatorunun hakimiyetini tanima ve daha onceden Bizans topragi olan yerleri yine Bizans idaresine verilmesini istedi Ancak bu istek yerine getirilmeyince Bizans tarafindan Hacli ordusuna gerekli erzak destegi saglanmadi Bunun uzerine Baudouin de Istanbul un dis yerlesimlerini yagmaladi Bir sure bu kaotik durum bir sure devam ettikten sonra 5 Nisan 1097 de Baudouin ve Godfrey de Bouillon imparatorun istegini yerine getirerek Anadolu ya gecebildi Iznik sehrini ele gecirerek Bizans Imparatorluguna veren Haclilar Anadolu iclerine ilerleyislerini surdurduler Hacli Ordusu 14 Eylul 1097 de Heraklia ya vardiginda Norman askerlerinin liderlerinden Tancred ana ordudan ayrilarak Kilikya topraklarina harekete gecti Tancred kisa surede Tarsus ve Adana yi ele gecirse de Baudouin buraya gelerek onun ele gecirdigi yerleri aldi Bir sure sonra Kilikya dan ayrilan Baudouin ana orduya katilmak uzere Maras a gitti Baudouin 17 Ekim 1097 de Maras tan Antakya ya dogru harekete gecen orduda yer almakla birlikte kisa sure sonra ana ordudan ayrilarak emrindeki kuvvetlerle Firat in bati bolgesine dogru harekete gecti Iznik ten beri yaninda bulunan Bagrat adinda bir Ermeni nin yerel Ermenilerle iletisim kurmasiyla ilk olarak gunumuz Oguzeli ilcesinin Gundogan koyunde bulunan Tilbesar kalesini ele gecirdi Sonrasinda gene Ermeniler in yardimiyla gunumuz Belenozu koyundeki Ravanda kalesini de ele gecirdi Edessa Kontu olmasi 1098 de Hacli ordusu Guneydogu Anadolu ya geldiginde Edessa gunumuzde Sanliurfa ismen Bizans Imparatorlugu na tabi olan ve bir Bizansli ordu lideri iken sehirde iktidari gasp edip kendini kral ilan etmis olan tarafindan yonetilmekte idi Thoros gasp etmis oldugu iktidarini guclendirmek ve Turkler in akinlarindan korunmak maksadiyla sehir ileri gelenlerinin de israriyla Tilbesar kalesinde bulunan Baudouin i Edessa ya davet etti Kendine bir hukumdarlik kurabilmek hedefiyle de bu Hacli Seferine katilmis olan Baudouin daveti kabul etti Bazi kaynaklara gore Urfa ya geldiginde Thoros a evlatlik ve varis olarak kabul edildi 10 Mart 1098 de Ermeni Thoros sehirde meydana gelen isyanda oldurulunce isyancilarin da destegini alan Baudouin Urfa nin idaresini eline aldi Edessa Kontlugu adli bir Haclilar devleti kurdugunu ilan etti ve kendini de bu devletin hukumdari olarak Edessa Kontu yapti Boylece ilk Hacli devletini kurmus oldu Antakya yi Hacli ordusunun kusatmasi sirasinda onlara Urfa dan askeri ve mali yardimlar yapti Antakya yi kurtarmak icin yola cikan Musul atabeyi Gurboga nin ordusu tarafindan uc hafta kadar suren Edessa Urfa kusatmasinda sehrin ona direnisini komuta etti Sehri eline geciremeyecegini anlayan Gurboga kusatmayi kaldirmak zorunda kaldi Kont iken Samsat ve Suruc u kendi kontluguna katti Bolgede bazi kaleleri olan Taphnuz adindaki Ermeni reisinin kiziyla bazi kaynaklarda Arda adinda evlendi Baudouin gucunu iyice etkinlestirdikten sonra Urfa daki yerel ileri gelenler yerine Urfa ya gelen Frank unsurlarina itimat gostermesi nedeniyle bunlar tarafindan kendisine kizginlik duyulmaya basladi Kendi aralarinda Turkler i gizlice iceri alarak Baudouin den kurtulmayi dusunselerde bu girisimden haberdar olan Baudouin elebaslarini yakalatarak bu plani baslamadan sonlandirdi 1110 da bu kontluk idaresini bir duzgun duruma getirdikten sonra Suriye de Azaz a kadar ilerlemis Birinci Hacli Seferi ordusunun agabeyi Godfrey du Bouillon komutasi altinda bu kaleyi kusatmasina katildi ve kale ele gectikten sonra geri dondu 1099 da Haclilar Kudus u ele gecirdikten sonra Antakya Prensi olarak kabul edilen I Boemondo ile birlikte Kudus e ziyarete bulundu Ziyareti tamamladiktan sonra 1100 yili baslarinda Edessa ya geri dondu Ayni yil Malatya hakimi Gabriel in yardim talebi uzerine I Beomondo Danismendliler ce kusatilan Meliten modern Malatya kalesine harekete gecmis ancak Malatya yakinlarina geldiginde Gumustekin Gazi ile yaptigi savasta yenilgiye ugrayarak esir dustu Bunun uzerine Edessa kontu olarak Baudouin Malatya uzerine harekete gecti Bunun uzerine Gumustekin kusatmayi kaldirarak geri cekilmek zorunda kaldi Kale ile sehrin yonetimini kendine tabi olmayi kabul eden Ermeni idareci Gabriel e verdi Kudus Krali olmasi Temmuz 1100 de Haclilarin kurdugu Kudus Kralligi hukumdari olan ama kral unvani kullanmayi reddeden agabeyi Godfrey de Bouillon oldu Bu devletin teokratik olmayan bir krallik olmasini isteyen Hacli ileri gelenleri tarafindan Kudus Krali olmaya cagrildi Edessa Kontlugu nu sonra II Baudouin adi ile Kudus Krali olacak ya birakarak Kudus e yoneldi Yolda Beyrut yakininda Sam Emiri Dukak in baskinina ugradi ama bundan savasarak kurtuldu ve Kasim da Kudus e vardi Burada Kudus Kralligi nin bir teokratik devlet olmasini isteyen ve yeni Katolik Kudus Patrigi Dagobert Pisali onun kral olmasina itiraz ettiler Baudouin Kudus e varinca once guneydeki Fatimiler e ait topraklara bir sefer yapti ve bu seferden Aralik ta donebildi 25 Aralik 1100 de Kudus Krali olarak tac giydirildi ama bu seremoniyi Kudus Patrigi kutsamadi Bu teokratik krallik taraftarlari ve Kral Baudouin buna aleyhtarligi catismalari 1101 ilkbaharina kadar surdu O zaman Kral Baudouin Kudus teki Papalik temsilcisine tesir ederek Dagobert in Kudus Patriklik gorevinden atilmasini sagladi Fakat iki taraf bu sefer da Kudus Patrigi nin Kutsal Ulkenin savunmasinda Kudus Patrigi nin ne katkisi olabilecegi konusu uzerinde gayet ciddi tartismalara giristiler Bu catismalar 1102 de Dagobert in gorevden alinmasi ile sona erdi Baudouin 1101 de Cenevizliler filosu destegi ile Akdeniz sahillerindeki Arsuf ve kalelerini eline gecirdi Bu limanlar icin ticaret imtiyazlari Cenevizli tacirlere verdi O yilin Eylul ayinda Ramalah Muharebesi nde Fatimi ordusunu yendi Fakat bunun haberi Kudus e hatali yetisti Kudus un Haclilar halki kralin ve ordunun kaybinin yasini cekmeye basladiklarinda Kudus e yetisebildi 1102 de Fatimiler Misir ordusuna karsi kendi ordusu ve 1101 de yapilan ek Hacli ordulari kalintilari ile birlikte ornegin Blois Kontu Stephen Akitanya Duku IX Guillaume ve IV Hugh Lusignanli yeni bir Ramla Muharebesi yapildi Bu sefer Fatimiler galip geldi ve Kudus Krali Baudouin ordusunun yarisindan cogunu kaybetti Fakat Yafa yakinlarinda Fatimiler yapilan bir carpismayi kazanip onlarin Filistin kiyilarinda ilerlemesini onledi 1103 te Baudouin Akka kalesini kusatmaya aldi ama kaleye destek icin gelen Fatimi Misir donanmasi bu kusatmayi kirdi O yil Melitene Malatya kalesi kusatmasinda Musluman ordusuna esir dusmus olan Beomondo nun fidyesini vererek onun serbest kalmasini sagladi Bunu ona iyi niyet ve yandaslik ugruna degil Beomondo nun yerine Antakya hukumdar naipligi yapmakta olan Tancerd den nefret etmesinden dolayi oldugu iddia edilmektedir 1104 da Antakya Prensi I Boemondo yine Cenevizler filosu destegi ile Akka kalesinin eline gecirdi 1105 te Fatimiler ile bir diger Ramla Muharebesi de yapti ve bu sefer Kudus Kralligi ordusu galip geldi 1108 de Kral Baudouin in ikinci karisi olan Ermeni asilli Arda dan ayrildigini bildirdi Fakat bu ayrilma kilise otoriteleri tarafindan legal bosanma olarak sayilmamistir 1109 da Trablussam i Haclilar ordulari ile kusatmaya aldi Bu kusatma sirasinda yapilan bir savas meclisinde Tancerd in bu sehrin hukumdari olma talebi kabul edilmedi Sonunda bu sehir teslim oldu ve bu sehir ve etrafindan yeni bir Haclilar devleti olan Trablus Kontlugu kuruldu 1110 da Beyrut sehri kalesi bir Cenevizli deniz filosu destegi ile Kudus Kralligi ordusu tarafindan kusatildiktan sonra Haclilar eline gecti Ayni yil icinde Baudouin kuzeyde Edessa sehrini kusatan Musul Atabeyi Mevdud un sehri kusatmasina karsi sehre destek icin Edessa ya gitti ve kusatmayi kirmayi basardi Oradan dondugunde Dogu Akdeniz e yeni gelmis olan Hacli ordularindan 100 gemilik bir Venedik filosu ile gelen Ordelafo Faliero ve Norvec ten bir Hacli kuvvetiyle gelmis olan Norvec Krali I Sigurd komutasindaki Hacli ordulari Sidon sehrini ellerine gecirerek Kudus Kralligi arazilerine kattilar 1111 de Kudus Krali Baudouin Tancerd destegi ile Sayzar kalesini kusatti Fakat Sam Emiri Tugtekin komutasindaki Musluman ordusu tarafindan geriye puskurtulduler 1113 te Sam Emiri Tugtekin ve Musul Atabeyi Aksungur un birlesik ordulari Kudus Kralligi na buyuk bir askeri sefere girdiler Bu ordular ile Kudus Kralligi ordusu arasinda yapilan El Sannabra Muharebesi nde Avrupa dan yeni gelen Haclilarin ve Antakya Prensligi ordusunun sagladiklari destek dolayisiyla Kudus Kralligi bu Musluman ordusunu durmayi basardi 1113 te Baudouin Sicilya Krali I Rugerro nun bosanmis oldugu Adelaide del Vasto ile evlilik yapti Bu evlilik icin yapilan anlasmaya gore eger bu evlenmeden Adelaide ve Baudouin in bir cocuklari olmazsa Baudouin in Kudus Kralligi nin varisi Adelade in birinci kocasindan olan erkek cocugu II Rugerro olacakti Fakat bu evlenme Kudus Patrigi Arnulf tarafindan takdis edilmekle beraber kilise tarafindan Baudouin in ikinci karisi Arda dan ayrilmasi bir legal bosanma sayilmadigi icin ve Arda o zaman Kudus te bir manastirda yasamakta oldugu icin bu yeni evlilikle Baudouin kilise kanununa gore yasak olan cifte evlilik yapmis olmaktaydi Bundan dolayi daha sonradan bircok sorun ortaya cikmisti 1115 te Kral Baudouin Suriye de Urdun Nehri Dogusu Transjordan arazilerine bir askeri sefer yapti ve bu sefer sonunda Montreal Arapca Savbak adi verilen buyuk bir kale yapilmaya baslandi Bu bolgelerde yasamakta bulunan Arap asilli Hristiyanlar Kudus e gelip yerlesmek icin tesvik edildiler Kudus sehir kusatmasindan sonra 1099 da yapilan buyuk katliamla Kudus te yasayan sehir nufusunun gayet dusuk seviyelere inmesi buna baslica nedendi 1117 de Fatimiler in elinde bulunan Sur sehri ve kalesi yakinda Scandalion adli bir buyuk kale yaptirmaya baslandi 1118 ilkbaharinda I Baudouin Hacli ordusu ile Fatimiler idaresi altinda bulunan Misir a hucum etti ve yukari Misir da Akdeniz kiyisindaki sehrine kadar ilerledi buralari talan ettirdi Ama hastalandigi icin sedye uzerinde geriye donmek zorunda kaldi Kral I Baudouin bu seferden Kudus e geri donmekte iken yolda 2 Nisan 1118 de El Aris da gunumuzde Misir olmustur Mezari Kudus te Kutsal Kabir Kilisesi nde bulunmaktadir Ayrica bakinizKudus krallari listesi Birinci Hacli seferiKaynakca Baldwin I byname Baldwin of Boulogne French Baudouin de Boulogne born 1058 died April 2 1118 Al ʿArish Egypt king of the Crusader state of Jerusalem 1100 18 who expanded the kingdom and secured its territory formulating an administrative apparatus that was to serve for 200 years as the basis for Frankish rule in Syria and Palestine In December after leading a campaign in the south to impress the Egyptian Faṭimids with his strength and after subduing the opposition of the Crusader nobles he was crowned the first king of Jerusalem Encyclopedia Britannica 24 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Ekim 2020 Demirkent Isin 2013 Urfa hacli Kontlugu Tarihi 1098 1118 I Cilt Ankara Turk Tarih Kurumu ISBN 978 975 16 0221 3 Sonradan fidye vererek I Beomondo yu da esirlikten kurtardi Dis baglantilarWikimedia Commons ta I Baudouin Kudus krali ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Maalouf Amin cev Ali Berktay 2006 Araplarin Gozunden Hacli Seferleri Istanbul Yapi Kredi Kultur Yayinlari ISBN 975 08 1121 6 Runciman Steven cev Fikret Isiltan 1998 Hacli Seferleri Tarihi I Cilt Birinci Hacli Seferi ve Kudus Kralliginin Kurulusu Ankara Turk Tarih Kurumu Yayinlari ISBN 975 16 0187 8 Runciman Steven cev Fikret Isiltan 1992 Hacli Seferleri Tarihi II Cilt Kudus Kralligi ve Frank Dogu Ankara Turk Tarih Kurumu Yayinlari ISBN 975 16 0497 4 Ferdinandi Sergio La Contea Franca di Edessa Fondazione e Profilo Storico del Primo Principato Crociato nel Levante 1098 1150 Pontificia Universita Antonianum Rome 2017 ISBN 978 88 7257 103 3Resmi unvanlarYeni makam Edessa Urfa Kontu 1098 1100 Sonra gelen II Baudouin BourgluOnce gelen Godfrey de Bouillon Kudus krali 1100 1118