Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
II. João (Portekizce okunuşu: [ʒuˈɐ̃ũ]) (3 Mart 1455 – 25 Ekim 1495), Príncipe Perfeito (Mükemmel Prens) olarak da bilinir, Portekiz’in onüçüncü kralıdır. Portekiz tahtını konsolide etmiş, ekonomisini güçlendirmiş, coğrafi keşifleri sürdürmüştür.
| II. João | |
|---|---|
 | |
| Portekiz Kralı | |
| Hüküm süresi | 13 Ağustos 1481 – 25 Ekim 1495 |
| Doğum | 3 Mart 1455 São Jorge Kalesi, Portekiz |
| Ölüm | 25 Ekim 1495 (40 yaşında) Alvor, Algarve |
| Eş(ler)i | (e. 1470) |
| Hanedan | Avis |
Gençliği
Lizbon’da Portekiz kralı ile Portekiz Prensesi Coimbra’lı Isabel’in çocuğu olarak doğdu. Babası bir manastırda yaşamaya başlayınca 1477 yılında başa geçtiyse de resmî tahta çıkış yılı 1481 yılında oldu.
Prensliğinde babası ile Kuzey Afrikadaki askeri seferlere katıldı ve Arzila Muharebesindeki zaferden sonra 1471 yılında şövalye ilan edildi. 1473 yılında kuzeni Viseu’lu Leonor ile evlendi.
Gençliğinden beri saray çevrelerinde pek sevilmezdi. Bunun nedeni hiçbir şekilde başkalarının fikirlerinden etkilenmemesi ve entrikalara karşı olmasıydı. Asiller ve özellikle de Braganza Dükü II. Fernando prensin kral olacağı zamanki siyasetlerinden çekinmeye başlamışlardı.
İktidara gelişi
1481 yılında resmen tahta geçmesinin ardından II. João asillerin aşırı genişleyen gücünü kısıtılayıp iktidarı merkezde güçlendirmeye dair girişimlerde bulundu. İktidarlarının tehlikeye girdiğini anlayan asiller derhal krala karşı komplo düzenlemeye giriştiler. Darbe yapmayı planlayan asillerin Kastilya Kraliçesi II. Isabel ile gizli yazışmaları Portekiz casuslarınca ortaya çıkarılınca tasfiye başlatıldı. Braganza ailesi kanun kaçağı ilan edilerek topraklarına el kondu, Braganza Dükü de Évora’da idam edildi.
Ertesi yıl, João’nun kuzeni Viseu Dükü krala karşı komplo iddiasıyla saraya çağrılacak ve ve bizzat kral tarafından bıçaklanarak öldürülecektir. Birçok kişi bu yeni tasfiye dalgasında idam edilecek, öldürülecek veya sınırdışı edilecektir.
Kralın komplolarla ilgili şunlar söylediği rivayet edilir: “Ben kralların kralıyım, hizmetkarların hizmetkarı değil.” Tasfiyelerden sonra kimse krala karşı gelmeyi aklından bile geçiremeyecekti ve João iktidarı tehdit edilemeyecekti. Tasfiyeler sırasında João’dan yana cephe alan veya karşı koymayan asiller bağlılıklarından dolayı ödüllendirilecektir.
Ekonomik durum
İflasın eşiğinde bir krallık devralan II. João ekonomik durumu çözmek amacıyla bir tür teknokrat hükûmeti kuracak ve akademik uzmanları saraya davet edecektir. Bundan sonra kral tebaları arasında ayrıntılı bir araştırma yaptırarak beceri, ustalık ve halktan kabul görme kriterlerine sahip olan alanında öne çıkan kişilerle temas kurarak ülke yönetimine dahil eder. Halkın adalet mekanizmasıyla ilgili sıkıntılarına eğilir. Önceki dönemde sürdürülen coğrafi keşifler sayesinde gelir kaynağı elde etti. Tordesillas Antlaşmasından önce bile Portekiz’in deniz aşırı sömürge ve ticaretinden dolayı parası oldukça değerliydi. Portekiz Krallığı topladığı vergiler ve gelirleriyle beraber tüm borçlarını ödemişti, bunda Gine altınlarının payı büyüktü.
Coğrafi keşifler
II. João babası döneminde ara verilen coğrafi keşiflere devam ederek, büyük amcası Gemici Henrique’in geleneğini sürdürdü. Onun için coğrafi keşifler çok önemliydi ve Hindistan ile bağlantı kuracak deniz yolunun bulunması için Afrika’nın güneyine doğru yapılan keşiflere destek verdi. Hükümdarlığı sırasında oldukça önemli gelişmeler yaşandı:
- 1482 yılında Avrupa dışındaki ilk yerleşim yerini kurdu. Gine sahillerindeki Elmina Kalesi kuruldu ve ticaret üssü olarak kullanılmaya başlandı.
- 1484 yılında Diogo Cão Kongo Nehrini keşfetti.
- 1488 yılında Bartolomeu Dias Ümit Burnunu geçti.
- 1493 yılında São Tomé ve Príncipe Adalarında ilk yerleşim yerini kurdu.
- ve Pêro da Covilhã efsanevi rahip John ve hükümdarlığını bulmak üzere Hindistan ve Etiyopya’ya doğru karadan yola çıktılar.
Tarihçiler arasında bu dönemdeki Portekiz coğrafi keşiflerinin ne boyutta olduğuna dair bir tartışma bulunmaktadır. Buna göre Portekiz kralı, en son keşifleri düşman Kastilya Krallığından gizlemek ve korumak için özel önlemler almıştır. Bu döneme ait tüm arşivler 1755 Lizbon Depremi sonucunda yok olmuş, arta kalan bazı belgeler ise Yarımada Savaşındaki Fransız işgali sırasında kaybolmuştur.
Kastilya ile mücadele
Kristof Kolomb Yeni Dünya’yı keşfettiği ilk deniz yolculuğundan dönerken ilk olarak Lizbon’a uğrayıp zaferini kral II. João önünde ilan etmek istese de kral İspanya ile aralarındaki antlaşmaya göre keşfedilen yerlerin Portekiz’in hakimiyet bölgesine düştüğünü söyleyecektir. Kolomb, daha Kastilya kraliçesi I. Isabel ile görüşemeden önce II. João Kastilya’yı tehdit eden bir mektup göndermiştir bile. İspanya derhal antlaşma masasına oturmayı teklif edecek ve Papalığın arabuluculuğunda Yeni Dünya’yı etki alanlarına bölen Tordesillas Antlaşması imzalanacaktır.
Portekiz ile İspanya arasındaki mücadelenin tek kaynağı sömürgeler değildir. Kastilya Kraliçesi I. Isabel ve kocası Aragon Kralı I. Ferdinand’ın çok sayıda kızı vardır ancak tek bir erkek vârisleri vardır, Juan. En yaşlı kızları olan Aragonlu Isabella ile Portekiz Prensi Afonso ile evlidir. Afonso ise II. João’nun tek oğlu ve gözbebeğidir. Eğer İspanyol tahtının varisi Juan erkek evlat sahibi olmadan ölürse zaten Portekiz kralı olacak Afonso aynı zamanda Kastilya ve Aragon tahtına da çıkabilecektir. Kastilya ve Aragon bağımsızlığına olasılık düzeyinde bile olsa yöneten bu tehdit Katolik kralları her türlü komploya itmiş ve evliliğin sona ermesi için uğraşılmıştır. Sonunda 1491 yılında Portekiz tahtının varisi Afonso şüpheli bir şekilde ölür. Ölümde Katolik kralların parmağı olup olmadığı hala bilinmemekle beraber, prensin seyisinin kazadan hemen sonra kaçarak kayıplara karışması şüpheleri artırmaktadır. Sonunda Isabella düşman bir prensle evlenmediği için İspanyol tahtı güvencede olacak, II. João ise evlilik dışı çocuğu olan Jorge (Coimbra Dükü) için tahta geçmesi için mücadele etse de başarılı olamayacaktır.
Geleneği
II. João, geride yasal olarak tanınan bie erkek çocuk bırakmadan 40 yaşında ölür. Onun yerine tahta kuzeni I. Manuel geçer. II. João’ya atfedilen Mükemmel Prens lakabı, Niccolò Machiavelli'nin Prens adlı eserinden gelir. II. João iktidarı boyunca sürekli olarak Prens adlı eserde önerildiği şekilde hüküm sürmüştür. Zamanının en saygı duyulan hükümdarlarından olmayı başarmıştır. Düşmanları bile bu özelliğini takdir edecektir. Kastilya kraliçesi I. Isabel onun için El Hombre (Adam) diyecektir.
Kaynakça
- ^ Évora başpiskoposu da hapiste zehirlenerek öldürülecektir.
- ^ São Jorge da Mina
- ^ Portekiz Krallığının coğrafi keşiflerinin işlendiği ana harita olan Padrão Real, tüm denizaşırı ticareti ve ekonomiyi yöneten Casa da Índia adlı kurum tarafından hazırlanmaktaydı.
- ^ São Tomé ve Príncipe Adalarının ismi onun için verilmiştir. Príncipe Portekizce prens anlamına gelmektedir.
- ^ Çok iyi bir binici olan prensin, Tagus Nehri civarlarında attan düşerek öldüğü açıklanır.
Hakkında yazılan eserler
- Page, Martin The First Global Village
- Boxer, Charles R. From Lisbon to Goa, 1500–1750 (1991)
- Boxer, Charles R. The Portuguese Seaborne Empire 1415–1825
- Mira, Manuel S. Forgotten Portuguese: The Melungeons and the Portuguese Making of America (1998)
- Duffy, James Portuguese Africa (1968)
- Bodian, Mirian Hebrews of the Portuguese Nation (1997)
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
II Joao Portekizce okunusu ʒuˈɐ ũ 3 Mart 1455 25 Ekim 1495 Principe Perfeito Mukemmel Prens olarak da bilinir Portekiz in onucuncu kralidir Portekiz tahtini konsolide etmis ekonomisini guclendirmis cografi kesifleri surdurmustur II JoaoPortekiz KraliHukum suresi13 Agustos 1481 25 Ekim 1495Dogum3 Mart 1455 1455 03 03 Sao Jorge Kalesi PortekizOlum25 Ekim 1495 40 yasinda Alvor AlgarveEs ler i e 1470 HanedanAvisGencligiLizbon da Portekiz krali ile Portekiz Prensesi Coimbra li Isabel in cocugu olarak dogdu Babasi bir manastirda yasamaya baslayinca 1477 yilinda basa gectiyse de resmi tahta cikis yili 1481 yilinda oldu Prensliginde babasi ile Kuzey Afrikadaki askeri seferlere katildi ve Arzila Muharebesindeki zaferden sonra 1471 yilinda sovalye ilan edildi 1473 yilinda kuzeni Viseu lu Leonor ile evlendi Gencliginden beri saray cevrelerinde pek sevilmezdi Bunun nedeni hicbir sekilde baskalarinin fikirlerinden etkilenmemesi ve entrikalara karsi olmasiydi Asiller ve ozellikle de Braganza Duku II Fernando prensin kral olacagi zamanki siyasetlerinden cekinmeye baslamislardi Iktidara gelisi1481 yilinda resmen tahta gecmesinin ardindan II Joao asillerin asiri genisleyen gucunu kisitilayip iktidari merkezde guclendirmeye dair girisimlerde bulundu Iktidarlarinin tehlikeye girdigini anlayan asiller derhal krala karsi komplo duzenlemeye giristiler Darbe yapmayi planlayan asillerin Kastilya Kralicesi II Isabel ile gizli yazismalari Portekiz casuslarinca ortaya cikarilinca tasfiye baslatildi Braganza ailesi kanun kacagi ilan edilerek topraklarina el kondu Braganza Duku de Evora da idam edildi Ertesi yil Joao nun kuzeni Viseu Duku krala karsi komplo iddiasiyla saraya cagrilacak ve ve bizzat kral tarafindan bicaklanarak oldurulecektir Bircok kisi bu yeni tasfiye dalgasinda idam edilecek oldurulecek veya sinirdisi edilecektir Kralin komplolarla ilgili sunlar soyledigi rivayet edilir Ben krallarin kraliyim hizmetkarlarin hizmetkari degil Tasfiyelerden sonra kimse krala karsi gelmeyi aklindan bile geciremeyecekti ve Joao iktidari tehdit edilemeyecekti Tasfiyeler sirasinda Joao dan yana cephe alan veya karsi koymayan asiller bagliliklarindan dolayi odullendirilecektir Ekonomik durumIflasin esiginde bir krallik devralan II Joao ekonomik durumu cozmek amaciyla bir tur teknokrat hukumeti kuracak ve akademik uzmanlari saraya davet edecektir Bundan sonra kral tebalari arasinda ayrintili bir arastirma yaptirarak beceri ustalik ve halktan kabul gorme kriterlerine sahip olan alaninda one cikan kisilerle temas kurarak ulke yonetimine dahil eder Halkin adalet mekanizmasiyla ilgili sikintilarina egilir Onceki donemde surdurulen cografi kesifler sayesinde gelir kaynagi elde etti Tordesillas Antlasmasindan once bile Portekiz in deniz asiri somurge ve ticaretinden dolayi parasi oldukca degerliydi Portekiz Kralligi topladigi vergiler ve gelirleriyle beraber tum borclarini odemisti bunda Gine altinlarinin payi buyuktu Cografi kesiflerII Joao babasi doneminde ara verilen cografi kesiflere devam ederek buyuk amcasi Gemici Henrique in gelenegini surdurdu Onun icin cografi kesifler cok onemliydi ve Hindistan ile baglanti kuracak deniz yolunun bulunmasi icin Afrika nin guneyine dogru yapilan kesiflere destek verdi Hukumdarligi sirasinda oldukca onemli gelismeler yasandi 1482 yilinda Avrupa disindaki ilk yerlesim yerini kurdu Gine sahillerindeki Elmina Kalesi kuruldu ve ticaret ussu olarak kullanilmaya baslandi 1484 yilinda Diogo Cao Kongo Nehrini kesfetti 1488 yilinda Bartolomeu Dias Umit Burnunu gecti 1493 yilinda Sao Tome ve Principe Adalarinda ilk yerlesim yerini kurdu ve Pero da Covilha efsanevi rahip John ve hukumdarligini bulmak uzere Hindistan ve Etiyopya ya dogru karadan yola ciktilar Tarihciler arasinda bu donemdeki Portekiz cografi kesiflerinin ne boyutta olduguna dair bir tartisma bulunmaktadir Buna gore Portekiz krali en son kesifleri dusman Kastilya Kralligindan gizlemek ve korumak icin ozel onlemler almistir Bu doneme ait tum arsivler 1755 Lizbon Depremi sonucunda yok olmus arta kalan bazi belgeler ise Yarimada Savasindaki Fransiz isgali sirasinda kaybolmustur Kastilya ile mucadeleKristof Kolomb Yeni Dunya yi kesfettigi ilk deniz yolculugundan donerken ilk olarak Lizbon a ugrayip zaferini kral II Joao onunde ilan etmek istese de kral Ispanya ile aralarindaki antlasmaya gore kesfedilen yerlerin Portekiz in hakimiyet bolgesine dustugunu soyleyecektir Kolomb daha Kastilya kralicesi I Isabel ile gorusemeden once II Joao Kastilya yi tehdit eden bir mektup gondermistir bile Ispanya derhal antlasma masasina oturmayi teklif edecek ve Papaligin arabuluculugunda Yeni Dunya yi etki alanlarina bolen Tordesillas Antlasmasi imzalanacaktir Portekiz ile Ispanya arasindaki mucadelenin tek kaynagi somurgeler degildir Kastilya Kralicesi I Isabel ve kocasi Aragon Krali I Ferdinand in cok sayida kizi vardir ancak tek bir erkek varisleri vardir Juan En yasli kizlari olan Aragonlu Isabella ile Portekiz Prensi Afonso ile evlidir Afonso ise II Joao nun tek oglu ve gozbebegidir Eger Ispanyol tahtinin varisi Juan erkek evlat sahibi olmadan olurse zaten Portekiz krali olacak Afonso ayni zamanda Kastilya ve Aragon tahtina da cikabilecektir Kastilya ve Aragon bagimsizligina olasilik duzeyinde bile olsa yoneten bu tehdit Katolik krallari her turlu komploya itmis ve evliligin sona ermesi icin ugrasilmistir Sonunda 1491 yilinda Portekiz tahtinin varisi Afonso supheli bir sekilde olur Olumde Katolik krallarin parmagi olup olmadigi hala bilinmemekle beraber prensin seyisinin kazadan hemen sonra kacarak kayiplara karismasi supheleri artirmaktadir Sonunda Isabella dusman bir prensle evlenmedigi icin Ispanyol tahti guvencede olacak II Joao ise evlilik disi cocugu olan Jorge Coimbra Duku icin tahta gecmesi icin mucadele etse de basarili olamayacaktir GelenegiII Joao geride yasal olarak taninan bie erkek cocuk birakmadan 40 yasinda olur Onun yerine tahta kuzeni I Manuel gecer II Joao ya atfedilen Mukemmel Prens lakabi Niccolo Machiavelli nin Prens adli eserinden gelir II Joao iktidari boyunca surekli olarak Prens adli eserde onerildigi sekilde hukum surmustur Zamaninin en saygi duyulan hukumdarlarindan olmayi basarmistir Dusmanlari bile bu ozelligini takdir edecektir Kastilya kralicesi I Isabel onun icin El Hombre Adam diyecektir Kaynakca Evora baspiskoposu da hapiste zehirlenerek oldurulecektir Sao Jorge da Mina Portekiz Kralliginin cografi kesiflerinin islendigi ana harita olan Padrao Real tum denizasiri ticareti ve ekonomiyi yoneten Casa da India adli kurum tarafindan hazirlanmaktaydi Sao Tome ve Principe Adalarinin ismi onun icin verilmistir Principe Portekizce prens anlamina gelmektedir Cok iyi bir binici olan prensin Tagus Nehri civarlarinda attan duserek oldugu aciklanir Hakkinda yazilan eserlerPage Martin The First Global Village Boxer Charles R From Lisbon to Goa 1500 1750 1991 Boxer Charles R The Portuguese Seaborne Empire 1415 1825 Mira Manuel S Forgotten Portuguese The Melungeons and the Portuguese Making of America 1998 Duffy James Portuguese Africa 1968 Bodian Mirian Hebrews of the Portuguese Nation 1997 Ayrica bakinizPortekiz cografi kesifleri Gemici Henrique Portekiz hukumdarlari listesi