Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
II. Kılıç Arslan (Arap alfabesiyle: عز الدين قلج أرسلان بن مسعود (İzz el-Din Kılıç Arslan bin Mesud) (d. 1113 - ö. 1192, Aksaray) Türkiye Selçuklu Devleti'nin sultanıdır. Babası I. Rükneddin Mesud'un yerine tahta çıkmıştır. Anadolu Selçuklu Devleti tarihinde ilk kez altın sikke basımı onun hükümdarlığındadır.
| II. Kılıç Arslan عز الدين قلج أرسلان بن مسعود | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 II. Kılıç Arslan'ın dönemine ait madeni para | |||||
| Türkiye Selçuklu Sultanı | |||||
| Hüküm süresi | 1156-1192 | ||||
| Önce gelen | I. Rükneddin Mesud | ||||
| Sonra gelen | I. Gıyaseddin Keyhüsrev | ||||
| Doğum | 1113 | ||||
| Ölüm | 1192 Aksaray | ||||
| |||||
| Hanedan | Selçuklu Hanedanı | ||||
| Babası | I. Rükneddin Mesud | ||||
| Dini | Sünni İslam | ||||
Taht kavgaları, komşu devletlerle çatışmalar ve anlaşmalar
I. Rükneddin Mesud, geleneğe uyarak ülkesini üç oğlu arasında paylaştırmıştı. Büyük oğlu II. Kılıç Arslan hem veliaht olarak ilan edilmiş hem de kendine Elbistan melikliği verilmişti. Üçüncü oğlu Şahinşah'a Ankara ve Çankırı yöreleri verildi. Devlet (veya Dolat) adlı ikinci oğlu hakkında elde belge bulunmamaktadır. Damatları olan Danışmendli Zünnûn'a Kayseri melikliği ve Danişmendli Yağıbasan'a Sivas melikliği verilmişti.
I. Rükneddin Mesud’un 1155’te ölmesinin ardından oğulları ve damatları arasında taht kavgaları başladı. II. Kılıç Arslan melik olarak bulunduğu Elbistan'dan Konya'ya gelerek tahta çıktı. Önce Elbistan ve Kayseri'yi eline geçirmek için harekete geçen Sivas meliki Yağıbasan üzerine yürüdü; ama Musul Atabeyi Nureddin Zengi siyasi baskısından korkması dolayısıyla onunla anlaştı. II. Kılıç Arslan'ın bu zayıflığını fark eden Bizans İmparatoru I. Manuil ona karşı geniş bir birlik kurdu. 1159'da Musul Atabegi Nureddin Zengi ile yöredeki Haçlı Devletleri ve kardeşi Şahinşah, kayın-biraderleri Yağıbasan ve Zünun ve Malatya Meliki Zülkarneyn bu birliğe katılmışlardı. Kılıç Arslan uzlaşma çareleri aradı. Önce Yağıbasan'a bir elçi gönderdi ve barış istedi; sonra bunu karşılığında Elbistan'ı ona vermeyi teklif ettiyse de her iki girişimden de sonuç alamadı. Kızını Konya'dan Erzurum melikine gelin olarak göndermekte iken gelin alayı Yağıbasan tarafından baskına uğratılıp kızı Zünun ile nikahlandı. Buna bir karşılık vermek için Kılıç Arslan Yağıbasan'a hücum ettiyse de mağlup düştü.
II. Kılıç Arslan devletini ayakta tutabilmek için önce Bizans İmparatorluğu'yla barış yapmanın yollarını aradı. 1162'de İstanbul'a gidip orada 80 gün kalarak Bizans ile bir antlaşma yaptı. Buna göre karşılıklı yardımlaşma yapılacağı gibi, Türkmenler de Bizans'a akınlarda bulunmayacaktı.
1153'te II. Kılıç Arslan Artuklular ile anlaşıp birlikte Yağıbasan üzerine yürüdü. Bağdaşıkları Fırat’ı geçerek Malatya meliki Zülkarneyn'e hücuma geçerken Kılıç Arslan da Yağıbasan'dan Sivas’ı aldı. Yağıbasan, Şahinşah ile birleşmek üzere Çankırı’ya kaçtı ise de 1164'te orada öldü. Kılıç Arslan Ankara ve Çankırı üzerine giderek bu yöreleri kardeşi Şahinşah’tan aldı. En son olarak Kayseri alındı. Fakat Şahinşah ve Zunnun Nureddin Zengi’ye sığındılar ve Malatya'nın alınmasına Nureddin Zengi karşı olduğu için bu kale alınamadı. Kılıç Arslan'ın amcası Göksun meliki Gökarslan da Nureddin Zengi'ye katıldı ve Nureddin Zengi 1173’te Maraş ve Göksun’u Türkiye Selçukluları'ndan aldı.
Tam o yıl Sivas'ta büyük bir açlık ortaya çıktı. Sivas meliki olan Kılıç Arslanın kızkardeşi ve ölen Yağıbasan'ın karısı yeni kocası ile halka zahire yardımı yapmaktan çekindi ve ortaya çıkan bir halk isyanı sonucunda halk tarafından öldürüldüler. Halk Nureddin Zengi'ye sığınmış olan Zunnun'u melik olarak istedi ve Zunnun'da Musul'dan gelerek Sivas melikliği görevini yüklendi. Fakat açlık ve şiddetli hava şartları dolayısıyla iki taraf bir antlaşmaya vardılar. Nüreddin Zengi eline geçirdiği şehirleri iade etti ve Kılıç Arslan da Zunnun'un Kayseri meliki olarak atanmasına razı oldu.
Ermeni Derebeyi Toros da Türkiye Selçuklu Devleti'ne karşı harekete geçmişti.
1174'te Zengi Hanedanının Suriye ve Musul hükümdarı Atabeg Nureddin Zengi Şam'da öldü. Nureddin Zengi'nin genç yaşta oğlu Salih İsmail Mısır'da iktidarı eline geçirmiş olan Selahaddin Eyyubi'ye karşı gelemedi. 1174'te Şam'ı eline geçiren Selahaddin, Nureddin Zengi'nin dul karısıyla evlenip Salih İsmail'in taht naibi tayin edildi ve 1181'de Salih İsmail ölümü ile Zengiler idaresi sona erdi. Selahaddin Eyyubi ilgisini Kudüs, Filistin ve Mısır üzerine teksif etti. Böylece II. Kılıç Arslan'ın Doğu Anadolu'da rakiplerine destek sağlayan büyük bir siyasi güç ortadan kalkmış oldu.
Batı sınırını güvence altına alan ve doğuda rakiplerine desteğinin azaldığını gören II. Kılıç Arslan Anadolu'ya geri yöneldi. Kayseri meliki olan kayınbiraderi Danışmendli Zunnun ve şehzadesi Şahinşah'ın birleşik ordusunu yendi ve onlar Bizans'a sığındılar. Ankara, Darende ve Kayseri'yi onlardan aldı. 1175'te kayınbiraderi Danışmendli Yağıbasan'ın oğullarını Selçuklu uc beyleri tayin ederek Danişmendlilerin egemenliğine son verdi. Zengiler'den de bazı topraklar ele geçirdi ve Ermenileri de yendi.
Bizans ile savaş ve Miryokefalon Muharebesi
Fakat çok geçmeden II. Kılıç Arslan ile Bizans arasındaki barış bozuldu. Bizans İmparatoru I. Manuil Zengilerin ortadan kalkmasını ve Selahaddin'in güney-doğu Akdeniz problemlerine teksif olmasını stratejik olarak II. Kılıç Arslan'ın bir dayanağının ortadan kaldığı şekilde değerlendirdi. Ayrıca Eskişehir yörelerinde yoğun bir şekilde çoğalan Türkmenler, Denizli, Kırkağaç, Bergama ve Edremit'e kadar Bizans topraklarına yıllık hücumlar yapmaktaydılar ve Manuil bu akınları önlemek istemekteydi. Danişmendli Zunnun ile şehzadesi Şahinşah da Bizans'a sığınmışlardı. I. Manuil büyük bir askeri sefer için hazırlıklara başladı. Ayrıca Anadolu'ya arka arkaya Danişmendli Zunnun ve sonra şehzadesi Şahinşah komutasında ve Bizans birlikleriyle güçlendirilmiş orduları Anadolu'ya gönderdi. II. Kılıç Arslan orduları her iki orduyu da yenik düşürüp Bizans'a geri püskürttü. Kılıç Arslan Bizans'a ikinci bir barış heyeti gönderip müzakerelerde bulunduysa da bunlar da İmparator tarafından reddedildi.
1176 yazında Bizanslılar, içinde çok sayıda Frank, Peçenek, Macar ve Sırp paralı askeri bulunan iki ordu ile II. Kılıç Arslan üzerine yürüyüşe geçtiler. Kuzeyden yürüyen ve İmparator'un amca oğlu General Andronikos Vatatzes komutasındaki ordu Kastamonu ve Amasya üzerinden Eylül 1176'da Niksar'a gelip bu kaleyi kuşattı. Fakat bu yörede bulunan Selçuklu ordusu ile sur önlerinde yapılan "Niksar Muharebesi"'nde Bizans'lılar çok büyük bir yenilgiye uğradılar ve savaşta ölen komutanları Vatatzes'in başı Konya'ya II. Kılıç Arslan huzuruna gönderildi.
Bizanslıların güneyden giden büyük ordusu imparator I. Manuil komutasındaydı ve Konya'yı ele geçirmeyi hedeflenmişti. II. Kılıç Arslan 17 Eylül 1176'da Sandıklı ile Dinar'ın doğusunda, Isparta'nın Gelendost ilçesi sınırlarında Miryokefalon Muharebesi'nde Bizans ordusunu pusuya düşürdü ve ağır bir yenilgiye uğrattı. Bu, Türklerin Anadolu'da Bizans karşısında Malazgirt'ten sonraki en büyük zaferdi. Bu yenilginin ardından Bizans İmparatorluğu, Türkleri Anadolu'dan çıkarma umudunu tümüyle yitirdi.
Barış ve gelişme dönemi
Özellikle 1176'daki Miryakefalon Savaşı ve 1190'daki Üçüncü Haçlı Seferi arasında Türkiye Selçukları ülkesi tek bir idare altında bir barış ve refah ülkesi oldu ve hızlı bir ekonomik ve sosyal gelişme sağlandı. Anadolu'da ticaret ve dış ülkelerle ticaret önem kazandı. Anadolu'da ticaret yollarında bulunan birçok hanın yapımı ve kervansaray yapımı başlangıcı Kılıç Arslan'ın döneminde başlamıştır. II. Kılıç Arslan döneminden kalan Alay Bey kervansarayı bunların en başındadır. İlk Selçuklu tersaneleri II. Kılıç Arslan döneminde kurulduğu bildirilir. Konya'da açılan medereselerin gelişmesi Anadolu'da ilim ve sanatın gelişmesine de büyük katkıda bulunmuştur. Dış ülkelerle yapılan ticaretin de gelişmesi ve Anadolu'nun isminin Avrupa kaynaklarında ilk defa "Türkiye" olarak geçmesi bu dönemde olmuştur.
Bu nispi barışa rağmen bazı çatışmalar olmaya devam etti. Önce II. Kılıç Arslan 1175'te Malatya'yı eline geçirdi. Suriye'ye de devleti eline geçirmiş olan Eyyubiler ile II. Kılıç Arslan Eyyubiler eline geçmiş olan Raban kalesi üzerinde anlaşmadılar. Sonunda Selçuklu veziri İhtiyarüddin Hasan'ın iyi diplomasisi ile iki taraf uzlaşabildiler. Bu barış sırasında Eyyubiler ile Selçuklular Ermeni Prensi III. Rüpen üzerine sefer yaptılar. Fakat 1182'de II. Kılıç Arslan'ın Artuklular ile Diyarbakır ve Silvan'ı ellerine geçirmeleri tekrar aralarının bozulmasına yol açtı.
Bizans İmparatoru II. Aleksios döneminde ise Selçuklular adım adım Ege bölgesi ve Bitinya'daki şehirleri ellerin geçirmeye başladılar. Uluborlu, Kütahya ve Eskişehir tekrar Selçukluların ellerine geçti. 1183'te II. Aleksios'un ölümü üzerine Bizans'ta çıkan kargaşalıktan faydalanan bir Selçuklu ordusu tekrar Ege Denizi kıyılarına kadar arazileri ellerine geçirdiler. Fakat Alaşehir yine bir Bizans şehri olarak kaldı.
Devletin varislere bölünmesi
II. Kılıç Arslan 1186'da ülkesini 11 oğlu arasında şöyle paylaştırdı:
| # | Melik | Verilen bölge |
|---|---|---|
| 1 | Kutbeddin Melikşah | Sivas, Aksaray |
| 2 | Rükneddin Süleymanşah | Tokat ve civarı |
| 3 | Nureddin Sultanşah | Kayseri ve civarı |
| 4 | Muğiseddin Tuğrulşah | Elbistan |
| 5 | Muizeddin Kayserşah | Malatya |
| 6 | Muhiddin Mesud | Ankara merkez, Çankırı, Kastamonu ve Eskişehir |
| 7 | Gıyaseddin Keyhüsrev | Uluborlu, Kütahya civarı |
| 8 | Nasreddin Berkyarukşah | Niksar, Koyulhisar |
| 9 | Nizameddin Argunşah | Amasya |
| 10 | Arslanşah | Niğde |
| 11 | Sancarşah | Ereğli ve güneyi |
Bu bölünmeye göre Kılıç Arslan devlet merkezinde Sultan olarak ve oğulları içişlerinden yarı bağımsız olarak bölgelerinin melikleri oldular. Fakat hemen oğulları arasında veliahtlık mücadelesi başladı. Kılıç Arslan 1189'da Konya'yı eline geçiren ve kendini veliaht ilan ettiren büyük oğlu Kutbeddin'in bir kuklası haline geldi. 1190'da III. Haçlı Seferi orduları Konya'ya geldiğinde orada otorite Kılıç Arslan değil oğlu Kutbeddin idi.
Üçüncü Haçlı Seferi Alman ordusuna karşı
1190'da Üçüncü Haçlı Seferi'ne katılan ve karadan gelen Kutsal Roma-Cermen İmparatoru Friedrich Barbarossa komutası altındaki Alman asıllı Haçlı ordusunun Anadolu'dan geçişi için II. Kılıç Aslan elçilerini İmparator Edirne'ye gelmişken Almanlara göndermiş ve onlarla bir antlaşma yaparak bu ordunun Anadolu'dan Selçuklu ordusunun hücumlarına maruz kalmadan geçişini garantilemişti.
Fakat bu karar yaşlı olan II. Kılıç Arslan tarafından ülkenin paylaştırılması sonucu yerel iktidar kazanmış olan oğulları, özellikle Konya'yı eline geçiren Kutabeddin Melikşah tarafından beğenilmedi. Bu oğullarına bağlı Türkmenler yürüyüşte bulunan Alman Haçlı ordusuna zaman zaman hücumlarda bulundular. Akşehir üzerinden gelen Alman Haçlı ordusu, 17 Mayıs 1190'da Anadolu Selçuklu Devleti başkenti olan Konya önlerine geldi. Yapılan anlaşma gereğince bu ordunun barış içinde, şehre girmeden, şehrin kenarından geçmesi gerekmekteydi. Fakat 18 Mayıs'ta Alman ordusu Konya'ya hücum edip şehri ele geçirdi.
Değişik tarihçiler bu beklenmedik sonuç için değişik açıklamalar yapmaktadırlar. Bazı Alman tarihçileri imparator Friedrich'in ordusuna yapılan Türkmen hücumlarina karşı Selçuklulara bir gözdağı verip yaptırım uygulamaya karar verdiğini bildirirler. Diğer tarihçiler II. Kılıç Arslan'ın büyük oğlu Kutbeddin'in babasıyla ihtilaf halinde olduğunu; bu nedenle devletin başkenti olan Konya'yı savunmak için ordusuyla şehre geldiğini; babasını tutuklattığını; hemen şehir dışında surlar önünde Alman Haçlı ordusu ile muharebeye giriştiğini ve bu muharebeden yenik çıktıktan sonra geri çekilip Konya şehrinin Alman Haçlı ordusu tarafından ele geçmesine neden olduğunu bildirirler.
Her ne sebeple olursa olsun Konya'yı eline geçiren Alman Haçlı ordusu bu şehirde fazla kalmadı ve 5 gün sonra şehirden ayrılıp yine Kudüs'e hedefle Göksu Irmağı vadisinden Akdeniz'e gitmek için yürüyüşe geçti. Bu Alman Haçlı ordusu tam Akdeniz'e varmakta iken komutanları olan imparator Friedrich 10 Haziran 1190'da Göksu Nehri'nde boğulup öldü. Bundan sonra dağılan Alman Haçlı ordusu Türkiye Selçuklularına ve II. Kılıç Aslan ve varisi oğullarına problem olmaktan çıktı.
Ölümü
Alman Haçlı ordusunun dağılmasından sonra kardeş kavgası daha da ciddileşti. Kutbeddin babasını zorla birlikte alarak, Kayseri'yi eline geçirmek niyetiyle kardeşi Nureddin Sultanşah'a hücuma geçip şehir kalesini kuşattı. Kılıç Arslan kaçmayı başarıp Kayseri’ye sığındı. Kutbeddin Konya’ya döndü ve orada bağımsız Selçuklu Devleti Sultanı olduğunu ilan etti. Yaşlı olan Kılıç Arslan önce diğer birkaç oğlu arasında dolaştı. 1192'de Kılıç Arslan Uluborlu'da bulunan oğlu Gıyaseddin Keyhüsrev'le birlikte Konya'ya yürüyerek şehri eline geçirdi ve Aksaray'a kaçan Kutbeddin'i kovalayıp şehri kuşattılar. 1192'de 79 yaşındayken sırasında öldü. Konya'yı elinde bulunduran yedinci büyük oğlu I. Gıyaseddin Keyhüsrev Sultan olarak tahta geçirildi.
Türbesi Konya'da Alaeddin Camii yanındadır. İç organlarının gömülü olduğu türbesi ise Aksaray'da şehre hâkim tepenin üzerindedir.
II. Kılıç Arslan ölmeden çok önce ülkesini 11 oğlu arasında bölüştürmuştü. Ama bu oğulları arasındaki çatışmalar daha kendisi yaşamaktayken ortaya çıkmıştı. Bunlar ölümünden sonra devam edip Türkiye Selçuklu devletini çok zayıflattı. Uzun süren bir saltanattan sonra II. Kılıç Arslan'ın ülkesine tek bir güçlü barış sağlamaması ve ülkeyi oğulları arasında bölüştürmesi; hem kendi saltanatının son yıllarında ve hem de ölümünden sonra Türkiye Selçuklu Devleti'nin barış ve refahına çok aksi tesirlerde bulunmuştur.
Kaynakça
- ^ Rukiye Çevik, “Alaeddin Keykubat Devri Türkiye Selçuklularında Devlet ve Sosyal Hayat” 9 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . sh.: 49
- ^ a b Katharine Branning tarafından hazırlanan "Turkishhan" websitesi 9 Kasım 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- ^ Turan, Osman, Selçuklular Zamanında Türkiye: Siyasi Tarih Alp Arslan'dan Osman Gazi'ye (1071-1328), Boğaziçi Yayınları, İstanbul 2002
- ^ Tyerman,C.(2006) God's war: a new history of the Crusades, say.418,426
- ^ Runciman, Steven (1954) (cev. )Runciman, Steven (çev. Fikret Işıltan) (1992), Haçlı Seferleri Tarihi: III. Cilt Akka Krallığı, Ankara:Türk Tarih Kurumu Yayınları ISBN 975-
II. Kılıç Arslan Alt kolu Türkiye Doğumu: 1113 Ölümü: 1192 | ||
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: I. Rükneddin Mesud |  Türkiye Selçuklu Sultanı 1156 – 1192 | Sonra gelen: I. Gıyaseddin Keyhüsrev |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
II Kilic Arslan Arap alfabesiyle عز الدين قلج أرسلان بن مسعود Izz el Din Kilic Arslan bin Mesud d 1113 o 1192 Aksaray Turkiye Selcuklu Devleti nin sultanidir Babasi I Rukneddin Mesud un yerine tahta cikmistir Anadolu Selcuklu Devleti tarihinde ilk kez altin sikke basimi onun hukumdarligindadir II Kilic Arslan عز الدين قلج أرسلان بن مسعودII Kilic Arslan in donemine ait madeni paraTurkiye Selcuklu SultaniHukum suresi1156 1192Once gelenI Rukneddin MesudSonra gelenI Giyaseddin KeyhusrevDogum1113Olum1192 AksarayTam adiII Kilic Arslan bin MesudHanedanSelcuklu HanedaniBabasiI Rukneddin MesudDiniSunni IslamII Kilicarslan devrinde Turkiye Selcuklu Devleti nin sinirlariTaht kavgalari komsu devletlerle catismalar ve anlasmalarI Rukneddin Mesud gelenege uyarak ulkesini uc oglu arasinda paylastirmisti Buyuk oglu II Kilic Arslan hem veliaht olarak ilan edilmis hem de kendine Elbistan melikligi verilmisti Ucuncu oglu Sahinsah a Ankara ve Cankiri yoreleri verildi Devlet veya Dolat adli ikinci oglu hakkinda elde belge bulunmamaktadir Damatlari olan Danismendli Zunnun a Kayseri melikligi ve Danismendli Yagibasan a Sivas melikligi verilmisti I Rukneddin Mesud un 1155 te olmesinin ardindan ogullari ve damatlari arasinda taht kavgalari basladi II Kilic Arslan melik olarak bulundugu Elbistan dan Konya ya gelerek tahta cikti Once Elbistan ve Kayseri yi eline gecirmek icin harekete gecen Sivas meliki Yagibasan uzerine yurudu ama Musul Atabeyi Nureddin Zengi siyasi baskisindan korkmasi dolayisiyla onunla anlasti II Kilic Arslan in bu zayifligini fark eden Bizans Imparatoru I Manuil ona karsi genis bir birlik kurdu 1159 da Musul Atabegi Nureddin Zengi ile yoredeki Hacli Devletleri ve kardesi Sahinsah kayin biraderleri Yagibasan ve Zunun ve Malatya Meliki Zulkarneyn bu birlige katilmislardi Kilic Arslan uzlasma careleri aradi Once Yagibasan a bir elci gonderdi ve baris istedi sonra bunu karsiliginda Elbistan i ona vermeyi teklif ettiyse de her iki girisimden de sonuc alamadi Kizini Konya dan Erzurum melikine gelin olarak gondermekte iken gelin alayi Yagibasan tarafindan baskina ugratilip kizi Zunun ile nikahlandi Buna bir karsilik vermek icin Kilic Arslan Yagibasan a hucum ettiyse de maglup dustu II Kilic Arslan devletini ayakta tutabilmek icin once Bizans Imparatorlugu yla baris yapmanin yollarini aradi 1162 de Istanbul a gidip orada 80 gun kalarak Bizans ile bir antlasma yapti Buna gore karsilikli yardimlasma yapilacagi gibi Turkmenler de Bizans a akinlarda bulunmayacakti 1153 te II Kilic Arslan Artuklular ile anlasip birlikte Yagibasan uzerine yurudu Bagdasiklari Firat i gecerek Malatya meliki Zulkarneyn e hucuma gecerken Kilic Arslan da Yagibasan dan Sivas i aldi Yagibasan Sahinsah ile birlesmek uzere Cankiri ya kacti ise de 1164 te orada oldu Kilic Arslan Ankara ve Cankiri uzerine giderek bu yoreleri kardesi Sahinsah tan aldi En son olarak Kayseri alindi Fakat Sahinsah ve Zunnun Nureddin Zengi ye sigindilar ve Malatya nin alinmasina Nureddin Zengi karsi oldugu icin bu kale alinamadi Kilic Arslan in amcasi Goksun meliki Gokarslan da Nureddin Zengi ye katildi ve Nureddin Zengi 1173 te Maras ve Goksun u Turkiye Selcuklulari ndan aldi Tam o yil Sivas ta buyuk bir aclik ortaya cikti Sivas meliki olan Kilic Arslanin kizkardesi ve olen Yagibasan in karisi yeni kocasi ile halka zahire yardimi yapmaktan cekindi ve ortaya cikan bir halk isyani sonucunda halk tarafindan oldurulduler Halk Nureddin Zengi ye siginmis olan Zunnun u melik olarak istedi ve Zunnun da Musul dan gelerek Sivas melikligi gorevini yuklendi Fakat aclik ve siddetli hava sartlari dolayisiyla iki taraf bir antlasmaya vardilar Nureddin Zengi eline gecirdigi sehirleri iade etti ve Kilic Arslan da Zunnun un Kayseri meliki olarak atanmasina razi oldu Ermeni Derebeyi Toros da Turkiye Selcuklu Devleti ne karsi harekete gecmisti 1174 te Zengi Hanedaninin Suriye ve Musul hukumdari Atabeg Nureddin Zengi Sam da oldu Nureddin Zengi nin genc yasta oglu Salih Ismail Misir da iktidari eline gecirmis olan Selahaddin Eyyubi ye karsi gelemedi 1174 te Sam i eline geciren Selahaddin Nureddin Zengi nin dul karisiyla evlenip Salih Ismail in taht naibi tayin edildi ve 1181 de Salih Ismail olumu ile Zengiler idaresi sona erdi Selahaddin Eyyubi ilgisini Kudus Filistin ve Misir uzerine teksif etti Boylece II Kilic Arslan in Dogu Anadolu da rakiplerine destek saglayan buyuk bir siyasi guc ortadan kalkmis oldu Bati sinirini guvence altina alan ve doguda rakiplerine desteginin azaldigini goren II Kilic Arslan Anadolu ya geri yoneldi Kayseri meliki olan kayinbiraderi Danismendli Zunnun ve sehzadesi Sahinsah in birlesik ordusunu yendi ve onlar Bizans a sigindilar Ankara Darende ve Kayseri yi onlardan aldi 1175 te kayinbiraderi Danismendli Yagibasan in ogullarini Selcuklu uc beyleri tayin ederek Danismendlilerin egemenligine son verdi Zengiler den de bazi topraklar ele gecirdi ve Ermenileri de yendi Bizans ile savas ve Miryokefalon MuharebesiFakat cok gecmeden II Kilic Arslan ile Bizans arasindaki baris bozuldu Bizans Imparatoru I Manuil Zengilerin ortadan kalkmasini ve Selahaddin in guney dogu Akdeniz problemlerine teksif olmasini stratejik olarak II Kilic Arslan in bir dayanaginin ortadan kaldigi sekilde degerlendirdi Ayrica Eskisehir yorelerinde yogun bir sekilde cogalan Turkmenler Denizli Kirkagac Bergama ve Edremit e kadar Bizans topraklarina yillik hucumlar yapmaktaydilar ve Manuil bu akinlari onlemek istemekteydi Danismendli Zunnun ile sehzadesi Sahinsah da Bizans a siginmislardi I Manuil buyuk bir askeri sefer icin hazirliklara basladi Ayrica Anadolu ya arka arkaya Danismendli Zunnun ve sonra sehzadesi Sahinsah komutasinda ve Bizans birlikleriyle guclendirilmis ordulari Anadolu ya gonderdi II Kilic Arslan ordulari her iki orduyu da yenik dusurup Bizans a geri puskurttu Kilic Arslan Bizans a ikinci bir baris heyeti gonderip muzakerelerde bulunduysa da bunlar da Imparator tarafindan reddedildi 1176 yazinda Bizanslilar icinde cok sayida Frank Pecenek Macar ve Sirp parali askeri bulunan iki ordu ile II Kilic Arslan uzerine yuruyuse gectiler Kuzeyden yuruyen ve Imparator un amca oglu General Andronikos Vatatzes komutasindaki ordu Kastamonu ve Amasya uzerinden Eylul 1176 da Niksar a gelip bu kaleyi kusatti Fakat bu yorede bulunan Selcuklu ordusu ile sur onlerinde yapilan Niksar Muharebesi nde Bizans lilar cok buyuk bir yenilgiye ugradilar ve savasta olen komutanlari Vatatzes in basi Konya ya II Kilic Arslan huzuruna gonderildi Bizanslilarin guneyden giden buyuk ordusu imparator I Manuil komutasindaydi ve Konya yi ele gecirmeyi hedeflenmisti II Kilic Arslan 17 Eylul 1176 da Sandikli ile Dinar in dogusunda Isparta nin Gelendost ilcesi sinirlarinda Miryokefalon Muharebesi nde Bizans ordusunu pusuya dusurdu ve agir bir yenilgiye ugratti Bu Turklerin Anadolu da Bizans karsisinda Malazgirt ten sonraki en buyuk zaferdi Bu yenilginin ardindan Bizans Imparatorlugu Turkleri Anadolu dan cikarma umudunu tumuyle yitirdi Baris ve gelisme donemiOzellikle 1176 daki Miryakefalon Savasi ve 1190 daki Ucuncu Hacli Seferi arasinda Turkiye Selcuklari ulkesi tek bir idare altinda bir baris ve refah ulkesi oldu ve hizli bir ekonomik ve sosyal gelisme saglandi Anadolu da ticaret ve dis ulkelerle ticaret onem kazandi Anadolu da ticaret yollarinda bulunan bircok hanin yapimi ve kervansaray yapimi baslangici Kilic Arslan in doneminde baslamistir II Kilic Arslan doneminden kalan Alay Bey kervansarayi bunlarin en basindadir Ilk Selcuklu tersaneleri II Kilic Arslan doneminde kuruldugu bildirilir Konya da acilan medereselerin gelismesi Anadolu da ilim ve sanatin gelismesine de buyuk katkida bulunmustur Dis ulkelerle yapilan ticaretin de gelismesi ve Anadolu nun isminin Avrupa kaynaklarinda ilk defa Turkiye olarak gecmesi bu donemde olmustur Bu nispi barisa ragmen bazi catismalar olmaya devam etti Once II Kilic Arslan 1175 te Malatya yi eline gecirdi Suriye ye de devleti eline gecirmis olan Eyyubiler ile II Kilic Arslan Eyyubiler eline gecmis olan Raban kalesi uzerinde anlasmadilar Sonunda Selcuklu veziri Ihtiyaruddin Hasan in iyi diplomasisi ile iki taraf uzlasabildiler Bu baris sirasinda Eyyubiler ile Selcuklular Ermeni Prensi III Rupen uzerine sefer yaptilar Fakat 1182 de II Kilic Arslan in Artuklular ile Diyarbakir ve Silvan i ellerine gecirmeleri tekrar aralarinin bozulmasina yol acti Bizans Imparatoru II Aleksios doneminde ise Selcuklular adim adim Ege bolgesi ve Bitinya daki sehirleri ellerin gecirmeye basladilar Uluborlu Kutahya ve Eskisehir tekrar Selcuklularin ellerine gecti 1183 te II Aleksios un olumu uzerine Bizans ta cikan kargasaliktan faydalanan bir Selcuklu ordusu tekrar Ege Denizi kiyilarina kadar arazileri ellerine gecirdiler Fakat Alasehir yine bir Bizans sehri olarak kaldi Devletin varislere bolunmesiII Kilic Arslan 1186 da ulkesini 11 oglu arasinda soyle paylastirdi Melik Verilen bolge1 Kutbeddin Meliksah Sivas Aksaray2 Rukneddin Suleymansah Tokat ve civari3 Nureddin Sultansah Kayseri ve civari4 Mugiseddin Tugrulsah Elbistan5 Muizeddin Kaysersah Malatya6 Muhiddin Mesud Ankara merkez Cankiri Kastamonu ve Eskisehir7 Giyaseddin Keyhusrev Uluborlu Kutahya civari8 Nasreddin Berkyaruksah Niksar Koyulhisar9 Nizameddin Argunsah Amasya10 Arslansah Nigde11 Sancarsah Eregli ve guneyi Bu bolunmeye gore Kilic Arslan devlet merkezinde Sultan olarak ve ogullari icislerinden yari bagimsiz olarak bolgelerinin melikleri oldular Fakat hemen ogullari arasinda veliahtlik mucadelesi basladi Kilic Arslan 1189 da Konya yi eline geciren ve kendini veliaht ilan ettiren buyuk oglu Kutbeddin in bir kuklasi haline geldi 1190 da III Hacli Seferi ordulari Konya ya geldiginde orada otorite Kilic Arslan degil oglu Kutbeddin idi Ucuncu Hacli Seferi Alman ordusuna karsi1190 da Ucuncu Hacli Seferi ne katilan ve karadan gelen Kutsal Roma Cermen Imparatoru Friedrich Barbarossa komutasi altindaki Alman asilli Hacli ordusunun Anadolu dan gecisi icin II Kilic Aslan elcilerini Imparator Edirne ye gelmisken Almanlara gondermis ve onlarla bir antlasma yaparak bu ordunun Anadolu dan Selcuklu ordusunun hucumlarina maruz kalmadan gecisini garantilemisti Fakat bu karar yasli olan II Kilic Arslan tarafindan ulkenin paylastirilmasi sonucu yerel iktidar kazanmis olan ogullari ozellikle Konya yi eline geciren Kutabeddin Meliksah tarafindan begenilmedi Bu ogullarina bagli Turkmenler yuruyuste bulunan Alman Hacli ordusuna zaman zaman hucumlarda bulundular Aksehir uzerinden gelen Alman Hacli ordusu 17 Mayis 1190 da Anadolu Selcuklu Devleti baskenti olan Konya onlerine geldi Yapilan anlasma geregince bu ordunun baris icinde sehre girmeden sehrin kenarindan gecmesi gerekmekteydi Fakat 18 Mayis ta Alman ordusu Konya ya hucum edip sehri ele gecirdi Degisik tarihciler bu beklenmedik sonuc icin degisik aciklamalar yapmaktadirlar Bazi Alman tarihcileri imparator Friedrich in ordusuna yapilan Turkmen hucumlarina karsi Selcuklulara bir gozdagi verip yaptirim uygulamaya karar verdigini bildirirler Diger tarihciler II Kilic Arslan in buyuk oglu Kutbeddin in babasiyla ihtilaf halinde oldugunu bu nedenle devletin baskenti olan Konya yi savunmak icin ordusuyla sehre geldigini babasini tutuklattigini hemen sehir disinda surlar onunde Alman Hacli ordusu ile muharebeye giristigini ve bu muharebeden yenik ciktiktan sonra geri cekilip Konya sehrinin Alman Hacli ordusu tarafindan ele gecmesine neden oldugunu bildirirler Her ne sebeple olursa olsun Konya yi eline geciren Alman Hacli ordusu bu sehirde fazla kalmadi ve 5 gun sonra sehirden ayrilip yine Kudus e hedefle Goksu Irmagi vadisinden Akdeniz e gitmek icin yuruyuse gecti Bu Alman Hacli ordusu tam Akdeniz e varmakta iken komutanlari olan imparator Friedrich 10 Haziran 1190 da Goksu Nehri nde bogulup oldu Bundan sonra dagilan Alman Hacli ordusu Turkiye Selcuklularina ve II Kilic Aslan ve varisi ogullarina problem olmaktan cikti OlumuAlman Hacli ordusunun dagilmasindan sonra kardes kavgasi daha da ciddilesti Kutbeddin babasini zorla birlikte alarak Kayseri yi eline gecirmek niyetiyle kardesi Nureddin Sultansah a hucuma gecip sehir kalesini kusatti Kilic Arslan kacmayi basarip Kayseri ye sigindi Kutbeddin Konya ya dondu ve orada bagimsiz Selcuklu Devleti Sultani oldugunu ilan etti Yasli olan Kilic Arslan once diger birkac oglu arasinda dolasti 1192 de Kilic Arslan Uluborlu da bulunan oglu Giyaseddin Keyhusrev le birlikte Konya ya yuruyerek sehri eline gecirdi ve Aksaray a kacan Kutbeddin i kovalayip sehri kusattilar 1192 de 79 yasindayken sirasinda oldu Konya yi elinde bulunduran yedinci buyuk oglu I Giyaseddin Keyhusrev Sultan olarak tahta gecirildi Turbesi Konya da Alaeddin Camii yanindadir Ic organlarinin gomulu oldugu turbesi ise Aksaray da sehre hakim tepenin uzerindedir II Kilic Arslan olmeden cok once ulkesini 11 oglu arasinda bolusturmustu Ama bu ogullari arasindaki catismalar daha kendisi yasamaktayken ortaya cikmisti Bunlar olumunden sonra devam edip Turkiye Selcuklu devletini cok zayiflatti Uzun suren bir saltanattan sonra II Kilic Arslan in ulkesine tek bir guclu baris saglamamasi ve ulkeyi ogullari arasinda bolusturmesi hem kendi saltanatinin son yillarinda ve hem de olumunden sonra Turkiye Selcuklu Devleti nin baris ve refahina cok aksi tesirlerde bulunmustur Kaynakca Rukiye Cevik Alaeddin Keykubat Devri Turkiye Selcuklularinda Devlet ve Sosyal Hayat 9 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde sh 49 a b Katharine Branning tarafindan hazirlanan Turkishhan websitesi 9 Kasim 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Turan Osman Selcuklular Zamaninda Turkiye Siyasi Tarih Alp Arslan dan Osman Gazi ye 1071 1328 Bogazici Yayinlari Istanbul 2002 Tyerman C 2006 God s war a new history of the Crusades say 418 426 Runciman Steven 1954 cev Runciman Steven cev Fikret Isiltan 1992 Hacli Seferleri Tarihi III Cilt Akka Kralligi Ankara Turk Tarih Kurumu Yayinlari ISBN 975 II Kilic ArslanSelcuklu HanedaniAlt kolu TurkiyeDogumu 1113 Olumu 1192Resmi unvanlarOnce gelen I Rukneddin Mesud Turkiye Selcuklu Sultani 1156 1192 Sonra gelen I Giyaseddin Keyhusrev