Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Jolo (Tausug dili: Sūg) güneybatı Filipinler'de volkanik bir adadır ve aynı adı taşıyan başkentin bulunduğu Sulu eyaletinin birincil adasıdır. Sulu Takımadalarında, Borneo ve Mindanao arasında yer alır ve yaklaşık 500.000 kişilik bir nüfusa sahiptir.
| Jolo | |
|---|---|
 | |
 | |
| Coğrafya | |
| Takımadası | Sulu Takımadaları |
| Diğer adalar |
|
| Yüzölçümü | 869 km2 |
| Zirve | 803 |
| Siyasi | |
| Adadaki ülke(ler) | |
| Yerleşim yerleri |
|
| Demografi | |
| Nüfus | 2.015 |
| Etnik grup(lar) | |
Ada da, Jolo Volkanlar Grubu denen bir dizi volkan bulunur ve aktif Bud Dajo cüruf konisi de dahil olmak üzere çok sayıda volkanik koni ve kratere adada rastlanır. Terörist grup Ebu Seyyaf militanlarının da karargahı olmuştur.
Tarih
Filipinler'de yüzyıllar boyunca süren İspanyol egemenliği sırasında bir dizi başarısız girişimden sonra, İspanyol kuvvetleri 1876'da Sulu Sultanı'nın ikametgahı olan Jolo şehrini ele geçirdi onunla antlaşma yaptılar.
O yıl İspanyollar, Jolo'yu işgal etmek için büyük bir sefer başlattı. Köle baskınlarını kesin olarak durdurma ihtiyacından ve güneyde diğer Batılı güçlerin varlığından endişe duymaktan (İngilizler 19. yüzyılda Jolo'da ticaret merkezleri kurmuştu ve Fransızlar, nakit sıkıntısı çeken Madrid, İspanya hükûmetine sürekli Basilan Adası'nı satın almayı teklif ediyorlardı), İspanyollar bu güney sınırındaki hakimiyetlerini pekiştirmek için son bir girişimde bulundular. O yılın 21 Şubat'ında İspanyollar, 11 nakliye, 11 gambot ve 11 buharlı gemi ve 9.000 askerden oluşan büyük bir birlikle Jolo'ya saldırıya geçti. Amiral Jose Malcampo başkanlığındaki birlik, Jolo'yu ele geçirdi ve Kaptan ile bir İspanyol yerleşim yeri kurdu. Bir garnizon kurmak ve askeri vali olarak görev yapmak üzere atanan Pascual Cervera ; Mart 1876'dan Aralık 1876'ya kadar görev yaptı ve ardından Tuğgeneral Jose Paulin (Aralık 1876 - Nisan 1877), Albay Carlos Martinez (Eylül 1877 - Şubat 1880), Albay. Rafael de Rivera (1880–1881), Albay. Isidro G. Soto (1881–1882), Albay. Eduardo Bremon, (1882), Albay. Julian Parrado (1882–1884), Albay. Francisco Castilla (1884–1886), Albay. Juan Arolas (1886–1893), Albay. Sezar Mattos (1893), Gen. Venancio Hernandez (1893–1896) ve Albay. Luis Huerta (1896–1899) geldi. Burada görev yaptılar. Sonrasında ada Paris Antlaşması (1898) ile İspanyol hakimiyetinden ABD hakimiyetine girecektir.
1878'de İspanyollar Jolo'yu bir çevre duvarı ve kule kapılarıyla güçlendirdiler, Puerta Blockaus, Puerta España ve Puerta Alfonso XII adlı iç kaleler inşa ettiler; ve Princesa de Asturias ve Torre de la Reina adlı iki dış sur. Kendi teğmen komutanına sahip bir süvari de dahil olmak üzere birlikler, duvarların koruyucu sınırları içinde garnize edildi. Jolo'dan, 1880 Col. Vali olarak atanan Rafael Gonzales de Rivera, 6. Alayı Siasi ve Bongao adalarına gönderdi. İspanyollar ara sıra saldırıya uğrayacağı için kalelerinde güvende değillerdi. 22 Temmuz 1883'te, isimsiz üç juramentado'nun Jolo kasabası meydanına girmeyi başardığı ve üç İspanyol'u öldürdüğü bildirildi; "Ajuramentado" kelimesi, Jolo garnizonunda görev yaparken bu tür birkaç eyleme tanık olduktan sonra İspanyol albay Juan Arolas tarafından ilk defa kullanıldı.
İspanyollar ve Sulu Sultanı 22 Temmuz 1878'de Barış Antlaşması'nı imzaladılar.
Amerikalılar 1899'da geldi ve yüzyılın başında Filipin-Amerikan Savaşı Luzon'da şiddetleniyordu. Amerikalılar güçlerini dağıtmamak için klasik böl ve yönet taktiğini uyguladılar.
Başlangıçta Sultan Kiram, kontrolün Amerikalılara devredilmesinden hayal kırıklığına uğramış ve İspanyolların yenilgisinden sonra Sulu takımadalarının egemenliğini yeniden kazanmayı beklemişti. Ancak Tuğgeneral John C. Bates'in asıl amacı, Filipin-Amerikan Savaşı'nda saltanatın tarafsızlığını garanti etmek, kuzeydeki Aguinaldo taraftarı isyancı Hristiyan Filipinlilerle birleşmesini engelleyip, ABD güçlerinin isyanı bastırması için zaman kazanmak ve Mindanao'da düzeni sağlamaktı. Bazı müzakerelerin ardından Bates Antlaşması imzalandı.
Bu anlaşma, daha önceki İspanyol anlaşmasına dayanıyordu ve çeviri tutarsızlığını korudu: İngilizce versiyon tam bir bağımlılığı tanımlarken, Tausug versiyonu bir himayeyi tanımladı.[] Bates Antlaşması Amerikalılara orijinal İspanyol antlaşmasından daha fazla yetki vermesine rağmen, antlaşma Amerika'da hâlâ Sultan'a çok fazla özerklik tanıdığı için eleştirildi.[] Moro'nun kölelik uygulamasını tanıyan belirli bir madde, Washington DC'de en çok eleştirilen maddelerden biriydi. Ancak Bates'inde sonrada belirttiği gibi bu anlaşma zaman kazanma amaçlı kuzeydeki isyanı bastırdıktan sonra güneye daha fazla birlik sevk etmek için yapılmış bir oyalama kandırmacaydı.[] Nitekim, Bates Antlaşması'nın yarattığı barış uzun sürmedi.[] 1902'de kuzeydeki isyan bastırılır bastırılmaz,1903'te çatışmalar tekrar başladı. Müslümanlar, Mindanao'da 1903'ten 1914'e kadar süren siyasi-askeri bir hükûmet olan Moro eyaletini reddettiklerinde ve kısa süre sonra Moro İsyanı patlak verdiğinde bu durum apaçık ortaya çıktı. Moro eyaletinin kurulmasından ancak iki ay önce, Amerikan sömürge hükûmetinin tüm boş arazileri kamu arazisi olarak ilan edip sınıflandırdığına dikkat çekilmelidir.[] Deklarasyonun hemen ardından Amerikan yatırımları Mindanao'ya girdi ve Hristiyanların kitlesel göçü teşvik edildi, bu da Morolarda ve onların bir kolu olan Tausuglar arasında tepkiye neden olmuştur. Öte yandan Severina Luna de Orosa ve kocası Sixto Orosa, Jolo'da çalışan ve bölgeye batı tıbbını getiren ilk Hristiyan doktorlardı.
Jolo, İkinci Dünya Savaşı sırasında Japonlar tarafından işgal edildi. 2 Nisan 1945'te ABD 163. Alayı'nın 2. Taburu, 41. Tümen (eski adıyla Montana Ulusal Muhafızları), Borneo adası ile Filipinler arasında, Sulu Takımadaları'ndaki Sanga Sanga ve Bongao'ya çıktı. Bir hafta sonra, alayın diğer iki taburu Mindanao'dan ayrıldı ve Jolo'ya indi ve burada, adanın en yüksek noktası olan, ağır bir şekilde savunulan Daho Dağı'na tırmanmaya başladılar. Jolo Sultanı, takımadaların 300.000 Müslüman'ının lideri 2. Muhammed Cenail Abirin, Albay'ı karşıladı. 163.'üncü Alay komutanı William J. Moroney ve adanın Japonlardan kurtulmasına yardım sözü verdi. Üç haftalık savaşta 163.birlikten 37 kişi öldü ve 191 kişi yaralandı. Yaklaşık 2.600 Japon askeri öldürüldü bu çatışmalarda Japonların banzai ve seppuku gelenekleri nedeniyle teslim olmayıp ölünceye veya zafer kazanamadıklarında intihar edinceye kadar savaştıklarından Jolo'da yalnızca 87 Japon askeri yakalanmış veya teslim olmuştur. Yerel savaşçılar Ağustos 1945'te İmparatorluk Ordusu teslim olduktan sonra ormanda saklanan birçok Japon başıboş askeri öldürmüştür.
Adadaki barış, ABD işgali sonrası Filipinler hükûmetine karşı Moro isyanının tekrar alevlenmesi ile bozulmuş, Şubat 2005'te 4.000 ila 5.000 Filipin askerinin Nur Misuari'nin takipçileriyle birlikte Abu Sayyaf grubundan yaklaşık 800 İslamcı militanla çatışmasıyla yeniden alevlenmiştir. Mücadele bugün de devam ediyor.12.000 kadar insanın çatışmalardan kaçtığı düşünülmektedir.
27 Ocak 2019'da Jolo'daki Karmel Dağı Meryem Ana Katedrali bombalandı.
Kaçırma Olayları
22 Eylül 2015'te Norveç, Sotra'dan 56 yaşındaki Kjartan Sekkingstad, 2 Kanadalı erkek, 68 yaşındaki John Ridsdel 67 yaşında Robert Hall, Hall'un kız arkadaşı ve Filipinli bir kadın, Marites Flor ile birlikte Samal Adası'ndaki lüks bir turizm beldesinden Abu Sayyaf İslamcı gerillalar tarafından kaçırıldı. .Nisan ve Haziran 2016'da fidye ödenmediği için Kanadalıların başları kesildi ve Haziran 2016'da Flor serbest bırakıldı.
17 Eylül 2016'da İslamcı esir Abu Sayyaf'ın serbest bırakılması için 638.000 dolar fidye almasının ardından Sekkingstad,Manila'nın yaklaşık 960 kilometre güneyindeki Jolo adasında serbest bırakıldı. Asi grup Moro Ulusal Kurtuluş Cephesi'ne (MNLF) teslim edildi. MNLF hükûmetle barış görüşmeleri yapması yanında ve rehinelerin serbest bırakılmasını sağlamak için yetkililerle birlikte çalışmaktadır. Norveçli yetkililerin olmadığı bilinse de, bu kişiler için öngörülen fidyeyi kimin ödediği bilinmemektedir .
Ayrıca bakınız
- Filipinler'deki aktif volkanların listesi
- Filipinler'deki potansiyel olarak aktif yanardağların listesi
- Filipinler'deki aktif olmayan yanardağların listesi
- Filipinler adalarının listesi
- Filipin Volkanoloji ve Sismoloji Enstitüsü
- Jolo, Sulu
Kaynakça
- ^ Antlaşmanın İspanyolca ve Tausug dilindeki versiyonlarında kullanılan terminoloji ve İspanya'ya Basilan da dahil olmak üzere Sulu Takımadaları üzerinde tam egemenlik mi verildiği yoksa bir "koruyuculuk ilişkisi" mi kurulduğu konusunda tartışmalar mevcuttur.
- ^ Antlaşmanın İspanyolca versiyonu için bkz. Coleccion de los tratados, convenios y documentos internationales, ayrıca yazılı olarak burada da bulunmaktadır: Gaceta de Manila, Año XVlll, Tomo II, numero 0052 28 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (21 Ağustos 1878)
- ^ Benjamin R. (1994). The War of 1898, and U.S. Interventions, 1898–1934: An Encyclopedia. Taylor & Francis. s. 42. ISBN . 1 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ . Philippine Update. 9 Aralık 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2015.
- ^ Rodil 1985:4.
- ^ Glynn, Gary. Montana's Home Front During World War II, 2nd ed. Big Elk Books. 2012.
- ^ "Jolo church attack: Many killed in Philippines". BBC. 13 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ocak 2019.
- ^ Tatone, Joseph (17 Eylül 2016). . 23 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2019.
- Sulu Kraliyeti 3 Mayıs 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Jolo Tausug dili Sug guneybati Filipinler de volkanik bir adadir ve ayni adi tasiyan baskentin bulundugu Sulu eyaletinin birincil adasidir Sulu Takimadalarinda Borneo ve Mindanao arasinda yer alir ve yaklasik 500 000 kisilik bir nufusa sahiptir JoloCografyaTakimadasiSulu TakimadalariDiger adalarJoloYuzolcumu amp 0000000000000869 000000 869 km2Zirve 803SiyasiAdadaki ulke ler PhilippinesYerlesim yerleri87 998DemografiNufus amp 0000000000002015 000000 2 015Etnik grup lar Bajau Ada da Jolo Volkanlar Grubu denen bir dizi volkan bulunur ve aktif Bud Dajo curuf konisi de dahil olmak uzere cok sayida volkanik koni ve kratere adada rastlanir Terorist grup Ebu Seyyaf militanlarinin da karargahi olmustur TarihSulu ili icinde Jolo adasinin yeri Filipinler de yuzyillar boyunca suren Ispanyol egemenligi sirasinda bir dizi basarisiz girisimden sonra Ispanyol kuvvetleri 1876 da Sulu Sultani nin ikametgahi olan Jolo sehrini ele gecirdi onunla antlasma yaptilar O yil Ispanyollar Jolo yu isgal etmek icin buyuk bir sefer baslatti Kole baskinlarini kesin olarak durdurma ihtiyacindan ve guneyde diger Batili guclerin varligindan endise duymaktan Ingilizler 19 yuzyilda Jolo da ticaret merkezleri kurmustu ve Fransizlar nakit sikintisi ceken Madrid Ispanya hukumetine surekli Basilan Adasi ni satin almayi teklif ediyorlardi Ispanyollar bu guney sinirindaki hakimiyetlerini pekistirmek icin son bir girisimde bulundular O yilin 21 Subat inda Ispanyollar 11 nakliye 11 gambot ve 11 buharli gemi ve 9 000 askerden olusan buyuk bir birlikle Jolo ya saldiriya gecti Amiral Jose Malcampo baskanligindaki birlik Jolo yu ele gecirdi ve Kaptan ile bir Ispanyol yerlesim yeri kurdu Bir garnizon kurmak ve askeri vali olarak gorev yapmak uzere atanan Pascual Cervera Mart 1876 dan Aralik 1876 ya kadar gorev yapti ve ardindan Tuggeneral Jose Paulin Aralik 1876 Nisan 1877 Albay Carlos Martinez Eylul 1877 Subat 1880 Albay Rafael de Rivera 1880 1881 Albay Isidro G Soto 1881 1882 Albay Eduardo Bremon 1882 Albay Julian Parrado 1882 1884 Albay Francisco Castilla 1884 1886 Albay Juan Arolas 1886 1893 Albay Sezar Mattos 1893 Gen Venancio Hernandez 1893 1896 ve Albay Luis Huerta 1896 1899 geldi Burada gorev yaptilar Sonrasinda ada Paris Antlasmasi 1898 ile Ispanyol hakimiyetinden ABD hakimiyetine girecektir Fransiz kasif Jules Dumont d Urville Jolo Sultanini ziyaret ediyor 1878 de Ispanyollar Jolo yu bir cevre duvari ve kule kapilariyla guclendirdiler Puerta Blockaus Puerta Espana ve Puerta Alfonso XII adli ic kaleler insa ettiler ve Princesa de Asturias ve Torre de la Reina adli iki dis sur Kendi tegmen komutanina sahip bir suvari de dahil olmak uzere birlikler duvarlarin koruyucu sinirlari icinde garnize edildi Jolo dan 1880 Col Vali olarak atanan Rafael Gonzales de Rivera 6 Alayi Siasi ve Bongao adalarina gonderdi Ispanyollar ara sira saldiriya ugrayacagi icin kalelerinde guvende degillerdi 22 Temmuz 1883 te isimsiz uc juramentado nun Jolo kasabasi meydanina girmeyi basardigi ve uc Ispanyol u oldurdugu bildirildi Ajuramentado kelimesi Jolo garnizonunda gorev yaparken bu tur birkac eyleme tanik olduktan sonra Ispanyol albay Juan Arolas tarafindan ilk defa kullanildi Ispanyollar ve Sulu Sultani 22 Temmuz 1878 de Baris Antlasmasi ni imzaladilar Amerikalilar 1899 da geldi ve yuzyilin basinda Filipin Amerikan Savasi Luzon da siddetleniyordu Amerikalilar guclerini dagitmamak icin klasik bol ve yonet taktigini uyguladilar 1913 te dort gunluk Bud Bagsak Savasi Baslangicta Sultan Kiram kontrolun Amerikalilara devredilmesinden hayal kirikligina ugramis ve Ispanyollarin yenilgisinden sonra Sulu takimadalarinin egemenligini yeniden kazanmayi beklemisti Ancak Tuggeneral John C Bates in asil amaci Filipin Amerikan Savasi nda saltanatin tarafsizligini garanti etmek kuzeydeki Aguinaldo taraftari isyanci Hristiyan Filipinlilerle birlesmesini engelleyip ABD guclerinin isyani bastirmasi icin zaman kazanmak ve Mindanao da duzeni saglamakti Bazi muzakerelerin ardindan Bates Antlasmasi imzalandi Bu anlasma daha onceki Ispanyol anlasmasina dayaniyordu ve ceviri tutarsizligini korudu Ingilizce versiyon tam bir bagimliligi tanimlarken Tausug versiyonu bir himayeyi tanimladi kaynak belirtilmeli Bates Antlasmasi Amerikalilara orijinal Ispanyol antlasmasindan daha fazla yetki vermesine ragmen antlasma Amerika da hala Sultan a cok fazla ozerklik tanidigi icin elestirildi kaynak belirtilmeli Moro nun kolelik uygulamasini taniyan belirli bir madde Washington DC de en cok elestirilen maddelerden biriydi Ancak Bates inde sonrada belirttigi gibi bu anlasma zaman kazanma amacli kuzeydeki isyani bastirdiktan sonra guneye daha fazla birlik sevk etmek icin yapilmis bir oyalama kandirmacaydi kaynak belirtilmeli Nitekim Bates Antlasmasi nin yarattigi baris uzun surmedi kaynak belirtilmeli 1902 de kuzeydeki isyan bastirilir bastirilmaz 1903 te catismalar tekrar basladi Muslumanlar Mindanao da 1903 ten 1914 e kadar suren siyasi askeri bir hukumet olan Moro eyaletini reddettiklerinde ve kisa sure sonra Moro Isyani patlak verdiginde bu durum apacik ortaya cikti Moro eyaletinin kurulmasindan ancak iki ay once Amerikan somurge hukumetinin tum bos arazileri kamu arazisi olarak ilan edip siniflandirdigina dikkat cekilmelidir kaynak belirtilmeli Deklarasyonun hemen ardindan Amerikan yatirimlari Mindanao ya girdi ve Hristiyanlarin kitlesel gocu tesvik edildi bu da Morolarda ve onlarin bir kolu olan Tausuglar arasinda tepkiye neden olmustur Ote yandan Severina Luna de Orosa ve kocasi Sixto Orosa Jolo da calisan ve bolgeye bati tibbini getiren ilk Hristiyan doktorlardi Jolo daki Tulay Merkez Camii Jolo Ikinci Dunya Savasi sirasinda Japonlar tarafindan isgal edildi 2 Nisan 1945 te ABD 163 Alayi nin 2 Taburu 41 Tumen eski adiyla Montana Ulusal Muhafizlari Borneo adasi ile Filipinler arasinda Sulu Takimadalari ndaki Sanga Sanga ve Bongao ya cikti Bir hafta sonra alayin diger iki taburu Mindanao dan ayrildi ve Jolo ya indi ve burada adanin en yuksek noktasi olan agir bir sekilde savunulan Daho Dagi na tirmanmaya basladilar Jolo Sultani takimadalarin 300 000 Musluman inin lideri 2 Muhammed Cenail Abirin Albay i karsiladi 163 uncu Alay komutani William J Moroney ve adanin Japonlardan kurtulmasina yardim sozu verdi Uc haftalik savasta 163 birlikten 37 kisi oldu ve 191 kisi yaralandi Yaklasik 2 600 Japon askeri olduruldu bu catismalarda Japonlarin banzai ve seppuku gelenekleri nedeniyle teslim olmayip olunceye veya zafer kazanamadiklarinda intihar edinceye kadar savastiklarindan Jolo da yalnizca 87 Japon askeri yakalanmis veya teslim olmustur Yerel savascilar Agustos 1945 te Imparatorluk Ordusu teslim olduktan sonra ormanda saklanan bircok Japon basibos askeri oldurmustur Adadaki baris ABD isgali sonrasi Filipinler hukumetine karsi Moro isyaninin tekrar alevlenmesi ile bozulmus Subat 2005 te 4 000 ila 5 000 Filipin askerinin Nur Misuari nin takipcileriyle birlikte Abu Sayyaf grubundan yaklasik 800 Islamci militanla catismasiyla yeniden alevlenmistir Mucadele bugun de devam ediyor 12 000 kadar insanin catismalardan kactigi dusunulmektedir 27 Ocak 2019 da Jolo daki Karmel Dagi Meryem Ana Katedrali bombalandi Kacirma Olaylari22 Eylul 2015 te Norvec Sotra dan 56 yasindaki Kjartan Sekkingstad 2 Kanadali erkek 68 yasindaki John Ridsdel 67 yasinda Robert Hall Hall un kiz arkadasi ve Filipinli bir kadin Marites Flor ile birlikte Samal Adasi ndaki luks bir turizm beldesinden Abu Sayyaf Islamci gerillalar tarafindan kacirildi Nisan ve Haziran 2016 da fidye odenmedigi icin Kanadalilarin baslari kesildi ve Haziran 2016 da Flor serbest birakildi 17 Eylul 2016 da Islamci esir Abu Sayyaf in serbest birakilmasi icin 638 000 dolar fidye almasinin ardindan Sekkingstad Manila nin yaklasik 960 kilometre guneyindeki Jolo adasinda serbest birakildi Asi grup Moro Ulusal Kurtulus Cephesi ne MNLF teslim edildi MNLF hukumetle baris gorusmeleri yapmasi yaninda ve rehinelerin serbest birakilmasini saglamak icin yetkililerle birlikte calismaktadir Norvecli yetkililerin olmadigi bilinse de bu kisiler icin ongorulen fidyeyi kimin odedigi bilinmemektedir Ayrica bakinizFilipinler deki aktif volkanlarin listesi Filipinler deki potansiyel olarak aktif yanardaglarin listesi Filipinler deki aktif olmayan yanardaglarin listesi Filipinler adalarinin listesi Filipin Volkanoloji ve Sismoloji Enstitusu Jolo SuluKaynakca Antlasmanin Ispanyolca ve Tausug dilindeki versiyonlarinda kullanilan terminoloji ve Ispanya ya Basilan da dahil olmak uzere Sulu Takimadalari uzerinde tam egemenlik mi verildigi yoksa bir koruyuculuk iliskisi mi kuruldugu konusunda tartismalar mevcuttur Antlasmanin Ispanyolca versiyonu icin bkz Coleccion de los tratados convenios y documentos internationales ayrica yazili olarak burada da bulunmaktadir Gaceta de Manila Ano XVlll Tomo II numero 0052 28 Aralik 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde 21 Agustos 1878 Benjamin R 1994 The War of 1898 and U S Interventions 1898 1934 An Encyclopedia Taylor amp Francis s 42 ISBN 9780824056247 1 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mart 2013 Philippine Update 9 Aralik 2000 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Haziran 2015 Rodil 1985 4 Glynn Gary Montana s Home Front During World War II 2nd ed Big Elk Books 2012 Jolo church attack Many killed in Philippines BBC 13 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Ocak 2019 Tatone Joseph 17 Eylul 2016 23 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Ocak 2019 Sulu Kraliyeti 3 Mayis 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde