Julian Lincoln Simon (12 Şubat 1932 - 8 Şubat 1998),Maryland Üniversitesi'nde İşletme yönetimi alanında çalışmış Amerikalı profesördür. Daha önce University of Illinois at Urbana-Champaign'da uzun süre ekonomi ve işletme profesörü olarak hizmet verdi, öldüğünde Cato Institute'ta Kıdemli Araştırmacı olarak görev yapıyordu.
Julian Lincoln Simon | |
---|---|
![]() | |
Doğum | 12 Şubat 1932 Newark, New Jersey |
Ölüm | 8 Şubat 1998 (65 yaşında) Chevy Chase, Maryland |
Milliyet | Amerikalı |
Kariyeri | |
Dalı | Çevresel ekonomi |
Çalıştığı kurumlar | Maryland Üniversitesi Cato Institute University of Illinois at Urbana-Champaign |
Etkilendikleri | David Hume, Edward Gibbon, Voltaire, Jean-Jacques Rousseau, Adam Smith, Friedrich Hayek, William James |
Simon, çoğu ekonomi konularında olmak üzere birçok kitap ve makale yazdı. En çok nüfus, doğal kaynaklar ve göç üzerine yaptığı çalışmalarla tanınır. Bazen “Bereketçilik” görüşleriyle ilişkilendirilir. Doğanın bolluğuna odaklanmak yerine, sınırlı veya sonlu fiziksel kaynaklara rağmen, ikame ürünler yaratacak olan insan dehası ve teknolojik ilerleme tarafından güçlendirilen sürekli nüfus artışından kaynaklanan kalıcı ekonomik faydalara odaklandı. Ayrıca ekolojist Paul R. Ehrlich ile yaptığı ünlü Simon-Ehrlich bahsi ile de tanınır. Ehrlich, beş metalin fiyatlarının on yıl içinde artacağına bahse girerken, Simon tam tersi bir tavır aldı. Metal fiyatları o on yılda keskin bir şekilde düştüğü için bahsi Simon kazandı.
Teori
Simon'ın 1981 tarihli kitabı The Ultimate Resource (Türkçe: Nihai Kaynak), o zamanlar kaynak kıtlığı konusundaki geleneksel görüşün bir eleştirisidir. Bu kitap en çok satan ve oldukça etkili olan 1968‘de yayımlanan Paul R. Ehrlich‘in The Population Bomb (Türkçe: Nüfus Bombası) ve 1972'de yayımlanan The Limits to Growth (Türkçe: Büyümenin Sınırları) analizinin yarattığı kültürel arka plan bağlamında yayımlanmıştır.
Nihai Kaynak nüfus artışı, ham madde kıtlığı ve kaynak tüketimi hakkındaki geleneksel inanca meydan okudu. Simon, artan kaynak kıtlığına ilişkin görüşlerimizin, ücrete göre ayarlanmış hammadde fiyatlarındaki uzun vadeli düşüşleri göz ardı ettiğini savunur. Ekonomik açıdan bakıldığında, artan zenginlik ve teknolojinin daha fazla kaynağı kullanılabilir yaptığını, eski kaynaklar geri dönüştürüldüğünden ve pazar tarafından yeni alternatifler geliştirildiği varsayıldığından, tedarikler fiziksel olarak sınırlı olsa da ekonomik olarak belirsiz kabul edilebileceğini iddia eder. Simon, “nüfus artışının olumsuz ekonomik sonuçları olduğu; bu nüfusun doğal kaynakları tükettiğini ve aşırı tüketim nedeniyle kaynaklarımızın tükenme riskiyle karşı karşıya olduğunu” söyleyen Malthus felaketinin yaklaştığı fikrine karşı çıktı. Simon, insanlar ve pazarlar yenilik yaptığından, nüfusun kaynak kıtlıkları ve çevre sorunlarına çözüm olduğunu savunur. Fikirleri Nobel Ödülü Sahibi ekonomistler Friedrich Hayek ve Milton Friedman tarafından övüldü. İkincisi, The Ultimate Resource II'nin 1998 tarihli önsözünde yer aldı, ancak Paul R. Ehrlich, Albert Allen Bartlett ve Herman Daly gibi eleştirmenlerin de ilgisini çekti.
Simon, farklı hammaddeleri, özellikle metalleri ve tarihsel dönemlerdeki fiyatlarını inceledi. Geçici kıtlıkların yanı sıra, uzun vadede hammadde fiyatlarının benzer seviyelerde kalacağını, hatta düşeceğini varsaydı. Örneğin alüminyum hiçbir zaman 1886'dan önceki kadar pahalı olmadı, Orta Çağ zırhı için kullanılan çelik, cari dolar cinsinden herhangi bir modern paralelinden daha pahalıydı. Uzun vadeli emtia endeksi eğilimlerine ilişkin yakın tarihli bir tartışma da görüşlerini destekledi.
Ortak editörlüğünü Herman Kahn'ın üstlendiği 1984 tarihli kitabı The Resourceful Earth, nüfus artışı ve kaynak tüketimi ile ilgili geleneksel bilgeliğin benzer bir eleştirisidir ve “The Global 2000 Report to the President“ (Türkçe: Başkana Global 2000 Raporu) raporuna doğrudan yanıttır. Örneğin, "Önümüzdeki on yıllarda dünya petrol fiyatlarının artacağına inanmak için zorlayıcı bir neden yok. Aslında fiyatlar mevcut seviyelerin altına düşebilir" şeklinde öngörüde bulundu. Gerçekten de petrol fiyatları yaklaşık 2003 veya 2004'te 1984 seviyelerinin üzerine çıkmadan önce yaklaşık 20 yıl boyunca düşüş eğilimi gösterdi. Petrol fiyatları daha sonra yükseldi, düştü ve yeniden yükseldi. 2008'de ham petrolün fiyatı, en son 1860'larda ulaşılan bir seviye olan (enflasyona göre ayarlanmış) varil başına 100 dolara ulaştı. Daha sonra 2008'de, fiyat tekrar keskin bir düşüşle yaklaşık 40 $'a düştü ve ardından tekrar 125 $'a yükseldi. 2011'in ortasından bu yana fiyatlar 2014'ün ortasına kadar yavaş şekilde düşme eğilimindeydi ancak 2015'in sonuna kadar dramatik şekilde yaklaşık 30 dolara indi. O zamandan beri fiyatlar 50 doların altında nispeten istikrarlıydı.
Simon, 1994'te, insan faaliyetinin, özellikle kloroflorokarbon gazları, ozon deliği ve iklim değişikliğinin küresel çevresel hasarına neden olduğu iddialarına şüpheci baktı.
Simon ayrıca, kirlilikten kaynaklanan çok sayıda çevre hasarının ve sağlık tehlikesinin "kesinlikle çürütüldüğünü" iddia etti. Bunlar arasında kurşun kirliliği & IQ, DDT, PCB'ler, malathion, Agent Orange, asbest ve Love Canal'ında kimyasal kirlilik vardı. Bu tür endişeleri yalnızca bir "değer yargısı" olarak görmezden geldi.
Fakat aynı zamanda, şaşırtıcı derecede, bir çocuğun veya göçmenin genel etkisinin olumlu mu yoksa olumsuz mu olduğuna ilişkin karar, yargıyı yapan kişinin değerlerine bağlıdır – yirmi veya otuz yıl sonra bir dolar artı bir şey beklemektense şimdi bir dolar harcamayı tercihiniz, canlı olan az ya da çok insan yerine daha çok ya da daha az vahşi hayvana sahip olma tercihleriniz vb.
Etki
Simon, serbest piyasa çevreciliğinin kurucularından biriydi. Wired dergisinde Julian Simon'ın profilini çıkaran "Doomslayer" başlıklı bir makale, Danimarkalı Bjørn Lomborg'a The Skeptical Environmentalist (Türkçe: Şüpheci Çevreci) kitabını yazması için ilham verdi.
Simon aynı zamanda havayolunun, uçuşlarında keyfi olarak yolcuları uçaktan indirmek yerine yolcuları koltuklarından vazgeçmeye teşvik etmesi gerektiğini öneren ilk kişiydi ("bumping" (tr:çarpma) denen uygulama). Havayolu endüstrisi başlangıçta bunu reddetse de, Milton Friedman'ın The Ultimate Resource II 'nin önsözünde anlattığı gibi, planı daha sonra başarıyla uygulandı. Ekonomist James Heins, 2009'da uygulamanın son 30 yılda Amerika Birleşik Devletleri ekonomisine 100 milyar dolar kazandırdığını söyledi. Simon fikrini federal düzenleyicilere verdi ve çözümünden hiçbir zaman kişisel kazanç elde etmedi.
Simon'ın argümanlarının tümü evrensel olarak kabul edilmese de, demografik ekonomi hakkındaki literatürde, nüfus artışına ilişkin güçlü Malthusçu olumsuz görüşten daha tarafsız görüşe geçişe katkıda bulundular. Demografik temettü ve demografik pencere fikirlerine dayanan daha yeni teorik gelişmeler, bu kez nüfus artışını iyi ya da kötü olarak gören tartışmadan uzaklaşan başka bir değişime katkıda bulundu.
Simon, ölümünden sonra eşi tarafından yayımlanan A Life Against the Grain (tr:Tahıllara Karşı Bir Hayat) adlı bir anı yazdı.
Rakiplerle bahisler
Paul R. Ehrlich – ilk bahis
Simon, Paul R. Ehrlich'e 1980'de bir on yıl metal fiyatları üzerine bahse girmeye çağırdı. Simon, bir süredir çevre bilimcilerine bahse girmeleri için meydan okuyordu.
Ehrlich, John Harte ve John Holdren, artan kıtlık ve tükenişle fiyatının artacağını düşündükleri beş metalden oluşan bir sepet seçtiler. Bahsi Simon kazandı ve beş metalin de fiyatı düştü.
Ehrlich'in görüşünü destekleyenler, bu fiyat düşüşünün çoğunun fiyatları artıran petrol nedeniyle geldiğini öne sürer.
1980'de ve 1990'da fiyatları aşağı çeken , metal sepet fiyatının aslında 1950'den 1975'e yükseldiğine işaret eder. Ayrıca Ehrlich'in bu metallerin fiyatlarını kritik göstergeler olarak görmediğini ve Ehrlich'in bahsi büyük bir isteksizlikle aldığını öne sürerler. Öte yandan, Ehrlich kullanılacak metalleri kendisi seçti ve bahis sırasında bunu "diğer açgözlü insanlar devreye girmeden önce" kabul ettiğini "şaşırtıcı bir teklif" olarak nitelendirdi.
Bu metallerden üçünün (krom, bakır ve nikel) toplam arzı bu süre zarfında arttı. Fiyatlar ayrıca beşinin her birine özgü nedenlerle düştü:
- Çok daha bol, kullanışlı ve ucuz bir malzeme olan alüminyum kullanımının artması nedeniyle kalay fiyatı düştü.
- Daha iyi madencilik teknolojileri, pazarda neredeyse tekeli sona erdiren geniş nikel lodelerin keşfedilmesine imkan verdi.
- Tungsten, pişirme kaplarında seramik kullanımının artması nedeniyle düştü.
- Daha iyi eritme teknikleri nedeniyle krom fiyatı düştü.
- Bir zamanlar yalnızca bakır tel için ayrılan bakırın fiyatı, birçok işlevi yapan fiber optik kablonun (kumdan türetilmiştir) icadı nedeniyle düşmeye başladı.
Simon'ın tahmin ettiği gibi tüm bu durumlarda, daha iyi teknoloji ya mevcut kaynakların daha verimli kullanımına ya da daha bol ve daha ucuz kaynakla ikame edilmesine imkan verdi.
Kaynakça
- ^ Gilpin, Kenneth N. (12 Şubat 2019). "Julian Simon, 65, Optimistic Economist, Dies"
. The New York Times. 19 Aralık 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2019.
- ^ . Inside Illinois. University of Illinois at Urbana-Champaign. 10 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2009.
- ^ a b Neal, Larry. (PDF). Competitive Enterprise Institute. 15 Şubat 2004 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2009.
- ^ Perry, Mark J. . American Enterprise Institute. 1 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2013.
- ^ "Brent Crude Oil Spot Price". 9 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Temmuz 2016.
- ^ The Ultimate Resource 2, pp. 260–65
- ^ Simon, Julian L. . juliansimon.com. 16 Mart 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Regis, Ed (February 1997). . Wired. 16 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2008.
- ^ a b Dennis, Jan. "Airline overbooking policy well known and so, too, should be its creator". On Our Watch. University of Illinois at Urbana-Champaign. 30 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Eylül 2009.
- ^ a b . Competitive Enterprise Institute. 20 Eylül 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2009.
- ^ Dan Gardner (2010). Future Babble: Why Expert Predictions Fail – and Why We Believe Them Anyway. Toronto: McClelland and Stewart. s. 232.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Julian Lincoln Simon 12 Subat 1932 8 Subat 1998 Maryland Universitesi nde Isletme yonetimi alaninda calismis Amerikali profesordur Daha once University of Illinois at Urbana Champaign da uzun sure ekonomi ve isletme profesoru olarak hizmet verdi oldugunde Cato Institute ta Kidemli Arastirmaci olarak gorev yapiyordu Julian Lincoln SimonDogum12 Subat 1932 1932 02 12 Newark New JerseyOlum8 Subat 1998 65 yasinda Chevy Chase MarylandMilliyetAmerikaliKariyeriDaliCevresel ekonomiCalistigi kurumlarMaryland Universitesi Cato Institute University of Illinois at Urbana ChampaignEtkilendikleriDavid Hume Edward Gibbon Voltaire Jean Jacques Rousseau Adam Smith Friedrich Hayek William James Simon cogu ekonomi konularinda olmak uzere bircok kitap ve makale yazdi En cok nufus dogal kaynaklar ve goc uzerine yaptigi calismalarla taninir Bazen Bereketcilik gorusleriyle iliskilendirilir Doganin bolluguna odaklanmak yerine sinirli veya sonlu fiziksel kaynaklara ragmen ikame urunler yaratacak olan insan dehasi ve teknolojik ilerleme tarafindan guclendirilen surekli nufus artisindan kaynaklanan kalici ekonomik faydalara odaklandi Ayrica ekolojist Paul R Ehrlich ile yaptigi unlu Simon Ehrlich bahsi ile de taninir Ehrlich bes metalin fiyatlarinin on yil icinde artacagina bahse girerken Simon tam tersi bir tavir aldi Metal fiyatlari o on yilda keskin bir sekilde dustugu icin bahsi Simon kazandi TeoriSimon in 1981 tarihli kitabi The Ultimate Resource Turkce Nihai Kaynak o zamanlar kaynak kitligi konusundaki geleneksel gorusun bir elestirisidir Bu kitap en cok satan ve oldukca etkili olan 1968 de yayimlanan Paul R Ehrlich in The Population Bomb Turkce Nufus Bombasi ve 1972 de yayimlanan The Limits to Growth Turkce Buyumenin Sinirlari analizinin yarattigi kulturel arka plan baglaminda yayimlanmistir Nihai Kaynak nufus artisi ham madde kitligi ve kaynak tuketimi hakkindaki geleneksel inanca meydan okudu Simon artan kaynak kitligina iliskin goruslerimizin ucrete gore ayarlanmis hammadde fiyatlarindaki uzun vadeli dususleri goz ardi ettigini savunur Ekonomik acidan bakildiginda artan zenginlik ve teknolojinin daha fazla kaynagi kullanilabilir yaptigini eski kaynaklar geri donusturuldugunden ve pazar tarafindan yeni alternatifler gelistirildigi varsayildigindan tedarikler fiziksel olarak sinirli olsa da ekonomik olarak belirsiz kabul edilebilecegini iddia eder Simon nufus artisinin olumsuz ekonomik sonuclari oldugu bu nufusun dogal kaynaklari tukettigini ve asiri tuketim nedeniyle kaynaklarimizin tukenme riskiyle karsi karsiya oldugunu soyleyen Malthus felaketinin yaklastigi fikrine karsi cikti Simon insanlar ve pazarlar yenilik yaptigindan nufusun kaynak kitliklari ve cevre sorunlarina cozum oldugunu savunur Fikirleri Nobel Odulu Sahibi ekonomistler Friedrich Hayek ve Milton Friedman tarafindan ovuldu Ikincisi The Ultimate Resource II nin 1998 tarihli onsozunde yer aldi ancak Paul R Ehrlich Albert Allen Bartlett ve Herman Daly gibi elestirmenlerin de ilgisini cekti Simon farkli hammaddeleri ozellikle metalleri ve tarihsel donemlerdeki fiyatlarini inceledi Gecici kitliklarin yani sira uzun vadede hammadde fiyatlarinin benzer seviyelerde kalacagini hatta dusecegini varsaydi Ornegin aluminyum hicbir zaman 1886 dan onceki kadar pahali olmadi Orta Cag zirhi icin kullanilan celik cari dolar cinsinden herhangi bir modern paralelinden daha pahaliydi Uzun vadeli emtia endeksi egilimlerine iliskin yakin tarihli bir tartisma da goruslerini destekledi Ortak editorlugunu Herman Kahn in ustlendigi 1984 tarihli kitabi The Resourceful Earth nufus artisi ve kaynak tuketimi ile ilgili geleneksel bilgeligin benzer bir elestirisidir ve The Global 2000 Report to the President Turkce Baskana Global 2000 Raporu raporuna dogrudan yanittir Ornegin Onumuzdeki on yillarda dunya petrol fiyatlarinin artacagina inanmak icin zorlayici bir neden yok Aslinda fiyatlar mevcut seviyelerin altina dusebilir seklinde ongorude bulundu Gercekten de petrol fiyatlari yaklasik 2003 veya 2004 te 1984 seviyelerinin uzerine cikmadan once yaklasik 20 yil boyunca dusus egilimi gosterdi Petrol fiyatlari daha sonra yukseldi dustu ve yeniden yukseldi 2008 de ham petrolun fiyati en son 1860 larda ulasilan bir seviye olan enflasyona gore ayarlanmis varil basina 100 dolara ulasti Daha sonra 2008 de fiyat tekrar keskin bir dususle yaklasik 40 a dustu ve ardindan tekrar 125 a yukseldi 2011 in ortasindan bu yana fiyatlar 2014 un ortasina kadar yavas sekilde dusme egilimindeydi ancak 2015 in sonuna kadar dramatik sekilde yaklasik 30 dolara indi O zamandan beri fiyatlar 50 dolarin altinda nispeten istikrarliydi Simon 1994 te insan faaliyetinin ozellikle kloroflorokarbon gazlari ozon deligi ve iklim degisikliginin kuresel cevresel hasarina neden oldugu iddialarina supheci bakti Simon ayrica kirlilikten kaynaklanan cok sayida cevre hasarinin ve saglik tehlikesinin kesinlikle curutuldugunu iddia etti Bunlar arasinda kursun kirliligi amp IQ DDT PCB ler malathion Agent Orange asbest ve Love Canal inda kimyasal kirlilik vardi Bu tur endiseleri yalnizca bir deger yargisi olarak gormezden geldi Fakat ayni zamanda sasirtici derecede bir cocugun veya gocmenin genel etkisinin olumlu mu yoksa olumsuz mu olduguna iliskin karar yargiyi yapan kisinin degerlerine baglidir yirmi veya otuz yil sonra bir dolar arti bir sey beklemektense simdi bir dolar harcamayi tercihiniz canli olan az ya da cok insan yerine daha cok ya da daha az vahsi hayvana sahip olma tercihleriniz vb Etki Simon serbest piyasa cevreciliginin kurucularindan biriydi Wired dergisinde Julian Simon in profilini cikaran Doomslayer baslikli bir makale Danimarkali Bjorn Lomborg a The Skeptical Environmentalist Turkce Supheci Cevreci kitabini yazmasi icin ilham verdi Simon ayni zamanda havayolunun ucuslarinda keyfi olarak yolculari ucaktan indirmek yerine yolculari koltuklarindan vazgecmeye tesvik etmesi gerektigini oneren ilk kisiydi bumping tr carpma denen uygulama Havayolu endustrisi baslangicta bunu reddetse de Milton Friedman in The Ultimate Resource II nin onsozunde anlattigi gibi plani daha sonra basariyla uygulandi Ekonomist James Heins 2009 da uygulamanin son 30 yilda Amerika Birlesik Devletleri ekonomisine 100 milyar dolar kazandirdigini soyledi Simon fikrini federal duzenleyicilere verdi ve cozumunden hicbir zaman kisisel kazanc elde etmedi Simon in argumanlarinin tumu evrensel olarak kabul edilmese de demografik ekonomi hakkindaki literaturde nufus artisina iliskin guclu Malthuscu olumsuz gorusten daha tarafsiz goruse gecise katkida bulundular Demografik temettu ve demografik pencere fikirlerine dayanan daha yeni teorik gelismeler bu kez nufus artisini iyi ya da kotu olarak goren tartismadan uzaklasan baska bir degisime katkida bulundu Simon olumunden sonra esi tarafindan yayimlanan A Life Against the Grain tr Tahillara Karsi Bir Hayat adli bir ani yazdi Rakiplerle bahislerPaul R Ehrlich ilk bahis Simon Paul R Ehrlich e 1980 de bir on yil metal fiyatlari uzerine bahse girmeye cagirdi Simon bir suredir cevre bilimcilerine bahse girmeleri icin meydan okuyordu Ehrlich John Harte ve John Holdren artan kitlik ve tukenisle fiyatinin artacagini dusundukleri bes metalden olusan bir sepet sectiler Bahsi Simon kazandi ve bes metalin de fiyati dustu Ehrlich in gorusunu destekleyenler bu fiyat dususunun cogunun fiyatlari artiran petrol nedeniyle geldigini one surer 1980 de ve 1990 da fiyatlari asagi ceken metal sepet fiyatinin aslinda 1950 den 1975 e yukseldigine isaret eder Ayrica Ehrlich in bu metallerin fiyatlarini kritik gostergeler olarak gormedigini ve Ehrlich in bahsi buyuk bir isteksizlikle aldigini one surerler Ote yandan Ehrlich kullanilacak metalleri kendisi secti ve bahis sirasinda bunu diger acgozlu insanlar devreye girmeden once kabul ettigini sasirtici bir teklif olarak nitelendirdi Bu metallerden ucunun krom bakir ve nikel toplam arzi bu sure zarfinda artti Fiyatlar ayrica besinin her birine ozgu nedenlerle dustu Cok daha bol kullanisli ve ucuz bir malzeme olan aluminyum kullaniminin artmasi nedeniyle kalay fiyati dustu Daha iyi madencilik teknolojileri pazarda neredeyse tekeli sona erdiren genis nikel lodelerin kesfedilmesine imkan verdi Tungsten pisirme kaplarinda seramik kullaniminin artmasi nedeniyle dustu Daha iyi eritme teknikleri nedeniyle krom fiyati dustu Bir zamanlar yalnizca bakir tel icin ayrilan bakirin fiyati bircok islevi yapan fiber optik kablonun kumdan turetilmistir icadi nedeniyle dusmeye basladi Simon in tahmin ettigi gibi tum bu durumlarda daha iyi teknoloji ya mevcut kaynaklarin daha verimli kullanimina ya da daha bol ve daha ucuz kaynakla ikame edilmesine imkan verdi Kaynakca Gilpin Kenneth N 12 Subat 2019 Julian Simon 65 Optimistic Economist Dies The New York Times 19 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2019 Inside Illinois University of Illinois at Urbana Champaign 10 Agustos 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Eylul 2009 a b Neal Larry PDF Competitive Enterprise Institute 15 Subat 2004 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 4 Eylul 2009 Perry Mark J American Enterprise Institute 1 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Ocak 2013 Brent Crude Oil Spot Price 9 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Temmuz 2016 The Ultimate Resource 2 pp 260 65 Simon Julian L juliansimon com 16 Mart 2001 tarihinde kaynagindan arsivlendi Regis Ed February 1997 Wired 16 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mayis 2008 a b Dennis Jan Airline overbooking policy well known and so too should be its creator On Our Watch University of Illinois at Urbana Champaign 30 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Eylul 2009 a b Competitive Enterprise Institute 20 Eylul 2002 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Eylul 2009 Dan Gardner 2010 Future Babble Why Expert Predictions Fail and Why We Believe Them Anyway Toronto McClelland and Stewart s 232