Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Andız ya da andız ağacı (Juniperus drupacea, bazen Arceuthos drupacea olarak da sınıflandırılır), servigiller (Cupressaceae) familyasından, 10–15 m boyunda, Juniperus seksiyonunun Caryocedrus alt seksiyonundan ardıç türü. Doğu Akdeniz bölgesinde, güney Yunanistan, güney Türkiye, Batı Suriye ve Lübnan’da 800-1700 m yükseklikteki kayalıklarda dağılım gösterir.
| Andız | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||||
 Asgari endişe altında (IUCN 3.1) | |||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||||
| Juniperus drupacea Labill., Icon. Pl. Syr. 2: 4 (1791).
| |||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
Kışın yapraklarını dökmeyen andızın «andız giliği» denilen meyvelerinden «andız pekmezi», odunundan «andız katranı», kozalaklarından da «andız tespihi» yapılır.
Adlandırma
Türkçede andız ya da andız ağacı adıyla yaygındır. Ardıç türünden olduğunu vurgulamak için bazen andız ardıcı dendiği de olur. Kazdağı göknarı (Abies nordmanniana subsp. equi-trojani) için andız çamı adı kullanılır. Papatyagiller familyasından otsu bitki türüne () ise andız otu adı verilir.
Arapçada servi ağacı gibi uzun boylu ve konik olmasından ötürü «servi ardıcı» anlamına gelen ar'ar servi (عرعر سوري) adı kullanılır.
Yunancada Latince bilim adından harfiyen çevrilen «drupalı ardıç» (άρκευθος η δρυπώδης) ya da Batı dillerinden çeviri ile «Suriye ardıcı» (συριακή άρκευθος) adları kullanılır.
Avrupa dillerinde daha çok «Suriye ardıcı» anlamına gelen adlar (İngilizce Syrian juniper, Almanca syrischer Wacholder, Norveççe syrisk einer, Fransızca genévrier de Syrie, İspanyolca enebro de Siria) kullanılır.
Morfoloji
Ortalama 10-15 en fazla 40 m boyunda koni biçimli uzun ardıç türüdür. Gövde 1–2 m kalınlığındadır. Erkek ve dişi ağaçları ayrı olan iki evcikli (dioik) bitkidir. Önce yeşil sonra esmer renkli olan kozalak küremsi ve 20–25 mm çapında.
Dağılımı
Doğu Akdeniz bölgesinde, güney Yunanistan, güney Türkiye, Batı Suriye ve Lübnan’da dağılım gösterir.
Besin olarak kullanımı
Türkiye'de Adana yöresinde kozalaklarından acımsı tadı olan «andız pekmezi» yapılır. Antalya Manavgat'ta «andız pekmezi» ya da «enek pekmezi» yapılır.
Tıbbi kullanımı
Halk tıbbında kullanımı
Çanakkale ile Balıkesir illerindeki Kaz Dağında kozalağından hazırlanan dekoksiyon astımda içilerek kullanılır.Kahramanmaraş'ta kozalağından hazırlanan dekoksiyon astım ve bronşit için kullanılır.
Antalya Manavgat'ta Dal ve yaprakları kaynatılarak, buğusu hayvanlarda sancıyı kesmede kullanılır. Kozalakları kaynatılıp içilirse öksürüğü keser. Kaynattıktan sonra üzerine bal katıp, tuz atılırsa balgam söktürür. Andız ya da enek pekmezi nefes darlığına ve basura iyi gelir.
Kahramanmaraş'ta ve Karaman'da basur için kullanılır.
Muğla Bodrum'da kozalağı kaynatılıp suyu içilirse idrar yolu ve prostata iyi gelir.
Kaynakça
- ^ a b Prof. Dr. Turhan Baytop (1997), Türkçe Bitki Adları Sözlüğü, TDK yayınları: 578, Ankara, 1997
- ^ Yaşar Bulut (2006), Manavgat (Antalya) yöresinin faydalı bitkileri, T.C. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir 2007
- ^ Işıl Sarıkan (2007), Kazdağı yöresinin geleneksel ilaçlarının saptanması, T.C. Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir 2007
- ^ Serpil Demirci & Neriman Özhatay (2012), An ethnobotanical study in Kahramanmaraş (Turkey); wild plants used for medicinal purpose in Andırın, Kahramanmaraş, Turk J. Pharm. Sci. 9 (1), 75-92, 2012
- ^ Yaşar Bulut (2006), Manavgat (Antalya) yöresinin faydalı bitkileri, T.C. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta 2006
- ^ Gülin Gürhan & Nurten Ezer (2004), Halk Arasında Hemoroit Tedavisinde Kullanılan Bitkiler-I, Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi, Cilt 24 / Sayı 1 / Ocak 2004 / ss. 37-55
- ^ Füsun Ertuğ (2002), Bodrum yöresinde halk tıbbında yararlanılan bitkiler14. Bitkisel İlaç Hammaddeleri Toplantısı, Bildiriler, 29-31 Mayıs 2002, Eskişehir, Eds. K.H.C.Başer ve N.Kırımer
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Andiz ya da andiz agaci Juniperus drupacea bazen Arceuthos drupacea olarak da siniflandirilir servigiller Cupressaceae familyasindan 10 15 m boyunda Juniperus seksiyonunun Caryocedrus alt seksiyonundan ardic turu Dogu Akdeniz bolgesinde guney Yunanistan guney Turkiye Bati Suriye ve Lubnan da 800 1700 m yukseklikteki kayaliklarda dagilim gosterir AndizKorunma durumuAsgari endise altinda IUCN 3 1 Biyolojik siniflandirmaAlem PlantaeSube TracheophytaSinif PinopsidaTakim PinalesFamilya CupressaceaeAlt familya Cins JuniperusTur J drupaceaIkili adlandirmaJuniperus drupaceaLabill Icon Pl Syr 2 4 1791 Vikitur de Juniperus drupacea ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur Wikimedia Commons ta Juniperus drupacea ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunurJuniperus drupacea Kisin yapraklarini dokmeyen andizin andiz giligi denilen meyvelerinden andiz pekmezi odunundan andiz katrani kozalaklarindan da andiz tespihi yapilir AdlandirmaTurkcede andiz ya da andiz agaci adiyla yaygindir Ardic turunden oldugunu vurgulamak icin bazen andiz ardici dendigi de olur Kazdagi goknari Abies nordmanniana subsp equi trojani icin andiz cami adi kullanilir Papatyagiller familyasindan otsu bitki turune ise andiz otu adi verilir Arapcada servi agaci gibi uzun boylu ve konik olmasindan oturu servi ardici anlamina gelen ar ar servi عرعر سوري adi kullanilir Yunancada Latince bilim adindan harfiyen cevrilen drupali ardic arkey8os h drypwdhs ya da Bati dillerinden ceviri ile Suriye ardici syriakh arkey8os adlari kullanilir Avrupa dillerinde daha cok Suriye ardici anlamina gelen adlar Ingilizce Syrian juniper Almanca syrischer Wacholder Norvecce syrisk einer Fransizca genevrier de Syrie Ispanyolca enebro de Siria kullanilir MorfolojiOrtalama 10 15 en fazla 40 m boyunda koni bicimli uzun ardic turudur Govde 1 2 m kalinligindadir Erkek ve disi agaclari ayri olan iki evcikli dioik bitkidir Once yesil sonra esmer renkli olan kozalak kuremsi ve 20 25 mm capinda DagilimiDogu Akdeniz bolgesinde guney Yunanistan guney Turkiye Bati Suriye ve Lubnan da dagilim gosterir Besin olarak kullanimiTurkiye de Adana yoresinde kozalaklarindan acimsi tadi olan andiz pekmezi yapilir Antalya Manavgat ta andiz pekmezi ya da enek pekmezi yapilir Tibbi kullanimiHalk tibbinda kullanimi Canakkale ile Balikesir illerindeki Kaz Daginda kozalagindan hazirlanan dekoksiyon astimda icilerek kullanilir Kahramanmaras ta kozalagindan hazirlanan dekoksiyon astim ve bronsit icin kullanilir Antalya Manavgat ta Dal ve yapraklari kaynatilarak bugusu hayvanlarda sanciyi kesmede kullanilir Kozalaklari kaynatilip icilirse oksurugu keser Kaynattiktan sonra uzerine bal katip tuz atilirsa balgam sokturur Andiz ya da enek pekmezi nefes darligina ve basura iyi gelir Kahramanmaras ta ve Karaman da basur icin kullanilir Mugla Bodrum da kozalagi kaynatilip suyu icilirse idrar yolu ve prostata iyi gelir Kaynakca a b Prof Dr Turhan Baytop 1997 Turkce Bitki Adlari Sozlugu TDK yayinlari 578 Ankara 1997 Yasar Bulut 2006 Manavgat Antalya yoresinin faydali bitkileri T C Suleyman Demirel Universitesi Fen Bilimleri Enstitusu Izmir 2007 Isil Sarikan 2007 Kazdagi yoresinin geleneksel ilaclarinin saptanmasi T C Ege Universitesi Saglik Bilimleri Enstitusu Izmir 2007 Serpil Demirci amp Neriman Ozhatay 2012 An ethnobotanical study in Kahramanmaras Turkey wild plants used for medicinal purpose in Andirin Kahramanmaras Turk J Pharm Sci 9 1 75 92 2012 Yasar Bulut 2006 Manavgat Antalya yoresinin faydali bitkileri T C Suleyman Demirel Universitesi Fen Bilimleri Enstitusu Isparta 2006 Gulin Gurhan amp Nurten Ezer 2004 Halk Arasinda Hemoroit Tedavisinde Kullanilan Bitkiler I Hacettepe Universitesi Eczacilik Fakultesi Dergisi Cilt 24 Sayi 1 Ocak 2004 ss 37 55 Fusun Ertug 2002 Bodrum yoresinde halk tibbinda yararlanilan bitkiler14 Bitkisel Ilac Hammaddeleri Toplantisi Bildiriler 29 31 Mayis 2002 Eskisehir Eds K H C Baser ve N Kirimer