Külüg Baga Kağan,Külüg Bilge Kağan veya Tolosu,Tun Baga Tarkan'nın ölümünden sonra Uygur Kağanlığı'nı 789-790 arasında yöneten kağandır. Babası Tun Baga Tarkan'dır. Uygur tahtında bir yıl gibi kısa bir süre kalabilmiştir. Külüg, 790'da kardeşi veya eşi E (葉) tarafından öldürülmüştür. İsmi, Karabalsagun Yazıtı'nda, yaptığı töre reformları sebebiyle geçmektedir.
Külüg Bilge Kağan | |||||
---|---|---|---|---|---|
Uygur Kağanı | |||||
Hüküm süresi | Uygur Kağanlığı: 789—790 | ||||
Önce gelen | Tun Baga Tarkan | ||||
Sonra gelen | Ur Çor Kağan | ||||
Ölüm | 790 | ||||
Eş(ler)i | E | ||||
|
Kağanlık dönemi
Tun Baga Tarkan'ın hükümdarlığının son yıllarında Tang Hanedanlığı içerisindeki karışıklıklar dinginleşmiş ve Uygurların Çin üzerindeki etkisi zayıflamıştı. Böyle bir durumda Çin topraklarından Uygur Eli'ne dönme niyetindeydi. Böyle bir durumda, Tun Baga Tarkan Çin ile barış siyaseti güdüyordu. Ancak 789'da babası Tun Baga Tarkan'ın ölmesi üzerine, kendisi "Ay Tengride Kut Bulmış Külüg Bilge" unvanıyla tahta geçti. Hükümdarlığı süresince, en önemli icraatı gitgide Orta Asya'da büyüyen bir tehdit hâline gelen ve Beşbalık bölgesini işgal eden Tibetlilerden bu bölgeyi geri aldı. 790'da eşi veya kardeşi tarafından zehirlenerek öldürüldü. Bunun üzerine kardeşi kendini kağan ilan ettiyse de, Toygun kardeşinin kağanlığını kabul etmedi. Kardeşinin yerine, Külüg Baga'nın oğlu (Ai-Çor) yeni Uygur Kağanı ilan edildi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b Gömeç, Saadettin (2009), Uygur Kağan Soyunun Problemleri, Türkiyat Araştırmaları, s. 260.
- ^ Ercilasun, A. Bican (2004), Başlangıçtan Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi, Akçağ Yayınları, s. 219.
- ^ a b c d "İslamiyet Öncesi Türk Türk Tarihi ve Kültürü" (PDF). AÖF. 27 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Mayıs 2016.
- ^ Alptekin, Erkin (1978). "Uygur Türkleri". Boğaziçi Basım ve Yayınevi. s. 20. 21 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mayıs 2016.
- ^ Gömeç, Saadetttin, Uygur Türkleri Tarihi ve Kültürü, Akçağ Yayınları, II. baskı, s.50.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kulug Baga Kagan Kulug Bilge Kagan veya Tolosu Tun Baga Tarkan nin olumunden sonra Uygur Kaganligi ni 789 790 arasinda yoneten kagandir Babasi Tun Baga Tarkan dir Uygur tahtinda bir yil gibi kisa bir sure kalabilmistir Kulug 790 da kardesi veya esi E 葉 tarafindan oldurulmustur Ismi Karabalsagun Yaziti nda yaptigi tore reformlari sebebiyle gecmektedir Kulug Bilge KaganUygur KaganiHukum suresiUygur Kaganligi 789 790Once gelenTun Baga TarkanSonra gelenUr Cor KaganOlum790Es ler iETam adiAy Tengride Kut Bulmis Kulug Bilge KaganKaganlik donemiTun Baga Tarkan in hukumdarliginin son yillarinda Tang Hanedanligi icerisindeki karisikliklar dinginlesmis ve Uygurlarin Cin uzerindeki etkisi zayiflamisti Boyle bir durumda Cin topraklarindan Uygur Eli ne donme niyetindeydi Boyle bir durumda Tun Baga Tarkan Cin ile baris siyaseti guduyordu Ancak 789 da babasi Tun Baga Tarkan in olmesi uzerine kendisi Ay Tengride Kut Bulmis Kulug Bilge unvaniyla tahta gecti Hukumdarligi suresince en onemli icraati gitgide Orta Asya da buyuyen bir tehdit haline gelen ve Besbalik bolgesini isgal eden Tibetlilerden bu bolgeyi geri aldi 790 da esi veya kardesi tarafindan zehirlenerek olduruldu Bunun uzerine kardesi kendini kagan ilan ettiyse de Toygun kardesinin kaganligini kabul etmedi Kardesinin yerine Kulug Baga nin oglu Ai Cor yeni Uygur Kagani ilan edildi Ayrica bakinizUygur kaganlariKaynakca a b Gomec Saadettin 2009 Uygur Kagan Soyunun Problemleri Turkiyat Arastirmalari s 260 Ercilasun A Bican 2004 Baslangictan Yirminci Yuzyila Turk Dili Tarihi Akcag Yayinlari s 219 a b c d Islamiyet Oncesi Turk Turk Tarihi ve Kulturu PDF AOF 27 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Mayis 2016 Alptekin Erkin 1978 Uygur Turkleri Bogazici Basim ve Yayinevi s 20 21 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mayis 2016 Gomec Saadetttin Uygur Turkleri Tarihi ve Kulturu Akcag Yayinlari II baski s 50