Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Balasagun (Arapça: بلاساغون; Farsça: بلاساغون; Çince: 八剌沙衮; Bālàshāgǔn; başka isimleri; Karabalsagun, Koz Ordu, Koz Uluş,Kuz Uluş), Eski Çağ'da Soğdiana, günümüzde Kırgızistan'da, Çu Nehri vadisinde Bişkek ile Issık Gölü arasında tarihî bir şehirdir.
Balasagun adı Bala veya Bal ve sagun iki kelimenin birleşmesinden oluştuğu sanılır.
Balasagun, Soğdlar soyları İran'dan tahmin edilen insanlar tarafından ve Soğdca dili 11. yüzyıla kadar bu şehirde kullanılırdı.Türk Dili'nin en eski ve değerli sözlüklerinden Divân-ı Lügati't-Türk'te Balasagun'a gelip yerleşmiş olan bir ulustur. Bunlar "Soğd" dandırlar. "صْغد Soğd", Buhara ile Semerkand arasındadır. Bunlar, Türk kılığını almışlar, Türk huyu ile huylanmışlardır.
Orta Asya'da, bugünkü Kırgızistan sınırları içerisinde Aral Gölü'nün doğusunda yer alan ve Türgiş, Karahanlı, Kara Hıtay'ın merkezi olmuştur. Kutadgu Bilig'in yazarı Yusuf Has Hacib (يوسف خاصّ حاجب Yūsuf Khāṣṣ Ḥājib Balasağuni), 11. yüzyılda Balasagun şehrinde Dünya'ya geldi.
Balasagun, Divân-ı Lügati't-Türk'te yer alan haritada Türk illerinin merkezi olarak gösterilir ve Türkistan'da bir şehir adı olarak tanımlanmış, ayrıca Zanbı art (زانبى ارت) "Koçnğar başı" ile "Balasagun" arasında bir dağ geçiti. ve "يون ارق Yun arık" "Balgasuna yakın bir yayla adı." gibi bilgiler verilmiştir. Burana şehir kalıntısında gerçekleştirilen kazılar sonucunda elde edilen eserlerin büyük bir kısmını X.-XII. yüzyıla ait olan seramik eşyalar oluşturmaktadır. Bu eserler arasında en ilginç olan eser ise Kuz-Ordu da basılan ve Hicrî 424–447 yıllarına (1032–1056) ait olan para olmuştur.
Hicrî 531, Milâdi 1137 yılında Kara Hıtaylı Gūr Han Balgasun'u Karahanlılardan ele geçirmiş, ordu kampını Çu (Ču) vadisinde kente yakın Ḵosun-ordu'da (anlamı, güçlü ordu) yerleştirmiştir.
Balasagun, Moğollar tarafından 1218 yılında işgal edilene kadar Karahıtay Hanlığı'na başkentlik yapmıştır. Moğollar Balasagun'un ismini Gobalıq (güzel şehir) olarak değiştirmişlerdir. Yıllar boyunca bölgenin cazibe merkezi olan şehir, bu özelliğini Moğol işgali ile yavaş yavaş kaybetmiştir.
Ünlü Burana Kulesi ve ona ait olan Balasagun harabeleri Çuy İli sınırı içindeki köyü yakınında konumlanır. Çuy vadisinde, bir zamanlar ünlü ve güçlü üç büyük şehir vardı: Balasagun, Suyab ve , bunlar Kırgız azmanların (sıradağlar) yakınlarında birbirine çok yakın konumlanırdı.
Resimler
-
![image]()
Onarılmış Burana kulesi -
![image]()
Burana kulesi merdiveni -
![image]()
Bir balbal -
![image]()
Burana kulesi
Notlar
- ^ uluş: köy (Çiğilce); uluş: halk (Türkçe Turfan yazıları I - VI)
- ^ sagun (سغن)"Atasagun". TDK Divanü Lugati't-Türk Veri Tabanı[]
- ^ Barthold, W. "Balāsāg̲h̲ūn or Balāsaḳūn." Encyclopaedia of Islam. Edited by: P. Bearman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel and W.P. Heinrichs. Brill, 2008. Brill Online. UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK LEIDEN. 11 March 2008 <http://www.brillonline.nl/subscriber/entry?entry=islam_SIM-1131[]>
- ^ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. , Cilt I, sayfa 471.
- ^ Klein W. Das nestorianische Christentum an den Handelswegen durch Kyrgyzstan bis zum 14 Jh., Silk Road Studies III, Brepolis, 2000.
- ^ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. , Cilt III, sayfa 441.
- ^ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. , Cilt III, sayfa 148.
- ^ Amanbaeva B. ve Kubatbekov M., “Şestoy Sezon Rabote na Burane”, Arheologiceskie Otkrıtiya 1976 Goda, Moskova 1977, s. 569.
- ^ Jovaynī, tr. Boyle, I, sayfa 355; Barthold, Four Studies on the History of Central Asia, tr. V. ve T. Minorsky, Leiden, 1962, I, sayfa 102, 103
Dış bağlantılar
- Balasagun için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
- Tarihi Türk Şehri Balasagun Hakkında Yeni İncelemeler2 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
| Wikimedia Commons'ta Balasagun ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Balasagun Arapca بلاساغون Farsca بلاساغون Cince 八剌沙衮 Balashagǔn baska isimleri Karabalsagun Koz Ordu Koz Ulus Kuz Ulus Eski Cag da Sogdiana gunumuzde Kirgizistan da Cu Nehri vadisinde Biskek ile Issik Golu arasinda tarihi bir sehirdir Burana kulesi Balasagun adi Bala veya Bal ve sagun iki kelimenin birlesmesinden olustugu sanilir Balasagun Sogdlar soylari Iran dan tahmin edilen insanlar tarafindan ve Sogdca dili 11 yuzyila kadar bu sehirde kullanilirdi Turk Dili nin en eski ve degerli sozluklerinden Divan i Lugati t Turk te Balasagun a gelip yerlesmis olan bir ulustur Bunlar Sogd dandirlar ص غد Sogd Buhara ile Semerkand arasindadir Bunlar Turk kiligini almislar Turk huyu ile huylanmislardir Orta Asya da bugunku Kirgizistan sinirlari icerisinde Aral Golu nun dogusunda yer alan ve Turgis Karahanli Kara Hitay in merkezi olmustur Kutadgu Bilig in yazari Yusuf Has Hacib يوسف خاص حاجب Yusuf Khaṣṣ Ḥajib Balasaguni 11 yuzyilda Balasagun sehrinde Dunya ya geldi Balasagun Divan i Lugati t Turk te yer alan haritada Turk illerinin merkezi olarak gosterilir ve Turkistan da bir sehir adi olarak tanimlanmis ayrica Zanbi art زانبى ارت Kocngar basi ile Balasagun arasinda bir dag geciti ve يون ارق Yun arik Balgasuna yakin bir yayla adi gibi bilgiler verilmistir Burana sehir kalintisinda gerceklestirilen kazilar sonucunda elde edilen eserlerin buyuk bir kismini X XII yuzyila ait olan seramik esyalar olusturmaktadir Bu eserler arasinda en ilginc olan eser ise Kuz Ordu da basilan ve Hicri 424 447 yillarina 1032 1056 ait olan para olmustur Hicri 531 Miladi 1137 yilinda Kara Hitayli Gur Han Balgasun u Karahanlilardan ele gecirmis ordu kampini Cu Cu vadisinde kente yakin Ḵosun ordu da anlami guclu ordu yerlestirmistir Balasagun Mogollar tarafindan 1218 yilinda isgal edilene kadar Karahitay Hanligi na baskentlik yapmistir Mogollar Balasagun un ismini Gobaliq guzel sehir olarak degistirmislerdir Yillar boyunca bolgenin cazibe merkezi olan sehir bu ozelligini Mogol isgali ile yavas yavas kaybetmistir Unlu Burana Kulesi ve ona ait olan Balasagun harabeleri Cuy Ili siniri icindeki koyu yakininda konumlanir Cuy vadisinde bir zamanlar unlu ve guclu uc buyuk sehir vardi Balasagun Suyab ve bunlar Kirgiz azmanlarin siradaglar yakinlarinda birbirine cok yakin konumlanirdi ResimlerOnarilmis Burana kulesi Burana kulesi merdiveni Bir balbal Burana kulesiNotlar ulus koy Cigilce ulus halk Turkce Turfan yazilari I VI sagun سغن Atasagun TDK Divanu Lugati t Turk Veri Tabani olu kirik baglanti Barthold W Balasag h un or Balasaḳun Encyclopaedia of Islam Edited by P Bearman Th Bianquis C E Bosworth E van Donzel and W P Heinrichs Brill 2008 Brill Online UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK LEIDEN 11 March 2008 lt http www brillonline nl subscriber entry entry islam SIM 1131 olu kirik baglanti gt Atalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ISBN 975 16 0405 2 Cilt I sayfa 471 Klein W Das nestorianische Christentum an den Handelswegen durch Kyrgyzstan bis zum 14 Jh Silk Road Studies III Brepolis 2000 Atalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ISBN 975 16 0405 2 Cilt III sayfa 441 Atalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ISBN 975 16 0405 2 Cilt III sayfa 148 Amanbaeva B ve Kubatbekov M Sestoy Sezon Rabote na Burane Arheologiceskie Otkritiya 1976 Goda Moskova 1977 s 569 Jovayni tr Boyle I sayfa 355 Barthold Four Studies on the History of Central Asia tr V ve T Minorsky Leiden 1962 I sayfa 102 103Dis baglantilarBalasagun icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft Tarihi Turk Sehri Balasagun Hakkinda Yeni Incelemeler2 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Wikimedia Commons ta Balasagun ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir