Kıble, bazı dinlerde tapınma sırasında yönelinen doğrultuyu anlatır. Bazı dini gruplar haricinde Müslümanların ibadet (namaz) sırasında yöneldikleri yer Mekke'de bulunan Mescid-i Haram'daki Kâbe'dir.
Etimoloji ve anlam
"Taraf, yönelme" anlamlarına gelen "kıble" kelimesi; bazı araştırmacılara göre, Frig tanrıçası Kibele isminden gelmektedir.Kur'ân'daki "kıbelel mescid'el haram" ifadesi ise; "Mescid-i Haram tarafına" anlamındadır.
İslam'da kıble tarihi
Muhammed'in, başlangıçta Mescid-i Haram'a yönelerek ibadet yaptığı, daha sonra Kudüs şehrindeki Mescid-i Aksa'ya yöneldiği, bir süre sonra kıble ile gelen vahiy üzerine yeniden Mescid-i Haram'a yönelerek ibadet yapmaya başladığı ifade edilir. Bu durum Kur'an'da da belirtilmektedir.[]
İslam dünyasında astronomi gelişmeden önce Müslümanlar kıbleyi belirlemek için geleneksel yöntemlere başvururlardı. Bu yöntemler, Muhammed'in arkadaşlarının aynı yerdeyken kullandıkları yöne bakmayı; gök cisimlerinin ayar ve yükselme noktalarını kullanma; rüzgar yönünü kullanarak ya da Muhammed'in Medine'deki kıblesi olan güneyi kullanmak. Erken dönem İslam astronomisi, Hint ve Yunan meslektaşları, özellikle de Batlamyus'un eserleri üzerine inşa edildi ve kısa süre sonra Müslüman gök bilimciler, 9. yüzyılın ortalarından başlayarak kıblenin yaklaşık yönlerini hesaplamak için yöntemler geliştirdiler. 9. yüzyılın sonlarında ve 10. yüzyılın sonlarında Müslüman astronomlar, kıblenin tam yönünü bulmak için modern formüle eşdeğer yöntemler geliştirdiler. Başlangıçta, bu "astronomların kıblesi", geleneksel olarak belirlenmiş çeşitli kıblelerle birlikte kullanıldı ve Orta Çağ Müslüman şehirlerinde çok çeşitliliğe neden oldu. Ayrıca astronomik yöntemlerin doğru sonuç vermesi için gerekli olan doğru coğrafi verilerin 18. ve 19. yüzyıllardan önce mevcut olmaması kıblenin daha da çeşitlenmesine neden olmuştur. Kıbleleri farklı olan tarihi camiler bugün İslam dünyasında hala ayaktadır.
Erken dönem camilerinde görülen kıble farklılıkları günümüzde farklı yorumlamalara neden olmuştur. Örneğin Kanadalı belgeselci Dan Gibson, birtakım tarihi camilerin kıble yönlerinin Petra olduğunu iddia ederek asıl Kabe'nin Petradaki tapınak olduğunu öne sürmüştür. İslam tarihi uzmanlarını bu durumu Kur'an ve hadislerle dayanarak çürütür. Ayrıca belirtilen camilerin yönünün Petra olmadığı ölçümlerde görülmektedir.
Tarihçi , bu konu üzerine ele aldığı çalışmasında iddianın safsata boyutunda olduğu açıkça görülmektedir.
Arkeolojik araştırmalarda Mekke'nin rivayet edilenin aksine İslam'ın kuruluş yıllarına göre daha yeni bir şehir olarak ortaya çıkışı, bilinen tarih kaynaklarında ve haritalarda adının 8. yüzyıl öncesinde geçmemesi, ticaret yolları üzerinde olmamasının yanında tarım açısından arazinin uygunsuz oluşu, erken dönem İslam tarihi hakkında ipuçları veren Kur'an ve hadis rivayetlerinde tanımlanan bazı yer isimleri ve özellikleri ile Mekke coğrafi yapısının uyuşmaması gibi nedenlerle bazı kişiler Muhammed'in gerçek olmayan kurgusal bir kişilik olduğuna inanmışlardır. Patricia Crone, Michael Cook ve diğer çok sayıda araştırmacı, metin ve arkeolojik araştırmalara dayanarak, "Mescid-i Haram"ın Mekke'de değil, Kuzeybatı Arap Yarımadası'nda bulunduğunu varsaydılar.
Muaviye'nin ölümü sonrasında çıkan iç karışıklıklarda Kâbe'nin Yezid'in askerlerince yıkıldığı, Kâbe'nin aslına uygun olarak yeniden inşa edilmesinin İslam dünyasında uzun süre tartışıldığı ancak bunun gerçekleşmediği geleneksel tarih yazımında da ifade edilen bir konudur. Kıble üzerinden yapılan bazı araştırmalar İslam'ın ilk kuruluş yeri olarak Petra'yı öne çıkarmıştır.
Yazar Dan Gibson ise, en eski cami, saray ve mezarlık yönlerinin Petra'yı gösterdiklerini keşfetti. Gibson bu bulgularla ayet, hadis ve tarihle ilgili yazılı kaynaklardaki ipuçlarını bir araya getirerek Muhammed'in Petra'da yaşamış ve buradan Medine'ye göç etmiş olduğu sonucuna ulaşmıştır. Ona göre Müslümanların ilk kıblesi hiçbir zaman Kudüs'teki Mescid-i Aksa olmamış, aksine Petra'da Al-Lat tapınağı olarak kullanılan Kâbe olmalıydı. Bu yapı Müslümanların iç savaşlarından birisi olan Abdullah bin Zübeyr ayaklanması sırasında mancınıklarla yıkılmış, İbni Zübeyr karataşı Kâbe'de bulunan diğer kutsal eşyalarla birlikte alarak Emevi saldırıların uzakta, bugünkü Mekke'nin bulunduğu yere taşımış ve yeni tapınağı burada inşa etmişti. Emevilere karşı Abbasilerin desteğini kazanan yeni mekan birkaç yüzyıllık bir geçiş dönemi sonunda tamamen benimsenmiş, yeni yapılan camilerin yönü Mekke'ye dönük olarak inşa edilmeye başlanmıştır. Ancak Emevi etkisinde kalan Kuzey Afrika ve Endülüs camileri yönlerini bambaşka bir yöne, Güney Afrika'ya çevirerek yeni kıbleye karşı çıkmaya devam etmişlerdir.
Kıble ile ilgili diğer bir nokta Kabe veya Mekke'nin yerinin kıble için bağlayıcılığının olmamasıdır. Bu durum Arapların küp şeklinde yapılan evlere veya İslam öncesi Arabistanda oldukça yaygın olan put evlerine Kabe adını vermeleri ve ilk mescitlerin Mekke'yi gösteren yapılar olmamasından da anlaşılabilir. Bu yapılar ve putların İslamlaşma döneminde tahrip edilmesiyle Müslümanlar arasında başlangıçtan bu yana sadece tek bir tane Kabe'nin var olduğu algısı da yerleşmiştir.
The Sacred City (2016) (Kutsal Şehir), Türkçe | |
Kansas Eyalet Üniversitesi'nin kıble çalışması, Türkçe |
Bu araştırma sonuçlarına ilk Müslümanların Kâbe'nin yerini doğru hesaplayamadıkları, günümüzde bile doğru hesaplanamayan Kıble yönlerinin olduğu şeklinde cevap verilir.
Geleneksel görüş için bir başka dayanak noktası 7. yüzyılda yaşayan John bar Penkaye isimli Süryani bir yazarın Abdullah bin Zübeyr İsyanı devam ederken yazdığı kroniklerinde Kabe'nin taşınmasından veya Petra'dan bahsetmemesi, Kabe için çölün uzak noktalarında diye bahsetmesiydi.
Batlamyus (MS 100-170) Arabistan'da bulunan 50 şehrin bir listesini yayınlamış ve liste "Macoraba" adlı bir şehri içermiştir. Batlamyus'un bahsettiği Macoraba'nın gerçek Mekke olduğu konusunda modern bilimde genel bir fikir birliği olmasına rağmen, bazı bilim adamları bu sonucu sorguladılar. Bowersock, "Macoraba"nın "Mekke" olduğu ve ardından onu yücelten Aramice sıfat rabb (büyük) olduğu teorisiyle birinci görüşü destekliyor. Patricia Crone "açık gerçek şu ki Macoraba adının Mekke'ninkiyle hiçbir ilgisi yok, Batlamyus O’ndan Moka adıyla bahsediyor olsa bile O Arabea Petraea'da bir kasabadır” diyor.
Romalı tarihçi Ammianus Marcellinus da Batı Arabistan'ın çoğu tanımlanabilen birçok şehrini saydı. Bowersock'a göre, O Mekke'den "Geapolis" veya "Hierapolis" olarak bahsetti; ikincisi, potansiyel olarak Kabe'nin kutsal alanına atıfta bulunan "kutsal şehir" anlamına gelir.
Modern veriler kullanarak Mekke ile çağrışım yapan antik yer isimlerini Mekke ile eşleştirme eğiliminde çalışmalar ve bu çalışmaları yanlışlayan araştırmalar günümüzde de devam etmektedir.Dan Gibson Arabistan'ın eski haritaları üzerinde yaptığı değerlendirmelerde Batlamyus'un Dünyanın büyüklüğünü olduğundan küçük ve Arap yarımadasını da daha kısa ve çarpık tasvir ettiğini, bu düzeltmeler yapıldığında, haritada yer alan Irmak yerleri gibi diğer belirleyici unsurları yerine koyduktan sonra Macorabanın yerinin daha da güneye kaydırılması gerektiğini ifade ediyor. Ona göre bu düzeltmeler yapıldığında Macoraba "Mahabishah" ile eşleşmektedir.
Öte yandan haritalı Coğrafya'nın hayatta kalan en eski el yazmaları, 12. yüzyılın sonlarında Bizans'tan gelmektedir. Batlamyus'un kendi haritalarını çizdiğine dair somut bir kanıt yoktur. Bunun yerine, coğrafi verileri daha sonraki harita yapımcılarının uyarlamasına izin veren bir dizi sayı ve diyagram kullanarak dijital biçimde iletti. Ancak başlangıç meridyenini sağlam bir şekilde belirleyemediği için, vermiş olduğu koordinatlar hatalıdır. Bu haritaların Batlamyusa referans veren çok daha sonraki yüzyıllara ait sürümlerinde Macoraba ve diğer yerleşimlerden bahsedilmektedir.
Dış bağlantılar
- The Sacred City (2016), IMDb sayfası22 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Kibele'den Sibel'e Kıble Sözcüğü - Bilal Aksoy". 26 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2020.
- ^ Cahiliye Araplarının İlahları - Mahfuz Söylemez
- ^ ""Kıble" Sözcüğünün Kökeni ve Anadolu Tanrıçası Kybele - Halikarnas Balıkçısı". 14 Ocak 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ocak 2018.
- ^ Dan Gibson: Qur'ānic geography: a survey and evaluation of the geographical references in the qurãn with suggested solutions for various problems and issues. Independent Scholars Press, Surrey (BC) 2011,
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 14 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ocak 2021.
- ^ Holland, Tom; In the Shadow of the Sword; Little, Brown; 2012; p. 303: ‘Otherwise, in all the vast corpus of ancient literature, there is not a single reference to Mecca – not one’
- ^ Crone, Patricia; Meccan Trade and the Rise of Islam; 1987; p. 7
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 12 Nisan 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 31 Mart 2021.
- ^ Meccan Trade And The Rise Of Islam, (Princeton, U.S.A: Princeton University Press, 1987
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mart 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mart 2021.
- ^ Orhan Gökdemir, Din ve Devrim, İstanbul: Destek Yayınları. 2010. s. 64
- ^ http://docs.neu.edu.tr/library/nadir_eserler_el_yazmalari/TEZLER_YOK_GOV_TR/Kabe%20tarihi.pdf[]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Nisan 2021.
- ^ Data on Gibson's biography taken from his Web pages, his book Qur'ānic Geography and the Amazon author information to this book: [1] 21 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., [2] 8 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., [3] 26 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., [4] 30 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Dan Gibson: Qur'ānic Geography (2011)
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 18 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 26 Mart 2022.
- ^ King, David A. The Petra Fallacy
- ^ Sözcü Gazetesi, 70 yıllık caminin kıblesi yanlış çıktı!, 10/06/2019
- ^ Haber Türk, Kıblesi 18 derece yanlış olan cami 64 yıl sonra yıkıldı, 12.07.2020
- ^ Cumhuriyet, 47 yıllık caminin kıblesi yanlış çıktı, 12/06/2019
- ^ NDTV, 200 Mecca mosques face wrong direction?, 06/04/2009
- ^ BBC News, Mecca mosques 'wrongly aligned', 05/04/2009
- ^ S. Brock, A brief outline of Syriac Literature, Moran Etho 9, Kottayam, Kerala: SEERI (1997), pp. 56-57, 135
- ^ Hoyland, Robert G. Seeing Islam as Others Saw It: A Survey and Evaluation of Christian, Jewish and Zoroastrian Writings on Early Islam;s. 197. The Darwin Press, Inc. (January 1, 1998).
- ^ Hoyland, R. (31 Aralık 2019). Seeing Islam as Others Saw It. Piscataway, NJ, USA: Gorgias Press. ISBN . 16 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021.
- ^ Morris, Ian D. (2018). (PDF). Al-ʿUṣūr Al-Wusṭā. 26: 1-60. 17 Kasım 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2018.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;:0
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Crone, Patricia (1987). Meccan Trade and the Rise of Islam. Princeton University Press. ss. 134-135. ISBN .
- ^ Bowersock, G. W. (2017). The crucible of Islam. Cambridge (Mass.): Harvard University Press. pp. 53–55. .
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 7 Eylül 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- ^ Abshire, C.; Gusev, D.; Stafeyev, S.K.; Wang, M. (2020). "Enhanced Mathematical Method for Visualizing Ptolemy's Arabia". International Web Journal on Sciences and Technologies Affined to History of Cartography and Maps. 15 (1): 1-25.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- ^ "There is no concrete evidence that Ptolemy ever drew his own maps. Instead, he transmitted geographical data in digital form, using a series of numbers and diagrams that allowed later map-makers to adapt it." https://www.historyextra.com/period/ancient-history/ptolemys-maps-the-father-of-modern-geography/ 20 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 23 Ekim 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kible bazi dinlerde tapinma sirasinda yonelinen dogrultuyu anlatir Bazi dini gruplar haricinde Muslumanlarin ibadet namaz sirasinda yoneldikleri yer Mekke de bulunan Mescid i Haram daki Kabe dir Dunyanin her yerinden Mekke deki Kabe ye yonelimEtimoloji ve anlam Taraf yonelme anlamlarina gelen kible kelimesi bazi arastirmacilara gore Frig tanricasi Kibele isminden gelmektedir Kur an daki kibelel mescid el haram ifadesi ise Mescid i Haram tarafina anlamindadir Islam da kible tarihiKibleye dogru dua eden bir haciAsagi Petra Islam tarihi ve arkeolojisi arastirmacisi Dan Gibson un bulgularina gore burasi Muhammed in genclik yillarini yasadigi ve ilk vahiylerini aldigi yerdi Ilk Islam mescit ve mezarliklarinin gosterdigi gibi ayni zamanda orasi Muslumanlarin ilk kible yonleriydi Muhammed in baslangicta Mescid i Haram a yonelerek ibadet yaptigi daha sonra Kudus sehrindeki Mescid i Aksa ya yoneldigi bir sure sonra kible ile gelen vahiy uzerine yeniden Mescid i Haram a yonelerek ibadet yapmaya basladigi ifade edilir Bu durum Kur an da da belirtilmektedir kaynak belirtilmeli Islam dunyasinda astronomi gelismeden once Muslumanlar kibleyi belirlemek icin geleneksel yontemlere basvururlardi Bu yontemler Muhammed in arkadaslarinin ayni yerdeyken kullandiklari yone bakmayi gok cisimlerinin ayar ve yukselme noktalarini kullanma ruzgar yonunu kullanarak ya da Muhammed in Medine deki kiblesi olan guneyi kullanmak Erken donem Islam astronomisi Hint ve Yunan meslektaslari ozellikle de Batlamyus un eserleri uzerine insa edildi ve kisa sure sonra Musluman gok bilimciler 9 yuzyilin ortalarindan baslayarak kiblenin yaklasik yonlerini hesaplamak icin yontemler gelistirdiler 9 yuzyilin sonlarinda ve 10 yuzyilin sonlarinda Musluman astronomlar kiblenin tam yonunu bulmak icin modern formule esdeger yontemler gelistirdiler Baslangicta bu astronomlarin kiblesi geleneksel olarak belirlenmis cesitli kiblelerle birlikte kullanildi ve Orta Cag Musluman sehirlerinde cok cesitlilige neden oldu Ayrica astronomik yontemlerin dogru sonuc vermesi icin gerekli olan dogru cografi verilerin 18 ve 19 yuzyillardan once mevcut olmamasi kiblenin daha da cesitlenmesine neden olmustur Kibleleri farkli olan tarihi camiler bugun Islam dunyasinda hala ayaktadir Erken donem camilerinde gorulen kible farkliliklari gunumuzde farkli yorumlamalara neden olmustur Ornegin Kanadali belgeselci Dan Gibson birtakim tarihi camilerin kible yonlerinin Petra oldugunu iddia ederek asil Kabe nin Petradaki tapinak oldugunu one surmustur Islam tarihi uzmanlarini bu durumu Kur an ve hadislerle dayanarak curutur Ayrica belirtilen camilerin yonunun Petra olmadigi olcumlerde gorulmektedir Tarihci bu konu uzerine ele aldigi calismasinda iddianin safsata boyutunda oldugu acikca gorulmektedir Arkeolojik arastirmalarda Mekke nin rivayet edilenin aksine Islam in kurulus yillarina gore daha yeni bir sehir olarak ortaya cikisi bilinen tarih kaynaklarinda ve haritalarda adinin 8 yuzyil oncesinde gecmemesi ticaret yollari uzerinde olmamasinin yaninda tarim acisindan arazinin uygunsuz olusu erken donem Islam tarihi hakkinda ipuclari veren Kur an ve hadis rivayetlerinde tanimlanan bazi yer isimleri ve ozellikleri ile Mekke cografi yapisinin uyusmamasi gibi nedenlerle bazi kisiler Muhammed in gercek olmayan kurgusal bir kisilik olduguna inanmislardir Patricia Crone Michael Cook ve diger cok sayida arastirmaci metin ve arkeolojik arastirmalara dayanarak Mescid i Haram in Mekke de degil Kuzeybati Arap Yarimadasi nda bulundugunu varsaydilar Muaviye nin olumu sonrasinda cikan ic karisikliklarda Kabe nin Yezid in askerlerince yikildigi Kabe nin aslina uygun olarak yeniden insa edilmesinin Islam dunyasinda uzun sure tartisildigi ancak bunun gerceklesmedigi geleneksel tarih yaziminda da ifade edilen bir konudur Kible uzerinden yapilan bazi arastirmalar Islam in ilk kurulus yeri olarak Petra yi one cikarmistir Yazar Dan Gibson ise en eski cami saray ve mezarlik yonlerinin Petra yi gosterdiklerini kesfetti Gibson bu bulgularla ayet hadis ve tarihle ilgili yazili kaynaklardaki ipuclarini bir araya getirerek Muhammed in Petra da yasamis ve buradan Medine ye goc etmis oldugu sonucuna ulasmistir Ona gore Muslumanlarin ilk kiblesi hicbir zaman Kudus teki Mescid i Aksa olmamis aksine Petra da Al Lat tapinagi olarak kullanilan Kabe olmaliydi Bu yapi Muslumanlarin ic savaslarindan birisi olan Abdullah bin Zubeyr ayaklanmasi sirasinda manciniklarla yikilmis Ibni Zubeyr karatasi Kabe de bulunan diger kutsal esyalarla birlikte alarak Emevi saldirilarin uzakta bugunku Mekke nin bulundugu yere tasimis ve yeni tapinagi burada insa etmisti Emevilere karsi Abbasilerin destegini kazanan yeni mekan birkac yuzyillik bir gecis donemi sonunda tamamen benimsenmis yeni yapilan camilerin yonu Mekke ye donuk olarak insa edilmeye baslanmistir Ancak Emevi etkisinde kalan Kuzey Afrika ve Endulus camileri yonlerini bambaska bir yone Guney Afrika ya cevirerek yeni kibleye karsi cikmaya devam etmislerdir Kible ile ilgili diger bir nokta Kabe veya Mekke nin yerinin kible icin baglayiciliginin olmamasidir Bu durum Araplarin kup seklinde yapilan evlere veya Islam oncesi Arabistanda oldukca yaygin olan put evlerine Kabe adini vermeleri ve ilk mescitlerin Mekke yi gosteren yapilar olmamasindan da anlasilabilir Bu yapilar ve putlarin Islamlasma doneminde tahrip edilmesiyle Muslumanlar arasinda baslangictan bu yana sadece tek bir tane Kabe nin var oldugu algisi da yerlesmistir Harici videoThe Sacred City 2016 Kutsal Sehir TurkceKansas Eyalet Universitesi nin kible calismasi Turkce Bu arastirma sonuclarina ilk Muslumanlarin Kabe nin yerini dogru hesaplayamadiklari gunumuzde bile dogru hesaplanamayan Kible yonlerinin oldugu seklinde cevap verilir Geleneksel gorus icin bir baska dayanak noktasi 7 yuzyilda yasayan John bar Penkaye isimli Suryani bir yazarin Abdullah bin Zubeyr Isyani devam ederken yazdigi kroniklerinde Kabe nin tasinmasindan veya Petra dan bahsetmemesi Kabe icin colun uzak noktalarinda diye bahsetmesiydi Batlamyus MS 100 170 Arabistan da bulunan 50 sehrin bir listesini yayinlamis ve liste Macoraba adli bir sehri icermistir Batlamyus un bahsettigi Macoraba nin gercek Mekke oldugu konusunda modern bilimde genel bir fikir birligi olmasina ragmen bazi bilim adamlari bu sonucu sorguladilar Bowersock Macoraba nin Mekke oldugu ve ardindan onu yucelten Aramice sifat rabb buyuk oldugu teorisiyle birinci gorusu destekliyor Patricia Crone acik gercek su ki Macoraba adinin Mekke ninkiyle hicbir ilgisi yok Batlamyus O ndan Moka adiyla bahsediyor olsa bile O Arabea Petraea da bir kasabadir diyor Romali tarihci Ammianus Marcellinus da Bati Arabistan in cogu tanimlanabilen bircok sehrini saydi Bowersock a gore O Mekke den Geapolis veya Hierapolis olarak bahsetti ikincisi potansiyel olarak Kabe nin kutsal alanina atifta bulunan kutsal sehir anlamina gelir Modern veriler kullanarak Mekke ile cagrisim yapan antik yer isimlerini Mekke ile eslestirme egiliminde calismalar ve bu calismalari yanlislayan arastirmalar gunumuzde de devam etmektedir Dan Gibson Arabistan in eski haritalari uzerinde yaptigi degerlendirmelerde Batlamyus un Dunyanin buyuklugunu oldugundan kucuk ve Arap yarimadasini da daha kisa ve carpik tasvir ettigini bu duzeltmeler yapildiginda haritada yer alan Irmak yerleri gibi diger belirleyici unsurlari yerine koyduktan sonra Macorabanin yerinin daha da guneye kaydirilmasi gerektigini ifade ediyor Ona gore bu duzeltmeler yapildiginda Macoraba Mahabishah ile eslesmektedir Ote yandan haritali Cografya nin hayatta kalan en eski el yazmalari 12 yuzyilin sonlarinda Bizans tan gelmektedir Batlamyus un kendi haritalarini cizdigine dair somut bir kanit yoktur Bunun yerine cografi verileri daha sonraki harita yapimcilarinin uyarlamasina izin veren bir dizi sayi ve diyagram kullanarak dijital bicimde iletti Ancak baslangic meridyenini saglam bir sekilde belirleyemedigi icin vermis oldugu koordinatlar hatalidir Bu haritalarin Batlamyusa referans veren cok daha sonraki yuzyillara ait surumlerinde Macoraba ve diger yerlesimlerden bahsedilmektedir Dis baglantilarThe Sacred City 2016 IMDb sayfasi22 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ayrica bakinizNamaz Kabe Kibleteyn MescidiKaynakca Kibele den Sibel e Kible Sozcugu Bilal Aksoy 26 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2020 Cahiliye Araplarinin Ilahlari Mahfuz Soylemez Kible Sozcugunun Kokeni ve Anadolu Tanricasi Kybele Halikarnas Balikcisi 14 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ocak 2018 Dan Gibson Qur anic geography a survey and evaluation of the geographical references in the quran with suggested solutions for various problems and issues Independent Scholars Press Surrey BC 2011 ISBN 978 0 9733642 8 6 a b Arsivlenmis kopya 14 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ocak 2021 Holland Tom In the Shadow of the Sword Little Brown 2012 p 303 Otherwise in all the vast corpus of ancient literature there is not a single reference to Mecca not one Crone Patricia Meccan Trade and the Rise of Islam 1987 p 7 Arsivlenmis kopya PDF 12 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 31 Mart 2021 Meccan Trade And The Rise Of Islam Princeton U S A Princeton University Press 1987 Arsivlenmis kopya 12 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mart 2021 Arsivlenmis kopya 24 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mart 2021 Orhan Gokdemir Din ve Devrim Istanbul Destek Yayinlari 2010 s 64 http docs neu edu tr library nadir eserler el yazmalari TEZLER YOK GOV TR Kabe 20tarihi pdf olu kirik baglanti Arsivlenmis kopya 29 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Nisan 2021 Data on Gibson s biography taken from his Web pages his book Qur anic Geography and the Amazon author information to this book 1 21 Mayis 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2 8 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde 3 26 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 4 30 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dan Gibson Qur anic Geography 2011 Arsivlenmis kopya PDF 18 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 26 Mart 2022 King David A The Petra Fallacy Sozcu Gazetesi 70 yillik caminin kiblesi yanlis cikti 10 06 2019 Haber Turk Kiblesi 18 derece yanlis olan cami 64 yil sonra yikildi 12 07 2020 Cumhuriyet 47 yillik caminin kiblesi yanlis cikti 12 06 2019 NDTV 200 Mecca mosques face wrong direction 06 04 2009 BBC News Mecca mosques wrongly aligned 05 04 2009 S Brock A brief outline of Syriac Literature Moran Etho 9 Kottayam Kerala SEERI 1997 pp 56 57 135 Hoyland Robert G Seeing Islam as Others Saw It A Survey and Evaluation of Christian Jewish and Zoroastrian Writings on Early Islam s 197 The Darwin Press Inc January 1 1998 Hoyland R 31 Aralik 2019 Seeing Islam as Others Saw It Piscataway NJ USA Gorgias Press ISBN 978 1 4632 3960 2 16 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Temmuz 2021 Morris Ian D 2018 PDF Al ʿUṣur Al Wusṭa 26 1 60 17 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 16 Kasim 2018 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi 0 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Crone Patricia 1987 Meccan Trade and the Rise of Islam Princeton University Press ss 134 135 ISBN 978 1 59333 102 3 Bowersock G W 2017 The crucible of Islam Cambridge Mass Harvard University Press pp 53 55 ISBN 9780674057760 Arsivlenmis kopya PDF 7 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 17 Subat 2022 Abshire C Gusev D Stafeyev S K Wang M 2020 Enhanced Mathematical Method for Visualizing Ptolemy s Arabia International Web Journal on Sciences and Technologies Affined to History of Cartography and Maps 15 1 1 25 Arsivlenmis kopya 14 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 There is no concrete evidence that Ptolemy ever drew his own maps Instead he transmitted geographical data in digital form using a series of numbers and diagrams that allowed later map makers to adapt it https www historyextra com period ancient history ptolemys maps the father of modern geography 20 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Arsivlenmis kopya PDF 23 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 17 Subat 2022