Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kırkpınar Yağlı Güreşleri, geleneksel Türk yağlı güreş turnuvası. Her sene haziran ayı sonu ile temmuz ayı başında Edirne'de düzenlenir. Pehlivanlar üç gün süresince mücadele ederler. Son gün yapılan finallerde her boyun (kategorinin) birinci, ikinci ve üçüncüleri belirlenir. Bunlardan en önemlisi başpehlivandır. Güreşler esnasında düzenlenir ve çeşitli etkinlikler gerçekleştirilir. Osmanlı Devleti'nin her yerinde düzenlenen panayırların hepsinde güreş yapılır ama bunların içinde yalnız Kırkpınar’da “baş”ı kazanan pehlivan, gelecek senenin Kırkpınar güreşlerine kadar “başpehlivan” bilinirdi. Bu düşünce günümüzde de devam etmektedir.
| Kırkpınar Yağlı Güreş Festivali | |
|---|---|
 | |
| Ülke | Türkiye |
| Kaynak | 00386 |
| Bölge | Avrupa ve Kuzey Amerika |
| Tescil geçmişi | |
| Tescil | 2010 (5. oturum) |
Tarihçe
Yağlı güreşlerin tarihi 4500 yıldan öncesine uzanmaktadır. Bulunan en eski kanıtlar M.Ö. 2650 yılına aittir. Antik Mısır'a ve Asur Krallığı'na ait buluntular yaklaşık olarak aynı döneme aittir.
Efsaneye göre 1346 yılında Orhan Gazi'nin Rumeli'yi ele geçirmek için düzenlediği seferler sırasında, büyük oğlu Süleyman Paşa 40 askerle Bizanslılar'a ait Domuzhisar'ın üzerine yürür. Baskınla burasını ele geçirirler. Öteki hisarların da ele geçirilmesinden sonra, 40 kişilik öncü birlik geri dönerler ve şimdi Yunanistan'ın topraklarında kalan Samona'da mola verirler. 40 cengaver burada güreşe tutuşurlar. Saatlerce süren güreşlerde, adlarının Ali ile Selim olduğu rivayet edilen iki kardeşin bir türlü yenişemedikleri görülür.
Daha sonra bir Hıdrellez gününde, Edirne yakınlarındaki çayırında aynı çift yeniden güreşe tutuşurlar. Bütün bir gün güreşmelerine rağmen yine yenişemeyen kardeş pehlivanlar, gece boyunca da mum ve fener ışığında mücadelelerini sürdürmeye devam ederler. Ancak solukları kesilerek oldukları yerde can verirler.
Arkadaşları onları aynı yerdeki bir incir ağacının altına gömerek oradan ayrılırlar. Yıllar sonra ise aynı yere gittiklerinde iki pehlivanın mezarlarının bulunduğu yerde gür bir pınar görürler. Bundan sonra halk orada yatanların anısına o yöreye, "Kırkpınar" adını verirler.
I. Murad, Edirne'nin alınmasından sonra Edirne’de güreşçiler tekkesi kurmuş ve bundan böyle de her sene güreş yapılması bir gelenek haline gelmiştir.
Bir başka iddiaya göre ise Kırpınar Güreşleri'nin tarihçesi çok daha öncesine dayanır. M. Atıf Kahraman'ın aktardığına göre Sarı Saltuk Bizans'ın ve Bulgarların içinde bulunduğu karmaşadan yararlanarak 1261'de Edirne'yi de Bulgarlardan aldı. Sarı Saltuk 40 yıl Edirne'de kaldıktan sonra Dobruca'ya gitmek zorunda kaldı ve burada öldü. Bunun üzerine Bizans hükümdarı Andronikos, oğlunu Edirne'ye vali yaptı. Bu iddiaya göre kendisi de bir pehlivan olan Sarı Saltuk Osmanlılardan önce Kırkpınar Güreşleri'ni ilk düzenleyen kişidir.
Osmanlı döneminde Kırkpınar Panayırı
Osmanlı Devleti döneminde yapılan Kırkpınar Panayırı, bazı yönleriyle Rumeli'nin diğer yerlerinde yapılan panayırların aynısıydı. Burada da çoğunlukla hayvan ve çeşitli eşyaların alış verişi yapılır. Kırkpınar'ı diğerlerinden ayrıcalığı, güreş, at yarışı, yaya koşusu gibi sportif faaliyetler “Ağa” tarafından düzenlenerek daha değerli ödüller verilmesidir. Panayırın süresi 3 gündür.
Kırkpınar Yağlı Güreş Turnuvaları
Başpehlivan
Baş boyunda şampiyon olan güreşçi Kırkpınar'ın birincisi ve başpehlivan ilan edilir.
Osmanlı dönemi
|
|
Cumhuriyet dönemi
|
|
Geçmişten günümüze Kırkpınar ağaları
1950 yılından bugüne kadar Kırkpınar ağaları şunlardır:
- YIL : KIRKPINAR AĞASI
|
|
Güreşlerin yapıldığı yer
Kırkpınar, Edirne'yi Ortaköy'e bağlayan 35 kilometrelik yolun üzerinde, Simavina (Samona) ile Sarı Hızır Köyleri arasında bulunan ve Balkan Savaşından sonra Yunanistan sınırlarında kalan Nazif Ağa tarlası da denilen çimenlik bir yerin adıdır. Bu alanın bir tarafı Topçu Ali Ağa'nın tarlası, bir tarafı çayırlık, bir tarafı Tikio'lu Recep Ağanın tarlası, bir tarafı Çilingiroğlu'nun sebze bahçesi ve bir tarafı da Kırklar çeşmesidir.
Balkan Savaşları ve I. Dünya Savaşı sonunda Kırkpınar Güreşleri Edirne ile Mustafapaşa yolu arasındaki "Virantekke" denilen yerde düzenlenmiştir.
Güreşler, 1923 yılından itibaren Edirne'nin "Sarayiçi" denilen yöresinde yapılmaya başlanmıştır.
Kırkpınar yağlı güreşlerinin ögeleri
Kıspet
Yağlı güreşe çıkan her pehlivanın güreş malzemesinin başında kıspet gelir. Manda, dana veya malak derisinden yapılan kıspetin bel kısmı dört parmak genişliğinde ve kalın olur. Beli sarması için kalın bir ip geçirilen bu kısma kasnak denir.
Kıspetin diz kapağının altına gelen yere paça denir. Paça ile etin arasında paçabent denilen keçe konur. Deri kısım keçenin üzerine çekilir ve üzeri sicimle sıkıca bağlanır.
Sıkı bağlanmayan paçadan içeri giren parmaklar sayesinde oyun almak kolaylaşır. Güreşten sonra yağlanan kıspet zembil'e konularak saklanır.
Zembil
Kıspet, zembil adı verilen ve sazdan yapılan bir torbada taşınır ve saklanır. Güreşi bırakan pehlivan, zembilini duvara asmasından belli olur.
Yağ
Güreşçiler, kavranmaları güç olsun diye yağlanırlar. Pehlivanlar, güreş meydanının uygun bir yerinde yağ ve su ile doldurulmuş kazanların etrafında yağlanırlar. Pehlivanlar önce sağ elle sol omuza, göğüse, kol ve kıspete yağ sürerler. Daha sonra sol el ile aynı işlemi tekrarlarlar.
Güreşçiler bu arada birbirlerinin sırtlarını da yağlarlar. Güreş başladıktan sonra pehlivanlar çayırda dolaşan yağcılardan diledikleri zaman yağ ve su alabilirler.
Davul ve zurna
Yağlı güreşin en önemli ögelerinden olan davul ve zurnada Kırkpınar'a has bir melodi bulunmaktadır. Yağlı güreşlere çalacak olan müzisyenlerin güreş ezgilerini çok iyi bilmeleri, güreşin gidişatına göre müziğin ritmini ayarlamaları gerekmektedir.
Peşrev
Güreşin başlangıcı ve güreşe hazırlıktır. Ahenkli ve mevzulu bir biçimde güreşe ısınma hareketi olarak bilinen peşrev seyircilerin göz zevkini okşamasının yanında pehlivanın moralini yükseltir. Pehlivan peşrevle, kaslarını, nefsini, kalbini ve beynini başlayacak olan güreşe hazırlar. Güreşmek üzere çayıra çıkan pehlivanlar ahenkli bir şekilde ellerini ve kollarını sallayarak peşreve başlarlar. Peşrevde üç kez ileri üç kez de geri gidişten sonra yere sol diz ile çökülerek önce sağ el yere,dize,dudağa ve alına üç defa değdirilir. Bu merasim bittikten sonra sıçrayarak “Hadi bre” pehlivan diye nara atılır. Karşılıklı gidiş ve gelişten sonra rakibin paçaları yoklanır, sırtı sıvazlanır, enseler bağlanır, eller tutuşur ve böylece güreşe girilmiş olur.
Cazgır
Yağlı güreşlerdeki tüm pehlivanları seyircilere tanıtan, onları güreşe başlatan kişidir. “Salavatçı” da denilen Cazgır, hakem heyetinin ya da kura ile eşleştirilen pehlivanların adlarını, sanlarını, güreş oyunlarındaki hünerlerini uygun mısra ve dualarla tanıtır. Bu dua yörelere göre değişir. Pehlivanlıkta olduğu gibi cazgırlıkta da usta-çırak geleneği vardır. Ünlü cazgırlar arasında, Edirne Ayşekadın Camii imamı Sadık Hoca (Atılgan), Şirin Mustafa sayılabilir. Güreşlerin başlangıcının ilk günü olan Cuma günü, tüm güreşçiler pehlivanlar mezarlığını ziyaret ettikten sonra, Selimiye Camii'nde okutulan Mevlütün ardından Sarayiçi'ne gidilerek, küçük boylardan itibaren cazgırın duası ile güreşleri başlatırlar.
Güreş ağası
Yağlı güreşin ilk zamanlarında birkaç eski pehlivan köy ağaları veya güreşlerden anlayan birkaç kişi kurallara aykırı iş yapılmasın diye güreş meydanının bir köşesine oturur güreşleri kontrol ederlerdi. Bugün ise kuralları uygulayan hakem heyetleri oluşturulmuştur.
Kırkpınar Ağası
Kırkpınar güreşlerinin en temel ögelerinden biri ağalık müessesesidir. Önceleri pehlivanları güreşe çağıran, yarışmaları düzenleyen, gelen konukları ağırlayan, yemek ve yatacak yerlerini temin eden, örf ve adetlere uygun olarak güreşlerin yapılmasını sağlayan, ödüller veren Kırkpınar Ağaları idi. Ancak şimdi “Kırkpınar Ağası”, saydığımız bu faaliyetlerin hepsini karşılayamadığından ve bir etkinlik çerçevesine toplandığından, masrafların büyük çoğunluğu Belediyelerce karşılanmaktadır.
Altın kemer
Kırkpınar başpehlivanına verilen, Kırkpınar'ın en büyük ödülüdür. Kırkpınar’da başpehlivan olan güreşçi 1 yıl süreyle altın kemerin sahibi olur. Ancak aralıksız üç yıl arka arkaya başpehlivan olan güreşçi altın kemerin sürekli sahibi olur. Zamanımızda Altın Kemer'ler Belediyelerce yaptırılmaktadır.
Kırmızı dipli mum
Kırkpınar'ın davet simgesi “Kırmızı Dipli Mum”dur. Eskiden şehir ve köylerdeki kahvelere “Kırmızı Dipli Mum”lar asılarak, oradaki halk Kırkpınar'a davet edilirdi. Diğer bir deyişle davet için sadece “Kırmızı Dipli Mum” kullanılırdı.
Kırkpınar duası
Evliya Çelebi'nin aktardığına göre güreşlerde şu dua okunurdu:
"Allah Allah, Hoca-i âlem,
Seyyid-i kâinat ve
Mu'ciz-i mevcudat,
Pür kemal cemal,
Muhammed Mustafa’ya salâvat
Engürü'de er yatar,
Rum’da Mehmed Buhari Sarı Saltuk,
Ton giyer."
Kurallar
- Sırtüstü getirmek: Yağlı güreşin, en basit ve en çok bilinen kuralıdır. Rakip yerde iken sırtüstü çevrilerek veya ayakta iken düşürülerek yapılabilir.
- Açık düşürmek: Rakibini kıç üstü yere düşürmek ya da rakibin kendi düşmesi. Rakibin sırtı yere gelmemiş olsa bile göbeği meydana çıkacak kadar arka üstü veya yan düşmüş ise düşen güreşçi kaybeder.
- Çivi yukarı: Rakip ayaklarından yakalanır, baş üstü dikilir, sonra sırtı yere getirilirse, müsabaka kazanılmış olur.
- Kıspet çıkarmak: Kıspetin herhangi bir nedenle tamamen çıkması ya da boydan boya yırtılması bir yenilgi sebebidir.
- Pes etmek: Güreşçilerden biri herhangi bir nedenle "Pes ediyorum!" ya da sadece "Pes!" der veya rakibinin cinsel organına vurursa müsabakayı kaybetmiş olur.
- Tartarak yenmek: Taraflardan biri rakibini kucaklar, ayaklarını yerden keser, en az 3 adım yürürse müsabakayı kazanmış olur.
Boylar
Kırpınar'da pehlivanlar, şu kategorilerden birinde yarışabilirler: Minik 1, minik 2, minik 3, teşvik, tozkoparan, deste küçük boy, deste orta boy, deste büyük boy, küçük orta küçük boy, küçük orta büyük boy, büyük orta, başaltı ve baş.
Bunların haricinde en iyi peşrev yapan pehlivana ve en centilmen pehlivana da ödül verilmektedir.
Tarihte Kırkpınar'ın yapılamadığı yıllar
1877–1878 Osmanlı Rus Savaşı nedeniyle 1878, 1879, 1880 ve 1881 yıllarında da Kırkpınar Güreşleri yapılamadı.
- Balkan Savaşı'nda Edirne, 26 Mart–10 Temmuz 1913 tarihine kadar, Bulgar işgalinde kaldı. Bu nedenle 1913 yılı güreşleri de yapılamadı. Barış antlaşmasında Kırkpınar güreşlerinin yapıldığı yer, Türk sınırları dışında bırakıldığı için 1914 yılı güreşleri Edirne-Mustafa Paşa yolu üzerinde bulunan Viran- Tekke köyü ile Meriç Nehri arasındaki çayırlıkta yapıldı. Kara Emin Başpehlivanlığı kazandı.
- I. Dünya Savaşı nedeniyle (1914–1918) ve savaştan sonra Trakya, Yunan işgalinde kaldığı için 1919, 1920, 1921 ve 1922 yıllarında Kırkpınar Güreşleri yapılamadı.
- 25 Kasım 1922 tarihinde, Türk Ordusu Edirne'yi Yunanların işgalinden kurtarıldıktan sonra Cumhuriyet döneminde ilk güreşler 30 Mayıs 1924 günü Himaye-i Etfal (Çocuk Esirgeme Kurumu) yararına Sarayiçi'nde yapıldığı için 1923 yılında da Kırkpınar Güreşleri yapılamadı.
- 2020 yılında yapılması gereken 659. Kırkpınar Yağlı Güreşleri, Covid 19 salgını kapsamında alınan tedbirler nedeniyle yapılamamıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça ve dipnotlar
Dış bağlantılar
- Türkiye Geleneksel Güreşler Federasyonu 7 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Resmi internet sitesi 7 Haziran 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Edirne Belediyesi 21 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Kırkpınar.org 21 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kirkpinar Yagli Guresleri geleneksel Turk yagli gures turnuvasi Her sene haziran ayi sonu ile temmuz ayi basinda Edirne de duzenlenir Pehlivanlar uc gun suresince mucadele ederler Son gun yapilan finallerde her boyun kategorinin birinci ikinci ve ucunculeri belirlenir Bunlardan en onemlisi baspehlivandir Guresler esnasinda duzenlenir ve cesitli etkinlikler gerceklestirilir Osmanli Devleti nin her yerinde duzenlenen panayirlarin hepsinde gures yapilir ama bunlarin icinde yalniz Kirkpinar da bas i kazanan pehlivan gelecek senenin Kirkpinar gureslerine kadar baspehlivan bilinirdi Bu dusunce gunumuzde de devam etmektedir Kirkpinar Yagli Gures FestivaliUNESCO Somut Olmayan Kulturel MirasiUlkeTurkiyeKaynak00386BolgeAvrupa ve Kuzey AmerikaTescil gecmisiTescil2010 5 oturum TarihceYagli gureslerin tarihi 4500 yildan oncesine uzanmaktadir Bulunan en eski kanitlar M O 2650 yilina aittir Antik Misir a ve Asur Kralligi na ait buluntular yaklasik olarak ayni doneme aittir Kirkpnar Guresleri nin duzenlendigi Edirne Sarayici ndeki Kurtdereli Kel Alico ve Koca Yusuf heykelleri Efsaneye gore 1346 yilinda Orhan Gazi nin Rumeli yi ele gecirmek icin duzenledigi seferler sirasinda buyuk oglu Suleyman Pasa 40 askerle Bizanslilar a ait Domuzhisar in uzerine yurur Baskinla burasini ele gecirirler Oteki hisarlarin da ele gecirilmesinden sonra 40 kisilik oncu birlik geri donerler ve simdi Yunanistan in topraklarinda kalan Samona da mola verirler 40 cengaver burada gurese tutusurlar Saatlerce suren gureslerde adlarinin Ali ile Selim oldugu rivayet edilen iki kardesin bir turlu yenisemedikleri gorulur Daha sonra bir Hidrellez gununde Edirne yakinlarindaki cayirinda ayni cift yeniden gurese tutusurlar Butun bir gun guresmelerine ragmen yine yenisemeyen kardes pehlivanlar gece boyunca da mum ve fener isiginda mucadelelerini surdurmeye devam ederler Ancak soluklari kesilerek olduklari yerde can verirler Arkadaslari onlari ayni yerdeki bir incir agacinin altina gomerek oradan ayrilirlar Yillar sonra ise ayni yere gittiklerinde iki pehlivanin mezarlarinin bulundugu yerde gur bir pinar gorurler Bundan sonra halk orada yatanlarin anisina o yoreye Kirkpinar adini verirler I Murad Edirne nin alinmasindan sonra Edirne de guresciler tekkesi kurmus ve bundan boyle de her sene gures yapilmasi bir gelenek haline gelmistir Bir baska iddiaya gore ise Kirpinar Guresleri nin tarihcesi cok daha oncesine dayanir M Atif Kahraman in aktardigina gore Sari Saltuk Bizans in ve Bulgarlarin icinde bulundugu karmasadan yararlanarak 1261 de Edirne yi de Bulgarlardan aldi Sari Saltuk 40 yil Edirne de kaldiktan sonra Dobruca ya gitmek zorunda kaldi ve burada oldu Bunun uzerine Bizans hukumdari Andronikos oglunu Edirne ye vali yapti Bu iddiaya gore kendisi de bir pehlivan olan Sari Saltuk Osmanlilardan once Kirkpinar Guresleri ni ilk duzenleyen kisidir Osmanli doneminde Kirkpinar Panayiri Osmanli Devleti doneminde yapilan Kirkpinar Panayiri bazi yonleriyle Rumeli nin diger yerlerinde yapilan panayirlarin aynisiydi Burada da cogunlukla hayvan ve cesitli esyalarin alis verisi yapilir Kirkpinar i digerlerinden ayricaligi gures at yarisi yaya kosusu gibi sportif faaliyetler Aga tarafindan duzenlenerek daha degerli oduller verilmesidir Panayirin suresi 3 gundur Kirkpinar Yagli Gures TurnuvalariKirkpinar Yil Sayi Baspehlivan Ikinci Ucuncu ler2023 662 Kirkpinar Yagli Guresleri Yusuf Can Zeybek Ismail Balaban Huseyin Gumusalan Mehmet Yesil Yesil2022 661 Kirkpinar Yagli Guresleri Mustafa Tas Ismail Balaban Ertugrul Dagdeviren Tanju Gemici2021 660 Kirkpinar Yagli Guresleri Ali Gurbuz Ismail Koc Faruk Akkoyun Orhan Okulu2019 658 Kirkpinar Yagli Guresleri Ali Gurbuz Orhan Okulu Hamza Koseoglu Mehmet Yesil Yesil2018 657 Kirkpinar Yagli Guresleri Orhan Okulu Saban Yilmaz Ali Gurbuz Serhat Balci2017 656 Kirkpinar Yagli Guresleri Ismail Balaban Orhan Okulu Hamza Koseoglu Saban Yilmaz2016 655 Kirkpinar Yagli Guresleri Recep Kara Mehmet Yesil Yesil Ali Gurbuz Saban Yilmaz2015 654 Kirkpinar Yagli Guresleri Orhan Okulu Osman Aynur Ismail Balaban Serhat Balci2014 653 Kirkpinar Yagli Guresleri Fatih Atli Ismail Balaban Abdullah Gungor Recep Kara2013 652 Kirkpinar Yagli Guresleri Ismail Balaban Orhan Okulu Mehmet Yesil Yesil Recep Kara2012 651 Kirkpinar Yagli Guresleri Ali Gurbuz Recep Kara Mehmet Yesil Yesil Suleyman Aykiri2011 650 Kirkpinar Yagli Guresleri Ali Gurbuz Recep Kara Fatih Atli Saban Yilmaz2010 649 Kirkpinar Yagli Guresleri Mehmet Yesil Yesil Ali Gurbuz Serhat Gokmen Sermest Bulut2009 648 Kirkpinar Yagli Guresleri Mehmet Yesil Yesil Recep Kara Ali Gurbuz Ekrem Yavuz2008 647 Kirkpinar Yagli Guresleri Recep Kara Ekrem Yavuz Osman Aynur Yuksel Kalay2007 646 Kirkpinar Yagli Guresleri Recep Kara Hasan Tuna Osman Aynur2006 Osman Aynur Recep Kara 2005 Saban Yilmaz Ekrem Yavuz Ahmet Tasci Hasan Tuna2004 Recep Kara Ahmet Tasci Saban Yilmaz 2003 Kenan Simsek Saban Yilmaz Aydin Polatci Ekrem Yavuz2002 Hasan Tuna Ahmet Tasci Kenan Simsek 2001 Ahmet Tasci Hasan Tuna Kenan Simsek2000 Cengiz Elbeye Kenan Simsek1999 Ahmet Tasci1998 Cengiz Elbeye Ahmet Tasci Kenan Simsek1997 Ahmet Tasci Cengiz Elbeye1996 Ahmet Tasci Kenan Simsek1995 Ahmet Tasci1994 Cengiz Elbeye Ahmet Tasci1993 Ahmet Tasci1992 Ahmet Tasci Saffet Kayali1991 Ahmet Tasci Cengiz Elbeye1990 Ahmet Tasci Resit Karabacak1989 Saffet Kayali Mehmet Guclu Ahmet Tasci1988 Mehmet Guclu1987 Saffet Kayali1986 Saffet Kayali1985 Mehmet Guclu1984 Huseyin Cokal Mehmet Guclu1983 Huseyin Cokal1982 Huseyin Cokal1981 Mustafa Yildiz1980 Mehmet Guclu1979197819771976 Mustafa Yildiz1975 614 Kirkpinar Yagli Guresleri Bas pehlivanlik guresi yapilmadi Bas pehlivanlik guresi yapilmadi Bas pehlivanlik guresi yapilmadi19741973 Mustafa Yildiz1972 Mustafa Yildiz1971 Hasan Sahin1970 Finalde Sonuc alinamadi196919681967196619651964 Mehmet Ali Yagci19631962 Sonuc alinamadi1961 Mehmet Ali Yagci19601959195819571956195519541953195219511950 Beraberlik194919481947 Beraberlik194619451944 Hayrabolulu Suleyman19431942 Tekirdagli Huseyin1941 Tekirdagli Huseyin1940 Tekirdagli Huseyin1938 Tekirdagli Huseyin1937 Tekirdagli Huseyin1936 Tekirdagli Huseyin1935 Tekirdagli Huseyin1934 Beraberlik1933193219311930192919281927192619251924BaspehlivanBas boyunda sampiyon olan guresci Kirkpinar in birincisi ve baspehlivan ilan edilir Osmanli donemi Hracba Idris Tazdaz Ali Seyh Cemaleddin Er Sultan Bursali Suca Demir Hasan Baba Turgut Reis Ipci Huseyin Zunnunoglu Ibrahim Pasa Seren Huseyin Pasa Avci Pehlivan Coban Haci Veli Akcakocali Ali Arnavutoglu Ali Kel Alico 27 defa Kara Ibo Kavasoglu Ibrahim Koca Yusuf Adali Halil 18 defa Kurtdereli Mehmet Katranci Mehmet Hergeleci Ibrahim Makarnaci Huseyin Kara Ibrahim Yozgatli Kel Hasan Yoruk Ali Filiz Nurullah Filibeli Kara Osman Kara Ahmet Kizilcikli Mahmut Tekirdagli Sari Hafiz Bursali Rustem Sumnulu Mestan Kazikci Karabekir Hamlaci Kaysioglu Sari Huseyin S Basi Kara Ibrahim Katranci Halil Mustafa Buyuk Danaci Kucuk Danaci Karagoz Deli Murat Filibeli Kara Ahmet Hasahirli Abdurrahman Corumlu Zeynel Soyulcu Mehmet Mumin Hoca Koc Ali Koc Mehmet Kara Murat Silivrili Molla Izzet Catalcali Nakkas Eyup Comlekkoylu Kara Emin Kayikcioglu Ahmet Geredeli Hikmet Cin pehlivan Elazigli Egemen Cumhuriyet donemi Benli Abdullah Geckinli Yusuf Kara Emin Manisali Rifat Guresen Kayikcioglu Ahmet Gostivarli Mulayim Bandirmali Kara Ali 4 defa Tekirdagli Huseyin 7 defa Babaeskili Ibrahim Hayrabolulu Suleyman 2 defa Sindirgili Serif 2 defa Kulelili Mustafa Irfan Atan 4 defa Tarzan Mehmet Ibrahim Karabacak 4 defa Hasan Acar Mehmet Ali Yagci 2 defa Sezai Kanmaz Kara Ali 2 defa 3 defa Mustafa Yildiz 2 defa 3 defa 2 defa Mehmet Guclu Huseyin Cokal 3 defa Saffet Kayali Ahmet Tasci 8 defa Cengiz Elbeye 2 defa 2 defa Hasan Tuna Kenan Simsek Recep Kara 4 defa Saban Yilmaz Osman Aynur Mehmet Yesil Yesil 2 defa Ali Gurbuz 4 defa Ismail Balaban 2 defa Fatih Atli Orhan Okulu 2 defa Mustafa Tas Yusuf Can ZeybekGecmisten gunumuze Kirkpinar agalari1950 yilindan bugune kadar Kirkpinar agalari sunlardir YIL KIRKPINAR AGASI1950 Edirneli Murat Sener 1951 Edirneli Murat Sener 1952 Edirneli Murat Sener 1953 Edirneli Nurettin Manyas 1954 Edirneli Yasar Yardimci 1955 Edirneli Mehmet Cardaktan 1956 Edirneli Ibrahim Bildik 1957 Edirneli Huseyin Ozakinci 1958 Ahirkoylu Ahmet Merter 1959 Ahirkoylu Ahmet Merter 1960 Edirneli Salim Dogramacilar 1961 Edirneli Hilmi Atakan 1962 Edirneli Muhittin Agaogullari 1963 Istanbullu Ali Riza Kelesoglu 1964 Edirneli Hasan Vatan 1965 Edirneli Hakki Meric 1966 Karamurselli Muzaffer Bilge 1967 Canakkaleli Suleyman Sahin 1968 Canakkaleli Suleyman Sahin 1969 Karamurselli Gazanfer Bilge 1970 Karamurselli Gazanfer Bilge 1971 Istanbullu Celal Haci Eyupoglu 1972 Babaeskili Dogan Gorkey 1973 Tokatli Hamit Kaplan 1974 Samsunlu Sevki Alan 1975 Akyazili Zulkuf Karabulut 1976 Akyazili Zulkuf Karabulut 1977 Adapazarli Fethi Atan 1978 Tekirdagli Sebahattin Tekcan 1979 Bandirmali Suleyman Ozmercan 1980 Edirneli Cemal Pul 1981 Edirneli Mehmet Iris 1982 Edirneli Ali Ayag 1983 Edirneli Ali Ayag 1984 Istanbullu Mustafa Bilgin 1985 Istanbullu Mustafa Bilgin 1986 Istanbullu Halil Kilicoglu 1987 Samsunlu Hasbi Mentesoglu 1988 Bursali Ibrahim Cayla 1989 Malatyali Kemal Ozkan 1990 Canakkaleli Murat Kose 1991 Bayburtlu Alper Yazoglu 1992 Bayburtlu Alper Yazoglu 1993 Bayburtlu Alper Yazoglu 1994 Istanbullu Oguzhan Bilgin 1995 Tokatli Huseyin Sahin 1996 Tokatli Huseyin Sahin 1997 Tokatli Huseyin Sahin 1998 Tokatli Huseyin Sahin 1999 Babaeskili Ayhan Sezer 2000 Emin Dognasoy 2001 Mustafa Saruhan Adina Oglu Murat Saruhan 2002 Mardinli M Sait Yavuz 2003 Necdet Cakir Zubeyde Kavraz Agalik Bedelini Odemeyince Yerine Aga Olmustur 2004 Edirneli Mustafa Altunhan 2005 Izmitli Adem Tuysuz 2006 Izmitli Adem Tuysuz 2007 Izmitli Adem Tuysuz 2008 Mehmet Cadil 2009 Seyfettin Selim 2010 Seyfettin Selim 2011 Seyfettin Selim 2012 Seyfettin Selim 2013 Seyfettin Selim 2014 Suleyman Mecek 2015 Seyfettin Selim 2016 Seyfettin Selim 2017 Seyfettin Selim 2018 Seyfettin Selim 2019 Seyfettin Selim 2021 Seyfettin Selim 2022 Seyfettin Selim 2023 Seyfettin SelimGureslerin yapildigi yerKirkpinar Edirne yi Ortakoy e baglayan 35 kilometrelik yolun uzerinde Simavina Samona ile Sari Hizir Koyleri arasinda bulunan ve Balkan Savasindan sonra Yunanistan sinirlarinda kalan Nazif Aga tarlasi da denilen cimenlik bir yerin adidir Bu alanin bir tarafi Topcu Ali Aga nin tarlasi bir tarafi cayirlik bir tarafi Tikio lu Recep Aganin tarlasi bir tarafi Cilingiroglu nun sebze bahcesi ve bir tarafi da Kirklar cesmesidir Balkan Savaslari ve I Dunya Savasi sonunda Kirkpinar Guresleri Edirne ile Mustafapasa yolu arasindaki Virantekke denilen yerde duzenlenmistir Guresler 1923 yilindan itibaren Edirne nin Sarayici denilen yoresinde yapilmaya baslanmistir Kirkpinar yagli gureslerinin ogeleriKispet Yagli gurese cikan her pehlivanin gures malzemesinin basinda kispet gelir Manda dana veya malak derisinden yapilan kispetin bel kismi dort parmak genisliginde ve kalin olur Beli sarmasi icin kalin bir ip gecirilen bu kisma kasnak denir Kispetin diz kapaginin altina gelen yere paca denir Paca ile etin arasinda pacabent denilen kece konur Deri kisim kecenin uzerine cekilir ve uzeri sicimle sikica baglanir Siki baglanmayan pacadan iceri giren parmaklar sayesinde oyun almak kolaylasir Guresten sonra yaglanan kispet zembil e konularak saklanir Zembil Kispet zembil adi verilen ve sazdan yapilan bir torbada tasinir ve saklanir Guresi birakan pehlivan zembilini duvara asmasindan belli olur Yag Guresciler kavranmalari guc olsun diye yaglanirlar Pehlivanlar gures meydaninin uygun bir yerinde yag ve su ile doldurulmus kazanlarin etrafinda yaglanirlar Pehlivanlar once sag elle sol omuza goguse kol ve kispete yag surerler Daha sonra sol el ile ayni islemi tekrarlarlar Guresciler bu arada birbirlerinin sirtlarini da yaglarlar Gures basladiktan sonra pehlivanlar cayirda dolasan yagcilardan diledikleri zaman yag ve su alabilirler Davul ve zurna Yagli guresin en onemli ogelerinden olan davul ve zurnada Kirkpinar a has bir melodi bulunmaktadir Yagli gureslere calacak olan muzisyenlerin gures ezgilerini cok iyi bilmeleri guresin gidisatina gore muzigin ritmini ayarlamalari gerekmektedir Pesrev Guresin baslangici ve gurese hazirliktir Ahenkli ve mevzulu bir bicimde gurese isinma hareketi olarak bilinen pesrev seyircilerin goz zevkini oksamasinin yaninda pehlivanin moralini yukseltir Pehlivan pesrevle kaslarini nefsini kalbini ve beynini baslayacak olan gurese hazirlar Guresmek uzere cayira cikan pehlivanlar ahenkli bir sekilde ellerini ve kollarini sallayarak pesreve baslarlar Pesrevde uc kez ileri uc kez de geri gidisten sonra yere sol diz ile cokulerek once sag el yere dize dudaga ve alina uc defa degdirilir Bu merasim bittikten sonra sicrayarak Hadi bre pehlivan diye nara atilir Karsilikli gidis ve gelisten sonra rakibin pacalari yoklanir sirti sivazlanir enseler baglanir eller tutusur ve boylece gurese girilmis olur Cazgir Yagli gureslerdeki tum pehlivanlari seyircilere tanitan onlari gurese baslatan kisidir Salavatci da denilen Cazgir hakem heyetinin ya da kura ile eslestirilen pehlivanlarin adlarini sanlarini gures oyunlarindaki hunerlerini uygun misra ve dualarla tanitir Bu dua yorelere gore degisir Pehlivanlikta oldugu gibi cazgirlikta da usta cirak gelenegi vardir Unlu cazgirlar arasinda Edirne Aysekadin Camii imami Sadik Hoca Atilgan Sirin Mustafa sayilabilir Gureslerin baslangicinin ilk gunu olan Cuma gunu tum guresciler pehlivanlar mezarligini ziyaret ettikten sonra Selimiye Camii nde okutulan Mevlutun ardindan Sarayici ne gidilerek kucuk boylardan itibaren cazgirin duasi ile guresleri baslatirlar Gures agasi Yagli guresin ilk zamanlarinda birkac eski pehlivan koy agalari veya gureslerden anlayan birkac kisi kurallara aykiri is yapilmasin diye gures meydaninin bir kosesine oturur guresleri kontrol ederlerdi Bugun ise kurallari uygulayan hakem heyetleri olusturulmustur Kirkpinar Agasi Kirkpinar gureslerinin en temel ogelerinden biri agalik muessesesidir Onceleri pehlivanlari gurese cagiran yarismalari duzenleyen gelen konuklari agirlayan yemek ve yatacak yerlerini temin eden orf ve adetlere uygun olarak gureslerin yapilmasini saglayan oduller veren Kirkpinar Agalari idi Ancak simdi Kirkpinar Agasi saydigimiz bu faaliyetlerin hepsini karsilayamadigindan ve bir etkinlik cercevesine toplandigindan masraflarin buyuk cogunlugu Belediyelerce karsilanmaktadir Altin kemer Kirkpinar baspehlivanina verilen Kirkpinar in en buyuk oduludur Kirkpinar da baspehlivan olan guresci 1 yil sureyle altin kemerin sahibi olur Ancak araliksiz uc yil arka arkaya baspehlivan olan guresci altin kemerin surekli sahibi olur Zamanimizda Altin Kemer ler Belediyelerce yaptirilmaktadir Kirmizi dipli mum Kirkpinar in davet simgesi Kirmizi Dipli Mum dur Eskiden sehir ve koylerdeki kahvelere Kirmizi Dipli Mum lar asilarak oradaki halk Kirkpinar a davet edilirdi Diger bir deyisle davet icin sadece Kirmizi Dipli Mum kullanilirdi Kirkpinar duasi Evliya Celebi nin aktardigina gore gureslerde su dua okunurdu Allah Allah Hoca i alem Seyyid i kainat ve Mu ciz i mevcudat Pur kemal cemal Muhammed Mustafa ya salavat Enguru de er yatar Rum da Mehmed Buhari Sari Saltuk Ton giyer KurallarSirtustu getirmek Yagli guresin en basit ve en cok bilinen kuralidir Rakip yerde iken sirtustu cevrilerek veya ayakta iken dusurulerek yapilabilir Acik dusurmek Rakibini kic ustu yere dusurmek ya da rakibin kendi dusmesi Rakibin sirti yere gelmemis olsa bile gobegi meydana cikacak kadar arka ustu veya yan dusmus ise dusen guresci kaybeder Civi yukari Rakip ayaklarindan yakalanir bas ustu dikilir sonra sirti yere getirilirse musabaka kazanilmis olur Kispet cikarmak Kispetin herhangi bir nedenle tamamen cikmasi ya da boydan boya yirtilmasi bir yenilgi sebebidir Pes etmek Gurescilerden biri herhangi bir nedenle Pes ediyorum ya da sadece Pes der veya rakibinin cinsel organina vurursa musabakayi kaybetmis olur Tartarak yenmek Taraflardan biri rakibini kucaklar ayaklarini yerden keser en az 3 adim yururse musabakayi kazanmis olur Boylar Kirpinar da pehlivanlar su kategorilerden birinde yarisabilirler Minik 1 minik 2 minik 3 tesvik tozkoparan deste kucuk boy deste orta boy deste buyuk boy kucuk orta kucuk boy kucuk orta buyuk boy buyuk orta basalti ve bas Bunlarin haricinde en iyi pesrev yapan pehlivana ve en centilmen pehlivana da odul verilmektedir Tarihte Kirkpinar in yapilamadigi yillar1877 1878 Osmanli Rus Savasi nedeniyle 1878 1879 1880 ve 1881 yillarinda da Kirkpinar Guresleri yapilamadi Balkan Savasi nda Edirne 26 Mart 10 Temmuz 1913 tarihine kadar Bulgar isgalinde kaldi Bu nedenle 1913 yili guresleri de yapilamadi Baris antlasmasinda Kirkpinar gureslerinin yapildigi yer Turk sinirlari disinda birakildigi icin 1914 yili guresleri Edirne Mustafa Pasa yolu uzerinde bulunan Viran Tekke koyu ile Meric Nehri arasindaki cayirlikta yapildi Kara Emin Baspehlivanligi kazandi I Dunya Savasi nedeniyle 1914 1918 ve savastan sonra Trakya Yunan isgalinde kaldigi icin 1919 1920 1921 ve 1922 yillarinda Kirkpinar Guresleri yapilamadi 25 Kasim 1922 tarihinde Turk Ordusu Edirne yi Yunanlarin isgalinden kurtarildiktan sonra Cumhuriyet doneminde ilk guresler 30 Mayis 1924 gunu Himaye i Etfal Cocuk Esirgeme Kurumu yararina Sarayici nde yapildigi icin 1923 yilinda da Kirkpinar Guresleri yapilamadi 2020 yilinda yapilmasi gereken 659 Kirkpinar Yagli Guresleri Covid 19 salgini kapsaminda alinan tedbirler nedeniyle yapilamamistir Ayrica bakinizYagli gures Kirkpinar baspehlivanlariKaynakca ve dipnotlarDis baglantilarTurkiye Geleneksel Guresler Federasyonu 7 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Resmi internet sitesi 7 Haziran 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Edirne Belediyesi 21 Mayis 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kirkpinar org 21 Mayis 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde