Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kellogg Brown & Root (KBR), Houston merkezli ABD kökenli mühendislik, inşaat ve güvenlik şirketi. Halliburton’a bağlı bir M. W. Kellogg Co olarak varlığını sürdüren şirket Brown & Root ile birleşerek KBR adını almıştır. Vietnam Savaşı ve Irak Savaşı sırasında ABD Silahlı Kuvvetlerinin önemli ihalelerini almıştır.
 | |
| Tür | Mühendislik, inşaat, özel güvenlik |
|---|---|
| Kuruluş | 1901 |
| Kurucu | Morris Kellogg |
| Genel merkezi | Houston , ABD |
| Önemli kişiler | William “Bill” Utt Frank Blout Loren Carroll Jeffrey Curtiss John Huff Lester Lyles Richard Slater |
| Gelir | 12.105 milyar dolar |
| Net gelir | 0.290 milyar dolar |
| Çalışan sayısı | 57.000 |
| Web sitesi | www.kbr.com |
ABD’de bünyesinde sendika örgütlü olmayan en büyük inşaat şirketidir. Şirket özellikle Irak’ın işgali süresince ABD Başkan Yardımcısı Dick Cheney ile doğrudan ilişkisi ve ABD Silahlı Kuvvetlerine verdiği destek ile bayan personeline yönelik taciz ve tecavüz şikayetleriyle gündeme gelmiştir.
Tarihçe
M.W. Kellogg
1901 yılında , M. W. Kellogg adlı şirketi New York şehrinde kurdu. Şirketin 1905 yılında New Jersey’e taşınır. İlk başlarda şirketin faaliyet alanı enerji santral kurulumu ve yedek parça tedariki üzerinedir. Yeni bilimsel gelişmelerin gerçekleşmesi üzerine şirket petrol sektörüne de girmeye başlar.1920’li yıllarda Texaco ve Standard Oil Company ile İndiana’da ortak iş yapmaya başlar. 1926 yılında ilk petrol laboratuvarını açar. Laboratuvarın lisansını alan kurum ülke içinde ve dışında çok sayıda laboratuvar inşa edecektir. 1930 ve 40’lı yıllarda gelişen teknolojinin petrol sektörüne aktarılmasında katkıda bulunur ve savaşın yaklaşmasıyla birlikte rafineri inşaatları hızlanır. Özellikle kriyojenik alanındaki yapılanlar şirketin önünü açar. 1950’li yıllarda geliştirilen sentetik yakıt teknolojileri ve 1960’lı yıllardaki helyum ve etilen alanlarında yetkinleşir. 1970 yılında şirket merkezi Houston’a taşınır. Bu dönemde Çin’de iş alan ilk ABD şirketi olur. Çin, Meksika ve Endonezya’da amonyak işleme tesisleri, Kuveyt’de LPG ve Cezayir’de LNG tesisleri kurar. 1980’li yıllarla beraber LNG sektöründe gelişme görülür.
Brown & Root
Brown & Root, 1919 yılında iki kardeş George R. Brown ve Herman Brown tarafından kurulur. Sermayenin çoğu kayın biraderleri Daniel Root’dan alındığı için şirketin adı bu şekilde konulur. Şirket Teksas'ta yol yapımı işlerine girer. Şirketin büyük ölçekli ilk işi bunalım yıllarında Colorado Nehri önüne baraj inşa edilmesidir. Federal yönetimle ilgili sıkıntıları aşmak için şirket yerel siyasetçi Lyndon B. Johnson ile yakın ilişki kurmaya başlar. Johnson’un ihale ve yasal işlemler alanındaki yardımlarının karşılığında şirket de Johnson’un 1937 yılında Kongreye seçilmesi için düzenlediği kampanyaya destek sağlar. Devlete yapılan çok kârlı birkaç büyük projeden sonra artık şirket Johnson’un yükselişinin tamamen arkasındadır. Şirketin bağışları soruşturma komitelerinin dikkatini çekse de araştırma yapılması bizzat Başkan Theodore Roosevelt tarafından engellenir. II. Dünya Savaşı sırasında şirket Corpus Christi’deki deniz üssünün inşası ve ABD için savaş gemisi üretimi işine girer. 1947 yılında Brown & Root dünyanın ilk açık deniz petrol platformunu inşa eder.
Halliburton
Şirketin kurucularından Herman Brown ölünce Halliburton şirketi Aralık 1962 tarihinde Brown & Root firmasını satın alır. Yeni ortaya çıkan kurumsal yapı Vietnam Savaşı sırasında ABD Deniz Kuvvetleri tarafından talep edilen altyapının %85’ini yapmaktaydı. 1960’lı yıllarda savaş karşıtları şirketi hedef alacak ve Brown & Root adından hareketle Burn & Loot şeklinde hitap edilerek eleştirilecektir. 1995-2002 yılları arasında Halliburton KBR 2.5 milyar dolar değerinde, bazıları gizli yerlerde olmak üzere çeşitli askeri üsleri inşa etmek ve işletme işini alır. Şirkete verilen işlerden bazıları tanım gereği ordunun işleri olması tartışılmıştır. 2005 yılı Eylül ayında Katrina Kasırgasının ardından hasar gören deniz kuvvetlerine ait tesislerin onarım işlerini ihale sonucu kazanır.
KBR
Halliburton tarafından 5 Nisan 2007 tarihinde yapılan açıklamaya göre KBR ile tüm ilişkilerin kesildiği belirtilir.
Belli başlı işleri
Kosova
1996 yılında Brown & Root, Balkanlarda görev yapan ABD ve NATO kuvvetlerine destek vermeyi içeren ihaleyi kazanır. Şirketin görevi Kosova bölgesindeki harekâtı da içerecek şekilde 1999 yılından itibaren uzatılır. Kosova’daki Camp Bondsteel askeri üssü inşa edilir. Kampın işletmesi de KBR şirketine verilir.
Afganistan
KBR 2002 yılında aldığı 100 milyon dolar değerindeki ihaleyle Afganistan’ın başkenti Kâbil’de yeni bir ABD Elçiliği binası inşa eder. Ayrıca Afganistan’da bulunan Gürcü askerlerinin eğitimini üstlenen firma Kandahar ve ’daki hava üslerinde inşaat işleri de alır.
Küba
KBR, ABD’nin Küba topraklarındaki kötü şöhretli Guantanamo Kampında da faaliyet göstermiş, yeni tutuklular için yapılan yüksek güvenlikli Camp 6 adlı kısmı inşa etmiştir.
Irak
Irak Savaşının ardından ülkede en çok personeli bulunan şirket KBR’dir. Yaklaşık 14 bin şirket personeli ABD Silahlı Kuvvetlerine lojistik destek sağlamaktadır.
Tartışmalı başlıklar
Siyasi bağlantılar ve yolsuzluk
Brown & Root döneminden beri şirketin ABD Başkanı Lyndon Johnson ile kayıt altına alınmış çok iyi ilişkileri bulunmaktadır. Texas eyaletinden kongre üyesi olduğu dönemde şirketin baraj inşaatlarını alması için çaba sarfettiği bilinmektedir. Bunun karşılığında şirket 1948 yılı Senato seçimlerinde Johnson’u rakibi Coke R. Stevenson’a karşı desteklemiştir. İlişki uzun yıllar boyu sürmüş, şirkete inşaatın yanı sıra askeri ihaleler de verilmiştir.
Körfez Savaşının ardından Savunma Bakanı Dick Cheney önderliğinde Pentagon Halliburton ve Brown & Root şirketine 8.5 milyon dolar ödeyerek bölgede ABD askerlerinin yanında savaşabilecek özel şirket elemanı savaşçıların durumunun araştırılmasını istemiştir.
1999 yılı Şubat ayında KBR şirketine Balkanlarda sürmekte olan ABD harekâtlarında destek olmak için ihale verilir. DynCorp ile birlikte özel bir şirketin uluslararası askeri bir harekâta ihale kazanarak girmesi tartışma yaratmıştır.
Restore Iraqi Oil adlı program kapsamındaki işler ihaleye çıkılmaksızın Savunma Bakanlığı tarafından KBR şirketine verilmiş, bu durum “programın derhal yerine getirilmesini sağlayan tek şirket” olmasıyla açıklanmıştı.
2008 yılı Haziran ayında Savunma Bakanlığı uzmanlarından Charles M. Smith, Irak Savaşının ilk dönemlerinde KBR şirketinin 1 milyar dolarlık harcamalarını sorguladığı için 2004 yılında görevinden ayrılmaya zorlandığını belirtecektir.
2010 yılı Mayıs ayında KBR yine ihaleye çıkılmadan verilen bir görevlendirme sonucunda 2011 yılı içinde Irak’da görev yapan silahlı kuvvetler personeli için yapacağı hizmetler için 568 milyon dolarlık bir ödeme almıştır.
Cayman Adaları ve Shell
6 Mart 2008 tarihli Boston Globe haberine göre KBR, kanunlara göre bünyesinde çalıştırdığı işçiler için zorunlu olan ve ödemesi gereken sosyal güvenlik ve sağlık giderlerini ödememek için kendi işçilerini Shell tarafından kiralanmış vergi cenneti Cayman Adaları kaynaklı işçiler olarak göstermiştir. Bu şekilde 21 bin KBR çalışanının sosyal güvenlik ve sağlık teminatları yatırılmamıştır ve ilgili gelir ABD devletinden kaçırılmıştır.
Nijerya rüşvet olayı
6 Şubat 2009 tarihinde Adalet Bakanlığından yapılan açıklamaya göre KBR ihale almak için Nijerya devlet görevlilerine rüşvet vermekten suçlu bulunur. Bonny Island bölgesine kurulacak olan 7.5 milyar dolar değerindeki doğal gaz santrali işini almak için KBR yetkililerinin büyük miktarda rüşvet verdikleri iddia edilir. KBR yorum yapmaz ve ABD yasalarında göre suçlu bulunarak 420 milyon dolar ceza ödemeye mahkûm edilir. Cezanın tamamı Halliburton tarafından ödenir. Ayrıca dönemin şirket sorumlusu Albert Jackson Stanley ise suçlu bulunarak 7 yıl hapis cezasına çarptırılır.
Waxman olayı
Irak Savaşının ardından ülkenin işgal edilmesiyle beraber ABD Silahlı Kuvvetlerinin özel şirketlerle ilişkisi mercek altına alınmıştır. Kaliforniya Kongre üyesi Henry Waxman ve Michigan Kongre üyesi John Dingell, George W. Bush hükûmetine yakınlığıyla bilinen şirketlere kolaylık tanındığı ve ihale şartlarının ihlal edildiğini iddia ederek soruşturma önerisi vermişlerdir. Ayrıca Irak'ta ithal edilen yakıt fiyatlarını şişirmekten dolayı KBR şirketini suçlarlar.
Yetersizlik
KBR tarafından yapılan mühendislik işleri de oldukça eleştirilmiştir. Özellikle Irak'ta askeri konutların ıslak hacimlerinde çok sayıda elektrik çarpılması sonucu ölüm gerçekleşmiştir. KBR tarafından denetlenen ve elektrik uygulama hatası bulunduğu rapor edilen bir geçici yapıda 2 Ocak 2008 günü duş alan Özel Kuvvetler üyesi Astsubay Ryan Maseth elektrik çarpması sonucu ölmüştür. Konuyla ilgili çok sayıda dava açılmasına rağmen KBR benzer ihaleleri almaya devam etmiştir.
İş güvenliği
Irak ve Afganistan başta olmak üzere ABD dışında görev yapan 81 KBR personeli ölmüş, en az 380 personel de ağır yaralanmıştır. Özellikle 2004 yılında yaşanan konvoy pususu sonucu ölenlerin aileleri KBR şirketine dava açarak şoförlerin bilinçli bir şekilde ateş hattına atıldığını öne sürmüşlerdir.
Cinsel saldırı ve tecavüz
ABD Kongresi önünde ifade veren eski KBR çalışanı bayan Jamie Leigh Jones 2005 yılında görev yaptığı Irak’da yine KBR çalışanı 7 kişi tarafından toplu tecavüze uğradığını, sonrasında ise bir gemi yük konteynerine kapatılıp 24 saat yiyeceksiz ve susuz bırakıldığını belirtir. Benzer bir durum KBR şoförü Mary Beth Kineston tarafından dile getirilmiş, olayda KBR şoförlerinin toplu cinsel tacizine uğradığını ifade etmiştir. Firmaya aynı gerekçeyle şikayet bildiren Jo Frederiksen daha kötü bir görev yerine sürülmüş ve istifaya zorlanmıştır. KBR personeli tarafından işletilen yasadışı genelevlerin de varlığı bilinmektedir.
İnsan kaçakçılığı
28 Ağustos 2008 tarihinde Los Angeles mahkemesinde açılan bir davayla bazı KBR çalışanlarının insan kaçakçılığı yaptığı ortaya çıkar. Buna göre Ürdün’de çalışmak üzere Daoud & Partners şirketi tarafından ülkelerinden getirilen 13 Nepalli işçi bu ülkeye adım atar atmaz pasaportlarına el konmuş ve doğrudan Irak’taki ABD denetimindeki götürülmüştür. Bu işçileri askeri üsse götüren konvoy Irak Direnişine bağlı direnişçilerce saldırıya uğramış ve işçilerden 12 tanesi esir edilmiş, sonrasında da idam edilmiştir. Son işçi Buddi Prasad Gurung zorla getirildiği üste 15 ay çalışmak zorunda bırakılır.
Yakma kuyuları
2008 ve 2009 yıllarında KBR aleyhine çok sayıda açılan davanın konusu ise Irak ve Afganistan’daki ABD askeri üslerindeki yakma kuyularıdır. Üssün temizliğinden ve çöp toplanması hizmetinden sorumlu olan KBR yetkilileri üsteki her türlü atığı hiçbir ayrım yapmadan kuyulara doldurarak yakmakla suçlanırlar. İçinde zehirli maddelerin, pillerin, asbest içeren malzemelerin, lastiklerin, yağların, biyolojik tehlike içeren maddelerin hayvan ve insan ölülerinin, plastik boruların ve plastik su şişelerinin de bulunduğu türlü atık bu kuyularda yakılmıştır. Ortaya çıkan zehirli gazdan rahatsız olan çok sayıda asker şirkete dava açmıştır.
Kaynakça
- ^ Robert A. Caro’nun The Path to Power adlı kitabı bu süreçle ilgilidir.
- ^ İngilizceden Yak ve Yağmala şeklinde çevrilebilir
- ^ a b Barry Yeoman makalesi 29 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce), 1 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ İlgili Houston Chronicle haberi 17 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce), 1 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ Üs ABD'nin en eski denizaşırı üssüdür. Ayrıca ABD'nin diplomatik ilişkisi olmayan bir ülke topraklarındaki tek üssüdür. Üs 17 Şubat 1903 tarihinde ABD ile Küba arasında imzalanan antlaşmaya dayandırılsa da Küba Cumhuriyeti bu antlaşmanın silah zoruyla imzalatıldığını belirterek üssün varlığını reddetmektedir.
- ^ Guantanamo Camp 6 fotoğrafları 28 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce), 1 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ 4 Temmuz 2007 tarihli makale 24 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce), 3 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ Robert Bryce makalesi 10 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce), 4 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ ABD Savunma Bakanlığı ihale belgeleri 27 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce), 4 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ 18 Mart 2005 tarihli rapor 11 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce), 4 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ İngilizce aslından Irak Petrolünün Kurtarılması olarak çevrilebilir
- ^ 17 Haziran 2008 tarihli The New York Times haberi (İngilizce), 4 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ 6 Mayıs 2010 tarihli Businessweek haberi 13 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce), 4 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ 6 Mart 2008 tarihli Boston Globe haberi 26 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce), 4 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ 6 Şubat 2009 tarihli CNN haberi 28 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce), 4 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ 3 Eylül 2008 tarihli dava raporu 7 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce), 4 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ 4 Mayıs 2008 tarihli The New York Times haberi (İngilizce), 4 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ 22 Ocak 2009 tarihli CNN haberi 28 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce), 4 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ 31 Ocak 2008 tarihli Houston Chronicle haberi 25 Kasım 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce), 4 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ 13 Şubat 2008 tarihli The New York Times haberi 30 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce), 4 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ 16 Eylül 2009 tarihli makale 17 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce), 4 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ 14 Temmuz 2009 tarihli haber 19 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce), 4 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ 28 Ağustos 2008 tarihli The New York Times haberi 25 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce), 4 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ 11 Ağustos 2009 tarihli haber 18 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce), 4 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir
Dış bağlantılar
- Resmi şirket internet sitesi 1 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce), 31 Temmuz 2010 tarihinde erişilmiştir
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kellogg Brown amp Root KBR Houston merkezli ABD kokenli muhendislik insaat ve guvenlik sirketi Halliburton a bagli bir M W Kellogg Co olarak varligini surduren sirket Brown amp Root ile birleserek KBR adini almistir Vietnam Savasi ve Irak Savasi sirasinda ABD Silahli Kuvvetlerinin onemli ihalelerini almistir KBR Inc TurMuhendislik insaat ozel guvenlikKurulus1901KurucuMorris KelloggGenel merkeziHouston ABDOnemli kisilerWilliam Bill Utt Frank Blout Loren Carroll Jeffrey Curtiss John Huff Lester Lyles Richard SlaterGelir12 105 milyar dolarNet gelir0 290 milyar dolarCalisan sayisi57 000Web sitesiwww kbr com ABD de bunyesinde sendika orgutlu olmayan en buyuk insaat sirketidir Sirket ozellikle Irak in isgali suresince ABD Baskan Yardimcisi Dick Cheney ile dogrudan iliskisi ve ABD Silahli Kuvvetlerine verdigi destek ile bayan personeline yonelik taciz ve tecavuz sikayetleriyle gundeme gelmistir TarihceM W Kellogg 1901 yilinda M W Kellogg adli sirketi New York sehrinde kurdu Sirketin 1905 yilinda New Jersey e tasinir Ilk baslarda sirketin faaliyet alani enerji santral kurulumu ve yedek parca tedariki uzerinedir Yeni bilimsel gelismelerin gerceklesmesi uzerine sirket petrol sektorune de girmeye baslar 1920 li yillarda Texaco ve Standard Oil Company ile Indiana da ortak is yapmaya baslar 1926 yilinda ilk petrol laboratuvarini acar Laboratuvarin lisansini alan kurum ulke icinde ve disinda cok sayida laboratuvar insa edecektir 1930 ve 40 li yillarda gelisen teknolojinin petrol sektorune aktarilmasinda katkida bulunur ve savasin yaklasmasiyla birlikte rafineri insaatlari hizlanir Ozellikle kriyojenik alanindaki yapilanlar sirketin onunu acar 1950 li yillarda gelistirilen sentetik yakit teknolojileri ve 1960 li yillardaki helyum ve etilen alanlarinda yetkinlesir 1970 yilinda sirket merkezi Houston a tasinir Bu donemde Cin de is alan ilk ABD sirketi olur Cin Meksika ve Endonezya da amonyak isleme tesisleri Kuveyt de LPG ve Cezayir de LNG tesisleri kurar 1980 li yillarla beraber LNG sektorunde gelisme gorulur Brown amp Root Brown amp Root 1919 yilinda iki kardes George R Brown ve Herman Brown tarafindan kurulur Sermayenin cogu kayin biraderleri Daniel Root dan alindigi icin sirketin adi bu sekilde konulur Sirket Teksas ta yol yapimi islerine girer Sirketin buyuk olcekli ilk isi bunalim yillarinda Colorado Nehri onune baraj insa edilmesidir Federal yonetimle ilgili sikintilari asmak icin sirket yerel siyasetci Lyndon B Johnson ile yakin iliski kurmaya baslar Johnson un ihale ve yasal islemler alanindaki yardimlarinin karsiliginda sirket de Johnson un 1937 yilinda Kongreye secilmesi icin duzenledigi kampanyaya destek saglar Devlete yapilan cok karli birkac buyuk projeden sonra artik sirket Johnson un yukselisinin tamamen arkasindadir Sirketin bagislari sorusturma komitelerinin dikkatini cekse de arastirma yapilmasi bizzat Baskan Theodore Roosevelt tarafindan engellenir II Dunya Savasi sirasinda sirket Corpus Christi deki deniz ussunun insasi ve ABD icin savas gemisi uretimi isine girer 1947 yilinda Brown amp Root dunyanin ilk acik deniz petrol platformunu insa eder Halliburton Sirketin kurucularindan Herman Brown olunce Halliburton sirketi Aralik 1962 tarihinde Brown amp Root firmasini satin alir Yeni ortaya cikan kurumsal yapi Vietnam Savasi sirasinda ABD Deniz Kuvvetleri tarafindan talep edilen altyapinin 85 ini yapmaktaydi 1960 li yillarda savas karsitlari sirketi hedef alacak ve Brown amp Root adindan hareketle Burn amp Loot seklinde hitap edilerek elestirilecektir 1995 2002 yillari arasinda Halliburton KBR 2 5 milyar dolar degerinde bazilari gizli yerlerde olmak uzere cesitli askeri usleri insa etmek ve isletme isini alir Sirkete verilen islerden bazilari tanim geregi ordunun isleri olmasi tartisilmistir 2005 yili Eylul ayinda Katrina Kasirgasinin ardindan hasar goren deniz kuvvetlerine ait tesislerin onarim islerini ihale sonucu kazanir KBR Halliburton tarafindan 5 Nisan 2007 tarihinde yapilan aciklamaya gore KBR ile tum iliskilerin kesildigi belirtilir Belli basli isleriKosova 1996 yilinda Brown amp Root Balkanlarda gorev yapan ABD ve NATO kuvvetlerine destek vermeyi iceren ihaleyi kazanir Sirketin gorevi Kosova bolgesindeki harekati da icerecek sekilde 1999 yilindan itibaren uzatilir Kosova daki Camp Bondsteel askeri ussu insa edilir Kampin isletmesi de KBR sirketine verilir Afganistan KBR 2002 yilinda aldigi 100 milyon dolar degerindeki ihaleyle Afganistan in baskenti Kabil de yeni bir ABD Elciligi binasi insa eder Ayrica Afganistan da bulunan Gurcu askerlerinin egitimini ustlenen firma Kandahar ve daki hava uslerinde insaat isleri de alir Kuba KBR ABD nin Kuba topraklarindaki kotu sohretli Guantanamo Kampinda da faaliyet gostermis yeni tutuklular icin yapilan yuksek guvenlikli Camp 6 adli kismi insa etmistir Irak Irak Savasinin ardindan ulkede en cok personeli bulunan sirket KBR dir Yaklasik 14 bin sirket personeli ABD Silahli Kuvvetlerine lojistik destek saglamaktadir Tartismali basliklarSiyasi baglantilar ve yolsuzluk Brown amp Root doneminden beri sirketin ABD Baskani Lyndon Johnson ile kayit altina alinmis cok iyi iliskileri bulunmaktadir Texas eyaletinden kongre uyesi oldugu donemde sirketin baraj insaatlarini almasi icin caba sarfettigi bilinmektedir Bunun karsiliginda sirket 1948 yili Senato secimlerinde Johnson u rakibi Coke R Stevenson a karsi desteklemistir Iliski uzun yillar boyu surmus sirkete insaatin yani sira askeri ihaleler de verilmistir Korfez Savasinin ardindan Savunma Bakani Dick Cheney onderliginde Pentagon Halliburton ve Brown amp Root sirketine 8 5 milyon dolar odeyerek bolgede ABD askerlerinin yaninda savasabilecek ozel sirket elemani savascilarin durumunun arastirilmasini istemistir 1999 yili Subat ayinda KBR sirketine Balkanlarda surmekte olan ABD harekatlarinda destek olmak icin ihale verilir DynCorp ile birlikte ozel bir sirketin uluslararasi askeri bir harekata ihale kazanarak girmesi tartisma yaratmistir Restore Iraqi Oil adli program kapsamindaki isler ihaleye cikilmaksizin Savunma Bakanligi tarafindan KBR sirketine verilmis bu durum programin derhal yerine getirilmesini saglayan tek sirket olmasiyla aciklanmisti 2008 yili Haziran ayinda Savunma Bakanligi uzmanlarindan Charles M Smith Irak Savasinin ilk donemlerinde KBR sirketinin 1 milyar dolarlik harcamalarini sorguladigi icin 2004 yilinda gorevinden ayrilmaya zorlandigini belirtecektir 2010 yili Mayis ayinda KBR yine ihaleye cikilmadan verilen bir gorevlendirme sonucunda 2011 yili icinde Irak da gorev yapan silahli kuvvetler personeli icin yapacagi hizmetler icin 568 milyon dolarlik bir odeme almistir Cayman Adalari ve Shell 6 Mart 2008 tarihli Boston Globe haberine gore KBR kanunlara gore bunyesinde calistirdigi isciler icin zorunlu olan ve odemesi gereken sosyal guvenlik ve saglik giderlerini odememek icin kendi iscilerini Shell tarafindan kiralanmis vergi cenneti Cayman Adalari kaynakli isciler olarak gostermistir Bu sekilde 21 bin KBR calisaninin sosyal guvenlik ve saglik teminatlari yatirilmamistir ve ilgili gelir ABD devletinden kacirilmistir Nijerya rusvet olayi 6 Subat 2009 tarihinde Adalet Bakanligindan yapilan aciklamaya gore KBR ihale almak icin Nijerya devlet gorevlilerine rusvet vermekten suclu bulunur Bonny Island bolgesine kurulacak olan 7 5 milyar dolar degerindeki dogal gaz santrali isini almak icin KBR yetkililerinin buyuk miktarda rusvet verdikleri iddia edilir KBR yorum yapmaz ve ABD yasalarinda gore suclu bulunarak 420 milyon dolar ceza odemeye mahkum edilir Cezanin tamami Halliburton tarafindan odenir Ayrica donemin sirket sorumlusu Albert Jackson Stanley ise suclu bulunarak 7 yil hapis cezasina carptirilir Waxman olayi Irak Savasinin ardindan ulkenin isgal edilmesiyle beraber ABD Silahli Kuvvetlerinin ozel sirketlerle iliskisi mercek altina alinmistir Kaliforniya Kongre uyesi Henry Waxman ve Michigan Kongre uyesi John Dingell George W Bush hukumetine yakinligiyla bilinen sirketlere kolaylik tanindigi ve ihale sartlarinin ihlal edildigini iddia ederek sorusturma onerisi vermislerdir Ayrica Irak ta ithal edilen yakit fiyatlarini sisirmekten dolayi KBR sirketini suclarlar Yetersizlik KBR tarafindan yapilan muhendislik isleri de oldukca elestirilmistir Ozellikle Irak ta askeri konutlarin islak hacimlerinde cok sayida elektrik carpilmasi sonucu olum gerceklesmistir KBR tarafindan denetlenen ve elektrik uygulama hatasi bulundugu rapor edilen bir gecici yapida 2 Ocak 2008 gunu dus alan Ozel Kuvvetler uyesi Astsubay Ryan Maseth elektrik carpmasi sonucu olmustur Konuyla ilgili cok sayida dava acilmasina ragmen KBR benzer ihaleleri almaya devam etmistir Is guvenligi Irak ve Afganistan basta olmak uzere ABD disinda gorev yapan 81 KBR personeli olmus en az 380 personel de agir yaralanmistir Ozellikle 2004 yilinda yasanan konvoy pususu sonucu olenlerin aileleri KBR sirketine dava acarak soforlerin bilincli bir sekilde ates hattina atildigini one surmuslerdir Cinsel saldiri ve tecavuz ABD Kongresi onunde ifade veren eski KBR calisani bayan Jamie Leigh Jones 2005 yilinda gorev yaptigi Irak da yine KBR calisani 7 kisi tarafindan toplu tecavuze ugradigini sonrasinda ise bir gemi yuk konteynerine kapatilip 24 saat yiyeceksiz ve susuz birakildigini belirtir Benzer bir durum KBR soforu Mary Beth Kineston tarafindan dile getirilmis olayda KBR soforlerinin toplu cinsel tacizine ugradigini ifade etmistir Firmaya ayni gerekceyle sikayet bildiren Jo Frederiksen daha kotu bir gorev yerine surulmus ve istifaya zorlanmistir KBR personeli tarafindan isletilen yasadisi genelevlerin de varligi bilinmektedir Insan kacakciligi 28 Agustos 2008 tarihinde Los Angeles mahkemesinde acilan bir davayla bazi KBR calisanlarinin insan kacakciligi yaptigi ortaya cikar Buna gore Urdun de calismak uzere Daoud amp Partners sirketi tarafindan ulkelerinden getirilen 13 Nepalli isci bu ulkeye adim atar atmaz pasaportlarina el konmus ve dogrudan Irak taki ABD denetimindeki goturulmustur Bu iscileri askeri usse goturen konvoy Irak Direnisine bagli direniscilerce saldiriya ugramis ve iscilerden 12 tanesi esir edilmis sonrasinda da idam edilmistir Son isci Buddi Prasad Gurung zorla getirildigi uste 15 ay calismak zorunda birakilir Yakma kuyulari 2008 ve 2009 yillarinda KBR aleyhine cok sayida acilan davanin konusu ise Irak ve Afganistan daki ABD askeri uslerindeki yakma kuyularidir Ussun temizliginden ve cop toplanmasi hizmetinden sorumlu olan KBR yetkilileri usteki her turlu atigi hicbir ayrim yapmadan kuyulara doldurarak yakmakla suclanirlar Icinde zehirli maddelerin pillerin asbest iceren malzemelerin lastiklerin yaglarin biyolojik tehlike iceren maddelerin hayvan ve insan olulerinin plastik borularin ve plastik su siselerinin de bulundugu turlu atik bu kuyularda yakilmistir Ortaya cikan zehirli gazdan rahatsiz olan cok sayida asker sirkete dava acmistir Kaynakca Robert A Caro nun The Path to Power adli kitabi bu surecle ilgilidir Ingilizceden Yak ve Yagmala seklinde cevrilebilir a b Barry Yeoman makalesi 29 Agustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 1 Agustos 2010 tarihinde erisilmistir Ilgili Houston Chronicle haberi 17 Agustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 1 Agustos 2010 tarihinde erisilmistir Us ABD nin en eski denizasiri ussudur Ayrica ABD nin diplomatik iliskisi olmayan bir ulke topraklarindaki tek ussudur Us 17 Subat 1903 tarihinde ABD ile Kuba arasinda imzalanan antlasmaya dayandirilsa da Kuba Cumhuriyeti bu antlasmanin silah zoruyla imzalatildigini belirterek ussun varligini reddetmektedir Guantanamo Camp 6 fotograflari 28 Agustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 1 Agustos 2010 tarihinde erisilmistir 4 Temmuz 2007 tarihli makale 24 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 3 Agustos 2010 tarihinde erisilmistir Robert Bryce makalesi 10 Agustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 4 Agustos 2010 tarihinde erisilmistir ABD Savunma Bakanligi ihale belgeleri 27 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 4 Agustos 2010 tarihinde erisilmistir 18 Mart 2005 tarihli rapor 11 Mayis 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 4 Agustos 2010 tarihinde erisilmistir Ingilizce aslindan Irak Petrolunun Kurtarilmasi olarak cevrilebilir 17 Haziran 2008 tarihli The New York Times haberi Ingilizce 4 Agustos 2010 tarihinde erisilmistir 6 Mayis 2010 tarihli Businessweek haberi 13 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 4 Agustos 2010 tarihinde erisilmistir 6 Mart 2008 tarihli Boston Globe haberi 26 Eylul 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 4 Agustos 2010 tarihinde erisilmistir 6 Subat 2009 tarihli CNN haberi 28 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 4 Agustos 2010 tarihinde erisilmistir 3 Eylul 2008 tarihli dava raporu 7 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 4 Agustos 2010 tarihinde erisilmistir 4 Mayis 2008 tarihli The New York Times haberi Ingilizce 4 Agustos 2010 tarihinde erisilmistir 22 Ocak 2009 tarihli CNN haberi 28 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 4 Agustos 2010 tarihinde erisilmistir 31 Ocak 2008 tarihli Houston Chronicle haberi 25 Kasim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 4 Agustos 2010 tarihinde erisilmistir 13 Subat 2008 tarihli The New York Times haberi 30 Mayis 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 4 Agustos 2010 tarihinde erisilmistir 16 Eylul 2009 tarihli makale 17 Agustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 4 Agustos 2010 tarihinde erisilmistir 14 Temmuz 2009 tarihli haber 19 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 4 Agustos 2010 tarihinde erisilmistir 28 Agustos 2008 tarihli The New York Times haberi 25 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 4 Agustos 2010 tarihinde erisilmistir 11 Agustos 2009 tarihli haber 18 Subat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 4 Agustos 2010 tarihinde erisilmistirDis baglantilarResmi sirket internet sitesi 1 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 31 Temmuz 2010 tarihinde erisilmistir