Kadı Menteş Konağı, Kuzey Lefkoşa'nın semtinde mahallesinde bir konaktır. Selimiye Meydanı ve İdadi Sokağı'nın kesiştiği noktada yer almaktadır ve günümüzde Kıbrıs Türk Belediyeler Birliği'nin merkezidir.
Konağın ön cephesi | |
Genel bilgiler | |
---|---|
Konum | Selimiye |
Şehir | Kuzey Lefkoşa |
Ülke | Kuzey Kıbrıs |
Koordinatlar | 35°10′38″K 33°21′50″D / 35.17722°K 33.36389°D |
Mevcut kullanan | Kıbrıs Türk Belediyeler Birliği |
Başlama | 1329 |
Yenileme | 1975 |
Teknik ayrıntılar | |
Kat sayısı | 2 |
Tarih
Binanın en eski bölümleri, 1329 yılında, adanın Lüzinyan hakimiyetinde olduğu dönemde Kıbrıs'ın Latin Başpiskoposluk Sarayı olarak inşa edildi. Konağın şimdiki halinin L şeklindeki yapısının aksine, binanın ilk planı dikdörtgen şeklindeydi. Kıbrıs'ın 30. Latin Başpiskoposu Romalı Orsini Aldobrandini, 1502 ve 1524 yılları arasında binayı yeniden inşa etti ve bina Venedik egemenliği boyunca aynı amaç için kullanılmaya devam etti.
Osmanlı İmparatorluğu tarafından Kıbrıs'ın ele geçirilmesinden sonra, bina Kıbrıs'ın kadısının ikamet yeri olarak kullanıldı. Lefkoşa'ya atanan ilk kadı olan, Menteşoğulları sülalesinden Kadı Menteşoğlu binayı ikâmetgâh olarak kullanırken çeşitli eklemelerde bulundu ve konak onun adıyla bilinmeye başlandı. Bu süreçte binaya Osmanlı mimarisini taşıyan bir üst kat eklendi. Yüzyıllarca kadı konağı olarak kullanılan bina, 1819-1821 yılları arasında restore edildi ve vali konağı olarak kullanılmaya başlandı. Bu değişiklik vali 'nın idaresi sırasında gerçekleştiği için, bina "Küçük Mehmet Konağı" olarak bilinmeye başlandı.
Kıbrıs'ın Britanya yönetimine devredilmesinin ardından bina adadaki müftülüğe devredilerek müftülük binası olarak kullanıma girdi. 1925'te Maarif Encümenine devredilmesiyle birlikte Ayasofya Kız İlkokulu olarak kullanımına başlandı. Bu dönemde Evkaf İdaresi de müştereken binayı kullanmaktaydı. 1948'de öğrenim gören Türk kız öğrenciler tarafından da binanın bir kısmı kullanılmaya başlandı. Bina Selimiye İlkokulu, Maarif Anaokulu ve 1962-63 öğretim yılında Atatürk Ortaokulu olarak da kullanıldı. 1963'te Bayraktar Ortaokulundan ve diğer ortaokullardan gelen öğrencilerin de beraber öğrenim gördüğü bir yer hâline geldi ve 1974'e kadar bu şekilde devam etti. Bu dönemde Bayraktar Ortaokulu ismiyle bilinmeye başlayan bina, 1979 yılında boşaltıldı. 1985 yılında Kıbrıs Türk Belediyeler Birliğine tahsis edilen binanın restorasyonu altı ay içerisinde İsmet Tüylüoğlu ve ekibince tamamlanarak 8 Kasım 1985'te Belediyeler Birliği merkez binası olarak hizmete açıldı.
Mimari
Binanın Gotik mimarisine sahip, üzerinde üç arma bulunan bir güney giriş kapısı vardır. Bu armaların kime ait olduğuyla ilgili farklı iddialar vardır, bunlar arasında Ayasofya Katedrali'nin bulunduğu arazinin sahibi Costanza De Brie, 1495'te Kıbrıs'ın başpiskoposu olan Prioli ve Venedikli Donado della Rose ailesi yer alıyor. Kapıdaki diğer armalar kaldırılmış ve diğer binaların yapımında kullanılmıştır.
Venedik yönetimi sırasında, binayı Ayasofya Katedrali ve Azize Catharina Kilisesi'ne bağlayan tüneller mevcuttu. Bu dönemde binanın güneybatı köşesinde güvenlik amaçlı kullanılan bir kulenin varlığına dair göstergeler bulunmaktadır. Restorasyon sırasında binanın daha yakından incelenmesi sonucu binanın büyük bir bölümünün Lüzinyan ve Venedik dönemlerine ait olduğu anlaşılmıştır.
Binanın üst katında, Osmanlı mimarisine ait ince duvarlar, geniş odalar, bir Bağdadî usulü cumba ve süslü duvarlar görülebilir. Çiçek ve bitki motifleri geleneksel çitakâri tarzında olup 18. yüzyıldan kalma oldukları tahmin edilmektedir.
Bahçe
Osmanlı döneminde binanın geniş ve ferah bahçesine el kondu ve çeşitli eğitim kurumları tarafından kullanılmaya başlandı: Büyük Medrese (1932'de tahrip oldu), Küçük Medrese (günümüzde yalnızca çeşmesi ayaktadır) ve Sultan II. Mahmut Kütüphanesi. 1897 yılında, bir "idadi" (orta okul) inşa edildi ve daha sonraları bir "sultani" (lise) içerecek şekilde büyütüldü. 1924'teki Türk eğitim reformu sonucu din eğitimi kaldırıldıktan sonra Ayasofya İlköğretim Okulu'na dönüştürüldü. Bugün, bu bina Halk Sanatları Vakfı tarafından kullanılmaktadır. 1901 yılında, bu bölgede bir "idadi" daha inşa edildi ve daha sonra 1960 yılına kadar Bayraktar Ortaokulu olarak kullanıldı. Bugün bu bina Eski Eserler Bakanlığı tarafından kullanılmaktadır.
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h i Bağışkan, Tuncer (28 Aralık 2013). "Eski Latin Başpiskoposluk Sarayı". Yeni Düzen. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Şubat 2019.
- ^ "Lefkoşa'nın tarihi binaları". Star Kıbrıs. 23 Aralık 2011. 2 Şubat 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mart 2015.
- ^ a b Gürkan, Haşmet Muzaffer. Dünkü ve Bugünkü Lefkoşa (3. bas.). Galeri Kültür. ss. 126-7. ISBN .
- ^ a b Akıncı, Mustafa (2010). Belediye Başkanlığında 14 Yıl: Yerel Yönetimde Demokratikleşme ve Kurumsallaşma Mücadelesi. Lefkoşa: Ateş Matbaacılık. ss. 349-350. ISBN .
- ^ Bağışkan, Tuncer. "Ayasofya (Selimiye) Meydanı ve Mahallesi". Yeni Düzen. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Mart 2015.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kadi Mentes Konagi Kuzey Lefkosa nin semtinde mahallesinde bir konaktir Selimiye Meydani ve Idadi Sokagi nin kesistigi noktada yer almaktadir ve gunumuzde Kibris Turk Belediyeler Birligi nin merkezidir Kadi Mentes KonagiKonagin on cephesiGenel bilgilerKonumSelimiyeSehirKuzey LefkosaUlkeKuzey KibrisKoordinatlar35 10 38 K 33 21 50 D 35 17722 K 33 36389 D 35 17722 33 36389Mevcut kullananKibris Turk Belediyeler BirligiBaslama1329Yenileme1975Teknik ayrintilarKat sayisi2TarihBinanin en eski bolumleri 1329 yilinda adanin Luzinyan hakimiyetinde oldugu donemde Kibris in Latin Baspiskoposluk Sarayi olarak insa edildi Konagin simdiki halinin L seklindeki yapisinin aksine binanin ilk plani dikdortgen seklindeydi Kibris in 30 Latin Baspiskoposu Romali Orsini Aldobrandini 1502 ve 1524 yillari arasinda binayi yeniden insa etti ve bina Venedik egemenligi boyunca ayni amac icin kullanilmaya devam etti Osmanli Imparatorlugu tarafindan Kibris in ele gecirilmesinden sonra bina Kibris in kadisinin ikamet yeri olarak kullanildi Lefkosa ya atanan ilk kadi olan Mentesogullari sulalesinden Kadi Mentesoglu binayi ikametgah olarak kullanirken cesitli eklemelerde bulundu ve konak onun adiyla bilinmeye baslandi Bu surecte binaya Osmanli mimarisini tasiyan bir ust kat eklendi Yuzyillarca kadi konagi olarak kullanilan bina 1819 1821 yillari arasinda restore edildi ve vali konagi olarak kullanilmaya baslandi Bu degisiklik vali nin idaresi sirasinda gerceklestigi icin bina Kucuk Mehmet Konagi olarak bilinmeye baslandi Kibris in Britanya yonetimine devredilmesinin ardindan bina adadaki muftuluge devredilerek muftuluk binasi olarak kullanima girdi 1925 te Maarif Encumenine devredilmesiyle birlikte Ayasofya Kiz Ilkokulu olarak kullanimina baslandi Bu donemde Evkaf Idaresi de mustereken binayi kullanmaktaydi 1948 de ogrenim goren Turk kiz ogrenciler tarafindan da binanin bir kismi kullanilmaya baslandi Bina Selimiye Ilkokulu Maarif Anaokulu ve 1962 63 ogretim yilinda Ataturk Ortaokulu olarak da kullanildi 1963 te Bayraktar Ortaokulundan ve diger ortaokullardan gelen ogrencilerin de beraber ogrenim gordugu bir yer haline geldi ve 1974 e kadar bu sekilde devam etti Bu donemde Bayraktar Ortaokulu ismiyle bilinmeye baslayan bina 1979 yilinda bosaltildi 1985 yilinda Kibris Turk Belediyeler Birligine tahsis edilen binanin restorasyonu alti ay icerisinde Ismet Tuyluoglu ve ekibince tamamlanarak 8 Kasim 1985 te Belediyeler Birligi merkez binasi olarak hizmete acildi MimariSelimiye Camii ne dogru cephe Guney giris kapisinda armalar gorulebilir Binanin Gotik mimarisine sahip uzerinde uc arma bulunan bir guney giris kapisi vardir Bu armalarin kime ait olduguyla ilgili farkli iddialar vardir bunlar arasinda Ayasofya Katedrali nin bulundugu arazinin sahibi Costanza De Brie 1495 te Kibris in baspiskoposu olan Prioli ve Venedikli Donado della Rose ailesi yer aliyor Kapidaki diger armalar kaldirilmis ve diger binalarin yapiminda kullanilmistir Venedik yonetimi sirasinda binayi Ayasofya Katedrali ve Azize Catharina Kilisesi ne baglayan tuneller mevcuttu Bu donemde binanin guneybati kosesinde guvenlik amacli kullanilan bir kulenin varligina dair gostergeler bulunmaktadir Restorasyon sirasinda binanin daha yakindan incelenmesi sonucu binanin buyuk bir bolumunun Luzinyan ve Venedik donemlerine ait oldugu anlasilmistir Binanin ust katinda Osmanli mimarisine ait ince duvarlar genis odalar bir Bagdadi usulu cumba ve suslu duvarlar gorulebilir Cicek ve bitki motifleri geleneksel citakari tarzinda olup 18 yuzyildan kalma olduklari tahmin edilmektedir Bahce Osmanli doneminde binanin genis ve ferah bahcesine el kondu ve cesitli egitim kurumlari tarafindan kullanilmaya baslandi Buyuk Medrese 1932 de tahrip oldu Kucuk Medrese gunumuzde yalnizca cesmesi ayaktadir ve Sultan II Mahmut Kutuphanesi 1897 yilinda bir idadi orta okul insa edildi ve daha sonralari bir sultani lise icerecek sekilde buyutuldu 1924 teki Turk egitim reformu sonucu din egitimi kaldirildiktan sonra Ayasofya Ilkogretim Okulu na donusturuldu Bugun bu bina Halk Sanatlari Vakfi tarafindan kullanilmaktadir 1901 yilinda bu bolgede bir idadi daha insa edildi ve daha sonra 1960 yilina kadar Bayraktar Ortaokulu olarak kullanildi Bugun bu bina Eski Eserler Bakanligi tarafindan kullanilmaktadir Kaynakca a b c d e f g h i Bagiskan Tuncer 28 Aralik 2013 Eski Latin Baspiskoposluk Sarayi Yeni Duzen 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Subat 2019 Lefkosa nin tarihi binalari Star Kibris 23 Aralik 2011 2 Subat 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mart 2015 a b Gurkan Hasmet Muzaffer Dunku ve Bugunku Lefkosa 3 bas Galeri Kultur ss 126 7 ISBN 9963660037 a b Akinci Mustafa 2010 Belediye Baskanliginda 14 Yil Yerel Yonetimde Demokratiklesme ve Kurumsallasma Mucadelesi Lefkosa Ates Matbaacilik ss 349 350 ISBN 978 9963 9772 0 8 Bagiskan Tuncer Ayasofya Selimiye Meydani ve Mahallesi Yeni Duzen 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Mart 2015