Kamışlı (Arapça: القامشلي Al-Qamishli, Kürtçe: Qamişlo, Süryanice: ܩܡܫܠܝ, ܩܡܫܠܐ Bēṯ Zālīn) Suriye'nin kuzey doğusunda, Türkiye sınırında bulunan ve Haseke'nin merkezi olan şehir. Haseke'nin en büyük şehridir ve Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'nin kontrolünde bulunmaktadır. 2004 verilerine göre nüfusu 232,258'dir.
Kamışlı قامشلي Qamişlo | |
---|---|
Şehir | |
Kamışlı Kamışlı'nın Suriye'deki konumu | |
Ülke | Suriye |
İl | Haseke |
Yönetim | Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi |
Bölge | Cezire Bölgesi |
Rakım | 455 m |
Nüfus | |
• Toplam | 184,231 |
Alan kodu | Ülke kodu: 963 ; Şehir kodu: 52 |
Irak sınırı ve Nusaybin'e komşu olan kent son yıllarda bulunan petrol sayesinde hızla gelişmektedir. Kamışlı ekonomisi tarihsel olarak petrol sanayisi üzerine kurulmuş olsa da, Kamışlı şehri yürüttüğü tarım alanında önemli gelir kalemlerini oluşturur.
Kamışlı şehri her yıl aralık ayında büyük bir Yılbaşı geçit töreni ve her yılın mart ayında büyük bir kalabalık tarafından Nevruz festivalini kutlaması ile ünlüdür.
Etimoloji
Şehir, başlangıçta (ܒܝܬ ܙܐܠܝ̈ܢ) "kamış evi" anlamına gelen Bet-zālin denilen Süryani yaşadığı küçük bir köy oldu. "Kamışlı" adı bu adın Türkçeleşmiş halidir.
Tarihi
Nüfusunun büyük bir kısmını Kürtlerin ve Süryanilerin oluşturduğu kent 1926 yılında Toros Demiryolu çalışmaları sırasında Nusaybin'den ayrılarak kuruldu.
Kamışlı, 90'lı ve 2000'li yıllar arasında küçük bir köy görünümünü andırıyordu. 2011 yılında Suriye iç Savaşı'nın başlamasıyla, Kamışlı petrol ihracatını da etkileyerek çökmesine yol açmasından uzun bir süre sonra 2012'de Kamışlı'da tekrar petrol bulunarak ihraç edilmeye başlandı. Suriye iç Savaşı'nın ardından Kamışlı, 21 Ocak’ta Cezire, 27’de Kobani ve 29’un da ise Afrin meclis ve meclis başkanları özerklik ilan etti. Cezire, Kobani ve Afrin kantonlarından Özerk bir federasyon yapılanması ile birleşerek Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'ni kurdular. Bölgede tekrar petrolün bulunmasından sonra Kamışlı'nın geliri devamlı ve hızla yükseldi ve şehir bir ticaret, alışveriş ve turizm kenti haline geldi. Kamışlı, Suriye Kürdistanı'nın Hasiçi şehrinden sonra en yüksek nüfusuna sahip şehridir. Kamışlı ve Hasiçi ile birlikte Suriye Kürdistanı'nın metropol alanını oluşturmaktadırlar.
2004 yılındaki Kamışlı Olayı burada yaşanmıştır. 2004 yılında bir futbol karşılaşmasında kargaşa çıkmış ve bu kargaşa Kürt-Arap çatışmasına dönüşmüştür. Neticede 50 civarında kişi ölürken Kamışlı'da maddi hasar oluşmuştur. Bu olayda en az 30 Kürt öldürülmüş ve olay "Kamışlı Katliamı" olarak tanınmıştır.
2016 yılındaki Kamışlı Muharebesi burada yaşanmıştır.
Demografi
184.231 (2004 Genel Nüfus Sayımı) nüfusu ile, Kamışlı Suriye'de 10 büyük şehirlerinden biridir. Kamışlı Suriye'nin önemli ikinci büyük nüfusunu oluşturan Kürt nüfusun çoğunlukta bölgedir. Araplar ve Hristiyanlar ile birlikte biraz karışık kozmopolit bir şehirdir. Kent, Hristiyanlar başta Süryani ve Ermeniler oluşmaktadır ve şehir Suriye'de bir Hristiyan başkenti olarak kabul edilir. Şehir, Süryani mülteciler tarafından kuruldu. Bugün şehirde Kürtler, Süryaniler, Araplar ve Ermeniler yaşamaktadır.
Günümüzde
Günümüzde Kamışlı, Suriye'nin de facto Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi özerk bölgesinin başkenti durumundadır. Bölgenin en gelişmiş şehri ve başkentidir.
Hükümet
Suriye hükûmeti havaalanı, sınır kapısı ve hastaneler, çeşitli hükûmet binaları ve birçok yerleşim bölgesi, çeşitli camiler ve kiliseler gibi çeşitli hükûmet binalarını ve Arap mahallelerini kontrolünde tutmaktadır, ancak kentin büyük bölümü Kürt ve Süryani militanların elindedir.
Hükûmet ayrıca, çalışanlarının maaşlarını, kırsal kesimdeki hasadı üreten ve üretimini yönetiyor ve şehirden diğer çeşitli Suriye şehirlerine ve Beyrut'a uçuşlar düzenliyor. Şehrin çoğu, Kuzey ve Doğu Suriye'nin fiili Özerk İdaresinin yönetimi altındadır.
Durum yıllar içinde istikrarlı olsa da, hükûmet güçleri ve Sootoro arasında Asayiş’e karşı zaman zaman silahlı çatışmalar yaşandı. Bunların en önemlisi, Nisan 2016 Kamışlı çatışmaları, ateşkes sona ermeden 2 gün önce sona ermiştir ve kentin merkezi cezaevi Kürt kuvvetleri tarafından yeniden ele geçirilmesidir.
Ayrıca, savaş sırasında kentte birçok bombalama meydana geldi ve IŞİD, Temmuz 2016’da, 40’tan fazla insanın katledildiği ve 40'tan fazla kişinin yaralandığı birçok saldırının sorumluluğunu üstlendi. Kamışlı, alıkonulan IŞİD militanlarına ev sahipliği yapan Chirkin hapishanesine ev sahipliği yapmaktadır.
İklim
Kamışlı'nın kuzey bölgelerinde karasal iklimin soğuk ve kar yağışlı kışları, güneyinde ise sıcak ve kurak yazları görülebilir. Kamışlı'nın kuzeyi dağlık olduğu için Karasal iklim hâkimdir, güneyi ise genellikle çöl ve düzlüklerden oluştuğu için sıcak iklim hakimdir.
Kamışlı iklimi | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 10,9 | 12,6 | 16,7 | 22,1 | 29,2 | 36,1 | 40,3 | 39,8 | 35,4 | 28,3 | 19,3 | 12,7 | 25,3 |
Ortalama sıcaklık (°C) | 2,7 | 3,5 | 6,3 | 10,3 | 14,9 | 20,0 | 23,5 | 23,0 | 19,5 | 15,0 | 8,8 | 4,4 | 12,7 |
Ortalama yağış (mm) | 77,5 | 71,9 | 68,2 | 59,0 | 29,0 | 2,2 | 0,3 | 0,1 | 0,8 | 18,0 | 38,5 | 66,9 | 432,4 |
Bitki örtüsü
Kamışlı'nın iklim şartları, kuzeydeki topoğrafik ve dağlık yapısı nedeniyle, ilde bitki örtüsü olarak bozkır ve orman bulunur. Şehrin kuzeyindeki dağlık bölgede kavak, Söğüt ve Meşe ağaçları bulunur. güneyinde ise genelde çöl ağaçları olan hurma ve Palmiye ağaçları vardır.
Ekonomi
Kamışlı'nın ekonomisini tarım, alışveriş ve petrol ihracatı oluşturmaktadır.
Eğitim
Üniversite var.
Kültür
Kamışlı, Arap ve Mezopotamya kültürü İslam dini ve geleneksel Arap ve Kürt kültürü etrafında biçimlenmiştir. Buna karşın, Kamışlı şehri çeşitlilikler içinde yüksek bir kozmopolit toplum ve canlı bir kültüre sahiptir. İslam etkisi Kürt ve Arap kültürünün mimari, müzik, giyim, mutfak ve yaşam tarzında görülebilmektedir.
Kamışlı mutfağı
Kürt ve Arap mutfağı oldukça tutulmakta olup kentin her yerinde döner(şavurma) lokantalarından Kamışlı otellerinin lüks lokantalarına kadar her yerde bulunabilmektedir. Hızlı yiyecekler, Arap, Kürt ve Batı mutfakları da oldukça popüler olup geniş miktarda bulunabilmektedir. Kürt mutfağı Araplarla binlerce yıllık etkileşimle günümüze gelmiş gayet zengin ve farklı bir mutfaktır. Mutfağın temel malzemeleri kuzu eti, yöresel baharatlardır, pirinç ve bulgurdur.
Giyim ve kurallar
Kamışlı'da giyim bakımından bir zorlayıcılık yoktur. İnsanlar istedikleri kıyafeti giyebilmektedirler örneğin: yöresel kıyafetler veya batı tarzı kıyafetler. Kamışlı'da insanların birçoğu yöresel Kürt kıyafeti ve Arap elbisesi olan kandura giyerler. Bu giyim biçimleri, Kamışlı'nın çok sıcak ve nemli veya çok soğuk olan iklimine göre değişmektedir.
Ulaşım
Kamışlı Havaalanı, Ekim 2015'te sivil uçuşlara kapatılmış, ancak daha sonra tekrar açılmıştır. , ve Syrian Air gibi Suriyeli uçuş şirketleri günümüzde Şam, Lazkiye ve Beyrut'tan Kamışlı'ya düzenli uçuşlar sağlamaktadır.
Kaynakça
- ^ . 1 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2015.
- ^ "'We have nothing': Syrian Kurds risk their lives crossing into Turkey". Middle East Eye. 28 Haziran 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Nisan 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2015.
- ^ Perry, Tom (10 Ekim 2019). Kasolowsky, Raissa (Ed.). "Turkey shelled prison holding IS foreign fighters Kurdish-led administration". Reuters. 11 Ekim 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Ekim 2019.
- ^ "Rojava'nın ilk Kürt üniversitesi açılıyor". Milliyet. 1 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Temmuz 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kamisli Arapca القامشلي Al Qamishli Kurtce Qamislo Suryanice ܩܡܫܠܝ ܩܡܫܠܐ Beṯ Zalin Suriye nin kuzey dogusunda Turkiye sinirinda bulunan ve Haseke nin merkezi olan sehir Haseke nin en buyuk sehridir ve Kuzey ve Dogu Suriye Ozerk Yonetimi nin kontrolunde bulunmaktadir 2004 verilerine gore nufusu 232 258 dir Kamisli قامشلي QamisloSehirKamisliKamisli nin Suriye deki konumuUlkeSuriyeIlHasekeYonetimKuzey ve Dogu Suriye Ozerk YonetimiBolgeCezire BolgesiRakim455 mNufus Toplam184 231Alan koduUlke kodu 963 Sehir kodu 52 Irak siniri ve Nusaybin e komsu olan kent son yillarda bulunan petrol sayesinde hizla gelismektedir Kamisli ekonomisi tarihsel olarak petrol sanayisi uzerine kurulmus olsa da Kamisli sehri yuruttugu tarim alaninda onemli gelir kalemlerini olusturur Kamisli sehri her yil aralik ayinda buyuk bir Yilbasi gecit toreni ve her yilin mart ayinda buyuk bir kalabalik tarafindan Nevruz festivalini kutlamasi ile unludur EtimolojiSehir baslangicta ܒܝܬ ܙܐܠܝ ܢ kamis evi anlamina gelen Bet zalin denilen Suryani yasadigi kucuk bir koy oldu Kamisli adi bu adin Turkcelesmis halidir TarihiNufusunun buyuk bir kismini Kurtlerin ve Suryanilerin olusturdugu kent 1926 yilinda Toros Demiryolu calismalari sirasinda Nusaybin den ayrilarak kuruldu Kamisli 90 li ve 2000 li yillar arasinda kucuk bir koy gorunumunu andiriyordu 2011 yilinda Suriye ic Savasi nin baslamasiyla Kamisli petrol ihracatini da etkileyerek cokmesine yol acmasindan uzun bir sure sonra 2012 de Kamisli da tekrar petrol bulunarak ihrac edilmeye baslandi Suriye ic Savasi nin ardindan Kamisli 21 Ocak ta Cezire 27 de Kobani ve 29 un da ise Afrin meclis ve meclis baskanlari ozerklik ilan etti Cezire Kobani ve Afrin kantonlarindan Ozerk bir federasyon yapilanmasi ile birleserek Kuzey ve Dogu Suriye Ozerk Yonetimi ni kurdular Bolgede tekrar petrolun bulunmasindan sonra Kamisli nin geliri devamli ve hizla yukseldi ve sehir bir ticaret alisveris ve turizm kenti haline geldi Kamisli Suriye Kurdistani nin Hasici sehrinden sonra en yuksek nufusuna sahip sehridir Kamisli ve Hasici ile birlikte Suriye Kurdistani nin metropol alanini olusturmaktadirlar 2004 yilindaki Kamisli Olayi burada yasanmistir 2004 yilinda bir futbol karsilasmasinda kargasa cikmis ve bu kargasa Kurt Arap catismasina donusmustur Neticede 50 civarinda kisi olurken Kamisli da maddi hasar olusmustur Bu olayda en az 30 Kurt oldurulmus ve olay Kamisli Katliami olarak taninmistir 2016 yilindaki Kamisli Muharebesi burada yasanmistir Demografi184 231 2004 Genel Nufus Sayimi nufusu ile Kamisli Suriye de 10 buyuk sehirlerinden biridir Kamisli Suriye nin onemli ikinci buyuk nufusunu olusturan Kurt nufusun cogunlukta bolgedir Araplar ve Hristiyanlar ile birlikte biraz karisik kozmopolit bir sehirdir Kent Hristiyanlar basta Suryani ve Ermeniler olusmaktadir ve sehir Suriye de bir Hristiyan baskenti olarak kabul edilir Sehir Suryani multeciler tarafindan kuruldu Bugun sehirde Kurtler Suryaniler Araplar ve Ermeniler yasamaktadir Noel gunlerinde Kamisli sokaklari 2012GunumuzdeGunumuzde Kamisli Suriye nin de facto Kuzey ve Dogu Suriye Ozerk Yonetimi ozerk bolgesinin baskenti durumundadir Bolgenin en gelismis sehri ve baskentidir HukumetSuriye hukumeti havaalani sinir kapisi ve hastaneler cesitli hukumet binalari ve bircok yerlesim bolgesi cesitli camiler ve kiliseler gibi cesitli hukumet binalarini ve Arap mahallelerini kontrolunde tutmaktadir ancak kentin buyuk bolumu Kurt ve Suryani militanlarin elindedir Hukumet ayrica calisanlarinin maaslarini kirsal kesimdeki hasadi ureten ve uretimini yonetiyor ve sehirden diger cesitli Suriye sehirlerine ve Beyrut a ucuslar duzenliyor Sehrin cogu Kuzey ve Dogu Suriye nin fiili Ozerk Idaresinin yonetimi altindadir Durum yillar icinde istikrarli olsa da hukumet gucleri ve Sootoro arasinda Asayis e karsi zaman zaman silahli catismalar yasandi Bunlarin en onemlisi Nisan 2016 Kamisli catismalari ateskes sona ermeden 2 gun once sona ermistir ve kentin merkezi cezaevi Kurt kuvvetleri tarafindan yeniden ele gecirilmesidir Ayrica savas sirasinda kentte bircok bombalama meydana geldi ve ISID Temmuz 2016 da 40 tan fazla insanin katledildigi ve 40 tan fazla kisinin yaralandigi bircok saldirinin sorumlulugunu ustlendi Kamisli alikonulan ISID militanlarina ev sahipligi yapan Chirkin hapishanesine ev sahipligi yapmaktadir IklimKamisli nin kuzey bolgelerinde karasal iklimin soguk ve kar yagisli kislari guneyinde ise sicak ve kurak yazlari gorulebilir Kamisli nin kuzeyi daglik oldugu icin Karasal iklim hakimdir guneyi ise genellikle col ve duzluklerden olustugu icin sicak iklim hakimdir Kamisli iklimi Aylar Oca Sub Mar Nis May Haz Tem Agu Eyl Eki Kas Ara YilOrtalama en yuksek sicaklik C 10 9 12 6 16 7 22 1 29 2 36 1 40 3 39 8 35 4 28 3 19 3 12 7 25 3Ortalama sicaklik C 2 7 3 5 6 3 10 3 14 9 20 0 23 5 23 0 19 5 15 0 8 8 4 4 12 7Ortalama yagis mm 77 5 71 9 68 2 59 0 29 0 2 2 0 3 0 1 0 8 18 0 38 5 66 9 432 4 Bitki ortusu Kamisli nin iklim sartlari kuzeydeki topografik ve daglik yapisi nedeniyle ilde bitki ortusu olarak bozkir ve orman bulunur Sehrin kuzeyindeki daglik bolgede kavak Sogut ve Mese agaclari bulunur guneyinde ise genelde col agaclari olan hurma ve Palmiye agaclari vardir EkonomiKamisli nin ekonomisini tarim alisveris ve petrol ihracati olusturmaktadir EgitimUniversite var KulturKamisli Arap ve Mezopotamya kulturu Islam dini ve geleneksel Arap ve Kurt kulturu etrafinda bicimlenmistir Buna karsin Kamisli sehri cesitlilikler icinde yuksek bir kozmopolit toplum ve canli bir kulture sahiptir Islam etkisi Kurt ve Arap kulturunun mimari muzik giyim mutfak ve yasam tarzinda gorulebilmektedir Kamisli mutfagi Kurt ve Arap mutfagi oldukca tutulmakta olup kentin her yerinde doner savurma lokantalarindan Kamisli otellerinin luks lokantalarina kadar her yerde bulunabilmektedir Hizli yiyecekler Arap Kurt ve Bati mutfaklari da oldukca populer olup genis miktarda bulunabilmektedir Kurt mutfagi Araplarla binlerce yillik etkilesimle gunumuze gelmis gayet zengin ve farkli bir mutfaktir Mutfagin temel malzemeleri kuzu eti yoresel baharatlardir pirinc ve bulgurdur Giyim ve kurallar Kamisli da giyim bakimindan bir zorlayicilik yoktur Insanlar istedikleri kiyafeti giyebilmektedirler ornegin yoresel kiyafetler veya bati tarzi kiyafetler Kamisli da insanlarin bircogu yoresel Kurt kiyafeti ve Arap elbisesi olan kandura giyerler Bu giyim bicimleri Kamisli nin cok sicak ve nemli veya cok soguk olan iklimine gore degismektedir UlasimKamisli Havaalani Ekim 2015 te sivil ucuslara kapatilmis ancak daha sonra tekrar acilmistir ve Syrian Air gibi Suriyeli ucus sirketleri gunumuzde Sam Lazkiye ve Beyrut tan Kamisli ya duzenli ucuslar saglamaktadir Kaynakca 1 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Mayis 2015 We have nothing Syrian Kurds risk their lives crossing into Turkey Middle East Eye 28 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Nisan 2016 Arsivlenmis kopya 16 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Mayis 2015 Perry Tom 10 Ekim 2019 Kasolowsky Raissa Ed Turkey shelled prison holding IS foreign fighters Kurdish led administration Reuters 11 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Ekim 2019 Rojava nin ilk Kurt universitesi aciliyor Milliyet 1 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Temmuz 2017