Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kandiye (Yunanca: Ηράκλειο(ν) İraklio(n), Heraklion olarak da bilinir), Yunanistan'ın Girit Adası'nın en büyük şehri ve yönetim merkezi. 173.993 kişilik nüfusu ile Girit'in birinci, Yunanistan'ın dördüncü büyük şehridir. Ayrıca Girit'in dört idarî bölümünden biri olan aynı adlı ilin (nomos) merkezidir. Adanın kuzey kıyısında, eski Minos Uygarlığı'nın başkenti olan Knossos'un hemen kuzeydoğusunda yer alır.
| Kandiye İraklio | |
|---|---|
Ηράκλειο | |
 | |
  Kandiye Kandiye'nin Yunanistan'daki konumu | |
| Ülke |  Yunanistan |
| İdari bölge | Girit |
| İl | Kandiye |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 120 km² |
| Nüfus (2011) | |
| • Toplam | 173,993 |
| Zaman dilimi | (DAS) |
| • Yaz (YSU) | (DAYS) |
| Alan kodu | 281 |
Resmî site heraklion.gr | |
Tarihçe
İraklio adı, büyük olasılıkla aynı yerde kurulmuş olan eski Roma limanı Heracleum'dan (Herkül’ün şehri) gelir. MS 9. yüzyılda Endülüs’ten gelen Sarazenler şehri ele geçirdiklerinde Girit Emirliği'ni kurup adanın başkentini İraklio’ya taşıyıp orada daha büyük yeni bir şehir inşa edip adını "Rabd al-hendek" koydular. Adada bu ad günlük kullanıma handaks ve sonrasında handakas olarak geçmiş, adanın adı sonrasında Latinler tarafından kandiya olarak telaffuz edilmiş ve tüm adayı kandiye olarak adlandırmışlardır. Şehir 10. yüzyıldan 13. yüzyıl başına kadar Bizans yönetiminde kaldı. 1204'te ada Venediklilere satıldıktan sonra Venedikliler bu adı bozarak Kandiye'ye dönüştürdüler. 13. ve 16. yüzyıllar arası şehri yöneten Venedikliler, burada birçok önemli abide bırakmışlardır. Venedikliler tarafından inşa edilen surların bir bölümü bugün de ayaktadır.
Kent 17. yüzyıl ortalarında Osmanlı kuvvetlerince iki kez kuşatıldı (1647 ve 1649). Sonunda IV. Mehmet'in sadrazamı Köprülü Fazıl Ahmet Paşa tarafından 27 Eylül 1669'da, 20 yılı aşkın bir kuşatmanın sonunda Osmanlıların eline geçti. 1897'ye değin Osmanlı yönetimi altında kalan kent, o dönemde Megalokastro adıyla anıldı. Osmanlı yönetimi sırasında şehirdeki büyük kiliseler camiye çevrildi. Merkezi Kandiye olmak üzere kurulan Girit Eyaleti, Kandiye, Hanya ve Resmo sancaklarına ayrıldı. Genellikle vezir rütbesindeki valilerce yönetildi ve Mora Ayaklanması sırasında her iç sancağın muhafızlığı Kandiye valisi Süleyman Paşa'ya verildi. Ancak bir ayaklanmayla adanın bazı yerlerinde başlayan karışıklıkların büyümesi üzerine, duruma Mısır valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa (1824), din ve miras dışında her tür davaya bakan Müslüman ve Hristiyanlardan oluşmuş bir meclis kurdurduktan sonra Girit'teki ayaklanmaları kısa sürede bastırdı. Londra Protokolü'nün Bâb-ı Âli tarafından onaylanması üzerine (1829), yerini İstanbul'dan gönderilen Mustafa Paşa'ya bırakarak adadan ayrıldı. Kandiye, limanının mille dolması üzerine bir ticaret merkezi olarak önemini yitirmeye başladı ve yerini 1850'de Girit'in yönetim merkezi olan Hanya (Khania) aldı. 1866'da Girit için yeni bir yönetmelik düzenlendi.
Müslümanlar ile Hristiyanlar arasındaki anlaşmazlıkların büyüyerek adada iki halk kesiminin birbiriyle çatışmaya girişmesi üzerine (1896) işe karışan büyük devletler (Fransa, Britanya ve Rusya), Girit'e bir Hristiyan vali atanmasını sağladılar. Ardından bir yönetmelik kaleme alındı. Ertesi yıl adadaki Yunanlar Yunanistan'a bağlanmak talebiyle ayaklanma başlattılar, Vassos adlı bir çeteci, ada yönetimine Yunan kralı adına elkoydu. Bu olay karşısında güçsüz Bâb-ı Âli, altı büyük devlete başvurdu. Bu devletlerin baskısı üzerine yine aynı yıl adaya çıkmış olan Yunan birlikleri adadan ayrıldılar. Büyük devletler Girit'i korumaya aldıklarını açıklayarak Yunan prensi Georgios'un Girit komiserliğine atadılar. Girit'in büyük devletlerin korumasına girdiği bu dönemde Kandiye de Britanya bölgesinde kaldı. Bu dönemden itibaren tekrar Heraklion adı kullanılmaya başladı.
1908'de II. Meşrutiyet'in ilanından sonra Girit Meclisinin aldığı Yunanistan'a katılma kararını, 10 Ekim 1912'de Yunan ve Girit meclislerinin birleşme kararı izledi. Londra (30 Mayıs 1913) ve Bükreş (10 Ağustos 1913) antlaşmaları sonunda Osmanlı yönetiminden çıkan Girit'le birlikte Kandiye de Yunanistan'a bırakıldı.
1941'deki Alman istilası sırasında bombardımandan ağır hasar gördü. 2011 yılında yapılan yerel yönetim reformuyla çevresindeki 4 belediyeyle birleştirilen Kandiye Belediyesi bugünkü sınırlarını almıştır.
İklim
 Kandiye iklimi  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| En yüksek sıcaklık (°C) | 29,9 | 29,2 | 34,0 | 37,5 | 38,0 | 41,3 | 43,6 | 44,5 | 39,5 | 37,0 | 32,5 | 28,5 | 44,5 |
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 15,3 | 15,5 | 16,7 | 20,0 | 23,5 | 27,3 | 28,7 | 28,5 | 26,4 | 23,4 | 20,0 | 17,0 | 21,9 |
| Ortalama sıcaklık (°C) | 12,1 | 12,2 | 13,5 | 16,5 | 20,3 | 24,4 | 26,1 | 26,0 | 23,5 | 20,0 | 16,6 | 13,7 | 18,7 |
| Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | 9,0 | 8,9 | 9,7 | 11,8 | 15,0 | 19,1 | 21,6 | 21,8 | 19,3 | 16,5 | 13,4 | 10,8 | 14,7 |
| En düşük sıcaklık (°C) | 0,0 | −0,8 | 0,3 | 4,2 | 6,0 | 12,2 | 14,5 | 16,6 | 12,0 | 8,7 | 4,2 | 2,4 | −0,8 |
| Ortalama yağış (mm) | 90,1 | 67,6 | 58,2 | 28,5 | 14,2 | 3,5 | 1,0 | 0,6 | 17,7 | 64,9 | 59,0 | 77,9 | 483,2 |
| Kaynak: Yunan Meteoroloji Enstitüsü | |||||||||||||
Ekonomi
II. Dünya Savaşı'ndan sonra yeni dalgakıranlı limanı, havalimanı ve turistik otelleriyle büyük önem kazanmıştır. Başlıca ihraç ürünleri arasında üzüm, zeytin ve zeytinyağı, şarap, keçiboynuzu, turunçgiller, badem, sabun, sebze ve deri sayılabilir.
Ulaşım
Sahip olduğu yükleme limanı ve feribot iskelesiyle Girit Adası'nın limanı durumundadır. Feribot ve teknelerle, aralarında Santorini, İos, Paros, Mikonos ve Rodos'un da olduğu Ege Denizi'ndeki Yunan adalarına ulaşım vardır. Ayrıca anakarada bulunan başkent Atina'nın limanı durumundaki Pire'ye günlük feribot seferleri düzenlenir. Kandiye Uluslararası Havalimanı (Nikos Kazancakis Uluslararası Havalimanı) şehrin 5 km doğusunda yer alır. Şehirden geçen E75 Karayolu Kandiye'yi adanın diğer büyük yerleşimleri olan Ayanikola, Hanya ve Resmo'ya bağlar.
Kültür
Başta 1664, 1856 ve 1926'dakiler olmak üzere büyük depremler kente büyük zarar vermiş, pek çok kilise ve caminin yıkılmasına neden olmuştur. Kentteki Heraklion Arkeoloji Müzesi Yunanistan'daki Minos sanatı koleksiyonlarının en güzellerinden birine sahiptir. Cretaquarium, Girit Tarih Müzesi, Doğa Tarih Müzesi ve Nikos Kazancakis Müzesi şehirdeki diğer önemli müzelerdir. 20. yüzyılın en önemli Yunan felsefecisi olarak görülen Nikos Kazancakis'in doğum yeridir.
Kaynakça
| Wikimedia Commons'ta Kandiye ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ . 11 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2014.
- ^ Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi
- ^ "Girit, Kandiye iklim verileri". Erişim tarihi: 17 Eylül 2019.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kandiye Yunanca Hrakleio n Iraklio n Heraklion olarak da bilinir Yunanistan in Girit Adasi nin en buyuk sehri ve yonetim merkezi 173 993 kisilik nufusu ile Girit in birinci Yunanistan in dorduncu buyuk sehridir Ayrica Girit in dort idari bolumunden biri olan ayni adli ilin nomos merkezidir Adanin kuzey kiyisinda eski Minos Uygarligi nin baskenti olan Knossos un hemen kuzeydogusunda yer alir Kandiye IraklioHrakleioKandiyeKandiye nin Yunanistan daki konumuUlkeYunanistanIdari bolgeGiritIlKandiyeYuzolcumu Toplam120 km Nufus 2011 Toplam173 993Zaman dilimiUTC 02 00 DAS Yaz YSU UTC 03 00 DAYS Alan kodu281Resmi site heraklion grTarihceIraklio adi buyuk olasilikla ayni yerde kurulmus olan eski Roma limani Heracleum dan Herkul un sehri gelir MS 9 yuzyilda Endulus ten gelen Sarazenler sehri ele gecirdiklerinde Girit Emirligi ni kurup adanin baskentini Iraklio ya tasiyip orada daha buyuk yeni bir sehir insa edip adini Rabd al hendek koydular Adada bu ad gunluk kullanima handaks ve sonrasinda handakas olarak gecmis adanin adi sonrasinda Latinler tarafindan kandiya olarak telaffuz edilmis ve tum adayi kandiye olarak adlandirmislardir Sehir 10 yuzyildan 13 yuzyil basina kadar Bizans yonetiminde kaldi 1204 te ada Venediklilere satildiktan sonra Venedikliler bu adi bozarak Kandiye ye donusturduler 13 ve 16 yuzyillar arasi sehri yoneten Venedikliler burada bircok onemli abide birakmislardir Venedikliler tarafindan insa edilen surlarin bir bolumu bugun de ayaktadir Kent 17 yuzyil ortalarinda Osmanli kuvvetlerince iki kez kusatildi 1647 ve 1649 Sonunda IV Mehmet in sadrazami Koprulu Fazil Ahmet Pasa tarafindan 27 Eylul 1669 da 20 yili askin bir kusatmanin sonunda Osmanlilarin eline gecti 1897 ye degin Osmanli yonetimi altinda kalan kent o donemde Megalokastro adiyla anildi Osmanli yonetimi sirasinda sehirdeki buyuk kiliseler camiye cevrildi Merkezi Kandiye olmak uzere kurulan Girit Eyaleti Kandiye Hanya ve Resmo sancaklarina ayrildi Genellikle vezir rutbesindeki valilerce yonetildi ve Mora Ayaklanmasi sirasinda her ic sancagin muhafizligi Kandiye valisi Suleyman Pasa ya verildi Ancak bir ayaklanmayla adanin bazi yerlerinde baslayan karisikliklarin buyumesi uzerine duruma Misir valisi Kavalali Mehmet Ali Pasa 1824 din ve miras disinda her tur davaya bakan Musluman ve Hristiyanlardan olusmus bir meclis kurdurduktan sonra Girit teki ayaklanmalari kisa surede bastirdi Londra Protokolu nun Bab i Ali tarafindan onaylanmasi uzerine 1829 yerini Istanbul dan gonderilen Mustafa Pasa ya birakarak adadan ayrildi Kandiye limaninin mille dolmasi uzerine bir ticaret merkezi olarak onemini yitirmeye basladi ve yerini 1850 de Girit in yonetim merkezi olan Hanya Khania aldi 1866 da Girit icin yeni bir yonetmelik duzenlendi Muslumanlar ile Hristiyanlar arasindaki anlasmazliklarin buyuyerek adada iki halk kesiminin birbiriyle catismaya girismesi uzerine 1896 ise karisan buyuk devletler Fransa Britanya ve Rusya Girit e bir Hristiyan vali atanmasini sagladilar Ardindan bir yonetmelik kaleme alindi Ertesi yil adadaki Yunanlar Yunanistan a baglanmak talebiyle ayaklanma baslattilar Vassos adli bir ceteci ada yonetimine Yunan krali adina elkoydu Bu olay karsisinda gucsuz Bab i Ali alti buyuk devlete basvurdu Bu devletlerin baskisi uzerine yine ayni yil adaya cikmis olan Yunan birlikleri adadan ayrildilar Buyuk devletler Girit i korumaya aldiklarini aciklayarak Yunan prensi Georgios un Girit komiserligine atadilar Girit in buyuk devletlerin korumasina girdigi bu donemde Kandiye de Britanya bolgesinde kaldi Bu donemden itibaren tekrar Heraklion adi kullanilmaya basladi 1908 de II Mesrutiyet in ilanindan sonra Girit Meclisinin aldigi Yunanistan a katilma kararini 10 Ekim 1912 de Yunan ve Girit meclislerinin birlesme karari izledi Londra 30 Mayis 1913 ve Bukres 10 Agustos 1913 antlasmalari sonunda Osmanli yonetiminden cikan Girit le birlikte Kandiye de Yunanistan a birakildi 1941 deki Alman istilasi sirasinda bombardimandan agir hasar gordu 2011 yilinda yapilan yerel yonetim reformuyla cevresindeki 4 belediyeyle birlestirilen Kandiye Belediyesi bugunku sinirlarini almistir Iklim Kandiye iklimi Aylar Oca Sub Mar Nis May Haz Tem Agu Eyl Eki Kas Ara YilEn yuksek sicaklik C 29 9 29 2 34 0 37 5 38 0 41 3 43 6 44 5 39 5 37 0 32 5 28 5 44 5Ortalama en yuksek sicaklik C 15 3 15 5 16 7 20 0 23 5 27 3 28 7 28 5 26 4 23 4 20 0 17 0 21 9Ortalama sicaklik C 12 1 12 2 13 5 16 5 20 3 24 4 26 1 26 0 23 5 20 0 16 6 13 7 18 7Ortalama en dusuk sicaklik C 9 0 8 9 9 7 11 8 15 0 19 1 21 6 21 8 19 3 16 5 13 4 10 8 14 7En dusuk sicaklik C 0 0 0 8 0 3 4 2 6 0 12 2 14 5 16 6 12 0 8 7 4 2 2 4 0 8Ortalama yagis mm 90 1 67 6 58 2 28 5 14 2 3 5 1 0 0 6 17 7 64 9 59 0 77 9 483 2Kaynak Yunan Meteoroloji EnstitusuEkonomiII Dunya Savasi ndan sonra yeni dalgakiranli limani havalimani ve turistik otelleriyle buyuk onem kazanmistir Baslica ihrac urunleri arasinda uzum zeytin ve zeytinyagi sarap keciboynuzu turuncgiller badem sabun sebze ve deri sayilabilir UlasimSahip oldugu yukleme limani ve feribot iskelesiyle Girit Adasi nin limani durumundadir Feribot ve teknelerle aralarinda Santorini Ios Paros Mikonos ve Rodos un da oldugu Ege Denizi ndeki Yunan adalarina ulasim vardir Ayrica anakarada bulunan baskent Atina nin limani durumundaki Pire ye gunluk feribot seferleri duzenlenir Kandiye Uluslararasi Havalimani Nikos Kazancakis Uluslararasi Havalimani sehrin 5 km dogusunda yer alir Sehirden gecen E75 Karayolu Kandiye yi adanin diger buyuk yerlesimleri olan Ayanikola Hanya ve Resmo ya baglar Kandiye Limani nin panoramik gorunumuKulturBasta 1664 1856 ve 1926 dakiler olmak uzere buyuk depremler kente buyuk zarar vermis pek cok kilise ve caminin yikilmasina neden olmustur Kentteki Heraklion Arkeoloji Muzesi Yunanistan daki Minos sanati koleksiyonlarinin en guzellerinden birine sahiptir Cretaquarium Girit Tarih Muzesi Doga Tarih Muzesi ve Nikos Kazancakis Muzesi sehirdeki diger onemli muzelerdir 20 yuzyilin en onemli Yunan felsefecisi olarak gorulen Nikos Kazancakis in dogum yeridir KaynakcaWikimedia Commons ta Kandiye ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir 11 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Eylul 2014 Buyuk Larousse Sozluk ve Ansiklopedisi Girit Kandiye iklim verileri Erisim tarihi 17 Eylul 2019 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link