Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kangnido veya Gangnido Haritası, uzun ismi Honil Gangni Yeokdae Gukdo Jido (Tarihi Ülkelerinin Bölgelerinin ve Başkentlerinin Birleşik Haritası) olan ve 1402 yılında Kore’de yapılan harita. Joseon Hanedanından kral Taejong hükümdarlığında yapılmıştır. İpek üzerine çizilmiştir ve 158.5 cm eninde, 168 cm boyundadır.
Harita yeni kurulan Joseon Hanedanının kültürel hamlesi kapsamında iki Koreli yüksek devlet adamı Gim Sahyeong ve Yi Hoe ile Konfüçyüsçü düşünür Gwon Geun danışmanlığında meydana getirilmiştir.
Harita günümüze kadar gelen ve Asya kaynaklı ikinci haritadır. Harita Afrika’dan başlayarak Avrupa ve Asya’yı Japonya’ya kadar Eski Dünya’yı resmeder.
Arka plan
Joseon Hanedanı kurulduğundan beri haritacılıkla çok ilgiliydi. Özellikle yönetimsel bölgelerin dağılımı ve başkentin taşınması gibi konular için detaylı haritalara ihtiyaç duyulmuştu. Ayrıca kuzey sınırının belirlenmesi ve burasının yerleşime açılması da planlanmaktaydı. Ayrıca Kore kıyılarının Wokou olarak bilinen Japon korsanların saldırılarına karşı savunulması için detaylı haritalara gereksinim duyuluyordu. Ayrıca özellikle Arap ülkeleriyle sürdürülen ticaretten dolayı denizaşırı haritalara da ihtiyaç üst düzeydeydi.
Yönetimsel kolaylıkların yanı sıra haritacılığın ulusal onur ve prestij açısından da önemi bulunmaktaydı. Joseon Hanedanı döneminde diğer ülkelere elçiler gönderilerek buraların haritaları talep edildi ve yeni dünya haritasının oluşturulması projesine devlet yönetiminin üst düzey yetkilileri de dahil oldu. Ortaya çıkan harita o dönemde bilinen dünyanın ayrıntılı bir haritası olsa da Koreli yetkililerin dünyanın geri kalan kısmından ziyade Kore’nin haritalandırılmasını daha çok önemsedikleri düşünülmektedir.
El yazmaları
Halen Japonya’daki Ryukoku Üniversitesinde bulunan harita asıl Kangnido Haritasının kopyasıdır. İpek üzerine çizilmiştir, 158x163 cm boyutlarındadır. Haritanın Kore’de kopyalandığı ve 1592-98 Kore İşgali sırasında Japonya’ya getirildiği düşünülmektedir. 1485 yılında kimi revizyonlar yapılmış olmakla beraber 1405 haritasının aslı gibi kopyasıdır.
Diğer bir harita ise Nagazaki’deki Shimabara Honkoji Tapınağında 1988 yılında keşfedilmiştir. 220x280 cm boyutlarında olan haritanın Japonya’da kopyalandığı düşünülmektedir.
Haritanın iki diğer kopyası daha Japonya’da bulunmaktadır. Kumamot’daki Honmyoji Tapınağındaki harita ile Tenri Üniversitesindeki haritaların asıldan kopya oldukları bilinmektedir. Bu haritalarda revizyon yapılmış ve Çin’deki yer isimleri asıl olarak Moğol Yuan Hanedanına göre gösterilmişken kopya haritalarda Ming Hanedanı zamanındaki isimler kullanılmıştır.
Kaynakları
Haritanın yapılırken asıl olarak dört kaynaktan faydalandığı düşünülmektedir. Bunlar;
- Li Zemin tarafından yapılan Shengjiao Guangbei Tu (聲教廣被圖) ismindeki dünya haritası
- Qing Jun tarafından yapılan Hunyi Jiangli Tu (混一疆理圖) ismindeki Çin haritası
- İsimsiz bir Kore haritası
- İsimsiz bir Japonya haritasıdır.
1402 yılında Gim Gim Sahyeong ve Yi Mu ile onlara sonradan dahil olan Yi Hoe bu haritaları tek bir haritada birleştirmişlerdir.
İçeriği
Harita Eski Dünya’yı kabul edilen şekilde resmederken batıda Afrika ve Avrupa’dan doğuda Japonya’ya kadar olan bölgeyi kapsar. Haritada batı doğuya göre daha küçük resmedilmiştir. Avrupa ve Afrika’daki yer isimlerinden hareketle Kore’deki bilgilerin 14.yüzyıl başına ait olduğu düşünülmektedir. Batıdaki yerleşim yerlerinin isilerine dair Doğudaki bilgiler 16.yüzyılda bölgeye gelen Cizvit papaz Matteo Ricci’ya kadar pek az bilinecektir.
Haritada geleneksel Çin yer isimleriyle, İslami bilgiye dayanan yer isimleri birlikte yer alır. Batı Türkistan, İran, Arabistan, Mısır ve Anadolu çok net şekilde resmedilmişir. Buralar ayrıntılı olarak betimlense de yerleşim yerlerine dair isimler neredeyse haritaya serpiştirilmiştir. Bu açıdan bakıldığında İlhanlılar ve Altın Orda devletlerinin esas bilgi kaynağı olduğu düşünülmektedir.
Afrika kıtasında 35 adet yer ismi bulunmaktadır. Afrika kıtasının genel hatları Avrupalı kâşif Vasco de Gama’nın keşiflerinden çok önce bu kıtanın etrafının keşfedildiğinin işareti olarak değerlendirilmektedir. Özellikle Güney Afrika ve Ümit Burnu çok ayrıntılı tasvir edilmiştir. Kuzey Afrika’da İskenderiye Feneri, Kahire ve Mogadişu (Maqdashaw) işaretlenmiştir. Akdeniz diğer denizlerin aksine siyaha boyanmamıştır. Akdeniz içerisindeki İber Yarımadası detaylı gösterilmiş, Cenova ve Venedik ise resmedilmemiştir. Avrupa kıtasında ise yüzün üzerinde yerleşim yeri işaretlenmiş ve isimlendirilmiştir.
Çin coğrafi keşifleri
Özellikle 1421 isimli kitabında İngiliz amatör tarihçi Gavin Menzies o dönemde haritacılıkta bu denli ileri gitmiş olan ve Afrika kıtasını dolaşabilecek kadar uzun yolculuğu finanse edebilecek ve ileri medeniyet seviyesinde olarak sadece Çin donanmasının bu keşifleri yapmış olabileceğini ileri sürer.
Çin, batısındaki ülkelerle temas kurmaya Zhang Qian zamanında MÖ 126 yılında ilk olarak başlar. K'ang-chü (Sogd), Dayuan (Fergana), An-shih (Persler) ve Daqin (Roma İmparatorluğu) ile temas kurulur. Budist rahip Faxian, MS 5.yüzyılda Hint Okyanusuna açılan ilk Çinli olur ve seyahatlerinde Hindistan ile Sri Lanka’ya gider. Bundan sonra özellikle MS 8.yüzyılı takip eden dönemde İslamiyetin yayılmasıyla beraber karayolu ticaretinin İslamiyeti benimseyen devletlerce yapılmasının ardından deniz ticaretine ağırlık verilir. Tang Hanedanından yazar Duan Chengshi ve diğer yazarlar Afrika kıtasıyla yapılan ve özellikle köle ticaretine dayanan ilişkilerden bahseder. Wang Dayuan ise Memlükler Mısırı üzerinden Akdeniz’e çıkan ve günümüz Fas’ına kadar giden ilk Çinli donanma kaptanıdır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Angelo Cattaneo’nun bilimsel makalesi [1] 25 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 25 Ekim 2009 tarihinde erişilmiştir
- ^ Çinli haritacılar tarafından Ming Hanedanı döneminde 1389 yılında yapılan bu haritayı önceler
- ^ Kenneth Robinson’un akademik çalışması [2] 6 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 26 Ekim 2009 tarihinde erişilmiştir
- ^ Peter Jackson, "The Mongols and the West", Pearson Education Limited (2005) , s.330
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kangnido veya Gangnido Haritasi uzun ismi Honil Gangni Yeokdae Gukdo Jido Tarihi Ulkelerinin Bolgelerinin ve Baskentlerinin Birlesik Haritasi olan ve 1402 yilinda Kore de yapilan harita Joseon Hanedanindan kral Taejong hukumdarliginda yapilmistir Ipek uzerine cizilmistir ve 158 5 cm eninde 168 cm boyundadir Kangnido Haritasi Harita yeni kurulan Joseon Hanedaninin kulturel hamlesi kapsaminda iki Koreli yuksek devlet adami Gim Sahyeong ve Yi Hoe ile Konfucyuscu dusunur Gwon Geun danismanliginda meydana getirilmistir Harita gunumuze kadar gelen ve Asya kaynakli ikinci haritadir Harita Afrika dan baslayarak Avrupa ve Asya yi Japonya ya kadar Eski Dunya yi resmeder Arka planJoseon Hanedani kuruldugundan beri haritacilikla cok ilgiliydi Ozellikle yonetimsel bolgelerin dagilimi ve baskentin tasinmasi gibi konular icin detayli haritalara ihtiyac duyulmustu Ayrica kuzey sinirinin belirlenmesi ve burasinin yerlesime acilmasi da planlanmaktaydi Ayrica Kore kiyilarinin Wokou olarak bilinen Japon korsanlarin saldirilarina karsi savunulmasi icin detayli haritalara gereksinim duyuluyordu Ayrica ozellikle Arap ulkeleriyle surdurulen ticaretten dolayi denizasiri haritalara da ihtiyac ust duzeydeydi Yonetimsel kolayliklarin yani sira haritaciligin ulusal onur ve prestij acisindan da onemi bulunmaktaydi Joseon Hanedani doneminde diger ulkelere elciler gonderilerek buralarin haritalari talep edildi ve yeni dunya haritasinin olusturulmasi projesine devlet yonetiminin ust duzey yetkilileri de dahil oldu Ortaya cikan harita o donemde bilinen dunyanin ayrintili bir haritasi olsa da Koreli yetkililerin dunyanin geri kalan kismindan ziyade Kore nin haritalandirilmasini daha cok onemsedikleri dusunulmektedir El yazmalariHalen Japonya daki Ryukoku Universitesinde bulunan harita asil Kangnido Haritasinin kopyasidir Ipek uzerine cizilmistir 158x163 cm boyutlarindadir Haritanin Kore de kopyalandigi ve 1592 98 Kore Isgali sirasinda Japonya ya getirildigi dusunulmektedir 1485 yilinda kimi revizyonlar yapilmis olmakla beraber 1405 haritasinin asli gibi kopyasidir Diger bir harita ise Nagazaki deki Shimabara Honkoji Tapinaginda 1988 yilinda kesfedilmistir 220x280 cm boyutlarinda olan haritanin Japonya da kopyalandigi dusunulmektedir Haritanin iki diger kopyasi daha Japonya da bulunmaktadir Kumamot daki Honmyoji Tapinagindaki harita ile Tenri Universitesindeki haritalarin asildan kopya olduklari bilinmektedir Bu haritalarda revizyon yapilmis ve Cin deki yer isimleri asil olarak Mogol Yuan Hanedanina gore gosterilmisken kopya haritalarda Ming Hanedani zamanindaki isimler kullanilmistir KaynaklariHaritanin yapilirken asil olarak dort kaynaktan faydalandigi dusunulmektedir Bunlar Li Zemin tarafindan yapilan Shengjiao Guangbei Tu 聲教廣被圖 ismindeki dunya haritasi Qing Jun tarafindan yapilan Hunyi Jiangli Tu 混一疆理圖 ismindeki Cin haritasi Isimsiz bir Kore haritasi Isimsiz bir Japonya haritasidir 1402 yilinda Gim Gim Sahyeong ve Yi Mu ile onlara sonradan dahil olan Yi Hoe bu haritalari tek bir haritada birlestirmislerdir IcerigiHaritada Afrika Avrupa ve Ortadogunun resmedilisi Harita Eski Dunya yi kabul edilen sekilde resmederken batida Afrika ve Avrupa dan doguda Japonya ya kadar olan bolgeyi kapsar Haritada bati doguya gore daha kucuk resmedilmistir Avrupa ve Afrika daki yer isimlerinden hareketle Kore deki bilgilerin 14 yuzyil basina ait oldugu dusunulmektedir Batidaki yerlesim yerlerinin isilerine dair Dogudaki bilgiler 16 yuzyilda bolgeye gelen Cizvit papaz Matteo Ricci ya kadar pek az bilinecektir Haritada geleneksel Cin yer isimleriyle Islami bilgiye dayanan yer isimleri birlikte yer alir Bati Turkistan Iran Arabistan Misir ve Anadolu cok net sekilde resmedilmisir Buralar ayrintili olarak betimlense de yerlesim yerlerine dair isimler neredeyse haritaya serpistirilmistir Bu acidan bakildiginda Ilhanlilar ve Altin Orda devletlerinin esas bilgi kaynagi oldugu dusunulmektedir Afrika kitasinda 35 adet yer ismi bulunmaktadir Afrika kitasinin genel hatlari Avrupali kasif Vasco de Gama nin kesiflerinden cok once bu kitanin etrafinin kesfedildiginin isareti olarak degerlendirilmektedir Ozellikle Guney Afrika ve Umit Burnu cok ayrintili tasvir edilmistir Kuzey Afrika da Iskenderiye Feneri Kahire ve Mogadisu Maqdashaw isaretlenmistir Akdeniz diger denizlerin aksine siyaha boyanmamistir Akdeniz icerisindeki Iber Yarimadasi detayli gosterilmis Cenova ve Venedik ise resmedilmemistir Avrupa kitasinda ise yuzun uzerinde yerlesim yeri isaretlenmis ve isimlendirilmistir Cin cografi kesifleriOzellikle 1421 isimli kitabinda Ingiliz amator tarihci Gavin Menzies o donemde haritacilikta bu denli ileri gitmis olan ve Afrika kitasini dolasabilecek kadar uzun yolculugu finanse edebilecek ve ileri medeniyet seviyesinde olarak sadece Cin donanmasinin bu kesifleri yapmis olabilecegini ileri surer Cin batisindaki ulkelerle temas kurmaya Zhang Qian zamaninda MO 126 yilinda ilk olarak baslar K ang chu Sogd Dayuan Fergana An shih Persler ve Daqin Roma Imparatorlugu ile temas kurulur Budist rahip Faxian MS 5 yuzyilda Hint Okyanusuna acilan ilk Cinli olur ve seyahatlerinde Hindistan ile Sri Lanka ya gider Bundan sonra ozellikle MS 8 yuzyili takip eden donemde Islamiyetin yayilmasiyla beraber karayolu ticaretinin Islamiyeti benimseyen devletlerce yapilmasinin ardindan deniz ticaretine agirlik verilir Tang Hanedanindan yazar Duan Chengshi ve diger yazarlar Afrika kitasiyla yapilan ve ozellikle kole ticaretine dayanan iliskilerden bahseder Wang Dayuan ise Memlukler Misiri uzerinden Akdeniz e cikan ve gunumuz Fas ina kadar giden ilk Cinli donanma kaptanidir Ayrica bakiniz1421Kaynakca Angelo Cattaneo nun bilimsel makalesi 1 25 Subat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde 25 Ekim 2009 tarihinde erisilmistir Cinli haritacilar tarafindan Ming Hanedani doneminde 1389 yilinda yapilan bu haritayi onceler Kenneth Robinson un akademik calismasi 2 6 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde 26 Ekim 2009 tarihinde erisilmistir Peter Jackson The Mongols and the West Pearson Education Limited 2005 ISBN 0 582 36896 0 s 330