Kapıköy, Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı bir köydür.
Kapıköy | |
---|---|
Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
Kapıköy Kapıköy'ün Artvin'deki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Artvin |
İlçe | Ardanuç |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 8,7 km² |
Rakım | 1907 m |
Nüfus (2021) | |
• Toplam | 78 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0466 |
İl plaka kodu | 08 |
Posta kodu | 08390 |
Tarihçe
Kapıköy'ün eski adı Karsnia'dır. Gürcüce bir yer adı olan Karsnia (კარსნია), "kapı" anlamına gelen "kari" (კარი) kelimesinden türemiştir ve "Kapılar" anlamına gelir. Türkçeye Karsniya (قارسینیا) biçiminde girmiş olan bu yer adı, nitekim 1925 yılında Kapı (Kapıköy) olarak değiştirilmiştir.
Karsnia köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti'de yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü, 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Karsnia'da günümüze kalıntıları ulaşan kale ve kilise bu dönemden kalmış olmalıdır.
Karsnia köyü, 1574 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterine göre Ardanuç livasının Ardanuç nahiyesine bağlı köylerden biriydi. Bu tarihte Karsnia'da 34 hane yaşıyordu ve nüfusun tamamı Hristiyanlardan oluşuyordu. 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Liva-i Ardanuç adlı Osmanlı tahrir defterinde ise, köyde tamamı Hristiyan 30 hane bulunuyordu.
Karsnia veya Karsnia, 1835 tarihli Osmanlı nüfus defterine göre, Çıldır Eyaleti'ne bağlı Ardanuç sancağının köylerinden biriydi. Sadece erkek nüfusunun tespit edildiği bu tarihte köyde 29 hanede 93 erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Karsnia köyünün toplam nüfusunun yaklaşık 186 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.
Karsnia köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'ın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin 1886 nüfus sayımında Karsnia (Карсниа) şeklinde kaydedettiği köy, Artvin sancağının Ardanuç kazasına bağlı Karsnia nahiyesinin beş köyünden biriydi. Köyün nüfusu, 117'si erkek ve 105'i kadın olmak üzere, 37 hanede yaşayan 222 kişiden oluşuyordu. Bu nüfusun tamamı Gürcülerden oluşuyordu. Karsnia nahiyesi ise, Goraşeti, Kontromi, Soliana, Ustameli ile Karsnia köylerini kapsıyordu. Nahiyenin nüfusu, 379'u erkek ve 374'ü kadın olmak üzere, 121 hanede yaşayan 753 kişiden meydana geliyordu. Karsnia nahiyesindeki yaşayan insanların tamamı Gürcü olarak yazılmıştı. Karsnia köyü, bu nahiyenin idari merkeziydi ve Goraşeti'den sonra nüfus açısından Karsnia nahiyesinin en büyük yerleşimiydi.
Karsnia köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Rusların bölgeden çekilmesinin ardından bir süre Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. Bu durum, Artvin ve Batum sancaklarını Gürcistan'ın parçası sayan 7 Mayıs 1920 tarihliMoskova Antlaşması'yla da Sovyet Rusya tarafından kabul edildi. Ancak Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında, 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması uyarınca köy Türkiye'ye bırakıldı.
Karsnia köyü, 1922 yılında Artvin livasında yapılan nüfus tespitinde, bu livanın Ardanuç nahiyesine bağlı Ardanuç nahiyesinin köylerinden biriydi. Köyü oluşturan 39 hanede, 122'si kadın ve 134'ü erkek olmak üzere 256 kişi yaşıyordu. Bu nüfus tespitinde köyün ahalisi Türk olarak kaydedilmiştir. Bununla birlikte Balvana (ბალვანა), Tzitelkana (წითელყანა), Pantebi (პანტები), Nakodali (ნაკორდალი), Barevani (ბარევანი), Vake (ვაკე), Nakoravi (ნაყორავი), Goridziri (გორიძირი) gibi Gürcüce yer adları günümüzde de kullanılmaktadır. Öte yandan Karsnia köyünün bulunduğu vadi günümüzde Gürcü Kolu olarak adlandırılmaktadır.
Karsnia veya Karsniya Türkçe olmadığı için köyün adı 1925 yılında "Kapu Köyü" olarak değiştirilmiştir. 1935 genel nüfus sayımında "Kapı" olarak geçen yerleşme, Rize ve Artvin vilayetlerinin birleştirilmesiyle kurulmuş olan Çoruh vilayetinin Artvin kazasına bağlı Ardanuç nahiyesinin köylerinden biriydi. Nüfusu 442 kişiden oluşuyordu. Kapıköy'de 1965 genel nüfus sayımında 359 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde 163 kişi okuma yazma biliyordu.
Kapıköy'de varlığı tespit edilmiş iki tarihsel yapı Karsnia Kilisesi ve Karsnia Kalesi’dir. Bu yapılardan geriye sadece yıkıntılar kalmıştır. Kapıköy Camisi, Karsnia Kilisesi’nin taşları kullanılarak inşa edilmiştir.
Coğrafya
Kapıköy köyü, Artvin il merkezine 82 km, Ardanuç ilçe merkezine 40 km uzaklıktadır.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2021 | 78 |
2020 | 80 |
2019 | 77 |
2018 | 68 |
2017 | 61 |
2016 | 55 |
2015 | 46 |
2014 | 60 |
2013 | 42 |
2012 | 42 |
2011 | 53 |
2010 | 48 |
2009 | 35 |
2008 | 40 |
2007 | 40 |
2000 | 88 |
1990 | 155 |
1985 | 263 |
1922 | 256 |
Kaynakça
- ^ Albayrak, Leman (2014). "Aşağıırmaklar Köyü'nün Coğrafi Etüdü (YL Tezi)". Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. tez.yok.gov.tr. s. 76.
- ^ "Kapikoy, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Haziran 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Artvin Ardanuç Kapıköy Köy Nüfusu". Nufusune.com. 15 Haziran 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Haziran 2022.
- ^ ""Karsnia", Tao Klarceti - Tarih ve Kültür". 18 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ekim 2020.
- ^ . 29 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2020.
- ^ a b 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 97. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ . 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2020.
- ^ Faruk Taşkın - Ali İrfan Kaya, Ardanuç Nüfus Defterleri (1835), Ankara, 2018, s. 117-120,
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 1390-1394". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023.
- ^ "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 27 Nisan 2020.
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 187. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Karsniya köyü sitesi". 29 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023.
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 115. 29 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ 1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 202.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1965, s. 87.
- ^ a b c d . YerelNet.org.tr. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2022.
- ^ Gök, Nurşen (2008). (PDF). Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 41. ankara.edu.tr. s. 89-104. 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2020.
Dış bağlantılar
- Kapıköy, Ardanuç için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kapikoy Artvin ilinin Ardanuc ilcesine bagli bir koydur KapikoyKoyArtvin in Turkiye deki konumuKapikoyKapikoy un Artvin deki konumuUlkeTurkiyeIlArtvinIlceArdanucCografi bolgeKaradeniz BolgesiYuzolcumu Toplam8 7 km Rakim1907 mNufus 2021 Toplam78Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0466Il plaka kodu08Posta kodu08390TarihceKapikoy un eski adi Karsnia dir Gurcuce bir yer adi olan Karsnia კარსნია kapi anlamina gelen kari კარი kelimesinden turemistir ve Kapilar anlamina gelir Turkceye Karsniya قارسینیا biciminde girmis olan bu yer adi nitekim 1925 yilinda Kapi Kapikoy olarak degistirilmistir Karsnia koyu Orta Cag da Gurcistan i olusturan bolgelerden biri olan Klarceti de yer alir Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi ve koyu 16 yuzyilin ortalarinda Gurculerden ele gecirmistir Karsnia da gunumuze kalintilari ulasan kale ve kilise bu donemden kalmis olmalidir Karsnia koyu 1574 tarihli ve Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli tahrir defterine gore Ardanuc livasinin Ardanuc nahiyesine bagli koylerden biriydi Bu tarihte Karsnia da 34 hane yasiyordu ve nufusun tamami Hristiyanlardan olusuyordu 1595 tarihli ve Defter i Mufassal i Liva i Ardanuc adli Osmanli tahrir defterinde ise koyde tamami Hristiyan 30 hane bulunuyordu Karsnia veya Karsnia 1835 tarihli Osmanli nufus defterine gore Cildir Eyaleti ne bagli Ardanuc sancaginin koylerinden biriydi Sadece erkek nufusunun tespit edildigi bu tarihte koyde 29 hanede 93 erkek kaydedilmistir Erkek sayisi kadar kadin eklenince Karsnia koyunun toplam nufusunun yaklasik 186 kisiden olustugu ortaya cikar Karsnia koyu 1877 1878 Osmanli Rus Savasi in ardindan imzalanan Berlin Antlasmasi uyarinca Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi Rus idaresinin 1886 nufus sayiminda Karsnia Karsnia seklinde kaydedettigi koy Artvin sancaginin Ardanuc kazasina bagli Karsnia nahiyesinin bes koyunden biriydi Koyun nufusu 117 si erkek ve 105 i kadin olmak uzere 37 hanede yasayan 222 kisiden olusuyordu Bu nufusun tamami Gurculerden olusuyordu Karsnia nahiyesi ise Goraseti Kontromi Soliana Ustameli ile Karsnia koylerini kapsiyordu Nahiyenin nufusu 379 u erkek ve 374 u kadin olmak uzere 121 hanede yasayan 753 kisiden meydana geliyordu Karsnia nahiyesindeki yasayan insanlarin tamami Gurcu olarak yazilmisti Karsnia koyu bu nahiyenin idari merkeziydi ve Goraseti den sonra nufus acisindan Karsnia nahiyesinin en buyuk yerlesimiydi Karsnia koyu Birinci Dunya Savasi nin sonunda Ruslarin bolgeden cekilmesinin ardindan bir sure Gurcistan in sinirlari icinde kaldi Bu durum Artvin ve Batum sancaklarini Gurcistan in parcasi sayan 7 Mayis 1920 tarihliMoskova Antlasmasi yla da Sovyet Rusya tarafindan kabul edildi Ancak Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda 16 Mart 1921 de imzalanan Moskova Antlasmasi uyarinca koy Turkiye ye birakildi Karsnia koyu 1922 yilinda Artvin livasinda yapilan nufus tespitinde bu livanin Ardanuc nahiyesine bagli Ardanuc nahiyesinin koylerinden biriydi Koyu olusturan 39 hanede 122 si kadin ve 134 u erkek olmak uzere 256 kisi yasiyordu Bu nufus tespitinde koyun ahalisi Turk olarak kaydedilmistir Bununla birlikte Balvana ბალვანა Tzitelkana წითელყანა Pantebi პანტები Nakodali ნაკორდალი Barevani ბარევანი Vake ვაკე Nakoravi ნაყორავი Goridziri გორიძირი gibi Gurcuce yer adlari gunumuzde de kullanilmaktadir Ote yandan Karsnia koyunun bulundugu vadi gunumuzde Gurcu Kolu olarak adlandirilmaktadir Karsnia veya Karsniya Turkce olmadigi icin koyun adi 1925 yilinda Kapu Koyu olarak degistirilmistir 1935 genel nufus sayiminda Kapi olarak gecen yerlesme Rize ve Artvin vilayetlerinin birlestirilmesiyle kurulmus olan Coruh vilayetinin Artvin kazasina bagli Ardanuc nahiyesinin koylerinden biriydi Nufusu 442 kisiden olusuyordu Kapikoy de 1965 genel nufus sayiminda 359 kisi yasiyor ve bu nufus icinde 163 kisi okuma yazma biliyordu Kapikoy de varligi tespit edilmis iki tarihsel yapi Karsnia Kilisesi ve Karsnia Kalesi dir Bu yapilardan geriye sadece yikintilar kalmistir Kapikoy Camisi Karsnia Kilisesi nin taslari kullanilarak insa edilmistir CografyaKapikoy koyu Artvin il merkezine 82 km Ardanuc ilce merkezine 40 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2021 782020 802019 772018 682017 612016 552015 462014 602013 422012 422011 532010 482009 352008 402007 402000 881990 1551985 2631922 256Kaynakca Albayrak Leman 2014 Asagiirmaklar Koyu nun Cografi Etudu YL Tezi Ataturk Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu tez yok gov tr s 76 Kapikoy Turkey Page Ingilizce Fallingrain com 31 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Haziran 2022 a b c d e f g h i j k l m n o p Artvin Ardanuc Kapikoy Koy Nufusu Nufusune com 15 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Haziran 2022 Karsnia Tao Klarceti Tarih ve Kultur 18 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ekim 2020 29 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Ekim 2020 a b 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2016 s 97 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 9 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ekim 2020 Faruk Taskin Ali Irfan Kaya Ardanuc Nufus Defterleri 1835 Ankara 2018 s 117 120 ISBN 978 605 288 814 8 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Sira no 1390 1394 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Agustos 2023 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1969 3 Cilt 2 cilt s 489 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Agustos 2023 Nursen Gok Artvin Livasi nin Anavatan a Katilisi Sirasindaki Durumuna Iliskin Belgeler Ankara Universitesi Turk Inkilap Tarihi Enstitusu Ataturk Yolu Dergisi Sayi 41 Mayis 2008 s 89 104 PDF 26 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 27 Nisan 2020 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2016 s 187 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 Karsniya koyu sitesi 29 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Agustos 2023 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye 1927 s 115 29 Mayis 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1935 Genel Nufus Sayimi Istanbul 1937 s 202 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1965 s 87 a b c d YerelNet org tr 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Haziran 2022 Gok Nursen 2008 PDF Ankara Universitesi Turk Inkilap Tarihi Enstitusu Ataturk Yolu Dergisi 41 ankara edu tr s 89 104 26 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 27 Nisan 2020 Dis baglantilarKapikoy Ardanuc icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft