Mustafa Vasıf Karakol (Kara Vasıf), (1872 - 9 Aralık 1931, İstanbul), Türk asker ve siyaset adamı.
Mustafa Vasıf Karakol | |
---|---|
Doğum | 1880 Asir, Osmanlı Devleti |
Ölüm | 5 Aralık 1931 (50-51 yaşında) Kadıköy, İstanbul, Türkiye Cumhuriyeti |
Defin yeri | Zühtüpaşa Cami |
Bağlılığı | Osmanlı İmparatorluğu |
Hizmet yılları | 1901-1916 |
Rütbesi | Miralay |
Çatışma/savaşları | Balkan Savaşları I. Dünya Savaşı |
Ailesi | |
Eşi | Mediha Karakol |
Sonraki işi | Büyük Millet Meclisi Sivas mebusu |
İttihat ve Terakki içinde faal bir çizgi izlemiş, İstanbul'un işgali üzerine ilk gizli direniş örgütü olan Karakol Cemiyeti'ni kurmuş, Son Osmanlı Meclisi Mebusanı (1920) ve TBMM 1. Dönem'de milletvekilliği yapmıştır.
Türkiye'nin ilk muhalefet partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'na girmiş, İzmir suikastı sanığı olarak yargılanıp aklanmıştır.
Yaşamı
1872'de Yemen'de doğdu. 1903'te kurmay yüzbaşı olarak Harbiye'yi bitirdi. İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne üye oldu. 31 Mart Olayı (1909) sırasında Hareket Ordusu'nun kurmay karargahında bulundu. Daha sonra askerlikten ayrıldı.
Karakol Cemiyeti
I. Dünya Savaşı'nın yenilgiyle sonuçlanmasından sonra, İttihat ve Terakki yönetiminin emri üzerine, Baha Sait Bey'le birlikte İstanbul'daki ilk direniş örgütü olan Karakol Cemiyeti'ni kurdu. Karakol Cemiyeti'nin "ittihatçı" yapısı Mustafa Kemal'i kaygılandırıyordu. Bu Cemiyet sonunda Heyet-i Temsiliye kararıyla kapatıldı. Kara Vasıf, faaliyetleri nedeniyle İngilizlerin hakkında idam kararı çıkardığı ilk 6 kişi arasında yer aldı. Mustafa Kemal'le iletişime geçerek, Erzurum Kongresi Gaziantep Delegeliği, 4 Eylül-11 Eylül 1919'da toplanan Sivas Kongresi'ne katıldı ve Heyet-i Temsiliye üyeliğine getirildi. Sivas Kongresi sırasında manda fikrini savunanlar arasındaydı.
Malta Sürgünü
12 Ocak 1920'de toplanan son Osmanlı Meclisi Mebusanı'na katıldı ve İstanbul'un 16 Mart 1920'de işgalinden sonra Malta sürgünleri arasında yer aldı. Bir buçuk yıllık sürgün hayatının ardından Mustafa Kemal Ankara'da rehin tuttuğu İngilizlere karşılık Rauf Bey, Vasıf ve birkaç Malta sürgününün serbest bırakılmasını istedi ve böylece Ekim 1921'de serbest bırakıldı.
Milletvekilliği
23 Kasım 1921'de Sivas Mebusu olarak Türkiye Büyük Millet Meclisine girdi. Mecliste 2. Grup içinde yer aldı. Mustafa Kemal'e yönelttiği eleştirilerle dikkati çekti. 1923'te yenilenen TBMM'nin 2. Dönem'ine aday olmadı. 1925'te muhalefetin siyasal örgütü olan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasına girdi ve genel sekreterliğe getirildi. 1926'da Mustafa Kemal'e düzenlenmesi planlanan İzmir Suikastı olayıyla ilgili olarak, birçok eski ittihatçı ve Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası yöneticisiyle birlikte tutuklandı. İstiklal Mahkemesindeki yargılama sonunda aklandı.
Ticaret yaşamı
Terakkiperver Fırka'nın kapatılmasından sonra siyaset yaşamından çekilen Kara Vasıf, ömrünün geri kalanında ticaretle uğraştı. Afyonkarahisar'ın ünlü maden suları ve Madra zeytinyağı, Kara Vasıf'ın kurduğu işletmelerdir. Maden sularını Kızılay'a bağışladı. Zeytinyağı fabrikası ise ortağı Sezai Ömer Madra tarafından alındı. Bir kaza sonucu Kızıltoprak tren istasyonunda bir trenin altında kalarak 9 Aralık 1931 günü hayatını kaybetti. Zühtüpaşa Camiinde kılınan namazın ardından Karacaahmet Mezarlığına defnedildi.
Ölümünden 3 yıl sonra çıkan Soyadı Kanunu üzerine eşi Mediha Hanım, Karakol soyadını almıştır.
Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Kara Vâsıf Bey ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mustafa Vasif Karakol Kara Vasif 1872 9 Aralik 1931 Istanbul Turk asker ve siyaset adami Mustafa Vasif KarakolDogum1880 Asir Osmanli DevletiOlum5 Aralik 1931 50 51 yasinda Kadikoy Istanbul Turkiye CumhuriyetiDefin yeriZuhtupasa CamiBagliligi Osmanli ImparatorluguHizmet yillari1901 1916RutbesiMiralayCatisma savaslariBalkan Savaslari I Dunya SavasiAilesiEsiMediha KarakolSonraki isiBuyuk Millet Meclisi Sivas mebusu Ittihat ve Terakki icinde faal bir cizgi izlemis Istanbul un isgali uzerine ilk gizli direnis orgutu olan Karakol Cemiyeti ni kurmus Son Osmanli Meclisi Mebusani 1920 ve TBMM 1 Donem de milletvekilligi yapmistir Turkiye nin ilk muhalefet partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet Firkasi na girmis Izmir suikasti sanigi olarak yargilanip aklanmistir Yasami1872 de Yemen de dogdu 1903 te kurmay yuzbasi olarak Harbiye yi bitirdi Ittihat ve Terakki Cemiyeti ne uye oldu 31 Mart Olayi 1909 sirasinda Hareket Ordusu nun kurmay karargahinda bulundu Daha sonra askerlikten ayrildi Karakol Cemiyeti I Dunya Savasi nin yenilgiyle sonuclanmasindan sonra Ittihat ve Terakki yonetiminin emri uzerine Baha Sait Bey le birlikte Istanbul daki ilk direnis orgutu olan Karakol Cemiyeti ni kurdu Karakol Cemiyeti nin ittihatci yapisi Mustafa Kemal i kaygilandiriyordu Bu Cemiyet sonunda Heyet i Temsiliye karariyla kapatildi Kara Vasif faaliyetleri nedeniyle Ingilizlerin hakkinda idam karari cikardigi ilk 6 kisi arasinda yer aldi Mustafa Kemal le iletisime gecerek Erzurum Kongresi Gaziantep Delegeligi 4 Eylul 11 Eylul 1919 da toplanan Sivas Kongresi ne katildi ve Heyet i Temsiliye uyeligine getirildi Sivas Kongresi sirasinda manda fikrini savunanlar arasindaydi Malta Surgunu 12 Ocak 1920 de toplanan son Osmanli Meclisi Mebusani na katildi ve Istanbul un 16 Mart 1920 de isgalinden sonra Malta surgunleri arasinda yer aldi Bir bucuk yillik surgun hayatinin ardindan Mustafa Kemal Ankara da rehin tuttugu Ingilizlere karsilik Rauf Bey Vasif ve birkac Malta surgununun serbest birakilmasini istedi ve boylece Ekim 1921 de serbest birakildi Milletvekilligi 23 Kasim 1921 de Sivas Mebusu olarak Turkiye Buyuk Millet Meclisine girdi Mecliste 2 Grup icinde yer aldi Mustafa Kemal e yonelttigi elestirilerle dikkati cekti 1923 te yenilenen TBMM nin 2 Donem ine aday olmadi 1925 te muhalefetin siyasal orgutu olan Terakkiperver Cumhuriyet Firkasina girdi ve genel sekreterlige getirildi 1926 da Mustafa Kemal e duzenlenmesi planlanan Izmir Suikasti olayiyla ilgili olarak bircok eski ittihatci ve Terakkiperver Cumhuriyet Firkasi yoneticisiyle birlikte tutuklandi Istiklal Mahkemesindeki yargilama sonunda aklandi Ticaret yasami Terakkiperver Firka nin kapatilmasindan sonra siyaset yasamindan cekilen Kara Vasif omrunun geri kalaninda ticaretle ugrasti Afyonkarahisar in unlu maden sulari ve Madra zeytinyagi Kara Vasif in kurdugu isletmelerdir Maden sularini Kizilay a bagisladi Zeytinyagi fabrikasi ise ortagi Sezai Omer Madra tarafindan alindi Bir kaza sonucu Kiziltoprak tren istasyonunda bir trenin altinda kalarak 9 Aralik 1931 gunu hayatini kaybetti Zuhtupasa Camiinde kilinan namazin ardindan Karacaahmet Mezarligina defnedildi Olumunden 3 yil sonra cikan Soyadi Kanunu uzerine esi Mediha Hanim Karakol soyadini almistir KaynakcaDis baglantilarWikimedia Commons ta Kara Vasif Bey ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur