Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çengilli, Kars ilinin Kağızman ilçesine bağlı bir köydür.
| Çengilli | |
|---|---|
 | |
 Kars'ın konumu | |
  Çengilli Çengilli'nin Kars'taki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Kars |
| İlçe | Kağızman |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| Rakım | 2044 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 1.512 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| İl alan kodu | 0474 |
| İl plaka kodu | 36 |
| Posta kodu | 36700 |
Tarihçe
Çengilli köyünün eski adı Çangli'dir. Gürcüce Çangli'den (ჩანგლი) gelen bu yer adı, 1886 tarihli nüfus tespitinde Rus idaresi tarafından da Çangli (Чанглы) şeklinde kaydedilmiştir. 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Çegilli (چكللی) biçiminde geçen bu bu yer adı, daha sonra Çengili ve Çengilli'ye dönüşmüştür.
Çangli köyündeki Çangli Kilisesi'nin 1030 yılına tarihlenen Gürcüce yazıtı, buranın eski bir yerleşim yeri olduğunu göstermektedir. Osmanlılar köyün bulunduğu bölgeyi, 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir.
Çangli, uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, 93 Harbi'nin ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca, savaş tazminatı kapsamında Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin 1886 yılında gerçekleştirdiği nüfus tespitinde Çangli, Kars oblastı içinde, Kağızman sancağının (okrug) Kağızman kazasına (uçastok) bağlı Camuşli nahiyesinin 14 köyünden biriydi. Köyün nüfusu, 188'i erkek ve 161'i kadın olmak üzere, 37 hanede yaşayan 349 kişiden oluşuyordu. Bu nüfusun tamamı Ermeni olarak kaydedilmiştir. Rus idaresi sırasında Çangli köyünün nüfusu hızla artmış, 1896 yılında 539 kişiye, 1906 yılında 709 kişiye ulaşmıştır. Bu tarihlerde de köyün nüfusunun tamamı Ermenilerden oluşuyordu.
Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili 1907 yılında köyü ziyaret etmiş, Çangli'nin büyükçe bir Ermeni köyü olduğunu, batısında küçük göl bulunduğunu, balık dolu bu gölden Kapoit adında küçük bir derenin kaynaklandığını, köyün ortasında büyük bir kilisenin bulunduğunu yazmıştır.
Çangli köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın ardından Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti sınırları içinde kaldı. Bir süre sonra Ankara Hükümeti'ne bağlı kuvvetler köyün bulunduğu bölgeyi ele geçirdi. 1921 yılında imzalanan Moskova Antlaşması ve Kars Antlaşması'yla Kars bölgesi Türkiye'ye bırakıldı.
Çangli köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde, Kars vilayetinin Kağızman kazasının Kötek nahiyesine bağlıydı. 1935 genel nüfus sayımında da aynı idari konuma sahip olan Çengilli köyünün nüfusu 757 kişiden oluşuyordu. 1965 genel nüfus sayımında Çengilli köyünün nüfusu 1.429 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde sadece 184 kişi okuma yazma biliyordu.
Çengilli köyünde 11. yüzyıldan kalma Çangli Kilisesi Gürcüce yazıta göre Gürcüler tarafından inşa edilmiş, ancak uzun süre Ermeniler tarafından kullanılmıştır.
Coğrafya
Çengilli köyü, Kars il merkezine 95 km, Kağızman ilçe merkezine 30 km uzaklıktadır.
Nüfus
Köyde 1886 yılında 349 Ermeni yaşamaktaydı.
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 1.512 |
| 2021 | 1.594 |
| 2020 | 1.579 |
| 2019 | 1.606 |
| 2018 | 1.637 |
| 2017 | 1.711 |
| 2016 | 1.746 |
| 2015 | 1.765 |
| 2014 | 1.773 |
| 2013 | 1.802 |
| 2012 | 1.826 |
| 2011 | 1.873 |
| 2010 | 1.892 |
| 2009 | 1.872 |
| 2008 | 1.897 |
| 2007 | 1.823 |
| 2000 | 1.826 |
| 1990 | 1.935 |
| 1985 | 2.036 |
| 1886 | 349 |
Kaynakça
- ^ (İngilizce). Fallingrain.com. 7 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Kars Kağızman Çengilli Köy Nüfusu". Nufusune.com. 21 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- ^ a b "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Kars oblastı" - Sıra no: 532". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mart 2024.
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 770.
- ^ "1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 354" (PDF). 10 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 28 Mart 2024.
- ^ a b c "Ekvtime Takaişvili, 1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli'de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi (არქეოლოგიური ექსპედიცია კოლა-ოლთისში და სოფელ ჩანგლში 1907 წელს), Paris, 1938, s. 80". 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Kasım 2021.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 116, .
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 86" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 13 Kasım 2021.
- ^ "1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 361" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 28 Mart 2024.
- ^ . YerelNet.org.tr. 2 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- ^ a b (Rusça). ethno-kavkaz.narod.ru. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2016.
- ^ "İl, ilçe ve bucaklara göre köy nüfusları - 2000". TÜİK. 8 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar
- Çengilli, Kağızman için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cengilli Kars ilinin Kagizman ilcesine bagli bir koydur CengilliKoyKars in konumuCengilliCengilli nin Kars taki konumuUlkeTurkiyeIlKarsIlceKagizmanCografi bolgeDogu Anadolu BolgesiRakim2044 mNufus 2022 Toplam1 512Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0474Il plaka kodu36Posta kodu36700TarihceCengilli koyunun eski adi Cangli dir Gurcuce Cangli den ჩანგლი gelen bu yer adi 1886 tarihli nufus tespitinde Rus idaresi tarafindan da Cangli Changly seklinde kaydedilmistir 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Cegilli چكللی biciminde gecen bu bu yer adi daha sonra Cengili ve Cengilli ye donusmustur Cangli koyundeki Cangli Kilisesi nin 1030 yilina tarihlenen Gurcuce yaziti buranin eski bir yerlesim yeri oldugunu gostermektedir Osmanlilar koyun bulundugu bolgeyi 16 yuzyilin ortalarinda Gurculerden ele gecirmistir Cangli uzun sure Osmanli egemenliginde kaldiktan sonra 93 Harbi nin ardindan imzalanan Berlin Antlasmasi uyarinca savas tazminati kapsaminda Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi Rus idaresinin 1886 yilinda gerceklestirdigi nufus tespitinde Cangli Kars oblasti icinde Kagizman sancaginin okrug Kagizman kazasina ucastok bagli Camusli nahiyesinin 14 koyunden biriydi Koyun nufusu 188 i erkek ve 161 i kadin olmak uzere 37 hanede yasayan 349 kisiden olusuyordu Bu nufusun tamami Ermeni olarak kaydedilmistir Rus idaresi sirasinda Cangli koyunun nufusu hizla artmis 1896 yilinda 539 kisiye 1906 yilinda 709 kisiye ulasmistir Bu tarihlerde de koyun nufusunun tamami Ermenilerden olusuyordu Gurcu tarihci ve arkeolog Ekvtime Takaisvili 1907 yilinda koyu ziyaret etmis Cangli nin buyukce bir Ermeni koyu oldugunu batisinda kucuk gol bulundugunu balik dolu bu golden Kapoit adinda kucuk bir derenin kaynaklandigini koyun ortasinda buyuk bir kilisenin bulundugunu yazmistir Cangli koyu Birinci Dunya Savasi nin ardindan Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti sinirlari icinde kaldi Bir sure sonra Ankara Hukumeti ne bagli kuvvetler koyun bulundugu bolgeyi ele gecirdi 1921 yilinda imzalanan Moskova Antlasmasi ve Kars Antlasmasi yla Kars bolgesi Turkiye ye birakildi Cangli koyu 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Kars vilayetinin Kagizman kazasinin Kotek nahiyesine bagliydi 1935 genel nufus sayiminda da ayni idari konuma sahip olan Cengilli koyunun nufusu 757 kisiden olusuyordu 1965 genel nufus sayiminda Cengilli koyunun nufusu 1 429 kisiden olusuyor ve bu nufus icinde sadece 184 kisi okuma yazma biliyordu Cengilli koyunde 11 yuzyildan kalma Cangli Kilisesi Gurcuce yazita gore Gurculer tarafindan insa edilmis ancak uzun sure Ermeniler tarafindan kullanilmistir CografyaCengilli koyu Kars il merkezine 95 km Kagizman ilce merkezine 30 km uzakliktadir NufusKoyde 1886 yilinda 349 Ermeni yasamaktaydi Yillara gore koy nufus verileri2022 1 5122021 1 5942020 1 5792019 1 6062018 1 6372017 1 7112016 1 7462015 1 7652014 1 7732013 1 8022012 1 8262011 1 8732010 1 8922009 1 8722008 1 8972007 1 8232000 1 8261990 1 9351985 2 0361886 349Kaynakca Ingilizce Fallingrain com 7 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Mayis 2020 a b c d e f g h i j k l m n o p q Kars Kagizman Cengilli Koy Nufusu Nufusune com 21 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Mayis 2020 a b Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Kars oblasti Sira no 532 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mart 2024 a b Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 770 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1946 s 354 PDF 10 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 28 Mart 2024 a b c Ekvtime Takaisvili 1907 Yili Kola Oltisi ve Cangli de Arkeolojik Arastirmalar Gezisi არქეოლოგიური ექსპედიცია კოლა ოლთისში და სოფელ ჩანგლში 1907 წელს Paris 1938 s 80 29 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Kasim 2021 Candan Badem Carlik Yonetiminde Kars Ardahan Artvin Istanbul 2018 s 116 ISBN 9786052100271 1935 Genel Nufus Sayimi Istanbul 1937 s 86 PDF 16 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 13 Kasim 2021 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 361 PDF 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 28 Mart 2024 YerelNet org tr 2 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Mayis 2020 a b Rusca ethno kavkaz narod ru 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Aralik 2016 Il ilce ve bucaklara gore koy nufuslari 2000 TUIK 8 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Nisan 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1991 PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1986 PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Dis baglantilarCengilli Kagizman icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft