Kavadar (Makedonca: Кавадарци; Kavadarci), Kuzey Makedonya'nın orta kesiminde, şarabıyla ünlü kasabalarından biridir. Ülkenin Tikveş bölgesinde bulunur. Doğu Avrupa'da şarap ihtiyacının büyük bir kısmı burada üretilir.
Kavadar | |
---|---|
Kasaba | |
Kavadar Кавадарци | |
Bayrak Arma | |
Kavadar Kavadar’ın Kuzey Makedonya'daki konumu | |
Ülke | Kuzey Makedonya |
Bölge | Vardar |
Belediye | |
İdare | |
• Belediye Başkanı | |
Yüzölçümü | |
• Kasaba | 391 km² |
Rakım | 230 m |
Nüfus (2002) | |
• Kasaba | 38.741 |
• Kent | 37.189 |
Zaman dilimi | (OAS) |
• Yaz (YSU) | (OAYS) |
Alan kodu | (+389) 043 |
Plaka kodu | KA |
Resmî site Kavadar Belediyesi |
Coğrafya
Kuzey Makedonya'nın orta kesiminin güneyi sayılabilecek bir konumda, Vardar Bölgesi sınırları içinde yer alır. Belediye yüzölçümü 391 kilometrekare olup denizden yüksekliği (rakım) 150-230 metre civarındadır.
İklim
Kavadar'da dört mevsim yaşanır. Yıllık ortalama sıcaklık 13.5 °C'dir. Muhitin yazları sıcak ve kuru, kışları soğuk ve kar yağışlıdır.
Tarih
Erken Tarih
Tikveş bölgesi içinde, Kavadar'ın yakınlarında, tarih öncesine ait olduğu düşünülen birçok eser ve yapıya rastlanmıştır. Tunç ve seramikten yapılan birçok arkeolojik malzeme, bu bölgede ele geçirilmiştir.
Kavadar bölgesi, Roma zamanında para basılan, municipium statüsünde bir yerleşim birimi olmuştur: Municipium Stobensium. Çok sayıda yapı ve anıtın yanında, tiyatronun da keşfedildiği bu alan, o dönemde önemli bir yaşam merkezi olmuştur.
Osmanlı İmparatorluğu Dönemi
Kavadar bölgesi 14. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu sınırlarına katılmıştır. 14. yüzyılla beraber bölgede büyük değişiklikler ve gelişmeler görülmüştür. Çoğunluğunu Oğuz boylarının oluşturduğu Türkler, bölgede yeni bir düzen kurmuşlardır. Bu düzen, yeni mimari yapılar, yeni kültür dünyası gibi şekillerde olmuştur. Bu dönemle beraber bölgede Türk nüfusunda büyük artışlar gerçekleşmiştir ve 14. yüzyıldan itibaren Kavadar bölgesindeki bazı köy ve kasabaların nüfusunun tamamı Türklerden oluşmuştur. O dönemden günümüze kadar ilgili yerlerde Türk nüfusu hâlen yaşamını sürdürmektedir.
17. yüzyılda birçok yeni köy oluşmuş ve civardan yapılan göçlerle büyümüştür. Bugünkü Kavadar kasabası da, böyle bir şekilde eski bir köy iken, aldığı büyük göçlerle gelişen bir kasaba olarak görünmüştür.
Kavadar'ın adı, ilk kez Osmanlı dönemindeki kayıtlarda 1823 yılında geçmiştir.[]
Kayıtlara göre 19. yüzyılda Kavadar 1330 evden oluşmaktaydı. Bu evlerden 709 tanesi Türk, 620 tanesi Slav ve bir tanesi Yahudi evi olarak belirtilmiştir. Bu dönemde Kavadar, Manastır merkezli bir paşalık yönetiminde olmuştur. Türklerin çoğunluğu oluşturduğu bölgede beylerin yaşadığı çok sayıda konak, köşk, evin yanında birçok cami var olmuştur. Söz konusu zamanda Kavadar, Tikveş bölgesindeki yeni bir merkez olarak gelişmiştir.
19. yüzyıl sonlarında Balkanlar’ın birçok yerinde görülen ayaklanmaların bir kısmı da Dame Gruev gibi isyancı Slavların yönetiminde Kavadar ve civarında da yapılmış ve bu isyan saldırıları ile bölgedeki Türk nüfusun korkutma, öldürme, göç ettirme gibi çeşitli şekillerde yok edilmesi amaçlanmıştır.
Kavadar, Osmanlı İmparatorluğu döneminde de aynı adını taşımıştır (قوادار Kavadar) ve son dönem (19. yüzyıl sonu) idari dağılımda Selanik Vilayeti’nde Selanik Sancağı’na bağlı bir merkez olmuştur.
Yugoslavya Krallığı Dönemi
Osmanlı İmparatorluğu dönemi sonrasında, küçüklü büyüklü birçok muharebe sonrasında Kavadar bölgesi, Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı egemenliğine girmiştir. 1918 sonrasında Yugoslavya Krallığı olarak 1943 yılına dek egemenlik sürmüştür.
Yugoslavya Dönemi
1943 yılı ile beraber Yugoslavya Krallığı ortadan kalkmış, yerine Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti kurulmuştur. Kavadar’ın da dâhil olduğu bölge, bu kez de sosyalist Yugoslavya idaresine girmiştir.
Makedonya Cumhuriyeti Dönemi
1991 yılında Makedonya’nın Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’nden bağımsızlığını ilan etmesiyle Kavadar, bağımsız Makedonya Cumhuriyeti içinde bugününe gelmiştir.
Nüfus
2002 sayımlarına göre Kavadar’ın toplam nüfusu 38.741 kişidir. Bu nüfusun etnik dağılımı şu şekildedir: Makedonlar 37.499; Romanlar 679; Sırplar 218; Türkler 167...
Sanayi
Şarap
Kavadar, Balkanlar çapında şarapçılığıyla ünlü bir yerdir. Bölgedeki bağ alanı, 120 km2’dir ve şarap üretimi 85.000 tonun üstündedir. Tikveş şaraphanesi, Kuzey Makedonya’nın en eski şaraphanelerindendir. Bu şaraphane 55 milyon kilogram kadar üzümden 35 milyon litre civarında şarap üretmiştir.
Kavadar nüfusunun %85’i üzüm üretimiyle, bağcılıkla uğraşmaktadır.
Şarap Çeşitleri
Kırmızı Şarap | Beyaz Şarap | Alkollü İçki | Özel Şarap |
---|---|---|---|
T'ga za Jug | Smederevka | Sarı Lozova Rakısı | Roze |
Aleksandrija | Riesling | Beyaz Lozova Rakısı | |
Kratošija | Chardonnay | Brendi | |
Teran | Temjanika | Vinyak | |
Krater | Sauvignon Blanc | Viski | |
Cabernet Sauvignon | Semijon | ||
Poema | Belan | ||
Kavadarka | Altan | ||
Kanvas | Riesling | ||
Millennium | Žilavka | ||
Vitač | Aleksandrija | ||
Vranec | Traminec | ||
Pinot Noir | |||
Merlot | |||
Stanušina |
Demir-Nikel
Kavadar'ın bir diğer önemli sanayi alanı demir ve nikel endüstrisidir. “Feni” adlı şirket ortalama 12.000-16.000 tonluk üretim yapmaktadır. 2000 yılında Kuzey Makedonya'daki ilk Serbest Ekonomi Bölgesi, Kavadar'da kurulmuştur.
Kereste ve Tütün
Kereste üretimi ve türün yetiştiriciliği de Kavadar'da önemlidir. Tütün konusunda Kuzey Makedonya çapında merkez olma özelliğindeki Kavadar'dan ABD, Japonya, Avrupa Birliği ülkeleri ve Asya'ya ihraç edilmektedir.
Kardeş Şehirler
Kavadar Belediyesi, Makedonya içinde ve dışında birçok ülkedeki belediye ile kardeş belediye anlaşması imzalamıştır:
- Hacıoğlu Pazarcık, Bulgaristan
- Panagürişte, Bulgaristan (1997)
- , Sırbistan
- Boljevac, Sırbistan
- Bursa, Türkiye
- İsmail, Ukrayna (2000)
- Vodina, Yunanistan (2001)
- , Slovenya
- Manastır, Kuzey Makedonya
- Kovin, Sırbistan
- Makarska, Hırvatistan
Dış bağlantılar
- Resmi site 28 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Tikveş Şarapçılık11 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
- ^ a b 2002 nüfus sayımı sonuçları 22 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Makedonya Cumhuriyeti Devlet İstatistik Enstitüsü (Makedonca) (İngilizce)
- ^ a b За Кавадарци 10 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Kavadar Belediyesi resmî internet sitesi (Makedonca)
- ^ a b Binbaşı M.Nasrullah; Kolağası M.Rüşdi; Mülazım M.Eşref, Osmanlı Atlası - XX. Yüzyıl Başları, (Haz.: Yaşar Baş, Rahmi Tekin), Osmanlı Araştırmaları Vakfı, İstanbul 2003, s. 28-40.
- ^ Збратимени градови[] Kavadar Belediyesi resmî internet sitesi (Makedonca)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kavadar Makedonca Kavadarci Kavadarci Kuzey Makedonya nin orta kesiminde sarabiyla unlu kasabalarindan biridir Ulkenin Tikves bolgesinde bulunur Dogu Avrupa da sarap ihtiyacinin buyuk bir kismi burada uretilir KavadarKasabaKavadar KavadarciBayrakArmaKavadarKavadar in Kuzey Makedonya daki konumuUlke Kuzey MakedonyaBolgeVardarBelediyeKavadarIdare Belediye BaskaniMitko JancevYuzolcumu Kasaba391 km Rakim230 mNufus 2002 1 2 Kasaba38 741 Kent37 189Zaman dilimiUTC 01 00 OAS Yaz YSU UTC 02 00 OAYS Alan kodu 389 043Plaka koduKAResmi site Kavadar Belediyesi Icindekiler 1 Cografya 1 1 Iklim 2 Tarih 2 1 Erken Tarih 2 2 Osmanli Imparatorlugu Donemi 2 3 Yugoslavya Kralligi Donemi 2 4 Yugoslavya Donemi 2 5 Makedonya Cumhuriyeti Donemi 3 Nufus 4 Sanayi 4 1 Sarap 4 1 1 Sarap Cesitleri 4 2 Demir Nikel 4 3 Kereste ve Tutun 5 Kardes Sehirler 6 Dis baglantilar 7 KaynakcaCografyadegistirKuzey Makedonya nin orta kesiminin guneyi sayilabilecek bir konumda Vardar Bolgesi sinirlari icinde yer alir Belediye yuzolcumu 391 kilometrekare olup denizden yuksekligi rakim 150 230 metre civarindadir Iklimdegistir Kavadar da dort mevsim yasanir Yillik ortalama sicaklik 13 5 C dir Muhitin yazlari sicak ve kuru kislari soguk ve kar yagislidir 2 TarihdegistirErken Tarihdegistir nbsp 1940 oncesinde Kavadar nbsp Glisik koyu ve uzakta Kavadar Tikves bolgesi icinde Kavadar in yakinlarinda tarih oncesine ait oldugu dusunulen bircok eser ve yapiya rastlanmistir Tunc ve seramikten yapilan bircok arkeolojik malzeme bu bolgede ele gecirilmistir Kavadar bolgesi Roma zamaninda para basilan municipium statusunde bir yerlesim birimi olmustur Municipium Stobensium Cok sayida yapi ve anitin yaninda tiyatronun da kesfedildigi bu alan o donemde onemli bir yasam merkezi olmustur Osmanli Imparatorlugu Donemidegistir Kavadar bolgesi 14 yuzyilda Osmanli Imparatorlugu sinirlarina katilmistir 14 yuzyilla beraber bolgede buyuk degisiklikler ve gelismeler gorulmustur Cogunlugunu Oguz boylarinin olusturdugu Turkler bolgede yeni bir duzen kurmuslardir Bu duzen yeni mimari yapilar yeni kultur dunyasi gibi sekillerde olmustur Bu donemle beraber bolgede Turk nufusunda buyuk artislar gerceklesmistir ve 14 yuzyildan itibaren Kavadar bolgesindeki bazi koy ve kasabalarin nufusunun tamami Turklerden olusmustur O donemden gunumuze kadar ilgili yerlerde Turk nufusu halen yasamini surdurmektedir 17 yuzyilda bircok yeni koy olusmus ve civardan yapilan goclerle buyumustur Bugunku Kavadar kasabasi da boyle bir sekilde eski bir koy iken aldigi buyuk goclerle gelisen bir kasaba olarak gorunmustur Kavadar in adi ilk kez Osmanli donemindeki kayitlarda 1823 yilinda gecmistir kaynak belirtilmeli Kayitlara gore 19 yuzyilda Kavadar 1330 evden olusmaktaydi Bu evlerden 709 tanesi Turk 620 tanesi Slav ve bir tanesi Yahudi evi olarak belirtilmistir Bu donemde Kavadar Manastir merkezli bir pasalik yonetiminde olmustur Turklerin cogunlugu olusturdugu bolgede beylerin yasadigi cok sayida konak kosk evin yaninda bircok cami var olmustur Soz konusu zamanda Kavadar Tikves bolgesindeki yeni bir merkez olarak gelismistir 19 yuzyil sonlarinda Balkanlar in bircok yerinde gorulen ayaklanmalarin bir kismi da Dame Gruev gibi isyanci Slavlarin yonetiminde Kavadar ve civarinda da yapilmis ve bu isyan saldirilari ile bolgedeki Turk nufusun korkutma oldurme goc ettirme gibi cesitli sekillerde yok edilmesi amaclanmistir Kavadar Osmanli Imparatorlugu doneminde de ayni adini tasimistir قوادار Kavadar 3 ve son donem 19 yuzyil sonu idari dagilimda Selanik Vilayeti nde Selanik Sancagi na bagli bir merkez olmustur 3 Yugoslavya Kralligi Donemidegistir Osmanli Imparatorlugu donemi sonrasinda kucuklu buyuklu bircok muharebe sonrasinda Kavadar bolgesi Sirp Hirvat ve Sloven Kralligi egemenligine girmistir 1918 sonrasinda Yugoslavya Kralligi olarak 1943 yilina dek egemenlik surmustur Yugoslavya Donemidegistir 1943 yili ile beraber Yugoslavya Kralligi ortadan kalkmis yerine Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti kurulmustur Kavadar in da dahil oldugu bolge bu kez de sosyalist Yugoslavya idaresine girmistir Makedonya Cumhuriyeti Donemidegistir 1991 yilinda Makedonya nin Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti nden bagimsizligini ilan etmesiyle Kavadar bagimsiz Makedonya Cumhuriyeti icinde bugunune gelmistir Nufusdegistir2002 sayimlarina gore Kavadar in toplam nufusu 38 741 kisidir Bu nufusun etnik dagilimi su sekildedir Makedonlar 37 499 Romanlar 679 Sirplar 218 Turkler 167 1 SanayidegistirSarapdegistir nbsp Uzum ve sarap Kavadar in simgelerindendir nbsp Kirmizi sarap Kavadar Balkanlar capinda sarapciligiyla unlu bir yerdir Bolgedeki bag alani 120 km2 dir ve sarap uretimi 85 000 tonun ustundedir Tikves saraphanesi Kuzey Makedonya nin en eski saraphanelerindendir Bu saraphane 55 milyon kilogram kadar uzumden 35 milyon litre civarinda sarap uretmistir Kavadar nufusunun 85 i uzum uretimiyle bagcilikla ugrasmaktadir Sarap Cesitleridegistir Tikves Bolgesinde Uretilen Alkollu Ickiler Kirmizi Sarap Beyaz Sarap Alkollu Icki Ozel Sarap T ga za Jug Smederevka Sari Lozova Rakisi Roze Aleksandrija Riesling Beyaz Lozova Rakisi Kratosija Chardonnay Brendi Teran Temjanika Vinyak Krater Sauvignon Blanc Viski Cabernet Sauvignon Semijon Poema Belan Kavadarka Altan Kanvas Riesling Millennium Zilavka Vitac Aleksandrija Vranec Traminec Pinot Noir Merlot Stanusina Demir Nikeldegistir Kavadar in bir diger onemli sanayi alani demir ve nikel endustrisidir Feni adli sirket ortalama 12 000 16 000 tonluk uretim yapmaktadir 2000 yilinda Kuzey Makedonya daki ilk Serbest Ekonomi Bolgesi Kavadar da kurulmustur Kereste ve Tutundegistir Kereste uretimi ve turun yetistiriciligi de Kavadar da onemlidir Tutun konusunda Kuzey Makedonya capinda merkez olma ozelligindeki Kavadar dan ABD Japonya Avrupa Birligi ulkeleri ve Asya ya ihrac edilmektedir Kardes SehirlerdegistirKavadar Belediyesi Makedonya icinde ve disinda bircok ulkedeki belediye ile kardes belediye anlasmasi imzalamistir 4 nbsp Hacioglu Pazarcik Bulgaristan nbsp Panaguriste Bulgaristan 1997 nbsp Gorni Milanovac Sirbistan nbsp Boljevac Sirbistan nbsp Bursa Turkiye nbsp Ismail Ukrayna 2000 nbsp Vodina Yunanistan 2001 nbsp Siska Slovenya nbsp Manastir Kuzey Makedonya nbsp Kovin Sirbistan nbsp Makarska HirvatistanDis baglantilardegistirResmi site 28 Mayis 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Tikves Sarapcilik11 Mayis 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Kaynakcadegistir a b 2002 nufus sayimi sonuclari 22 Eylul 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Makedonya Cumhuriyeti Devlet Istatistik Enstitusu Makedonca Ingilizce a b Za Kavadarci 10 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Kavadar Belediyesi resmi internet sitesi Makedonca a b Binbasi M Nasrullah Kolagasi M Rusdi Mulazim M Esref Osmanli Atlasi XX Yuzyil Baslari Haz Yasar Bas Rahmi Tekin Osmanli Arastirmalari Vakfi Istanbul 2003 s 28 40 Zbratimeni gradovi olu kirik baglanti Kavadar Belediyesi resmi internet sitesi Makedonca https tr wikipedia org w index php title Kavadar amp oldid 33908040 sayfasindan alinmistir