Kayalık bir kıyıda katı kayanın hakim olduğu sahiller arasındaki gelgit bölgesidir. Kayalık sahiller biyolojik açıdan zengin ortamlardır ve ile diğer biyolojik süreçleri incelemek için yararlı bir "doğal laboratuvar" dır. Yüksek erişebilirlikleri nedeniyle uzun süredir iyi çalışılmış ve türleri iyi bilinmektedir.
Deniz yaşamı
Birçok faktör kayalık sahillerde yaşamın hayatta kalmasını desteklemektedir. Ilıman kıyı suları, besinlerin yeterli düzeyde bulunmasını sağlayan dalgalar ve konveksiyon halinde birbirleri ile karışır. Ayrıca, deniz her gelgitte plankton ve kırık organik madde getirir. Işığın (düşük derinliklerden dolayı) ve besin seviyelerinin yüksek kullanılabilirliği, deniz yosunlarının ve alglerin birincil verimliliğinin çok yüksek olabileceği anlamına gelir. İnsan eylemleri ayrıca nedeniyle kayalık kıyılara da yarar sağlayabilir.
Bu olumlu faktörlere rağmen, kayalık sahil eko sistemi ile ilişkili deniz organizmaları için de bir takım zorluklar vardır. Genellikle, bentik türlerin dağılımı tuzluluk, dalgaya maruz kalma, sıcaklık, kuruma ve genel stres ile sınırlıdır. Düşük gelgitte maruz kalma sırasında sürekli kuruma tehdidi dehidrasyona neden olabilir. Bu nedenle, birçok tür mukoza tabakaları ve kabukları gibi bu kurumayı önlemek için uyarlamalar geliştirmiştir. Birçok tür, güçlü dalga hareketlerine karşı istikrar sağlamak için kabuklar ve tutucuları kullanmaktadır. Gelgit akışından kaynaklanan sıcaklık dalgalanmaları (maruziyetle sonuçlanır), tuzluluktaki değişiklikler ve çeşitli aydınlatma aralıkları gibi çeşitli başka zorluklar da vardır. Diğer tehditler kuşların ve diğer deniz organizmalarının avlanmasının yanı sıra kirliliğin etkilerini de içerir.
Ballantine Skalası
Ana madde:
Ballantine Skalası, kayalık bir kıyıdaki dalga hareketinin maruz kalma derecesini ölçmek için biyolojik olarak tanımlanmış bir ölçektir. W61 Ballantine tarafından 1961'de U.K. Londra 'nin zooloji bölümünde tasarlanan skala, kıyı şeridi türlerinin söz konusu olduğu yerlerde "Kayalık kıyılarda büyüyen farklı türlerin, dalga hareketinin genellikle en önemli olduğu fiziksel ortamdır." bölgede bulunan türler bu nedenle kıyıya maruz kalma derecesini gösterir. Ölçek, (1) "aşırı derecede maruz kalan" bir kıyıdan (8) "aşırı korunaklı" bir kıyıya uzanır.
Bölgeleme
Suyun gelgit hareketleri, yükseklerden gelgitlere kadar kayalık kıyılarda bölgeleme desenleri oluşturur. Yüksek gelgit işaretinin üzerindeki alan, neredeyse karasal bir ortam olan bölgedir. Yüksek gelgit işaretinin etrafındaki alan intertidal saçak olarak bilinir. Yüksek ve düşük gelgit işaretleri arasında intertidal veya littoral bölge bulunur. Gelgit işaretinin altında sublittoral veya subtidal bölge bulunur. Farklı hayvanların ve alglerin varlığı ve bolluğu, kayalık sahil boyunca farklı bölgelere göre değişir.
Kirlilik
Kayalık sahiller birçok kirliliğe, özellikle petrol döküntülerine bağlı kirliliğe maruz kalmaktadır. Göze çarpan dökülmeler ,Fransa'daki Brittany sahilinin dışındaki ve ABD, Alaska, Prince William Sound'daki . Plastiklerin ve metallerin insanlar tarafından geride bırakılan çöpler de turistleri çeken turistik olan birçok kayalık sahil şeridi gibi yerler içinde bir sorundur.
Kaynakça
- J H Connell, Deniz Kayalık Geçitli Kıyılarında Topluluk Etkileşimleri 15 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 1972. Ekoloji ve Sistematik Vol. 3: 169-192
- Harrison Stark (1964). Kayalık Kıyıların Ekolojisi. İngiliz Üniversiteleri Yayınları, London.
- Ballantine (1961) sayfa 1.
- Adam, Purcell. "Kayalık Plaj 16 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .". Temel Biyoloji.
- Southward, AJ ve Southward, EC. 1978. Torrey Canyon döküntüsünü temizlemek için toksik dağıtıcıların kullanılmasından sonra Rocky kıyılarının yeniden kolonileştirilmesi. J. Fish. Res. Yazı tahtası. Can 35: 682-706.
- Seip, KL. 1984. Bir bakışta Amoco Cadiz Yağı dökülmesi. Mar. Anket. Boğa. 15 (6) 218-220
Konuyla ilgili yayınlar
- Cruz-Motta J.J., Miloslavich P., Palomo G., Iken K., Konar B., vd. (2010). "Intertidal Kayalık Kıyılarla İlişkili Montajların Mekansal Varyasyon Kalıpları: Küresel Bir Bakış". 5 (12): e14354. doi: 10,1371 / journal.pone.0014354. 27 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ J H Connell, Community Interactions on Marine Rocky Intertidal Shores. 1972. Annual Review of Ecology and Systematic Vol. 3: 169-192
- ^ J.Harrison Stark (1964). The Ecology of Rocky Shores. English Universities Press, London.
- ^ Ballantine (1961) page 1.
- ^ Adam, Purcell. "Rocky Shore". Basic Biology.
- ^ Southward, AJ and Southward, EC. 1978. Recolonization of Rocky shores after the use of toxic dispersants to clean up the Torrey Canyon spill. J. Fish. Res. Board. Can 35:682-706.
- ^ Seip, KL. 1984. The Amoco Cadiz Oil spill- at a glance. Mar. Poll. Bull. 15 (6) 218-220
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kayalik bir kiyida kati kayanin hakim oldugu sahiller arasindaki gelgit bolgesidir Kayalik sahiller biyolojik acidan zengin ortamlardir ve ile diger biyolojik surecleri incelemek icin yararli bir dogal laboratuvar dir Yuksek erisebilirlikleri nedeniyle uzun suredir iyi calisilmis ve turleri iyi bilinmektedir Kayalik bir kiyidaki gelgitlerin yukselisi ve dususu deniz yasami icin ucucu bir yasam alani tanimlayabilirKayalik sahil Lanzarote IspanyaDeniz yasamiBircok faktor kayalik sahillerde yasamin hayatta kalmasini desteklemektedir Iliman kiyi sulari besinlerin yeterli duzeyde bulunmasini saglayan dalgalar ve konveksiyon halinde birbirleri ile karisir Ayrica deniz her gelgitte plankton ve kirik organik madde getirir Isigin dusuk derinliklerden dolayi ve besin seviyelerinin yuksek kullanilabilirligi deniz yosunlarinin ve alglerin birincil verimliliginin cok yuksek olabilecegi anlamina gelir Insan eylemleri ayrica nedeniyle kayalik kiyilara da yarar saglayabilir Bu olumlu faktorlere ragmen kayalik sahil eko sistemi ile iliskili deniz organizmalari icin de bir takim zorluklar vardir Genellikle bentik turlerin dagilimi tuzluluk dalgaya maruz kalma sicaklik kuruma ve genel stres ile sinirlidir Dusuk gelgitte maruz kalma sirasinda surekli kuruma tehdidi dehidrasyona neden olabilir Bu nedenle bircok tur mukoza tabakalari ve kabuklari gibi bu kurumayi onlemek icin uyarlamalar gelistirmistir Bircok tur guclu dalga hareketlerine karsi istikrar saglamak icin kabuklar ve tutuculari kullanmaktadir Gelgit akisindan kaynaklanan sicaklik dalgalanmalari maruziyetle sonuclanir tuzluluktaki degisiklikler ve cesitli aydinlatma araliklari gibi cesitli baska zorluklar da vardir Diger tehditler kuslarin ve diger deniz organizmalarinin avlanmasinin yani sira kirliligin etkilerini de icerir Ballantine SkalasiAna madde Ballantine Skalasi kayalik bir kiyidaki dalga hareketinin maruz kalma derecesini olcmek icin biyolojik olarak tanimlanmis bir olcektir W61 Ballantine tarafindan 1961 de U K Londra nin zooloji bolumunde tasarlanan skala kiyi seridi turlerinin soz konusu oldugu yerlerde Kayalik kiyilarda buyuyen farkli turlerin dalga hareketinin genellikle en onemli oldugu fiziksel ortamdir bolgede bulunan turler bu nedenle kiyiya maruz kalma derecesini gosterir Olcek 1 asiri derecede maruz kalan bir kiyidan 8 asiri korunakli bir kiyiya uzanir Kanarya Adalari nda Kayalik PlajBolgelemeSuyun gelgit hareketleri yukseklerden gelgitlere kadar kayalik kiyilarda bolgeleme desenleri olusturur Yuksek gelgit isaretinin uzerindeki alan neredeyse karasal bir ortam olan bolgedir Yuksek gelgit isaretinin etrafindaki alan intertidal sacak olarak bilinir Yuksek ve dusuk gelgit isaretleri arasinda intertidal veya littoral bolge bulunur Gelgit isaretinin altinda sublittoral veya subtidal bolge bulunur Farkli hayvanlarin ve alglerin varligi ve bollugu kayalik sahil boyunca farkli bolgelere gore degisir KirlilikKayalik sahiller bircok kirlilige ozellikle petrol dokuntulerine bagli kirlilige maruz kalmaktadir Goze carpan dokulmeler Fransa daki Brittany sahilinin disindaki ve ABD Alaska Prince William Sound daki Plastiklerin ve metallerin insanlar tarafindan geride birakilan copler de turistleri ceken turistik olan bircok kayalik sahil seridi gibi yerler icinde bir sorundur Kayalik Sahil Batanes FilipinlerKaynakcaJ H Connell Deniz Kayalik Gecitli Kiyilarinda Topluluk Etkilesimleri 15 Subat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1972 Ekoloji ve Sistematik Vol 3 169 192 Harrison Stark 1964 Kayalik Kiyilarin Ekolojisi Ingiliz Universiteleri Yayinlari London Ballantine 1961 sayfa 1 Adam Purcell Kayalik Plaj 16 Mayis 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Temel Biyoloji Southward AJ ve Southward EC 1978 Torrey Canyon dokuntusunu temizlemek icin toksik dagiticilarin kullanilmasindan sonra Rocky kiyilarinin yeniden kolonilestirilmesi J Fish Res Yazi tahtasi Can 35 682 706 Seip KL 1984 Bir bakista Amoco Cadiz Yagi dokulmesi Mar Anket Boga 15 6 218 220Kayalik Sahil BrezilyaKonuyla ilgili yayinlarCruz Motta J J Miloslavich P Palomo G Iken K Konar B vd 2010 Intertidal Kayalik Kiyilarla Iliskili Montajlarin Mekansal Varyasyon Kaliplari Kuresel Bir Bakis 5 12 e14354 doi 10 1371 journal pone 0014354 27 Eylul 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca J H Connell Community Interactions on Marine Rocky Intertidal Shores 1972 Annual Review of Ecology and Systematic Vol 3 169 192 J Harrison Stark 1964 The Ecology of Rocky Shores English Universities Press London Ballantine 1961 page 1 Adam Purcell Rocky Shore Basic Biology Southward AJ and Southward EC 1978 Recolonization of Rocky shores after the use of toxic dispersants to clean up the Torrey Canyon spill J Fish Res Board Can 35 682 706 Seip KL 1984 The Amoco Cadiz Oil spill at a glance Mar Poll Bull 15 6 218 220