Kâzım Özalp (1882, Köprülü, Kuzey Makedonya - 6 Haziran 1968, İstanbul), Türk asker ve siyasetçi. 1924 ve 1935 yılları arasında Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı görevini sürdürmüştür.
Kâzım Özalp | |
---|---|
3. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı | |
Görev süresi 26 Kasım 1924 - 1 Mart 1935 | |
Yerine geldiği | Ali Fethi Okyar |
Yerine gelen | Abdülhalik Renda |
Türkiye Millî Savunma Bakanı | |
Görev süresi 1 Mart 1935 - 18 Ocak 1939 | |
Yerine geldiği | Zekai Apaydın |
Yerine gelen | Naci Tınaz |
Görev süresi 10 Ocak 1922 - 22 Kasım 1924 | |
Yerine geldiği | Makam oluşturuldu |
Yerine gelen | Ali Fethi Okyar |
Türkiye Büyük Millet Meclisi 1., 2., 3., 4., 5., 6., 7., 8. ve 9. Dönem Milletvekili | |
Görev süresi 23 Nisan 1920 - 12 Mart 1954 | |
Seçim bölgesi | 1920 - Karesi 1923 - Karesi 1927 - Balıkesir 1931 - Balıkesir 1935 - Balıkesir 1939 - Balıkesir 1943 - Balıkesir 1946 - Balıkesir 1950 - Van |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | Kazım Fikri 1882 Köprülü, Kuzey Makedonya |
Ölüm | 6 Haziran 1968 (86 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Defin yeri | Devlet Mezarlığı, Ankara |
Milliyeti | Türk |
Partisi | Cumhuriyet Halk Partisi |
Ödülleri | |
Askerî hizmeti | |
Takma adı | Köprülü Kâzım |
Bağlılığı | 1318-P. 29 Osmanlı (1902-1920) Türkiye (1920-1927) |
Hizmet yılları | 1902-1927 |
Rütbesi | Birinci Ferik |
Komutası | Van Jandarma Alayı, , , , 6. Kolordu (vekil), , , 14. Kolordu (vekil), , 3. Kolordu, Milli Savunma Bakanı |
Çatışma/savaşları | Balkan Savaşları I. Dünya Savaşı Türk Kurtuluş Savaşı |
Askerlik hayatı
Süvari Miralay İsmail Nazmi Bey'in oğludur. Üsküp Askerî Rüştiyesi, Manastır Askerî İdadisi'ni bitirdikten sonra 14 Mart 1897 tarihinde girdiği Harp Okulu'ndan 6 Aralık 1902 tarihinde Teğmen rütbesiyle, devam ettiği Harp Akademisi'nden 5 Kasım 1905 tarihinde Yüzbaşı olarak mezun oldu.
İlk görev yeri olan Selanik'te 36. Alay'da görev yaparken İttihat ve Terakkî Cemiyeti'ne girdi. Selanik-Karasulu istasyonları arasındaki demir yolu hattını korumakla görevlendirildi. Bu görevde iken Gevgili ve Menlik yakınlarında Bulgar çeteleri ile çatışmalara girdi. Hareket Ordusu ile 31 Mart İsyanı'nın bastırılmasında görev aldı. 9 Ağustos 1910 tarihinde Menlik İlçe Kaymakamı olarak atandı. 1911 yılında kurmaylığı onandı.
8 Kasım 1911 tarihinde 5. Kolordu Kurmay Heyeti'nde görevlendirildi. 29 Kasım 1911 tarihinde Selanik Jandarma Alayı Takip Taburu Komutanı olarak atandı.
Balkan Savaşları
Balkan Savaşları sırasında 23 Eylül 1912 tarihinde Edremit Redif Tümeni Kurmay Başkanı, 29 Eylül 1912 tarihinde Vardar Ordusu kuruluşundaki 5. Kolordu Kurmaylığına, 25 Haziran 1913 tarihinde Çatalca Ordusu Sol Cenah Komutanlığı Kurmay Heyetinde görevlendirildi. 9 Kasım 1913 tarihinde 1. Kolordu Kurmayı, 17 Mart 1914 tarihinde Van Jandarma Alay Komutanı olarak atandı.
I. Dünya Savaşı
I. Dünya Savaşı başlayınca 26 Mart 1915 tarihinde Seyyar Jandarma Tümen Komutanı olarak görevlendirildi. Bu tümen ile Dilmen, Urumiye, Hoy, Saray ve Van yakınlarında Ruslarla muharebelere girişti. 15 Ağustos 1915 tarihinde 36. Tümen Komutanı olarak atandı. 11 Ocak 1918 tarihinde 37. Kafkas Tümen Komutanı olarak atandı. Bu görevdeyken 10. ve 3. Kafkas Tümenleri de emrine verilerek Trabzon ve Batum'un işgaliyle görevlendirildi. 31 Aralık 1918 tarihinde 60. Tümen Komutanı olarak atandı.
Türk Kurtuluş Savaşı
9 Ağustos 1919 tarihinde 61. Tümen Komutanı olarak tayin edildi. Heyet-i Temsiliye kararıyla Kuzey Cephesi Komutanlığına atandı. Bu görevdeyken emrindeki birliklerle Anzavur Ayaklanması'nı bastırdı. 23 Nisan 1920 tarihinde açılan Büyük Millet Meclisinde I. Dönem Karesi (Balıkesir) milletvekili seçildi.
6 Nisan 1921 tarihinde Kocaeli Bölge Komutanı ve sonra Mürettep Kolordu Komutanı olarak atandı. Bu görevdeyken İzmit ile Adapazarı'nı Yunan kuvvetlerinden geri aldı. Sakarya Meydan Muharebesi'ne katıldı. Gösterdiği başarıdan ötürü 12 Eylül 1921 tarihinde mirliva rütbesine terfi etti ve paşa oldu.
7 Eylül 1921 tarihinde 3. Kolordu Komutanı olarak atandı. 1921 yılı sonunda 3. Kolordu Komutanlığı görevinden ayrılarak 14 Ocak 1922 tarihinde TBMM Millî Müdafaa Vekilliği görevini üstlendi. Büyük Taarruz ve Dumlupınar Meydan Muharebesi'nden sonra 25 Eylül 1922 tarihinde ferik rütbesine terfi etti.
30 Ağustos 1926 tarihinde rütbesine terfi etti. 6 Temmuz 1927 tarihinde kendi isteğiyle askerlikten emekliye ayrıldı.
Madalya ve nişanları
15 Ağustos 1915 tarihinde Muharebe Gümüş İmtiyaz Madalyası, 23 Mayıs 1917 tarihinde Alman 2. Dereceden Demir Haç, Mayıs 1918 tarihinde 3. Dereceden Mecidiye Nişanı, 5 Haziran 1918 tarihinde Muharebe Altın Liyakat Madalyası, Haziran 1918 tarihinde Harp Madalyası, Haziran 1918 tarihinde Harp Leopold Şövalye Madalyası, 21 Kasım 1923 tarihinde Kırmızı-Yeşil şeritli İstiklâl Madalyası ve Takdirname ile taltif edildi.
Siyasi hayatı
TBMM'deki yerini 1920 yılından siyasal yaşamdan çekildiği 1954 yılına kadar aralıksız korudu. 1924-1935 yılları arasında TBMM Başkanı, 1923-1924 ve 1935-1939 yılları arasında iki kez Millî Savunma Bakanı olarak görev yaptı. I. ve II. Dönem Karesi, III., IV., V., VI., VII., VIII. Dönem Balıkesir, IX. Dönem Van milletvekili seçildi.
6 Haziran 1968 tarihinde İstanbul'da Suadiye'deki evinde öldü. Ankara'ya nakledilen cenazesi Cebeci Askeri Şehitliği'ne defnedildi. Naaşı 1988 yılında Devlet Mezarlığı'na nakledildi.
Millî Mücadele adlı anılarını anlatan bir kitap yazdı.
Galeri
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Kâzım Özalp ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ T.C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genelkurmay Başkanlığı Basımevi, Ankara, 1972, s. 178.
- ^ "TBMM Albümü 1. Cilt (1920-1950)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 9 Temmuz 2022.
- ^ Gingeras, Ryan (2009). Sorrowful Shores. Oxford University Press. s. 83. ISBN . 28 Haziran 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ağustos 2015.
- ^ Küçük, Hülya (2002). The role of the Bektāshīs in Turkey's national struggle. BRILL. s. 289. ISBN . 21 Şubat 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ağustos 2015.
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Yeni makam | Türkiye Millî Savunma Bakanı 30 Ekim 1923 - 22 Kasım 1924 | Sonra gelen: Ali Fethi Okyar |
Önce gelen: Ali Fethi Okyar | 3. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı 26 Kasım 1924 - 1 Mart 1935 | Sonra gelen: Abdülhalik Renda |
Önce gelen: Zekai Apaydın | Türkiye Millî Savunma Bakanı 1 Mart 1935 - 18 Ocak 1939 | Sonra gelen: Naci Tınaz |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kazim Ozalp 1882 Koprulu Kuzey Makedonya 6 Haziran 1968 Istanbul Turk asker ve siyasetci 1924 ve 1935 yillari arasinda Turkiye Buyuk Millet Meclisi Baskanligi gorevini surdurmustur Kazim Ozalp3 Turkiye Buyuk Millet Meclisi baskaniGorev suresi 26 Kasim 1924 1 Mart 1935Yerine geldigi Ali Fethi OkyarYerine gelen Abdulhalik RendaTurkiye Milli Savunma BakaniGorev suresi 1 Mart 1935 18 Ocak 1939Yerine geldigi Zekai ApaydinYerine gelen Naci TinazGorev suresi 10 Ocak 1922 22 Kasim 1924Yerine geldigi Makam olusturulduYerine gelen Ali Fethi OkyarTurkiye Buyuk Millet Meclisi 1 2 3 4 5 6 7 8 ve 9 Donem MilletvekiliGorev suresi 23 Nisan 1920 12 Mart 1954Secim bolgesi 1920 Karesi 1923 Karesi 1927 Balikesir 1931 Balikesir 1935 Balikesir 1939 Balikesir 1943 Balikesir 1946 Balikesir 1950 VanKisisel bilgilerDogum Kazim Fikri 1882 Koprulu Kuzey MakedonyaOlum 6 Haziran 1968 86 yasinda Istanbul TurkiyeDefin yeri Devlet Mezarligi AnkaraMilliyeti TurkPartisi Cumhuriyet Halk PartisiOdulleriAskeri hizmetiTakma adi Koprulu KazimBagliligi 1318 P 29 Osmanli 1902 1920 Turkiye 1920 1927 Hizmet yillari 1902 1927Rutbesi Birinci FerikKomutasi Van Jandarma Alayi 6 Kolordu vekil 14 Kolordu vekil 3 Kolordu Milli Savunma BakaniCatisma savaslari Balkan Savaslari I Dunya Savasi Turk Kurtulus SavasiAskerlik hayatiHarp Okulu ogrencileri 1901 Soldan saga on sira Kazim Ozalp Mustafa Kemal Ataturk Ali Fuad Cebesoy ve Sedat Dogruer arka sira Mehmet Hayri Tarhan ve Suvari Miralay Ismail Nazmi Bey in ogludur Uskup Askeri Rustiyesi Manastir Askeri Idadisi ni bitirdikten sonra 14 Mart 1897 tarihinde girdigi Harp Okulu ndan 6 Aralik 1902 tarihinde Tegmen rutbesiyle devam ettigi Harp Akademisi nden 5 Kasim 1905 tarihinde Yuzbasi olarak mezun oldu Ilk gorev yeri olan Selanik te 36 Alay da gorev yaparken Ittihat ve Terakki Cemiyeti ne girdi Selanik Karasulu istasyonlari arasindaki demir yolu hattini korumakla gorevlendirildi Bu gorevde iken Gevgili ve Menlik yakinlarinda Bulgar ceteleri ile catismalara girdi Hareket Ordusu ile 31 Mart Isyani nin bastirilmasinda gorev aldi 9 Agustos 1910 tarihinde Menlik Ilce Kaymakami olarak atandi 1911 yilinda kurmayligi onandi 8 Kasim 1911 tarihinde 5 Kolordu Kurmay Heyeti nde gorevlendirildi 29 Kasim 1911 tarihinde Selanik Jandarma Alayi Takip Taburu Komutani olarak atandi Balkan Savaslari Balkan Savaslari sirasinda 23 Eylul 1912 tarihinde Edremit Redif Tumeni Kurmay Baskani 29 Eylul 1912 tarihinde Vardar Ordusu kurulusundaki 5 Kolordu Kurmayligina 25 Haziran 1913 tarihinde Catalca Ordusu Sol Cenah Komutanligi Kurmay Heyetinde gorevlendirildi 9 Kasim 1913 tarihinde 1 Kolordu Kurmayi 17 Mart 1914 tarihinde Van Jandarma Alay Komutani olarak atandi I Dunya Savasi I Dunya Savasi baslayinca 26 Mart 1915 tarihinde Seyyar Jandarma Tumen Komutani olarak gorevlendirildi Bu tumen ile Dilmen Urumiye Hoy Saray ve Van yakinlarinda Ruslarla muharebelere giristi 15 Agustos 1915 tarihinde 36 Tumen Komutani olarak atandi 11 Ocak 1918 tarihinde 37 Kafkas Tumen Komutani olarak atandi Bu gorevdeyken 10 ve 3 Kafkas Tumenleri de emrine verilerek Trabzon ve Batum un isgaliyle gorevlendirildi 31 Aralik 1918 tarihinde 60 Tumen Komutani olarak atandi Turk Kurtulus Savasi Milli Mudafaa Vekili Mirliva Kazim Pasa 1922 9 Agustos 1919 tarihinde 61 Tumen Komutani olarak tayin edildi Heyet i Temsiliye karariyla Kuzey Cephesi Komutanligina atandi Bu gorevdeyken emrindeki birliklerle Anzavur Ayaklanmasi ni bastirdi 23 Nisan 1920 tarihinde acilan Buyuk Millet Meclisinde I Donem Karesi Balikesir milletvekili secildi 6 Nisan 1921 tarihinde Kocaeli Bolge Komutani ve sonra Murettep Kolordu Komutani olarak atandi Bu gorevdeyken Izmit ile Adapazari ni Yunan kuvvetlerinden geri aldi Sakarya Meydan Muharebesi ne katildi Gosterdigi basaridan oturu 12 Eylul 1921 tarihinde mirliva rutbesine terfi etti ve pasa oldu 7 Eylul 1921 tarihinde 3 Kolordu Komutani olarak atandi 1921 yili sonunda 3 Kolordu Komutanligi gorevinden ayrilarak 14 Ocak 1922 tarihinde TBMM Milli Mudafaa Vekilligi gorevini ustlendi Buyuk Taarruz ve Dumlupinar Meydan Muharebesi nden sonra 25 Eylul 1922 tarihinde ferik rutbesine terfi etti 30 Agustos 1926 tarihinde rutbesine terfi etti 6 Temmuz 1927 tarihinde kendi istegiyle askerlikten emekliye ayrildi Madalya ve nisanlari 15 Agustos 1915 tarihinde Muharebe Gumus Imtiyaz Madalyasi 23 Mayis 1917 tarihinde Alman 2 Dereceden Demir Hac Mayis 1918 tarihinde 3 Dereceden Mecidiye Nisani 5 Haziran 1918 tarihinde Muharebe Altin Liyakat Madalyasi Haziran 1918 tarihinde Harp Madalyasi Haziran 1918 tarihinde Harp Leopold Sovalye Madalyasi 21 Kasim 1923 tarihinde Kirmizi Yesil seritli Istiklal Madalyasi ve Takdirname ile taltif edildi Siyasi hayatiTurkiye Cumhuriyeti nin 10 yildonumu kutlamalari 29 Ekim 1933 Soldan saga Genelkurmay Baskani Maresal Fevzi Cakmak Cumhurbaskani Gazi Mustafa Kemal Ataturk TBMM Baskani Kazim Ozalp Basbakan Ismet Inonu TBMM deki yerini 1920 yilindan siyasal yasamdan cekildigi 1954 yilina kadar araliksiz korudu 1924 1935 yillari arasinda TBMM Baskani 1923 1924 ve 1935 1939 yillari arasinda iki kez Milli Savunma Bakani olarak gorev yapti I ve II Donem Karesi III IV V VI VII VIII Donem Balikesir IX Donem Van milletvekili secildi 6 Haziran 1968 tarihinde Istanbul da Suadiye deki evinde oldu Ankara ya nakledilen cenazesi Cebeci Askeri Sehitligi ne defnedildi Naasi 1988 yilinda Devlet Mezarligi na nakledildi Milli Mucadele adli anilarini anlatan bir kitap yazdi GaleriKazim Ozalp sagda Ismet Inonu solda ve ortada Mustafa Kemal AtaturkKaynakcaWikimedia Commons ta Kazim Ozalp ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir T C Genelkurmay Harp Tarihi Baskanligi Yayinlari Turk Istiklal Harbine Katilan Tumen ve Daha Ust Kademelerdeki Komutanlarin Biyografileri Genelkurmay Baskanligi Basimevi Ankara 1972 s 178 TBMM Albumu 1 Cilt 1920 1950 PDF TBMM Basin ve Halkla Iliskiler Mudurlugu 6 Subat 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 9 Temmuz 2022 Gingeras Ryan 2009 Sorrowful Shores Oxford University Press s 83 ISBN 0 19 160979 X 28 Haziran 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Agustos 2015 Kucuk Hulya 2002 The role of the Bektashis in Turkey s national struggle BRILL s 289 ISBN 90 04 12443 8 21 Subat 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Agustos 2015 Siyasi goreviOnce gelen Yeni makam Turkiye Milli Savunma Bakani 30 Ekim 1923 22 Kasim 1924 Sonra gelen Ali Fethi OkyarOnce gelen Ali Fethi Okyar 3 Turkiye Buyuk Millet Meclisi baskani 26 Kasim 1924 1 Mart 1935 Sonra gelen Abdulhalik RendaOnce gelen Zekai Apaydin Turkiye Milli Savunma Bakani 1 Mart 1935 18 Ocak 1939 Sonra gelen Naci Tinaz