Bu madde, İngilizce Vikipedi'de yer alan aynı konulu maddeden Türkçeye çeviri yapılarak genişletilebilir. Başlıca çeviri yönergeleri için [genişlet] düğmesine tıklayınız.
|
Kemikli balıklar (Latince: Osteichthyes), iskeletleri kemik yapıda ve dentin kökenli elemanlar bulunan balıkları içeren bir omurgalı üst sınıf. Vücutları çeşitli şekillerde olabilir. Vücutları üzerindeki pullar sikloid, ktenoid veya ganoid tiptedir. Kuyruk yüzgeçleri genellikle homoserk yapıdadır, ancak çeşitli gruplarda farklılık gösterebilir. Yine farklı gruplarda, diğer yüzgeçlerde görülen yapısal değişiklikler, sistematik açıdan önem taşır.
Kemikli balıklar | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Latimeria chalumnae | |||||||||
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||
| |||||||||
Sınıflar | |||||||||
Actinopterygii - Işınsal yüzgeçliler Sarcopterygii - Et yüzgeçliler |
Morfoloji
Ağızları üst veya uç konumludur. Hareketli çenelerinde çeşitli yapıda dişler bulunur. Bazı gruplarda ayrıca, yedinci solungaç yayı üzerinde farinks dişleri görülür. solungaçların üzeri "operkulum" adı verilen kapakçıkla örtülüdür. Mide ve bağırsaklar arasında "pilorik kapakçıklar" bulunur. Kalpleri bir karıncık ve bir de kulakçık olmak üzere, iki bölümden oluşur. Değişken vücut sıcaklıklı (poikilotherm) canlılardır. Kapalı dolaşım sistemi görülür. Yüzme keseleri bulunur. Bu kese, suyun farklı seviyelerindeki basınç miktarlarına karşı dayanıklılık sağlamada, solunumda, ses çıkarmada ve ses işitmede yardımcıdır. Akciğerli balıklarda (Dipnoi) ise, akciğer görevindedir.
Beyinlerinden 10 çift sinir çıkar. Her kulakta 3 yarım daire kanalı bulunur. İç kulakta bulunan kulak taşları dengenin sağlanmasından sorumludur ve bu tağların halkalarından yağ tayini yapılır. "Yanal çizgi", duyu alımından sorumlu olan temel elemandır. Bazılarında bulunan bıyıklar, zeminde besin bulmaya yardımcıdır.
Böbrekleri (gelişmiş böbrek tipi) tiptedir. Kloakları yoktur. Çift halde gonadlar bulunur. Döllenme vücut dışında gerçekleşir ve üreme tipi genellikle ovipar (yumurtasını vücut dışına bırakarak çoğalan)dır.
Dağılım
Denizlerde ve tatlı sularda, birçok farklı ortamda dağılım gösterirler. Tatlı sularda yaşayanlarda, vücuttaki su kaybını önlemek amacıyla çeşitli adaptasyonlar gelişmiştir. Vücuda su girişini önlemek için, vücut yüzeyi mukusla kaplanmıştır, gözde yağımsı yapıda bir göz kapağı bulunur. Böbrekler ve kas sistemi daha gelişmiştir.
Sınıflandırma
- Sınıf: Sarcopterygii - Et yüzgeçliler, kas yüzgeçliler
- Altsınıf: Tetrapodomorpha -
- Altsınıf: - Mavi balık
- Altsınıf: Dipnoi - Akciğerli Balıklar
- Sınıf : Actinopterygii - Işınsal yüzgeçliler
- Altsınıf: Chondrostei -
- Altsınıf: Neopterygii
Kaynakça
- ^ Cui, Xindong; Qiao, Tuo; Zhu, Min (13 Mart 2019). "Scale morphology and squamation pattern of Guiyu oneiros provide new insights into early osteichthyan body plan". Scientific Reports (İngilizce). 9 (1): 4411. doi:10.1038/s41598-019-40845-7. ISSN 2045-2322. 17 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Temmuz 2021.
- ^ . www.mindat.org. 7 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2021.
Dış bağlantılar
- Wikimedia Commons'ta Osteichthyes ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Ingilizce Vikipedi de yer alan ayni konulu maddeden Turkceye ceviri yapilarak genisletilebilir Baslica ceviri yonergeleri icin genislet dugmesine tiklayiniz Ingilizce maddenin makine ceviri surumunu goruntuleyin Google Ceviri gibi makine cevirileri yapacaginiz ceviriler icin iyi bir baslangic noktasidir ancak cevirmenler sadece makine tarafindan cevrilen metni kopyala yapistir yapmak yerine hatalari gerektigi gibi gozden gecirmeli ve cevirinin tutarli oldugunu onaylamalidir Guvenilmeyen ya da dusuk kaliteli gorunen icerikleri eklemeyiniz Mumkunse yabanci dil maddesinde verilen referanslar ile cevireceginiz metni dogrulayin Cevirinize eslik edecek bir sekilde dillerarasi baglanti ekleyerek degisiklik ozetinizde bir telif hakki atfi saglamalisiniz Degisiklik ozeti icin ornek bir atif Bu degisiklikteki icerik Ingilizce Vikipedi de yer alan en Bony fish sayfasindan cevrilmistir atif icin sayfanin tarihine bakiniz Ayrica tartisma sayfasina Cevrilmis sayfa en Bony fish sablonunu eklemelisiniz Daha fazla bilgi icin bkz Vikipedi Ceviri Kemikli baliklar Latince Osteichthyes iskeletleri kemik yapida ve dentin kokenli elemanlar bulunan baliklari iceren bir omurgali ust sinif Vucutlari cesitli sekillerde olabilir Vucutlari uzerindeki pullar sikloid ktenoid veya ganoid tiptedir Kuyruk yuzgecleri genellikle homoserk yapidadir ancak cesitli gruplarda farklilik gosterebilir Yine farkli gruplarda diger yuzgeclerde gorulen yapisal degisiklikler sistematik acidan onem tasir Kemikli baliklar Yasadigi donem araligi 425 6 0 myo Ludfordiyen Gunumuz PreYeYeOSDCPTJKPgNLatimeria chalumnaeBiyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataKlad Ust sinif Osteichthyes Huxley 1880SiniflarActinopterygii Isinsal yuzgecliler Sarcopterygii Et yuzgeclilerMorfolojiAgizlari ust veya uc konumludur Hareketli cenelerinde cesitli yapida disler bulunur Bazi gruplarda ayrica yedinci solungac yayi uzerinde farinks disleri gorulur solungaclarin uzeri operkulum adi verilen kapakcikla ortuludur Mide ve bagirsaklar arasinda pilorik kapakciklar bulunur Kalpleri bir karincik ve bir de kulakcik olmak uzere iki bolumden olusur Degisken vucut sicaklikli poikilotherm canlilardir Kapali dolasim sistemi gorulur Yuzme keseleri bulunur Bu kese suyun farkli seviyelerindeki basinc miktarlarina karsi dayaniklilik saglamada solunumda ses cikarmada ve ses isitmede yardimcidir Akcigerli baliklarda Dipnoi ise akciger gorevindedir Beyinlerinden 10 cift sinir cikar Her kulakta 3 yarim daire kanali bulunur Ic kulakta bulunan kulak taslari dengenin saglanmasindan sorumludur ve bu taglarin halkalarindan yag tayini yapilir Yanal cizgi duyu alimindan sorumlu olan temel elemandir Bazilarinda bulunan biyiklar zeminde besin bulmaya yardimcidir Bobrekleri gelismis bobrek tipi tiptedir Kloaklari yoktur Cift halde gonadlar bulunur Dollenme vucut disinda gerceklesir ve ureme tipi genellikle ovipar yumurtasini vucut disina birakarak cogalan dir DagilimDenizlerde ve tatli sularda bircok farkli ortamda dagilim gosterirler Tatli sularda yasayanlarda vucuttaki su kaybini onlemek amaciyla cesitli adaptasyonlar gelismistir Vucuda su girisini onlemek icin vucut yuzeyi mukusla kaplanmistir gozde yagimsi yapida bir goz kapagi bulunur Bobrekler ve kas sistemi daha gelismistir SiniflandirmaSinif Sarcopterygii Et yuzgecliler kas yuzgeclilerAltsinif Tetrapodomorpha Altsinif Mavi balik Altsinif Dipnoi Akcigerli BaliklarSinif Actinopterygii Isinsal yuzgeclilerAltsinif Chondrostei Altsinif NeopterygiiKaynakca Cui Xindong Qiao Tuo Zhu Min 13 Mart 2019 Scale morphology and squamation pattern of Guiyu oneiros provide new insights into early osteichthyan body plan Scientific Reports Ingilizce 9 1 4411 doi 10 1038 s41598 019 40845 7 ISSN 2045 2322 17 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Temmuz 2021 www mindat org 7 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Haziran 2021 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Osteichthyes ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur